ANALIZY MAKROEKONOMICZNE KOMENTARZ BIEŻĄCY 3 czerwca 217 Efekty okresowe silnie poprawiające wynik w obrotach bieżących w I kw. br. Według danych NBP w I kw. 217 r. na rachunku obrotów bieżących odnotowano wysoką nadwyżkę na poziomie 1244 mln EUR, wobec nadwyżki 46 mln EUR w IV kw. 216 r. oraz wobec deficytu na poziomie 186 mln EUR w I kw. 216 r. W ujęciu danych rocznych (4- kwartalna suma krocząca) po I kw. odnotowano nadwyżkę wyniku na rachunku obrotów bieżących na poziomie,1% PKB, wobec deficytu,2% PKB po IV kw. 216 r. Odnotowana bardzo silna poprawa wyniku w obrotach bieżących z początkiem 217 r. wynika w decydującym stopniu z efektów okresowych, tj. z przesunięcia terminu wypłat dopłat bezpośrednich dla rolników i tym samym przesunięcia terminów napływu tych środków z budżetu UE. Zazwyczaj kumulacja wypłat środków następuje w I kw. roku, co przekłada się na kumulację napływu środków unijnych w II kw. Silna kumulacja wypłaty środków miała z kolei miejsce już w IV kw. 216 r., co poskutkowało silną poprawą wyniku rozliczeń z UE już w I kw. br. Te efekty poprawiły wynik w obrotach bieżących o ponad 1, nie będą miały jednak znaczenia dla całorocznego wyniku za 217 r., gdyż II kw. przyniesie silne pogorszenie wyniku w tej kategorii. BIURO ANALIZ MAKROEKONOMICZNYCH bosbank.analizy@bosbank.pl ŁUKASZ TARNAWA Główny Ekonomista 22-85-86-75 lukasz.tarnawa@bosbank.pl ALEKSANDRA ŚWIĄTKOWSKA Ekonomista 22-85-88-12 janina.swiatkowska@bosbank.pl W pozostałych kategoriach dochodów pierwotnych i wtórnych nie odnotowano istotnych zmian, przy nieco niższej wartości rozchodów z tytułu dywidend, jednocześnie nieco wyższej niż przed rokiem wartości rozchodów z tytułu reinwestowanych zysków. W I kw. kontynuowany był trend wyraźnej poprawy wyniku w usługach. Wzrost nadwyżki notują wszystkie kategorie usług, w tym najsilniejsza skala poprawy notowana jest w pozostałych usługach biznesowych. I kw. 217 r. był drugim z rzędu kwartałem już wyraźnie słabszych wyników w handlu zagranicznym towarów. Eksport towarów rośnie cały czas bardzo szybko, niemniej na przełomie 216 i 217 r. odnotowano wyraźne przyspieszenie dynamiki wzrostu importu. Dane dot. rachunków narodowych oraz informacje NBP dot. bilansu płatniczego w I kw. br. wyraźnie wskazują na silny efekt cenowy stymulujący wzrost importu. Dynamiczny wzrost cen ropy naftowej na przełomie 216 i 217 r. przełożył się na silny wzrost cen importu i tym samym dużo szybszy wzrost wartości nominalnej importu. Ten efekt zdecydowanie
zdominował efekt wzrostu wolumenu importu z tytułu wyższego popytu krajowego, w szczególności odbudowy zapasów. W ujęciu zmian wolumenowych jest szansa na poprawę wyniku w handlu zagranicznym, przy bardzo dobrych perspektywach dla krajowego eksportu na początku br. Choć oczekujemy w 217 r. wyraźnego odbicia popytu krajowego, to w głównej mierze wiążemy je z odbiciem publicznych inwestycji infrastrukturalnych, które charakteryzują się mniejszą importochłonnością. Zakładany przez nas wzrost inwestycji przedsiębiorstw będzie ograniczony, co przy wygasającym w II poł. roku wzroście konsumpcji prywatnej oraz wyraźnym ograniczeniu kontrybucji zapasów we wzrost PKB w porównaniu do danych za 216 r., będzie przekładało się na ograniczoną skalę przyspieszenia popytu na towary i surowce importowane. Te założenia skutkują prognozą ograniczonego wzrostu importu, niemniej skala dostosowań po stronie cenowej jest na tyle silna (przy bardzo niskich bazach odniesienia), że będzie wpływać na pogorszenie wyników w handlu zagranicznym w ujęciu danych nominalnych w skali całego 217 r. Oczywiście w kolejnych kwartałach br. ten efekt będzie coraz słabszy w porównaniu z danymi za I kw. W przypadku kategorii dochodów pierwotnych oczekujemy wyraźniejszego wzrostu deficytu wobec wyniku za 216 r. Przy poprawiającej się sytuacji finansowej przedsiębiorstw należy liczyć się z silniejszym wzrostem rozchodów z tytułu przekazywanych inwestorom bezpośrednim