PS.II.17,19.0932-7-6/09 PROTOKÓŁ KONTROLI problemowej przeprowadzonej w Ośrodku Adopcyjno - Opiekuńczym w Lesznie (zwanym dalej Ośrodkiem lub określanym skrótem OAO), z siedzibą pod adresem: ul. Matejki 8, 64-100 Leszno. Ośrodek jest publiczną placówką specjalistyczną o charakterze diagnostyczno konsultacyjnym. Nadzór nad działalnością Ośrodka sprawuje Prezydent Miasta Leszna przy pomocy Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie (MOPR) w Lesznie z siedzibą pod adresem ul. Korczaka 5, 64-100 Leszno. Ośrodek funkcjonuje w strukturach MOPR oraz podlega mu organizacyjnie i merytorycznie. [zał. 1] Ośrodek figuruje w Rejestrze ośrodków adopcyjno opiekuńczych Wojewody Wielkopolskiego pod pozycją 3. Kierownictwo kontrolowanej jednostki: p. Izabela Nowakowska - zatrudniona na stanowisku dyrektora OAO w Lesznie od dnia 1 września 1996 r. na podstawie pisma Kuratorium Oświaty w Lesznie z dnia 21.08.1996 r. Nr WKS 1101-60/96, następnie powołana na to stanowisko uchwałą nr 242/2001 Zarządu Miasta Leszna z dnia 5 września 2001 r. nr 242/2001 oraz uchwałą Zarządu Miasta Leszna z dnia 28 sierpnia 2002 r. nr 249/2002. [zał.2] Kontrolę przeprowadził zespół inspektorów Wielkopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Poznaniu Wydziału Polityki Społecznej w składzie: 1. Anna Grabarska Łyskawka starszy specjalista - kierownik zespołu inspektorów 2. Alicja Dubert starszy inspektor wojewódzki, na podstawie upowaŝnienia Wojewody Wielkopolskiego nr WN.II.0939-305/09 z dnia 11 sierpnia 2009 r. uczestniczący w czynnościach kontrolnych w okresie od 19.08. do 1.09.2009 r. [zał. 3 ] Przedmiotem kontroli była działalność OAO w przedmiocie pozyskiwania, szkolenia i przygotowywania osób do prowadzenia rodzinnych form opieki oraz kwalifikacje kadry. Kontrolą objęto okres od 1 stycznia 2008 r. do dnia kontroli. W toku kontroli ustalono, co następuje: Szczegółowe zadania oraz organizację ośrodka określa regulamin organizacyjny ośrodka opracowany przez dyrektora ośrodka w porozumieniu z podmiotem prowadzącym. ( 6 rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 30.09.2005 r. w sprawie ośrodków adopcyjno opiekuńczych (Dz. U. Nr 205 poz. 1701 ze zm.) Szczegółowe zadania oraz organizację Ośrodka określa Regulamin Organizacyjny OAO przyjęty uchwałą nr 275 Zarządu Miasta Leszna z dnia 18.09.2002 r. podpisany przez dyrektora OAO, p. Izabelę Nowakowską oraz Dyrektora MOPR, panią Alicję Sołtysiak. 1
W dniu 4.04 2008 r. do Regulaminu wprowadzono aneksem zmiany uaktualniające adres nowej siedziby Ośrodka oraz podstawy prawne działalności OAO. Regulamin Ośrodka określa podstawy prawne działania placówki, zadania Ośrodka, strukturę organizacyjną oraz tryb załatwiania skarg i wniosków. Ośrodek Adopcyjno Opiekuńczy wchodzi w skład jednostek organizacyjnych podporządkowanych MOPR w Lesznie. Zakres działania OAO określony został w 27 Regulaminu Organizacyjnego Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Lesznie, w 17 niniejszego Regulaminu określa się zasady działania Dyrektora OAO.[por. zał.1] Podział kompetencji Ośrodka Adopcyjno Opiekuńczego i Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w zakresie organizowania rodzicielstwa zastępczego na terenie Miasta Leszna uregulowano dokumentem z 15.11.2004 r. pt. Zasady wzajemnej współpracy (...). [zał. 4] Zgodnie z jego treścią: Na zlecenie Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie Ośrodek Adopcyjno Opiekuńczy wykonuje następujące zadania: (...) 4. szkoli rodziny zastępcze skierowane przez Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie; 5. rozpatruje oferty kandydatów na rodziny zastępcze, które uzyskały pozytywną opinię Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie (...) [por. zał. 4] Jak wynika z 21 Regulaminu OAO, Ośrodek czynny jest przez 5 dni w tygodniu od poniedziałku do piątku.[por. zał.1] KADRA OŚRODKA : Dyrektorem publicznego i niepublicznego ośrodka adopcyjno-opiekuńczego moŝe być osoba, która ukończyła studia magisterskie na kierunku pedagogika lub psychologia albo studia magisterskie na innym kierunku uzupełnione studiami podyplomowymi w zakresie psychologii lub pedagogiki i posiada specjalizację z zakresu organizacji pomocy społecznej, o której mowa w art. 122 ustawy, oraz co najmniej trzyletni staŝ pracy w instytucjach, których zakres działania obejmuje opiekę nad dzieckiem lub pracę z rodziną ( 2 rozporządzenia w sprawie podmiotów uprawnionych do zakładania i prowadzenia niepublicznych ośrodków adopcyjno opiekuńczych oraz staŝu pracy i kwalifikacji wymaganych od osób zatrudnionych w publicznych i niepublicznych ośrodkach adopcyjno opiekuńczych, a takŝe