RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (21) Numer zgłoszenia: 295261 (22) Data zgłoszenia: 10.07.1992 (11) 169628 (13) B1 (51) IntCl6: B28B 7/02 (54) Forma do produkcji żelbetowych prefabrykatów (73) Uprawniony z patentu: (4 3 ) Zgłoszenie ogłoszono: Przedsiębiorstwo Budowlane z Udziałem 24.01.1994 BUP 02/94 Zagranicznym "OPOL-RAPP" Spółka z o.o., Opole, PL (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: (72) Twórca wynalazku: 30.08.1996 WUP 08/96 Krzysztof Nogala, Lewin Brzeski, PL PL 169628 B1 (57) 1. Forma do produkcji żelbetowych prefabrykatów, znamienna tym, że posiada nastawne, rozdzielne obrzeża (9) składające się z konstrukcyjnej ramy (12) i z połączonych rozłącznie z nią formujących wkładów (13), przy czym rozdzielne obrzeża (9) są z podłużnymi ramami (3) łączone nastawnie przez przesuwanie trzpieni (10) w podłużnych ramach (3) i posiada środkowe, podwójne, czołowe obrzeża (5), podnoszone przy użyciu działających dwuetapowo zawiesi (18) a skrajne, czołowe obrzeża (8) posiadają odspajający układ (24). FIG 2
Forma do produkcji żelbetowych prefabrykatów Zastrzeżenia patentowe 1. Forma do produkcji żelbetowych prefabrykatów, znamienna tym, że posiada nastawne, rozdzielne obrzeża (9) składające się z konstrukcyjnej ramy (12) i z połączonych rozłącznie z nią formujących wkładów (13), przy czym rozdzielne obrzeża (9) są z podłużnymi ramami (3) łączone nastawnie przez przesuwanie trzpieni (10) w podłużnych ramach (3) i posiada środkowe, podwójne, czołowe obrzeża (5), podnoszone przy użyciu działających dwuetapowo zawiesi (18) a skrajne, czołowe obrzeża (8) posiadają odspajający układ (24). 2. Forma według zastrz. 1, znamienna tym, że środkowe, podwójne, czołowe obrzeża (5) posiadają formujące wkłady (14) połączone częściowo - obrotowo z główną belką (16) przy użyciu bolcy (15). 3. Forma według zastrz. 1, znamienna tym, że odspajający układ (24) skrajnych, czołowych obrzeży posiada dźwignię (25) połączoną z parą prętów (26) łączących bolce (27) osadzone w czołowym obrzeżu (8) i w poprzecznej ramie (4). 4. Forma według zastrz. 1, znamienna tym, że formujące wkłady (14) i główna belka (16) środkowych, podwójnych, czołowych obrzeży (5) są rozdzielnie połączone łańcuchowym układem (17) z dwuetapowo działającym zawiesiem (18). 5. Forma według zastrz. 1, znamienna tym, że formujące wkłady (13) nastawnych, rozdzielnych obrzeży (9) posiadają części stykające się z betonem wykonane ze sztucznych tworzyw, lub są pokryte sztucznymi tworzywami. 6. Forma według zastrz. 1, znamienna tym, że jest rozdzielona na dwie części (6 i 7) przez środkowe, podwójne, czołowe obrzeża (5). * * * Przedmiotem wynalazku jest forma do produkcji żelbetowych prefabrykatów o różnych szerokościach, umożliwiająca przeniesienie formy na nowe stanowisko, bezpośrednio po zawibrowaniu i wstępnym stwardnieniu betonu przed związaniem masy betonowej. Forma jest przeznaczona zwłaszcza do produkcji ściennych prefabrykatów. Dotychczas znane formy do produkcji żelbetowych prefabrykatów były wykonywane w postaci stalowych, lub drewnianych ram stanowiących obrzeża dla prefabrykatów. Ramy te były łączone w sposób rozbieralny, lecz były oddzielne dla każdego typu prefabrykatów. Powodowało