Potępienie z 1277r. i jego konsekwencje

Podobne dokumenty
Filozofia, ISE, Wykład X - Filozofia średniowieczna.

Przewodnik. Do egzaminu z Historii filozofii średniowiecznej. Kierunek Filozofia semestr II. opracował Artur Andrzejuk (na prawach maszynopisu)

SPIS TREŚCI. majkrzak_doktor_doktorow.indd :27:58

OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA FILOZOFII XIII WIEKU

Chcę poznać Boga i duszę. Filozofowie o Absolucie

UJĘCIE SYSTEMATYCZNE ARGUMENTY PRZECIWKO ISTNIENIU BOGA

MICHEL DE MONTAIGNE ( )

A r t u r A n d r z e j u k. Czym jest tomizm?

Koncepcja religii w tomizmie konsekwentnym. Mieczysław Gogacz

Filozofia, Socjologia, Wykład VI - Sceptycyzm, Filozofia średniowieczna

Baruch Spinoza ( )

Filozofia, ISE, Wykład III - Klasyfikacja dyscyplin filozoficznych

ARGUMENTY KOSMOLOGICZNE. Sformułowane na gruncie nauk przyrodniczych

Czy możemy coś powiedzieć o istocie Boga?

EGZAMIN MATURALNY 2010 FILOZOFIA

Dialektycy i antydialektycy. Filozofia XI w.

Filozoficzna interpretacja doświadczenia mistycznego w ujęciu Mieczysława Gogacza. Izabella Andrzejuk

Rodzaje argumentów za istnieniem Boga

SPIS TREŚCI. Wstęp 3.

Wiesław M. Macek. Teologia nauki. według. księdza Michała Hellera. Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego

FILOZOFIA POZIOM PODSTAWOWY

Bóg a prawda... ustanawiana czy odkrywana?

Św. Augustyn, Wyznania, przekład Z. Kubiak, Znak, Kraków 1997

Wyższa Szkoła Gospodarki Euroregionalnej im. Alcide De Gasperi w Józefowie. Historia filozofii w zarysie

1. Dyscypliny filozoficzne. Andrzej Wiśniewski Wstęp do filozofii Materiały do wykładu 2015/2016

Filozofia, Germanistyka, Wykład I - Wprowadzenie.

Filozoficzne konteksty mistyki św. Jana od Krzyża. Izabella Andrzejuk

IMMANUEL KANT ETYKA DEONTOLOGICZNA

1. Filozoficzna obrona wolnej woli. 2. Prezentacja Tomaszowej nauki o predestynacji. 3. Nierozwiązane aporie. Wnioski

OPERA PHILOSOPHORUM MEDII AEVI

Filozofia, Pedagogika, Wykład III - Filozofia archaiczna

Anna Głąb HISTORIA FILOZOFII DZIEJE FILOZOFICZNEGO ZDZIWIENIA

EGZAMIN MATURALNY 2013 FILOZOFIA

Dlaczego matematyka jest wszędzie?

Hugo Grotius ( ) Franciszek Suarez ( ) Samuel Pufendorf ( )

wiecznie samotny, bo któreż ze stworzonych serc mogłoby nasycić Jego miłość? Tymczasem Bóg jest całą społecznością w wiecznym ofiarowywaniu się z

Wstęp Komentarze jako metoda wyjaśniania oraz interpretacji w średniowieczu Komentarz Akwinaty do Etyki nikomachejskiej krótka prezentacja Próba

Etyka problem dobra i zła

Filozofia człowieka. Fakt ludzki i jego filozoficzne interpretacje

Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu.

Mieczysław Gogacz. Przedmowa

Filozofia, Germanistyka, Wykład IX - Immanuel Kant

Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu.