warunków lokalowych, jakimi powinny dysponować te ośrodki). Dyrektorem Ośrodka Adopcyjno Opiekuńczego w Lesznie jest p. Izabela Nowakowska. Ukończyła studia wyŝsze magisterskie na UAM w Poznaniu Wydział Nauk Społecznych w zakresie psychologii (1982), a takŝe studia podyplomowe na UAM w Poznaniu w zakresie organizacji pomocy społecznej i pracy socjalnej (2004) [zał.5] Pani Izabela Nowakowska pełni funkcję Dyrektora Ośrodka Adopcyjno Opiekuńczego w Lesznie od dnia 1 września 1996 r., tym samym posiada wymagany przepisami ponad 3,5 letni staŝ pracy w instytucjach, których zakres działania obejmuje opiekę nad dzieckiem lub pracę z rodziną. [por. zał. 2] Osoby zatrudnione w publicznych i niepublicznych ośrodkach adopcyjno-opiekuńczych powinny posiadać ukończone studia magisterskie na kierunkach: psychologia, pedagogika, prawo lub tytuł zawodowy lekarza albo ukończone studia magisterskie o specjalności "praca socjalna" na kierunkach socjologia lub politologia i co najmniej roczny staŝ pracy z dziećmi w instytucjach, których zakres działania obejmuje opiekę nad dzieckiem lub pracę z rodziną, z wyjątkiem osób posiadających ukończone studia magisterskie na kierunku prawo lub tytuł zawodowy lekarza ( 2 rozporządzenia w sprawie podmiotów uprawnionych do zakładania i prowadzenia niepublicznych ośrodków adopcyjno opiekuńczych oraz staŝu pracy i kwalifikacji wymaganych od osób zatrudnionych w publicznych i niepublicznych ośrodkach adopcyjno opiekuńczych, a takŝe warunków lokalowych, jakimi powinny dysponować te ośrodki). Ośrodek zatrudnia 6 pracowników, w tym psychologów, pedagoga i pracownika socjalnego. [zał. 6] 2
1) Pedagog p. Barbara Morawska ukończyła studia wyŝsze magisterskie na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Wydziale Nauk Społecznych w zakresie pedagogiki, specjalność wychowanie przedszkolne i nauczanie początkowe (1992). Ponadto ukończyła: studia podyplomowe na UAM w Poznaniu w zakresie pedagogiki specjalnej terapii pedagogicznej uzyskując kwalifikacje terapeuty (2002) oraz studia podyplomowe w WyŜszej Szkole Humanistycznej w Lesznie w zakresie pedagogiki opiekuńczo wychowawczej (2006). W Ośrodku Adopcyjno Opiekuńczym zatrudniona jest na stanowisku pedagoga od dnia 1.10.1993 r. [zał. 7] Do zakresu obowiązków pedagoga OAO naleŝy m.in.: Nabór kandydatów na rodziców adopcyjnych, zastępczych i pogotowi rodzinnych - informacje wstępne, diagnozowanie, rozmowy ( ) Rozpoznawanie kandydatów na rodziców ( ) zastępczych i pogotowi rodzinnych na podstawie badań psychologa, wywiadów środowiskowych, obserwacji i rozmów ( ) Udział w kwalifikowaniu rodzin i dzieci ( ) uczestnictwo w posiedzeniach Komisji kwalifikacyjnej ( ) Udział w szkoleniach ( ) organizowanych przez Ośrodek Adopcyjno Opiekuńczy ( ) Opracowywanie wywiadów w rodzinach ( ) zastępczych ( ) Udzielanie porad w adopcyjnym telefonie zaufania ( ) [zał. 8] 2) Psycholog p. Karolina Adamczak posiada wykształcenie wyŝsze magisterskie. Ukończyła Uniwersytet im. A. Mickiewicza w Poznaniu na kierunku psychologia (2007) W Ośrodku Adopcyjno Opiekuńczym zatrudniona jest na stanowisku psychologa od 01.03.2008 r. w wymiarze ½ etatu. Od 1.05.2008 r. - w pełnym wymiarze czasu pracy. [zał. 9] 3) Psycholog p. Karolina Nikodemska posiada wykształcenie wyŝsze magisterskie. Ukończyła Uniwersytet im. A. Mickiewicza w Poznaniu na kierunku psychologia (2005). W Ośrodku Adopcyjno Opiekuńczym zatrudniona jest na stanowisku psychologa od 01.07.2009 r. w pełnym wymiarze czasu pracy. [zał. 10] Do zakresu obowiązków psychologów OAO naleŝy m.in.: Ocena rozwoju dziecka do adopcji i rodzin zastępczych badanie indywidualne dzieci, Rozpoznawanie kandydatów na rodziców adopcyjnych, zastępczych i pogotowi rodzinnych na podstawie badań psychologicznych, Opracowywanie szczegółowej opinii o kaŝdej rodzinie, Udział w kwalifikowaniu rodzin i dzieci poprzez kaŝdorazowe uczestnictwo w posiedzeniach Komisji Kwalifikacyjnej, Gromadzenie dokumentacji psychologicznej o rodzinach adopcyjnych i rodzinach zastępczych na podstawie badań, rozmów i obserwacji, Udzielanie porad indywidualnych rodzinom adopcyjnym, rodzinom zastępczym i pogotowiom rodzinnym, Prowadzenie szkoleń, warsztatów, grup wsparcia dla rodzin adopcyjnych i zastępczych oraz pogotowi rodzinnych, Udział w szkoleniach, spotkaniach organizowanych przez Ośrodek Adopcyjno Opiekuńczy; [zał. 11] Ośrodek Adopcyjno Opiekuńczy zatrudnia pracownika socjalnego. Pracownikiem socjalnym moŝe być osoba, która spełnia co najmniej jeden z niŝej wymienionych warunków: posiada dyplom ukończenia kolegium pracowników słuŝb społecznych, ukończyła studia wyŝsze na kierunku praca socjalna, do dnia 31 grudnia 2013 ukończyła studia wyŝsze o specjalności przygotowującej do zawodu 3