to, że w zakładzie prefabrykacji potrzebna była duża ilość form, często nieznacznie tylko różniących się wymiarami i było przyczyną wysokich kosztów, przy często niewielkim wykorzystaniu niektórych form. Znane są konstrukcje form umożliwiające w jednych formach produkcje podobnych prefabrykatów, przy zmianie ustawienia obrzeży przy wykorzystaniu specjalnych gniazd znajdujących się w podkładach, na których były ustawiane formy. Było to możliwe tylko przy odpowiednio zaprojektowanych podkładach i ograniczonej ilości możliwych zmian w zakresie wymiarów prefabrykatów. Dalszą wadą znanych form była możliwość ich rozformowania dopiero po związaniu betonu w stopniu umożliwiającym rozfromowanie bez uszkodzenia kształtu, co przy prefabrykatach posiadających boki o złożonym ukształtowaniu wymagało dłuższego czasu czekania na uzyskanie odpowiedniej wytrzymałości betonu. Celem opracowania wynalazku jest konstrukcja formy umożliwiająca produkcje przy jej użyciu prefabrykatów o zróżnicowanych wymiarach i umożliwiająca rozformowanie prefabrykatu po wstępnym związaniu betonu przy zabezpieczeniu boków prefabrykatów przed uszkodzeniem. Forma do produkcji żelbetowych prefabrykatów według wynalazku posiada nastawne, rozdzielne obrzeża składające się z konstrukcyjnej ramy i z połączonych rozłącznie z nią
169 628 3 formujących wkładów, przy czym rozdzielne obrzeża są z podłużnymi ramami łączone nastawnie przez przesuwanie trzpieni w podłużnych ramach i posiada środkowe, podwójne, czołowe obrzeża, podnoszone przy użyciu działających dwuetapowo zawiesi a skrajne, czołowe obrzeża posiadają odspajający układ. Środkowe, podwójne, czołowe obrzeża posiadają formujące wkłady połączone częściowo - obrotowo z główną belką przy użyciu bolcy. Odspajający układ skrajnych, czołowych obrzeży posiada dźwignie połączoną z parą prętów łączących bolce osadzone w czołowym obrzeżu i w poprzecznej ramie. Formujące wkłady i główna belka środkowych, podwójnych, czołowych, obrzeży są rozdzielnie połączone łańcuchowym układem z dwuetapowo działającym zawiesiem. Formujące wkłady nastawnych, rozdzielnych obrzeży posiadają części stykające się z betonem wykonane ze sztucznych tworzyw lub są pokryte sztucznymi tworzywami. Forma jest rozdzielona na dwie części przez środkowe, podwójne, czołowe obrzeża. Nastawne, rozdzielne obrzeża umożliwiają przeniesienie formy na nowe stanowisko formowania po zawibrowaniu betonu i tylko wstępnym związaniu masy betonowej, dzięki rozdzieleniu tych obrzeży na konstrukcyjną ramę przenoszoną razem z pozostałymi elementami formy i pozostawienie formujących wkładów jako zabezpieczenie przed uszkodzeniem boków prefabrykatów posiadających ukształtowanie ulegające łatwej deformacji przed uzyskaniem odpowiedniej wytrzymałości przez masę betonową. Pozwala to na ograniczenie ilości form potrzebnych do wyprodukowania prefabrykatów w danym czasie i na rezygnację z podgrzewania betonu dla przyspieszenia jego twardnienia, ze względu na zwiększenie wielokrotności zastosowania formy. Nastawne, rozdzielne obrzeża ustawiane przy użyciu trzpieni osadzonych przesuwnie w podłużnej ramie formy umożliwiają wytwarzanie prefabrykatów o różnych szerokościach w jednej formie. Układ odspajający skrajnych, czołowych obrzeży i połączenie obrotowe środkowych, czołowych obrzeży z ich dolną belką ułatwiają odspojenie obrzeży formy od stwardniałej masy betonowej. Rozdzielenie formy na dwie części, pozwala na jednoczesną produkcję dwóch rodzai prefabrykatów na jednym stanowisku formowania. Zastosowanie tworzyw sztucznych na części formujących wkładów zapobiega łączenia się twardniejącej masy betonowej z obrzeżami, bez stosowania smarowania obrzeży środkami antyadhezyjnymi. Przykładowe wykonanie wynalazku pokazano na rysunkach, na których fig. 1 przedstawia formę do produkcji żelbetowych prefabrykatów w widoku z góry, bez zawiesia do podnoszenia środkowej ramy, fig. 2 - ta sama forma w pionowym przekroju połowy formy i środkowej ramy z zawiesiem, fig. 3 - pionowy przekrój rozdzielnego, formującego boku. Forma do produkcji żelbetowych prefabrykatów jest ustawiana na stalowych podkładach 1, lub na odpowiednio przygotowanej posadce w miejscu prefabrykacji. Forma ta posiada główną, konstrukcyjną ramę 2 składającą się z podłużnych ram 3 i poprzecznych ram 4 i jest rozdzielona środkowymi, podwójnymi, czołowymi obrzeżami 5 na lewą część 6 i na prawą część 7. Rozdzielenie formy na lewą część 6 i na prawą część 7 umożliwia równoczesną produkcję dwóch prefabrykatów o różnych wymiarach długości i szerokości. Długość prefabrykatów produkowanych w formie jest określona odległością pomiędzy środkowymi, podwójnymi, czołowymi obrzeżami 5 i skrajnymi, czołowymi obrzeżami 8 lewej części 6 lub prawej części 7 formy. Zmiana długości prefabrykatu wymaga zmiany czołowych obrzeży 5 i 8. Przy produkcji prefabrykatów o jednakowej długości, na przykład przy produkcji ściennych prefabrykatów o jednakowej wysokości, lecz różnych szerokościach zmianę szerokości produkowanych prefabrykatów uzyskuje się przez odpowiednie ustawienie nastawnych, rozdzielnych obrzeży 9. Ustawienie tych obrzeży 9 uzyskuje się przez odpowiednie przesunięcie w podłużnych ramach 3 trzpieni 10 połączonych z obrzeżami 9 i zabezpieczenie ich położenia przy użyciu przetyczek 11 przechodzących przez otwory w trzpieniach 10 i ramach 3. Nastawne, rozdzielne, obrzeża 9 posiadają stalową konstrukcyjną ramę 12 i połączone rozłącznie z nią formujące wkłady 13 wykonane z tworzyw sztucznych, lub z drewna pokrytego
4 169 628 wykładziną z tworzyw sztucznych z celu zabezpieczenia przed adhezją betonu do formujących wkładów 13. Środkowe, podwójne, czołowe obrzeża 5 posiadają formujące wkłady 14 ukształtowane odpowiednio do kształtu czoła prefabrykatu, oddzielne dla lewej części 6 i prawej części 7 formy. Formujące wkłady 14 są połączone częściowo - obrotowo bolcami 15 z główną belką 16 środkowych obrzeży 5. W czasie rozformowywania prefabrykatu formujące wkłady 14 są łączone rozdzielnie łańcuchowym układem 17 z dwuetapowo działającym zawiesiem 18. Dwuetapowe zawiesie 18 posiada dolną belkę 19 połączoną trzpieniem 20 z górną belką 21, która jest połączona z dolną belką 16 środkowego, podwójnego, czołowego obrzeża 5 łańcuchowym układem 17. Na trzpieniu 20 znajduje się zaczep 22, który w czasie podnoszenia zawiesia 18 po dojściu do górnej belki 21 powoduje jej podnoszenie wraz w połączoną z nią łańcuchowym