KARTA INFORMACYJNA UCZESTNIKA XIV GIMNAZJALNEGO KONKURSU FILOZOFICZNEGO

ARGUMENT KOSMOLOGICZNY PROBLEM POCZĄTKU WSZECHŚWIATA I JEGO PRZYCZYNY

Filozofowie na Polskim Uniwersytecie na Obczyźnie ARTUR ANDRZEJUK

Filozofia, Historia, Wykład IX - Filozofia Kartezjusza

Klasyfikacja światopoglądów

Czym jest religia i czy filozofia może ją badać. Problem wiary, rozumu i logiki Definicja religii

Sylabus LICZBA GODZIN. Treści merytoryczne przedmiotu

FILOZOFOWIE UMYSŁU. Angielskie oświecenie

EGZAMIN MATURALNY 2013 FILOZOFIA

Andrzej L. Zachariasz. ISTNIENIE Jego momenty i absolut czyli w poszukiwaniu przedmiotu einanologii

Jerzy Lukierski NAUKA I RELIGIA CZY MOŻNA POGODZIĆ?

Koncepcja etyki E. Levinasa

Filozofia przyrody - Filozofia Eleatów i Demokryta

3. Zasady moralne są obiektywnie prawdziwe. Musi istnieć ich stwórca. Jest nim bóg.

Argument teleologiczny

GWSP GIGI. Filozofia z aksjologią. dr Mieczysław Juda

SZCZEGÓŁOWE KRYTERIA OCENIANIA

Mieczysław Gogacz Glosa do tematu cnót. Studia Philosophiae Christianae 36/1,

EGZAMIN MATURALNY 2011 FILOZOFIA

WYMAGANIA EDUKACYJNE W ZAKRESIE IV KLASY SZKOŁY PODSTAWOWEJ. Zaproszeni przez Boga z serii Drogi przymierza

nego wysiłku w rozwiązywaniu dalszych niewiadomych. To, co dzisiaj jest jeszcze okryte tajemnicą, jutro może nią już nie być. Poszukiwanie nowych

Filozofia, Germanistyka, Wykład VIII - Kartezjusz

Wola źródłem sensu? Tomasz z Akwinu o wolności religijnej

Spór o filozofię chrześcijańską

Kościół Boży w Chrystusie PODSTAWA PROGRAMOWA DLA SZKÓŁ PONADPODSTAWOWYCH

według Bonawentury i Tomasza z Akwinu Podporządkowanie rozumienia czy wnikanie w głębię?

Artur Andrzejuk OSOBOWY WYMIAR EDUKACJI

SPIS TREŚCI ( Zasada dwuwartościowości i problem fatalizmu Działanie Boga łaska i predestynacja Przekłady... 20

Rozdział 8. Św. Augustyn i państwo Boże

Historia filozofii staroŝytnej i średniowiecznej

Jezus do Ludzkości. Modlitwy Litanii (1-6) przekazane przez Jezusa Marii od Miłosierdzia Bożego

Wychowanie ku pełni człowieczeństwa wyzwaniem dla edukacji

PROJEKT NAUKOWEJ ETYKI ETYKA OSIEMNASTEGO WIEKU

Filozofia wyobraźni Karola Libelta Dr Magdalena Płotka

OPERA PHILOSOPHORUM MEDII AEVI

TEMAT PRACY SOKRATEJSKA IDEA NIEWIEDZY JAKO ŹRÓDŁA ZŁA MORALNEGO A ETYKA ŚW. TOMASZA Z AKWINU ANALIZA PORÓWNAWCZA ETYKA SOKRATESA ETYKA ŚW.

środa, 9 stycznia 13 Źródła angelologii św. Tomasza

BOSKI MISTYK TOŻSAMOŚĆ W ZJEDNOCZENIU MISTYCZNYM W UJĘCIU MISTRZA ECKHARTA

Przewodnik. Do egzaminu z Filozofii Człowieka. Kierunek Filozofia semestr III. opracował Artur Andrzejuk (na prawach maszynopisu)

Osoba podstawą i zadaniem pedagogiki. Izabella Andrzejuk

OPERA PHILOSOPHORUM MEDII AEVI

Rysunek: Dominika Ciborowska kl. III b L I G I A. KLASY III D i III B. KATECHETKA: mgr teologii Beata Polkowska

Istotą naszego powołania jest tak całkowite oddanie się Bogu, byśmy byli jego ślepym narzędziem do wszystkiego, do czego tylko Bóg nas zechce użyć.