pracownika socjalnego na jednym z kierunków: pedagogika, pedagogika specjalna, politologia, polityka społeczna, psychologia, socjologia, nauki o rodzinie (art. 116 ust. 1, pkt 1-3 ustawy o pomocy społeczne) Pracownik socjalny p. Renata Scholtz posiada wykształcenie wyŝsze magisterskie, ukończyła Uniwersytet Zielonogórski w Zielonej Górze na kierunku pedagogika w zakresie pracy socjalnej (2006). W OAO zatrudniona od 1.09.1990 r. na stanowisku referenta. Od 1.01.2006 r. - na stanowisku pracownika socjalnego w pełnym wymiarze czasu pracy. [zał. 12] Do zakresu obowiązków pracownika socjalnego naleŝy m.in.: Przyjmowanie kandydatów na rodziców adopcyjnych, zastępczych oraz pogotowi rodzinnych informacje wstępne, diagnozowanie, rozmowy; Wstępne rozpoznawanie kandydatów na rodziców adopcyjnych i zastępczych, Prowadzenie dokumentacji dotyczącej zgłaszających się rodzin, Przygotowywanie materiałów do kwalifikacji kandydatów na rodziców adopcyjnych i zastępczych oraz dzieci, które mają być powierzone rodzinie, Współpraca z sądami w trakcie załatwiania spraw adopcyjnych i rodzin zastępczych, Udział w kwalifikowaniu rodzin i dzieci poprzez uczestnictwo w posiedzeniach Komisji Kwalifikacyjnej, Ewidencja dokumentów rodzin zastępczych, adopcji, rodzinnych domów dziecka, sprawy opiekuńcze i adopcje zagraniczne, bank kandydatów na rodziców zastępczych i adopcyjnych, bank dzieci; [zał. 13] W okresie od 2.05.2005 r. do 30.04.2008 r. Ośrodek zatrudniał na stanowisku psychologa p. Martę Mańczak. Posiadała wykształcenie wyŝsze magisterskie. Ukończyła Uniwersytet im. A. Mickiewicza w Poznaniu na kierunku psychologia (2002) oraz studia podyplomowe na UAM w Poznaniu w zakresie psychologii w zarządzaniu (2004). W okresie objętym kontrolą tj. od 1.01.2008 r. do 29.02.2008 r. psycholog pracował w wymiarze pełnego etatu. Od 1.03.2008 r. do 30.04.2008 r. - w wymiarze ½ etatu. [por. zał.6; zał. 14] W okresie od 1.09.1990 r. do 30.06.2009 r. w OAO na stanowisku pedagoga zatrudniona była ponadto p. Aleksandra Szymańska. Posiadała wykształcenie wyŝsze magisterskie. Ukończyła studia na UAM w Poznaniu Wydziale Nauk Społecznych w zakresie pedagogiki opiekuńczej (1977). Z dniem 1.07.2009 r. p. Aleksandra Szymańska rozwiązała stosunek pracy w związku z przejściem na emeryturę. [por. zał. 6; zał. 15] Poszczególni pracownicy Ośrodka pracują w następujących dniach i godzinach: Dyrektor OAO p. Izabela Nowakowska: Poniedziałek 10.00 15.00 Wtorek 10.00 16.00 Środa 12.00 18.00 Czwartek 9.00 14.00 Piątek 9.00 13.00 Psychologowie Ośrodka: p. Karolina Adamczak pracuje: Poniedziałek 7.30 15.30 Wtorek 7.30 15.30 Środa 10.00 18.00 4
Czwartek 7.30 15.30 Piątek 7.30 15.30 p. Karolina Nikodemska pracuje: Poniedziałek 7.30 15.30 Wtorek 7.30 15.30 Środa 10.00 18.00 Czwartek 10.00 18.00 Piątek 7.30 15.30 Pedagog Ośrodka p. Barbara Morawska pracuje: Poniedziałek 8.00 14.00 Wtorek 8.00 14.00 Środa 8.00 12.00 i 14.00 18.00 Piątek 8.00 14.00 Piątek 8.00 12.00 Pracownik socjalny OAO, p. Renata Scholtz pracuje: Poniedziałek 8.00 16.00 Wtorek 7.30 15.30 Środa 7.30 15.30 Czwartek 7.30 15.30 Piątek 7.30 15.30 [zał. 16] REALIZACJA ZADAŃ W ZAKRESIE POZYSKIWANIA, SZKOLENIA I PRZYGOTOWYWANIA OSÓB DO PROWADZENIA RODZINNYCH FORM OPIEKI Ośrodek adopcyjno-opiekuńczy prowadzi działalność diagnostyczno-konsultacyjną, której celem jest pozyskiwanie, szkolenie i kwalifikowanie osób zgłaszających gotowość przysposobienia dziecka, pełnienia funkcji rodzin zastępczych i prowadzenia placówek rodzinnych, (...) (art. 82 ust. 5 ustawy z dnia 12 marca 2004 o pomocy społecznej (tj. Dz. U. z 2008 r. Nr 115 poz. 728 ze zm.) Do zadań ośrodka naleŝy (...) działalność edukacyjna i upowszechniająca tworzenie rodzin przysposabiających, zastępczych oraz placówek rodzinnych ( 4 ust. 1 pkt. 9 rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej dnia 30 września 2005 r. w sprawie ośrodków adopcyjno- opiekuńczych (Dz. U. Nr 205 poz. 1701 ze zm.)) Do zadań Ośrodka wynikających z 5 Regulaminu organizacyjnego OAO naleŝy m. in. Pozyskiwanie, szkolenie i kwalifikowanie osób zgłaszających gotowość prowadzenia rodzinnej opieki zastępczej dla dzieci, które nie mogą być wychowywane w rodzinach biologicznych, w formie: przysposobienia, rodziny zastępczej, pogotowia rodzinnego, rodzinnego domu dziecka, rodziny zaprzyjaźnionej ( 5 ust.1), ( ) prowadzenie działalności edukacyjnej, upowszechniającej rodziny zastępcze i instytucjonalne formy rodzinnej opieki nad dzieckiem we współpracy z prasą, radiem i telewizją ( 5 ust.8). [por. zał.1] Ośrodek obejmuje swoją działalnością teren miasta Leszna. Jak wyjaśniła Dyrektor w okresie objętym kontrolą Ośrodek nie realizował na rzecz innych powiatów zadań w zakresie pozyskiwania i szkolenia oraz kwalifikowania osób zgłaszających gotowość do rodzinnej opieki zastępczej na podstawie umów. W 2009 r. została przygotowana umowa o współpracy w tym zakresie z PCPR Rawicz, która jednak zostanie podpisana dopiero w miesiącu wrześniu 2009 r. [zał. 17] 5
