OPERA PHILOSOPHORUM MEDII AEVI

Transkrypt

1 OPERA PHILOSOPHORUM MEDII AEVI TOM 14 TEXTUS ET STUDIA 2015 Michał Zembrzuski, Magdalena Płotka, Andrzej M. Nowik, Adam M. Filipowicz, Izabella Andrzejuk, Artur Andrzejuk Z METODOLOGII HISTORII FILOZOFII UNIWERSYTET KARDYNAŁA STEFANA WYSZYŃSKIEGO WARSZAWA

2 OPERA PHILOSOPHORUM MEDII AEVI Textus et studia Seria wydawnicza Katedry Historii Filozofii Starożytnej i Średniowiecznej Dyrektor serii: Artur Andrzejuk Recenzenci tomu: prof. zwycz. dr hab. Mieczysław Gogacz dr hab. Krzysztof Kalka, prof. EUHE Autorzy części: Michał Zembrzuski II, VIII, Bibliografia Magdalena Płotka - VI Andrzej M. Nowik - V Adam M. Filipowicz - IV Izabella Andrzejuk - III Artur Andrzejuk I, VII Redakcja naukowa: Michał Zembrzuski Artur Andrzejuk 2

3 Spis treści Spis treści... 3 Historia filozofii sumieniem filozofii (Wstęp)... 6 Filozoficzna koncepcja historii filozofii Drogi dochodzenia do filozoficznej koncepcji historii filozofii Ujęcie Stefana Swieżawskiego Ujęcie Mieczysława Gogacza Ujęcie Stanisława Janeczka Ujęcie Artura Andrzejuka Gilsonowska koncepcja historii filozofii Charakterystyka warsztatu historyka filozofii na różnych etapach historii filozofii Pierwszy etap historii filozofii Drugi etap historii filozofii Propozycje Gilsona Modyfikacje Swieżawskiego i Gogacza Właściwa historia filozofii Cztery nurty historii filozofii w ujęciu Mieczysława Gogacza Dzieje teorii relacji osobowych jako przykład historii problemu filozoficznego Eros i przyjaźń w protektycznym nauczaniu Sokratesa Mistyka miłości w dialogach Platona Pochwała przyjaźni w etyce Arystotelesa Etyka miłości w Piśmie Świętym Starego i Nowego Testamentu Teoria przyjaźni i miłości w pismach Cycerona i Augustyna Filozofia cysterska jako kontynuacja ujęć myślicieli antycznych Teoria miłości Tomasza z Akwinu

4 Podsumowanie i wnioski Ustalanie faktów, tworzenie uogólnień i badanie problemów filozoficznych w historii filozofii a realistyczna teoria poznania historycznego Problematyczność problemowej historii filozofii u N. Hartmanna Ustalanie faktów historyczno-filozoficznych Uogólnienia i typologie w historii filozofii Historia filozofii jako pamięć filozofii Realistyczne rozumienie poznania historycznego Relacje między metodologią historii filozofii a metodyką działań historyka filozofii na przykładzie Komentarza św. Tomasza z Akwinu do Etyki nikomachejskiej Arystotelesa Komentarze jako metoda wyjaśniania oraz interpretacji w średniowieczu Problem wyjaśniania w historii filozofii wyjaśnianie Tomaszowego komentarza Problem interpretacji w historii filozofii interpretacja Tomaszowego komentarza Problem wykładu w historii filozofii wykład Tomaszowego komentarza Zakończenie Aneks do artykułu Tłumaczenie lekcji 1 z księgi VIII Komentarza do Etyki nikomachejskiej Tekst Arystotelesa Komentarz Tomasza z Akwinu Analiza lekcji 1 z księgi VIII Komentarza do Etyki nikomachejskiej zgodnie z regułami proponowanymi przez M. Gogacza Podsumowanie analizy Komentarza Problem filozoficznie ważny, czyli virtus jako podstawa władzy i postępu cywilizacyjnego według Plutarcha z Cheronei Problem filozoficznie ważny jako przedmiot historii filozofii Problematyka filozoficznie ważna w traktacie De Alexandri Magni fortuna aut virtute Plutarcha z Cheronei Zakończenie

5 Filozoficzne podstawy metodologii historii Jerzego Topolskiego Podział metodologii historii a formułowanie zagadnień filozoficznych Problem idiografizmu Miejsce wiedzy pozaźródłowej Określenie celu uprawiania historii Obiektywizm i prawda w badaniach historycznych Poznawanie przeszłości Zapośredniczenie poznania w źródle historycznym Określenie przedmiotu historii Pojęcie przyczynowości Zagadnienie wolności Próba podsumowania Wnioski końcowe Filozoficzny status historii filozofii i jego konsekwencje dla paleografii Paleografia jako przedmiot studiowania i nauczania Dlaczego studiować paleografię? Paleografia a historia filozofii Zakończenie Pojęcie pogranicza w historii filozofii Pogranicze grecko-indyjskie Pogranicze grecko-łacińskie Pogranicze grecko-syryjskie i perskie Pogranicze syryjsko-arabskie Pogranicze arabsko-łacińskie Reguły analizy treści tekstu filozoficznego Literatura dotycząca metodologii historii filozofii