środków finansowych w ramach dywidend oraz z tytułu reinwestowanych zysków. Ponadto w kolejnych kwartałach utrzyma się zapewne trend pogorszenia wyniku w kategorii wynagrodzenia pracowników biorąc pod uwagę stabilizację trendów emigracyjnych i jednocześnie wciąż dynamiczny proces migracji obcokrajowców do Polski (skutkujący wzrostem rozchodów na rachunku obrotów bieżących). Cały czas czynnikiem wyraźnie wspierającym wynik w obrotach bieżących będą wysokie nadwyżki w usługach. Oczekujemy, że w całym 217 r. deficyt w obrotach bieżących wyniesie ok.,7% PKB, wobec,2% PKB w 216 r. Przy praktycznie zbilansowanym wyniku obrotów bieżących jego finansowanie deficytu nie stanowi żadnego problemu. Struktura rachunku kapitałowego oraz finansowego wskazuje także na bardzo korzystne perspektywy finansowania, nawet przy wzroście deficytu. Stabilny od kilku kwartałów poziom napływu inwestycji bezpośrednich, perspektywa poprawy wyniku na rachunku kapitałowym (oczekiwane stopniowe wzrosty napływu środków z UE z tytułu programów strukturalnych wraz z rozpoczęciem projektów współfinansowanych już z 2 217-6-3
perspektywy finansowej UE na lata 214 22) wskazują na brak konieczności finansowania deficytu napływem kapitału portfelowego. W I kw. odnotowano wyraźny wzrost napływu kapitału zagranicznego z tytułu inwestycji portfelowych, po solidnym odpływie pod koniec 216 r. Zmiany w zakresie przepływów kapitału wpłynęły także na poziom i strukturę zadłużenia zagranicznego. Na koniec I kw. br. poziom długu zagranicznego wzrósł o ponad 3 do 321,3 mld EUR. Solidna aprecjacja złotego w I kw. br. poskutkowała natomiast spadkiem wartości długu w złotych, co przy silniejszym wzroście PKB przełożyło się na solidny spadek relacji długu zagranicznego do PKB do 72,2% z 76% notowanych na koniec IV kw. 216 r. W I kw. największą zmianę (wzrost o ponad 4 ) odnotowano w kategorii zadłużenie sektora rządowego i samorządowego. Silny napływ kapitału zagranicznego na rynki wschodzące przełożył się na silny wzrost popytu inwestorów zagranicznych m.in. na krajowe obligacje skarbowe. Dynamiczny napływ kapitału zagranicznego odnotowano z kolei po wcześniejszym (w IV kw. ub.r.) okresie silnego odpływu tego kapitału z rynków wschodzących (w tym z polskiego rynku) po wygranej Donalda Trumpa w wyborach prezydenckich w USA. Na początku br. odnotowano niewielką skalę wzrostu zadłużenia sektora bankowego oraz sektora przedsiębiorstw, w tym zadłużenia wobec inwestora bezpośredniego. Solidne (ok. 5 mld zł.) zmiany w zakresie poziomu długu NBP są z kolei odwróceniem tendencji z IV kw. 216 r. (obecnie spadek zadłużenia, wcześniej wzrost). Jednocześnie cały czas należy mieć na uwadze, że zmiany w poziomie zadłużenia banku centralnego mają związek z przeprowadzanymi operacjami finansowymi i zawsze te zmiany mają całkowite pokrycie w analogicznych zmianach poziomu rezerw walutowych NBP, stąd nie stanowią o żadnych zmianach w zakresie ryzyka równowagi zewnętrznej. Generalnie od 211 r. wartość zadłużenia zagranicznego Polski utrzymuje się powyżej poziomu 7% PKB, przy utrzymującej się stosunkowo korzystnej strukturze tego zadłużenia, tj. dominujących w strukturze zadłużenia przedsiębiorstw zobowiązań wobec bezpośrednich inwestorów zagranicznych (co implikuje ograniczone ryzyko nagłego ograniczenia finansowania) oraz silnym wzroście zadłużenia sektora publicznego. Choć pozostajemy ostrożni co do utrzymania tak korzystnej sytuacji w zakresie napływu kapitału zagranicznego na rynki wschodzące jak miało to miejsce w I poł. br., to stabilizowanie się sytuacji w gospodarce globalnej oraz ograniczenie ryzyka politycznego w Europie i USA skutkuje niższym ryzykiem scenariuszy kryzysowych. 3 217-6-3