Ośrodek działa w oparciu o roczne plany pracy. Plany pracy przewidują m.in. takie działania Ośrodka jak: pozyskiwanie, szkolenie i kwalifikowanie osób zgłaszających gotowość prowadzenia rodzinnej opieki zastępczej w formie: przysposobienia, rodziny zastępczej, pogotowia rodzinnego, rodzinnego domu dziecka a takŝe rodziny zaprzyjaźnionej. Zgodnie z Planem pracy na lata 2008 i 2009, OAO ww. zadania realizuje m.in. poprzez: działalność edukacyjno propagandową w środkach masowego przekazu, przeprowadzanie badań psychologiczno pedagogicznych wszystkich kandydatów testami postaw rodzicielskich, osobowościowymi i projekcyjnymi, zapewnienie szkoleń indywidualnych i grupowych na podstawie Programu Wspierania Rodziny, wydawanie zaświadczeń kwalifikacyjnych stwierdzających ukończenie szkolenia przez osoby zgłaszające gotowość do prowadzenia rodzinnej opieki zastępczej, kwalifikację poszczególnych kandydatów do zastępczych form wychowania rodzinnego przez Komisję Kwalifikacyjną. [zał. 18] Ośrodek zgodnie z informacją Dyrektora OAO promuje rodzinne formy opieki zastępczej poprzez: współpracę z Państwową WyŜszą Szkołą Zawodową w Lesznie, WyŜszą Szkołą Humanistyczną w Lesznie, edukację kuratorów zawodowych i społecznych, pracowników Policji, programy informacyjne w lokalnych mediach oraz plakaty i ulotki rozpowszechniane w miejscach publicznych. W trakcie kontroli OAO przedstawił teczkę zatytułowaną Promocja własnej jednostki, zwierającą wycinki prasowe od 1979 r. dotyczące działalności Ośrodka. Z okresu objętego kontrolą w teczce znajdowały się następujące artykuły nt. rodzicielstwa zastępczego: artykuł w tygodniku lokalnym Panorama Leszczyńska z 13.08.2009 r. w dziale Rodzina pt. WciąŜ potrzeba osób, które zechcą prowadzić pogotowie rodzinne. Dla kaŝdego Ŝycie znaczy coś innego. Artykuł przybliŝa tematykę pogotowi rodzinnych, opisuje zasady prowadzenia pogotowi, instytucje wspierające te rodziny oraz korzyści z tytułu prowadzenia tej formy rodzicielstwa zastępczego, artykuł w tygodniku lokalnym Panorama Leszczyńska z 29.05.2008 r. pt. W Lesznie brakuje kandydatów na rodziny zastępcze. Warunki udanej adopcji autorstwa Dyrektora OAO, p. Izabeli Nowakowskiej. Artykuł promuje ideę rodzicielstwa zastępczego, zaprasza osoby zainteresowane świadczeniem tego rodzaju usług do współpracy z Ośrodkiem Adopcyjno Opiekuńczym. Od miesiąca września br. Ośrodek Adopcyjno Opiekuńczy partneruje Miejskiemu Ośrodkowi Pomocy Rodzinie w Lesznie w realizacji projektu pt. Szczęśliwe dzieciństwo w niespokrewnionych i zawodowych rodzinach zastępczych. Zgodnie z informacją, celem realizacji zadania jest kompleksowe wsparcia funkcjonowania niespokrewnionych i zawodowych rodzin zastępczych. Projekt obok działań polegających na wsparciu rodzin zastępczych zawiera równieŝ elementy promocji rodzicielstwa zastępczego (...). [zał.19] Ośrodek adopcyjno- opiekuńczy prowadzi szkolenia dla kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej oraz kandydatów do prowadzenia placówek rodzinnych na podstawie programów szkolenia rodzin zastępczych (...) ( art.83 ust 1 ustawy o pomocy społecznej) Szkolenie niespokrewnionych z dzieckiem rodzin zastępczych oraz zawodowych niespokrewnionych z dzieckiem rodzin zastępczych prowadzi się według programów szkolenia zatwierdzonych przez ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego. Zakres programu szkolenia dla niespokrewnionych z dzieckiem zawodowych rodzin zastępczych uwzględnia specyfikę zadań opieki i wychowania stojących przed tymi rodzinami. Program szkolenia rodzin zastępczych zatwierdza minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego na wniosek powiatowego centrum pomocy rodzinie, ośrodka adopcyjno-opiekuńczego lub innego podmiotu prowadzącego szkolenie (art. 77, ust.3-4 ustawy o pomocy społecznej) Ośrodek prowadzi szkolenia kandydatów na rodziców zastępczych w oparciu o program szkolenia pn.: Program Wspierania Rodziny opracowany w dwóch wersjach : 6