Trójca Święta wzór doskonałej wspólnoty

Pięćdziesiątnica i Paruzja. 2. Jak być lojalnym wobec Pana i swego dziedzictwa kościelnego: proroctwo i instytucja

Nauka i religia: wrogowie czy sojusznicy?

SPIS TREŚ CI KSIĘGA PIERWSZA

KRYTERIUM WYMAGAŃ Z RELIGII. Uczeń otrzymujący ocenę wyższą spełnia wymagania na ocenę niższą.

Istnienie super naturalnych istot

Argument teleologiczny

Filozofia bytu w tekstach Tomasza z Akwinu

Żeby istnieć trzeba myśleć (Kartezjusz) Żywiołem filozofii jest powaga myślenia. Mówimy potocznie:

INFORMATYKA a FILOZOFIA

Mity na temat średniowiecza i renesansu

RACJONALIZM. w szerokim znaczeniu czyli

Wiara nadawanie dużego prawdopodobieństwa prawdziwości twierdzenia w warunkach braku wystarczającej wiedzy.

ESTETYKA FILOZOFICZNA

Transkrypt:

Potępienie z 1277r. i jego konsekwencje

Kluczowy moment Potępienie 219 tez awerroistycznych przez abp. Paryża Stefana Tempiera

Narastający konflikt Sporne kwestie: jedność duszy ludzkiej jedność intelektu wieczność świata wzajemne relacje wiary i rozumu

Śledztwo i wyrok prośba Papieża Jana XXI o zbadanie sprawy powołanie przez abp. Tempiera komisji 16 teologów trzy tygodnie śledztwa dekret potępiający 7 marca 1277r.

Co tak na prawdę potępiono? 144 tezy na pewno heterodoksyjne 4 tezy św. Tomasza z Akwinu 37 podejrzanych 33 nie zasługują na żadną sankcję 5 częściowo heterodoksyjnych Interwencja władzy religijnej była konieczna i pilna, ale studium źródeł potępienia z 7 marca ujawnia brak obiektywizmu i rozeznania ze strony komisji powołanej przez Tempiera. R.Hasette

Teologia i filozofia po 1277 18.03.1277 Robert Kilwardby wydaje podobny dekret potępiający na Uniwersytecie Oxfordzkim. (oferuje odpusty za nie nauczanie nauki św. Tomasza). jasne odróżnienie szkół franciszkańskiej i dominikańskiej chaos nie wiadomo, co można napisać bez narażenia się na potępienie teologowie obawiają się filozofii teologowie tracą zaufanie do ludzkiego rozumu droga w kierunku wolutaryzmu

Korektoria Mimo potępienia, ciągle naucza się teologii i filozofii św. Tomasza 1279 kapituła franciszkanów w Asyżu zabrania franciszkanom nauczania tez św. Tomasza Ponieważ nie odniosło to skutku w 1282 na kapitule w Strasburgu franciszkanie zatwierdzają korektorium Wilhelma de la Mare - Correctorium fratris Thomae Dominikanie nazywają to dzieło Corruptorium fratris Thomae i piszą Correctorium corruptorii (Tomasz Sutton). Albert Wielki do swojej śmierci w 1280r broni św. Tomasza.

Kanonizacja Dnia 18.07.1323r. Papież Jan XXII ogłasza Tomasza z Akwinu świętym

Jan Duns Szkot (1266-1308)- nieskończoność i wola Boga Bóg jest jedynym bytem koniecznym, ponieważ jest nieskończony. Wszystkie byty przygodne pochodzą z Boga dlatego, że On je chciał. Zatem to, co łączy Boga i stworzenia, to wola Boga. Wynika z tego, że żadnemu bytowi stworzonemu nie przysługuje istnienie jako takie, ale ma on istnienie tylko o tyle, o ile Bóg tego bytu chce. Nie ma sensu pytać dlaczego Bóg chciał stworzyć taki, a nie inny byt. Jeżeli Bóg chce jakiejś rzeczy, to jest ona dobra (dylemat Eutyrfrona) Bóg jest absolutnie wszechmocny.