Struktura wyniku na rachunku obrotów bieżących Dynamika wzrostu eksportu i importu towarów 15. rachunek bieżący usługi - saldo dochody wtórne - saldo towary - saldo dochody pierwotne- saldo 32 % r/r dane w EUR, w ujęciu nominalnym eksport import. 16-15. -16-3. 1q5 3q6 1q8 3q9 1q11 3q12 1q14 3q15 1q17-32 1q5 3q6 1q8 3q9 1q11 3q12 1q14 3q15 1q17 Wynik rachunku obrotów bieżących w relacji do PKB Finansowanie deficytu w obrotach bieżących.5 % PKB -1.5-3.5 45 33 2 inwestycje portfelowe - pasywa rachunek kapitałowy - saldo inwestycje bezpośrednie - pasywa rachunek bieżący (znak przeciwny) -5.5 8-7.5 1q5 3q6 1q8 3q9 1q11 3q12 1q14 3q15 1q17, GUS -5 1q5 2q6 3q7 4q8 1q1 2q11 3q12 4q13 1q15 2q16 Wartość i struktura terminowa długu zagranicznego Wartość i struktura podmiotowa długu zagranicznego 35 28 zadłużenie długoterminowe zadłużenie krótkoterminowe aktywa rezerwowe NBP ogółem w relacji do PKB (P) 1 8 35 28 Inwestycje bezpośrednie - instrumenty dłużne sektor pozarządowy i pozabankowy sektor bankowy sektor rządowy i samorządowy NBP 21 6 21 14 4 14 7 2 7 1q 1q2 1q4 1q6 1q8 1q1 1q12 1q14 1q16 Źródło: NBP 1q4 3q5 1q7 3q8 1q1 3q11 1q13 3q14 1q16 Źródło: NBP 4 217-6-3
2q14 3q14 4q14 1q15 2q15 3q15 4q15 1q16 2q16 3q16 4q16 1q17 saldo rachunku obrotów bieżących mln EUR -2 51-2 29-1 214 442 389-2 52-982 -186 1 357-2 87 46 1 244 % PKB -2. -2.4-2.1-1.3 -.6 -.7 -.6 -.8 -.5 -.4 -.2.1 saldo obrotów towarowych mln EUR -834-396 -1 245 1 564 322-719 1 46 976 1 53-652 94 188 eksport % r/r 6.9 4.7 5.7 9.8 9.6 5.9 8.7 1.4 3.8 2.1 3.3 11.7 import % r/r 1.8 6.5 8.6 3.7 6.5 6.7 3.1 2.9 1.1 1.9 5.6 13.8 saldo usług mln EUR 2 559 2 33 2 313 2 495 3 18 2 632 2 68 2 925 3 773 3 348 3 653 3 783 saldo docodów pierwotnych mln EUR -4 99-4 32-2 412-2 754-3 416-4 523-4 242-3 61-3 972-4 496-3 349-2 892 saldo dochodów wtórnych mln EUR -136 393 13-863 375 18-466 -477 53-287 -352 165 zadłużenie zagraniczne 288 116 295 114 293 51 39 38 289 36 49 32 63 3 739 31 234 316 318 19 321 331 mld PLN 1 198 821 1 232 248 1 251 28 1 263 513 1 293 92 1 299 85 1 287 234 1 283 664 1 372 938 1 362 588 1 47 678 1 355 945 % PKB 7.9 72.2 72.7 72.8 73.8 73.5 71.5 7.8 75.1 74. 76. 72.2 zadłużenie zagraniczne - NBP mln EUR 4 815 6 78 4 766 5 954 7 94 6 779 5 7 8 849 14 945 16 179 2 229 15 366 zadłużenie zagraniczne - s. rządowy i samorządowy mln EUR 117 269 119 38 119 926 127 6 12 97 122 619 124 849 117 358 12 462 123 41 12 634 124 964 zadłużenie zagraniczne - s. bankowy mln EUR 48 817 5 123 5 123 52 662 55 931 53 84 5 8 5 971 48 772 48 459 48 827 5 163 zadłużenie zagraniczne - s. przedsiębiorstw mln EUR 47 58 47 633 47 466 48 439 48 767 48 823 48 77 48 82 49 397 5 889 5 627 51 72 oficjalne aktywa rezerwowe NBP mln EUR 74 666 8 328 82 645 9 559 93 395 9 381 86 894 88 533 99 174 1 78 18 64 14 76 WAŻNA INFORMACJA: Niniejszy materiał ma charakter prognozy, został opracowany wyłącznie w celu informacyjnym i nie może być traktowany jako doradztwo ani porada inwestycyjna. W szczególności nie może być traktowany jako oferta lub rekomendacja do zawierania jakichkolwiek transakcji. Nie jest to forma reklamy ani oferta sprzedaży jakiejkolwiek usługi oferowanej przez BOŚ Bank. Przedstawione w niniejszej publikacji opinie i prognozy są wyrazem niezależnej oceny autorów w momencie ich wydania i mogą ulec zmianie bez zapowiedzi. Informacje, w tym dane statystyczne, zawarte w materiale pochodzą z ogólnie dostępnych, wiarygodnych źródeł, jednak BOŚ Bank nie może zagwarantować ich dokładności i pełności. BOŚ Bank nie ponosi odpowiedzialności za skutki decyzji podjętych na podstawie informacji zawartych w niniejszym materiale. Niniejszy dokument stanowi własność BOŚ Bank. Materiał może być wykorzystywany do opracowań własnych pod warunkiem powołania się na źródło. Powielanie bądź publikowanie niniejszego raportu lub jego części bez pisemnej zgody BOŚ Bank jest zabronione. Bank Ochrony Środowiska Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie przy ul. Żelaznej 32, -832 Warszawa, zarejestrowana w Sądzie Rejonowym dla m.st. Warszawy w Warszawie, XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod nr KRS: 15525 NIP: 527-2-33-13; kapitał zakładowy: 628 732 45 zł wpłacony w całości. 5 217-6-3