1) jako program szkolenia kandydatów na rodziny zastępcze - zatwierdzony przez Ministra Polityki Społecznej decyzją nr DPS-V-5122-18-WB/04 z dnia 15 lipca 2004 r. obejmujący 19 tematów zajęć: Kochać i wymagać - koncepcja wychowania dziecka Dziecko ma problem jak rodzic moŝe mu pomóc? Rodzic ma problem z zachowaniem dziecka co powinien zrobić? Konflikt między rodzicem i dzieckiem - konstruktywne sposoby rozwiązania Poczucie własnej wartości u dziecka - jak rodzice mogą je budować? Struktura zdrowej rodziny jakie są role rodziców a jakie dzieci? Kary, nagrody, wychowywanie do samodyscypliny. Jak zachęcić dziecko do współpracy? Przygotowywanie dziecka do samodzielnego Ŝycia zadanie dla rodziców. Trudne aspekty rodzicielstwa jak sobie radzić z własną złością, lękiem, rozczarowaniem? Tradycja, cele, normy system wartości rodziców jako grunt w wychowaniu Fazy rozwoju dziecka jakie zadania wynikają dla rodziców? Motywowanie do nauki co rodzic moŝe i powinien robić? Rodzeństwo współistnienie, rywalizacja, współpraca zadania rodziców. Rozwój seksualny dziecka rola rodziców. Dziecko ofiara przemocy. Znęcanie się nad dzieckiem. Przemoc seksualna wobec dziecka. Interwencja kryzysowa. Wpływ uzaleŝnień na dziecko i rodzinę. Adopcja. Prawa i obowiązki, aspekty prawne i finansowe funkcjonowania rodziny zastępczej, adopcyjnej. 2) jako program szkolenia kandydatów na: rodziny o charakterze pogotowia rodzinnego zawodowe niespokrewnione specjalistyczne rodziny zastępcze dla dzieci niedostosowanych społecznie zatwierdzony przez Ministra Polityki Społecznej decyzją nr DPS-VI-4122-26-WB/05 z dnia 24 marca 2005 r. Przy czym zakres programowy szkolenia dla rodzin zastępczych o charakterze pogotowia rodzinnego obejmuje: zagadnienia dotyczące adaptacji do nowej sytuacji sposoby przygotowania dziecka i rodziny do krótkiego pobytu wykłady i warsztaty poruszające kwestie opiekuńczo wychowawcze występujące w pogotowiach rodzinnych. Natomiast program szkolenia na zawodowe rodziny zastępcze dla dzieci niedostosowanych społecznie obejmuje: I. Wybrane zagadnienia z zakresu metod i zasad oddziaływań resocjalizacyjnych. II. Techniki i metody wychowania resocjalizacyjnego. III. Wybrane zagadnienia zakresu metod oddziaływań terapeutycznych IV. Wybrane zagadnienia z zakresu patologii społecznej V. Podstawy i metody profilaktyki społecznej VI. Podstawy wiedzy o zasadach odpowiedzialności nieletnich, zasadach i trybie postępowania przed sądem rodzinnym i nieletnich oraz kuratorami sądowymi. [zał. 20] Do zadań ośrodka naleŝy: przeprowadzanie badań pedagogicznych i psychologicznych oraz rodzinnych wywiadów środowiskowych, dotyczących osób zgłaszających gotowość przysposobienia dziecka, kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej albo kandydatów do prowadzenia placówki rodzinnej; wydawanie zaświadczeń kwalifikacyjnych stwierdzających ukończenie szkolenia dla rodzin zastępczych, (...); wydawanie kandydatom do pełnienia funkcji rodziny zastępczej opinii o spełnianiu przez nich warunków, a kandydatom do prowadzenia placówki rodzinnej opinii o posiadaniu odpowiedniego przygotowania ( 4 ust. 1 pkt 2, 3, 4, rozporządzenia w sprawie ośrodków adopcyjno- opiekuńczych) 7
W przypadku kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej oraz kandydatów do prowadzenia placówki rodzinnej, ośrodek gromadzi następujące informacje: imię i nazwisko, obywatelstwo, adres zamieszkania, stan cywilny, wykształcenie, zawód, miejsce pracy, warunki mieszkaniowe, stałe źródła dochodu, dane o stanie zdrowia umoŝliwiającym właściwą opiekę nad dzieckiem, informację o niekaralności z Krajowego Rejestru Karnego opatrzoną datą nie wcześniejszą niŝ 1 miesiąc przed jej złoŝeniem ( 2 ust. 2 rozporządzenia w sprawie ośrodków adopcyjno- opiekuńczych). Na podstawie 6 ust.2 regulaminu organizacyjnego OAO w Ośrodku powołano Zespół ds. kwalifikacji kandydatów na rodziny adopcyjne i zastępcze (zwany dalej zespołem lub komisją). Zespół działa na podstawie Regulaminu pracy Komisji Kwalifikacyjnej przy Ośrodku Adopcyjno Opiekuńczym w Lesznie z dnia 5 stycznia 2002 r. (zwanego dalej Regulaminem pracy komisji) ze zmianami wynikającymi z późniejszych aneksów. W skład zespołu wchodzą pedagodzy, psycholodzy oraz przedstawiciele sądu rodzinnego, słuŝby zdrowia oraz radca prawny. Szczegółowy skład osobowy wyszczególnia aneks do regulaminu działania zespołu zmieniany kaŝdorazowo, gdy następuje zmiana składu członków. Zgodnie z treścią regulaminu pracy komisji, posiedzenia odbywają się raz na kwartał lub w miarę potrzeb. Kwalifikacja kandydatów odbywa się na podstawie analizy dokumentacji dostarczonej przez kandydatów oraz przeprowadzonych wywiadów środowiskowych, badań psychologicznych, uczestnictwa w grupach wsparcia oraz innych dokumentów zgromadzonych przez ośrodek. Decyzja o kwalifikacji kandydatów zapada zwykłą większością głosów. W