Jan Duns Szkot (1266-1308)- granice rozumu Nic, co zależy od wolnych decyzji tego absolutnie wolnego Boga, nie da się w sposób filozoficzny wydedukować. (E. Gilson) Intelekt w zasadzie we wszystkich ważniejszych kwestiach musi polegać na Objawieniu. WOLUNTARYZM

Wilhelm Ockham (1285-1347) nominalizm gatunki i rodzaje nie istnieją (ani w rzeczywistości, ani w Bogu, ani w umyśle)- są to tylko umowne nazwy istnieją tylko rzeczy szczegółowe rozum nie poznaje rzeczywistości zatem nie poznaje także przedmiotu wiary. jedynym gwarantem naszego poznania jest Bóg. całkowicie niepotrzebne są przyczyny pośrednie (przyczyną wszystkiego jest tylko Bóg). sceptycyzm Poświęcenie rozumu na rzecz pobożności

Nominalizm - konsekwencje Nie można niczego wiedzieć na pewno, wszystkie stwierdzenia stają się tylko prawdopodobne. nie tylko nie ma obiektywnej wiedzy o rzeczywistości, ale także nie ma obiektywnych wartości poza Bogiem, które rozum może poznać Bóg jest całkowicie wolny i wszechmocny - nie ogranicza go logika Zostaje tylko prawo - rób to dlatego, że tak kazał Bóg (a nie dlatego, że to jest słuszne)

Filozofia po Ockhamie Filozofów wykładających od drugiej połowy XIVw. dzieli się na dwie grupy: via antiqua (stara szkoła) - tomiści -szkotyści via moderna (nowa szkoła) - nominaliści

Mistycyzm końca średniowiecza Już w końcu XIII w. obserwujemy także zwrot w kierunku mistycyzmu (Mistrz Eckhart - 1260-1327) Mistycyzm także charakteryzuje ostatniego filozofa średniowiecza - Mikołaja z Kuzy (1401-1464) Mikołaj z Kuzy chce stworzyć jeden system, który pogodziłby rywalizujące szkoły. Wszystkie szkoły (via antiqua i moderna) odwołują się do Organonu Arystotelesa, trzeba więc sięgnąć do czegoś, co nie jest Arystotelesem Należy więc szukać u neoplatoników: Plotyn, Proklos, Pseudo- Dionizy itp.

Religia bez filozofii Arystoteles jest niecnym przedmurzem papistów. W stosunku do teologii jest tym, czym ciemności są dla światła. Jego etyka jest najgorszym wrogiem łaski. Jest to zjełczały filozof, smarkacz, którego należy umieścić w chlewie lub w stajni dla osłów, bezwstydny oszczerca, komediant, najsprytniejszy uwodziciel umysłów. Gdyby nie istniał cieleśnie, uważałbym go bez skrupułów za prawdziwego diabła Rozum to jest największa k... diabelska; z natury swojej i sposobu bycia jest szkodliwą k...; jest prostytutką, prawdziwą k... diabelską, k... zeżartą przez świerzb i trąd, którą powinno się zdeptać nogami i zniszczyć ją i jej mądrość... Rzuć jej w twarz plugastwo, aby ją oszpecić. Rozum jest utopiony i powinien być utopiony w Chrzcie... Zasługiwałby na to, ohydny, aby go wyrzucono w najbrudniejszy kąt domu, do wychodka Fragmenty kazań Marcina Lutra

Filozofia bez religii Jeżeli ktoś, kto umacnia religię na gruzach filozofii nieuchronnie musi pojawić się ktoś, kto będzie umacniał filozofię na gruzach religii. E. Gilson Odrzucenie filozofii przez wiarę, jest tak samo dewastujące jak odrzucenie wiary przez filozofię

Postawa odrzucająca rozum Co prawda rozum jest największym darem Boga, który dał on człowiekowi stwarzając go, ale, aby prawdziwie oddawać Bogu cześć, ten najlepszy dar należy odrzucić. Wiara bez rozumu będzie nietrwała - braknie jej obiektywności

Postawa odrzucająca wiarę Rozum odrzucający wiarę, będzie pozbawiony siły napędowej, która skłania go nieustannego poszukiwania prawdy Rozum pozbawiony otwarcia na najwyższą Prawdę można łatwo wykorzystać do racjonalizacji najbardziej nawet niegodnych zachowań.