układem 17 dolną belką 16 podwójnego obrzeża 5. Trzpień 20 jest zakończony uchwytem 23 służącym do zawieszania zawiesia 18 na haku urządzenia dźwigowego, obsługującego stanowisko z formą. Skrajne, czołowe obrzeża 8 są połączone z odspajającym układem 24 składającym się z dźwigni 25 połączonej z parą prętów 26 łączących bolce 27 osadzone obrotowo w czołowym obrzeżu 8 i w poprzecznej ramie 4. Forma do produkcji prefabrykatów jest ustawiana kolejno na stanowiskach produkcyjnych, korzystnie na stalowych podkładach 1. Ustawienie formy zaczyna się od ustawienia głównej konstrukcyjnej ramy 2 ze skrajnymi, czołowymi obrzeżami 8 i środkowymi, podwójnymi, czołowymi obrzeżami 5 ustalającymi długość prefabrykatów. Następnie ustala się szerokość prefabrykatów przez ustawienie rozdzielnych obrzeży 9 przy wykorzystaniu trzpieni 10. Przy produkcji prefabrykatów z otworami okiennymi, lub drzwiowymi ustala się pomiędzy obrzeżami 5, 8 i 9 odpowiednie wkłady formujące te otwory, nie pokazane na rysunkach. Po ułożeniu zbrojenia, napełnieniu formy masą betonową i jej zawibrowaniu pozostawia się formę w spokoju na okres wstępnego wiązania betonu wynoszący około 2 godziny. Po tym przystępuje się do rozformowywania obrzeży 5, 8 i 9 przy czym odejmuje się tylko konstrukcyjne ramy 12 pozostawiając formujące wkłady 13. Pozostawienie formujących wkładów 13 umożliwia rozformowanie prefabrykatów już po wstępnym wiązaniu masy betonowej, bez uszkodzenia boków prefabrykatów ukształtowanych z wypustami i wpustami tworzącymi odpowiednie zamki w złączach prefabrykatów po ich zamontowaniu w budynkach. Unika się w ten sposób pozostawiania formy aż do stwardnienia betonu w stopniu umożliwiającym rozformowanie prefabrykatów o złożonym kształcie boków. Pozwala to na szybkie użycie formy do następnej produkcji. Układ odspajający 24 przy nacisku na dźwignię 25 przesuwa obrzeże 8 do góry z jednoczesnym odsuwaniem obrzeża 8 od betonu, ułatwiając rozformowanie bez uszkodzenia prefabrykatu. Odspajanie formujących wkładów 14 środkowych obrzeży 5 następuje w pierwszym etapie podnoszenie obrzeży 5 dwuetapowym zawiesiem 18 przez odciągnięcie formujących wkładów 14 od betonu przez łańcuchowy układ 17 połączony z dolną belką 19 zawiesia 18. Podniesienie środkowych, podwójnych, czołowych obrzeży 5 następuje w drugim etapie podnoszenia dwuetapowego zawiesia 18 przy dojściu zaczepu 22 na trzpieniu 20 do górnej belki 21 połączonej łańcuchowym układem 17 z dolną belką 16 obrzeży 5. Pozostawiając formujące wkłady 13 rozdzielnych obrzeży 9 na podkładzie 1 aż do uzyskania odpowiedniej wytrzymałości prefabrykatu przenosi się formę na nowy podkład 1 i powtarza się cykl produkcyjny. Ilość formujących wkładów 13 do każdej formy według wynalazku wynosi kilka ich kompletów, praktycznie odpowiadając ilości form potrzebnych do wyprodukowania prefabrykatów w tym samym czasie. Stosowanie wynalazku umożliwia ograniczenie kosztów na formy do produkcji prefabrykatów i eliminację podgrzewania betonu dla przyspieszenia dojrzewania betonu w celu zwiększenia wielokrotności użycia formy w danym czasie.
169 628
169 628 FIG. 2
169 628 FIG. 3
169 628 FIG. 1 Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 90 egz. Cena 2,00 zł