przypadku wątpliwości - ostateczna decyzja zostaje odłoŝona do czasu uzupełnienia lub wyjaśnienia kwestii spornych. ( pkt 1-9 regulaminu pracy komisji) Po przeprowadzeniu głosowania zespół formułuje na piśmie wniosek stwierdzający moŝliwość powierzenia opieki nad dzieckiem lub brak przesłanek do jej sprawowania ( 6 ust 3 i 4 regulaminu OAO). [por. zał. 1; zał. 21] OAO przedstawił przyjęty do stosowania Zestaw dokumentów konieczny do przeprowadzenia adopcji i utworzenia rodziny zastępczej. Zestaw wymienia następującą dokumentację: 1. Wniosek z prośbą o umoŝliwienie adoptowania dziecka z uwzględnieniem jego wieku i płci 2. Odpis skrócony /zupełny/ aktu małŝeństwa /nie wyciąg/ 3. Zaświadczenie o zarobkach lub stanie majątkowym małŝonków 4. Opinie o postawie etyczno moralnej /zakład pracy/ 5. Zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia: Zaświadczenie od lekarza ogólnego, Ŝe stan zdrowia kandydata pozwala na przysposobienie dziecka. Zaświadczenie od lekarza psychiatry o ewentualnym leczeniu lub braku przeciwwskazań do adopcji. Zaświadczenie z poradni odwykowej o ewentualnym leczeniu lub zaświadczenie o niezarejestrowaniu w w/w poradni. 6. Informacja o niekaralności z Krajowego Rejestru Karnego opatrzona datą nie wcześniej niŝ 1 miesiąc przed jej złoŝeniem 7. Zdjęcia legitymacyjne (tylko rodzina adopcyjna) 8. śyciorysy z uwzględnieniem: Informacji o tym, który to jest związek małŝeński /w przypadku drugiego związku małŝeńskiego, wymagana jest sentencja wyroku rozwodowego/. Informacji o tym, czy było pozbawienie lub ograniczenie władzy rodzicielskiej u zainteresowanych oraz w najbliŝszej rodzinie; 8
Procedura przeprowadzania postępowania kwalifikacyjnego kandydatów do rodzinnej opieki zastępczej odbywa się przy współpracy Ośrodka Adopcyjno Opiekuńczego z Miejskim Ośrodkiem Pomocy Rodzinie, przy czym : 1. Zgłoszenie rodziny ma miejsce w siedzibie MOPR lub OAO 2. Rozmowa wstępna informacyjno diagnostyczna z kandydatami w Ośrodku Adopcyjno Opiekuńczym, 3. ZłoŜenie dokumentów przez kandydatów wg załącznika w OAO 4. Wywiad środowiskowy dot. osób zgłaszających gotowość do pełnienia funkcji rodziny zastępczej przeprowadzają pracownicy MOPR a następnie są przekazują do OAO 5. Badanie specjalistyczne kandydatów przeprowadzane jest w OAO 6. Szkolenie na zlecenie MOPR przeprowadza Ośrodek Adopcyjno Opiekuńczy. 7. Opinia specjalistyczna formułowana jest przez pracowników OAO a następnie przekazywana jest do MOPR 8. Wymagany przepisami staŝ w zawodowej niespokrewnionej z dzieckiem rodzinie zastępczej lub całodobowej placówce opiekuńczo wychowawczej organizuje kandydatom OAO 9. Zaświadczenie kwalifikacyjne jest wydawane kandydatom przez OAO w oparciu o decyzję Komisji Kwalifikacyjnej Ośrodka. Kopia zaświadczenia przekazywana jest do MOPR. [zał. 22] Ośrodek prowadzi Rejestr Wydanych Zaświadczeń Kwalifikacyjnych. Analizie poddano 24 teczki z dokumentacją kandydatów zgłaszających do Ośrodka Adopcyjno Opiekuńczego gotowość pełnienia zastępczej opieki w okresie od 1.01.2008 r. do dnia kontroli, co stanowi 100% dokumentacji kandydatów do pełnienia opieki zastępczej, w tym: - 15 teczek spokrewnionych z dzieckiem rodzin zastępczych - 3 teczki niespokrewnionych z dzieckiem rodzin zastępczych - 4 teczki zawodowych niespokrewnionych rodzin zastępczych - 1 teczka pogotowia rodzinnego - 1 teczkę kandydatki, która nie została zakwalifikowana do pełnienia funkcji rodziny zastępczej; Dokumentacja rodzin zastępczych przechowywana jest w indywidualnych teczkach oznaczonych imionami i nazwiskami osób pełniących funkcje rodzin zastępczych. Teczki zaopatrzone są w spisy spraw. Dokumenty mają układ chronologiczny. W skład teczek wchodzą m.in. informacje na temat danych osobowych kandydatów, adresu zamieszkania, zawodu, źródeł dochodów, miejsca pracy, sytuacji rodzinnej, warunków mieszkaniowych, sytuacji zdrowotnej, ewentualnych uzaleŝnień, motywacji skłaniającej do podjęcia się opieki nad dzieckiem. Ponadto: wywiad środowiskowy, materiały z badań psychologicznych, opinie psychologiczne, informacje o uczestnictwie w szkoleniu. W teczkach osób, które zakończyły szkolenie i otrzymały zaświadczenie kwalifikacyjne znajdują się ww. zaświadczenia. [zał. 23] Szczegółowa analiza nadmienionej dokumentacji wykazała: - brak zaświadczeń o stanie zdrowia umoŝliwiającym właściwą opiekę nad dzieckiem w 18 przypadkach, zaświadczeń z Poradni Zdrowia Psychicznego oraz z Poradni UzaleŜnień w 19 przypadkach - brak informacji o niekaralności z Krajowego Rejestru Karnego w 21 przypadkach - brak aktualnych wywiadów środowiskowych w 3 przypadkach 9
- brak opinii psychologiczno pedagogicznej w 12 przypadkach - brak informacji o stałych źródłach dochodu kandydatów do pełnienia funkcji rodzin zastępczych w 9 przypadkach - brak potwierdzenia odbycia 10 godzinnego staŝu w zawodowej niespokrewnionej z dzieckiem rodzinie zastępczej lub całodobowej placówce opiekuńczo wychowawczej w 7 przypadkach. Dyrektor Ośrodka w dniu 31.08.2009 r. wyjaśniła, iŝ spokrewnione rodziny zastępcze, których dokumentacji dotyczyły stwierdzone braki zostały ustanowione przez Sąd bez wiedzy OAO: (...) wszelką niezbędną dokumentację jak: zaświadczenia o stanie zdrowia /ogólnego, psychicznego i uzaleŝnień/, niekaralności (...), o dochodach wnioskodawcy składają bezpośrednio do Sądu, bez obowiązku zgłaszania się do Ośrodka Adopcyjnego. W związku z powyŝszym rodziny zastępcze nie podlegały procedurze kwalifikacyjnej jako kandydaci, Ośrodek nie mógł teŝ kierować ich na 10 godzinny staŝ. Z powyŝszych względów Ośrodek nie posiada ww. dokumentacji. Opinie psychologiczno pedagogiczne są wydawane na zlecenie Sądu przez RODK lub Ośrodek Adopcyjny. W ramach wspierania ustanowionych juŝ rodzin zastępczych są oni kierowani do OAO przez MOPR na szkolenia dla rodzin zastępczych. Po ukończeniu szkolenia otrzymują zaświadczenie kwalifikacyjne do konkretnego dziecka. Uprzejmie informujemy, Ŝe Ośrodek przeprowadził z Sądem stosowne rozmowy na temat współpracy w zakresie procedury kwalifikacyjnej dot. kandydatów na rodziny zastępcze w celu wprowadzenia jednolitego postępowania kwalifikacyjnego (...). Poinformowano Sąd, Ŝe optymalnym rozwiązaniem byłoby kierowanie do OAO kaŝdego kandydata w celu przeprowadzenia procedury kwalifikacyjnej. [zał. 24] Dyrektor OAO wyjaśniła iŝ 2 niespokrewnione rodziny zastępcze, u których stwierdzono braki w dokumentacji, pierwotnie zostały zakwalifikowane do pełnienia funkcji rodziny adopcyjnej. Rodziny te zdecydowały się przyjąć pod opiekę dzieci z nieuregulowaną sytuacją prawną i na tą okoliczność zostali przeszkoleni. Docelowo chcą swoich podopiecznych adoptować. Tymczasem zostali ustanowieni rodzinami zastępczymi przez sądy właściwe ze względu na miejsce ich zamieszkania (Kościan i Szczecin). Dokumentacja tych rodzin przekazana została do sądów rodzinnych właściwych ze względu na miejsce zamieszkania wnioskodawców. [por. zał. 24] W trakcie kontroli stwierdzono takŝe: - brak poświadczenia faktu odbycia 10 godzinnego staŝu przez rodzinę, u której odbywał się staŝ w 1 przypadku Dyrektor OAO wyjaśniła iŝ: zaświadczenie o odbyciu staŝu zostały uzupełnione, rodzina odbyła 30 godzinny staŝ (...) [w zawodowej niespokrewnionej z dzieckiem rodzinie zastępczej] [por. zał. 24] - brak powołania się na decyzję MPiPS w zaświadczeniu kwalifikacyjnym w 1 przypadku Dyrektor Ośrodka wyjaśniła iŝ: zaświadczenie kwalifikacyjne zostanie uzupełnione o nr decyzji MPiPS [por. zał. 24] - brak daty wydania zaświadczenia kwalifikacyjnego o nr 12/2009 Dyrektor OAO wyjaśniła iŝ: data w zaświadczeniu nr 12/2009 została uzupełniona [por. zał. 24] - brak zaświadczenia kwalifikacyjnego dla jednego z dwóch uczestniczących w postępowaniu kwalifikacyjnym kandydatów na rodzinę zastępczą (dziadka małoletniego) w 1 przypadku Dyrektor OAO wyjaśniła iŝ: (...) dziadek (...) nie uczestniczył w szkoleniu, dlatego nie otrzymał zaświadczenia [por. zał. 24] Ponadto w trakcie kontroli stwierdzono brak opinii o spełnianiu przez kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej warunków wymaganej rozporządzeniem w sprawie ośrodków adopcyjno opiekuńczych w 24 przypadkach (100% dokumentacji z okresu objętego kontrolą). 10
Na tę okoliczność Dyrektor Ośrodka Adopcyjno Opiekuńczego w dniu 31.08.2009 r. złoŝyła deklarację o treści: Ośrodek zobowiązuje się do wprowadzenia druku opinii o spełnianiu warunków przez kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej zgodnie z wzorem dołączonym do rozporządzenia o ośrodkach adopcyjno opiekuńczych Dz. U. z dnia 30 października 2007 r. [por. zał. 24] Poza wymienionymi wyŝej sprawami, poddana analizie dokumentacja nie budziła zastrzeŝeń. Na tym protokół zakończono. Protokół sporządzono w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, z których jeden przekazano Dyrektorowi Ośrodka Adopcyjno - Opiekuńczego, drugi - pozostawiono w dokumentacji Wojewody Wielkopolskiego. O przeprowadzeniu kontroli dokonano wpisu do księgi kontroli pod poz. nr 1/2009. Protokół zawiera 13 kolejno ponumerowanych stron. Treść protokołu podlega udostępnianiu zgodnie z ustawą z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198 ze zm.) prócz informacji stanowiących dane osobowe w rozumieniu ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2002 r., Nr 101, poz. 926 ze zm.) Zgodnie z 15 ust. 2 pkt 7 Rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 23 marca 2005 r. w sprawie nadzoru i kontroli w pomocy społecznej (Dz. U. nr 61, poz. 543 ze zm.) Dyrektor Ośrodka Adopcyjno - Opiekuńczego została poinformowana o przysługującym jej z mocy 16 ust. 1, 3 cyt. rozporządzenia prawie do: - zgłoszenia na piśmie do dyrektora Wydziału Polityki Społecznej WUW w Poznaniu w ciągu 7 dni od dnia otrzymania protokołu umotywowanych zastrzeŝeń dotyczących ustaleń zawartych w protokole, - odmowy podpisania protokołu kontroli i złoŝenia w ciągu 7 dni od dnia jego otrzymania, wyjaśnień przyczyn tej odmowy. Inspektorzy: Leszno, dnia..4 września..2009 r. Leszno., dnia..4 września 2009 r. Dyrektor Ośrodka Adopcyjno - Opiekuńczego: Leszno, dnia 7 września.2009 r. Starszy specjalista.anna Grabarska-Łyskawka Starszy inspektor wojewódzki.alicja Dubert Dyrektor Ośrodka Adopcyjno Opiekuńczego...mgr Izabela Nowakowska... Integralną cześć protokołu stanowią 24 załączniki: 1. Zarządzenie nr 213/2004 Prezydenta Miasta Leszna z dnia 9 lipca 2004 r w sprawie regulaminu organizacyjnego Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Lesznie. Fragmenty Regulaminu Organizacyjnego MOPR w Lesznie; Uchwała nr 275 Zarządu Miasta Leszna z dnia 18 września 2002 r. w sprawie regulaminu organizacyjnego Ośrodka Adopcyjno Opiekuńczego w Lesznie; Regulamin OAO w Lesznie. 11
2. Uchwała Zarządu Miasta Nr 249/2002 z dnia 28 sierpnia 2002 r. w sprawie powierzenia p. Izabeli Nowakowskiej stanowiska dyrektora Ośrodka Adopcyjno Opiekuńczego od dnia 1.09.2002 r. na czas nieokreślony; Pismo Prezydenta Miasta Leszna z dnia 30.08.2002 r. w sprawie j. w.; uchwała nr 242/2001 Zarządu Miasta Leszna z dnia 5 września 2001 r. w sprawie powołania p. Izabeli Nowakowskiej na stanowisko dyrektora OAO w Lesznie na okres od 1.09. 2001 r. do 31.08.2002 r.; Pismo Prezydenta Miasta Leszna z dnia 05.09.2001 r. w sprawie j. w.; Pismo Kuratora Oświaty w Lesznie z dnia 21.08.1996 r. w sprawie powierzenia p. Izabeli Nowakowskiej stanowiska dyrektora OAO w Lesznie na okres od 1.09.1996 r. do 31.08.2001 r.; zakres czynności Dyrektora OAO; 3. UpowaŜnienie Wojewody Wielkopolskiego nr WN.II.0939-305/09 z dnia 11 sierpnia 2009 r. do kontroli OAO w Lesznie. 4. Zasady wzajemnej współpracy Ośrodka Adopcyjno Opiekuńczego z Miejskim Ośrodkiem Pomocy Rodzinie w Lesznie. 5. Kwalifikacje zawodowe Dyrektora OAO, p. Izabeli Nowakowskiej (z d. Ładowskiej) 6. Wykaz pracowników Ośrodka Adopcyjno Opiekuńczego w Lesznie. 7. Kwalifikacje zawodowe pedagoga OAO, p. Barbary Morawskiej ( z d. Chleboś) 8. Zakres obowiązków pedagoga OAO w Lesznie, p. Barbary Morawskiej. 9. Kwalifikacje zawodowe psychologa OAO w Lesznie, p. Karoliny Adamczak (z d. Dachowskiej) 10. Kwalifikacje zawodowe psychologa OAO, p. Karoliny Nikodemskiej. 11. Zakresy czynności psychologów OAO; 12. Kwalifikacje zawodowe pracownika socjalnego OAO, p. Renaty Scholtz; powierzenie stanowiska pracownika socjalnego; 13. Zakres czynności pracownika socjalnego OAO, p. Renaty Scholtz; 14. Kwalifikacje zawodowe byłego psychologa OAO p. Marty Mańczak (z d. Zygulskiej) 15. Kwalifikacje zawodowe byłego pedagoga OAO, p. Aleksandry Szymańskiej 16. Godziny urzędowania Ośrodka Adopcyjno Opiekuńczego 17. Oświadczenie Dyrektora OAO w sprawie terenu działania Ośrodka oraz umów zawieranych z innymi powiatami. 18. Plany pracy Ośrodka Adopcyjno Opiekuńczego w Lesznie na lata 2008 2009 19. informacja na temat działań podejmowanych przez Ośrodek Adopcyjno Opiekuńczy w Lesznie w zakresie promowania idei rodzicielstwa zastępczego. 20. Program szkolenia kandydatów na rodziny zastępcze pn. Program Wspierania Rodziny wraz z decyzjami Ministerstwa Polityki Społecznej zatwierdzającymi poszczególne wersje programu. 21. Regulamin pracy Komisji Kwalifikacyjnej przy Ośrodku Adopcyjno Opiekuńczym w Lesznie; skład Komisji, zadania, aneks do Regulaminu. 22. Obieg i zakres dokumentacji na podstawie której OAO wydaje zaświadczenia kwalifikacyjne; Zestaw dokumentów konieczny do ( ) utworzenia rodziny zstępczej; procedura przeprowadzania postępowania kwalifikacyjnego kandydatów do rodzinnej opieki zastępczej. 23. Wykaz kandydatów na rodziny zastępcze w latach 2008 2009; protokół z dnia 26 sierpnia 2009 r. oględzin dokumentacji indywidualnej kandydatów na rodziny zastępcze. 24. Wyjaśnienia Dyrektora OAO w sprawie braków w dokumentacji kandydatów na rodziny zastępcze poddanej oględzinom. Przy czym: Dyrektorowi Ośrodka Adopcyjno Opiekuńczego przekazuje się załączniki nr 1-2, 4-24. Załączniki nr 1-24 pozostają w dokumentacji Wojewody Wielkopolskiego. 12