POWATOWY URZĄD PRACY W KŁOBUCKU RANKNG ZAWODÓW DEFCYTOWYCH NADWYŻKOWYCH W POWECE KŁOBUCKM ZA PÓŁROCZE 2012 ROKU KŁOBUCK, październi 2012 r.
Spis treści Wstęp... 3 2. Analiza napływu bezrobotnych wg zawodów (grup zawodów)... 6 3. Analiza strutury bezrobotnych wg zawodów (grup zawodów)... 11 4. Analiza ofert pracy wg zawodów (grup zawodów)... 17 5. Analiza zawodów zrównoważonych deficytowych... 20 i nadwyżowych... 20 6. Wniosi... 26 7. Anes statystyczny... 29 8. Spis tabel i wyresów... 31 10. Spis tablic... 32 2
Wstęp Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżowych, to proces systematycznego obserwowania zjawis zachodzących na rynu pracy dotyczących ształtowania się popytu na pracę i podaży zasobów pracy, a taże formułowania na tej podstawie ocen, wniosów i rótotrwałych prognoz, tóre są niezbędne do prawidłowego funcjonowania systemu ształcenia, ja również systemu szoleniowego bezrobotnych oraz osób poszuujących pracy. Zgodnie z zapisami Ustawy z dnia 20 wietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynu pracy (t.j. Dz.U. z 2008 r., Nr 69, poz. 415, z późn. zm.) opracowywanie analiz rynu pracy i sprawozdań oraz doonywanie ocen dotyczących rynu pracy jest jednym z zadań samorządu powiatu w zaresie polityi rynu pracy. Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżowych jest prowadzony w oparciu o ujednolicone dla całego raju zalecenia metodyczne opracowane przez Departament Rynu Pracy Ministerstwa Gospodari i Pracy. Zgodnie z tymi zaleceniami raporty z monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżowych opracowywane są co pół rou (monitoring półroczny) oraz co ro (monitoring roczny) na poziomie powiatu, województwa i raju przez publiczne służby zatrudnienia. Prezentowany materiał przygotowany został przez pośredniów pracy Działu Pośrednictwa Pracy, Poradnictwa i Rozwoju Zawodowego Powiatowego Urzędu Pracy w Kłobucu. Sporządzany za półrocze 2012 r. raport dotyczący zawodów deficytowych i nadwyżowych, zawiera część diagnostyczną opartą na danych z załącznia 2 i 3 do sprawozdania MPiPS-01 o rynu pracy. Źródłami prezentowanego raportu są zgromadzone w Powiatowym Urzędzie Pracy w Kłobucu dane dotyczące osób bezrobotnych według posiadanych przez nich zawodów oraz rodzaju działalności ostatniego ich miejsca pracy, zgłoszone oferty pracy - według zawodów i specjalności oraz według rodzaju prowadzonej działalności przez pracodawcę (załączni 2 i 3 do sprawozdania MPiPS-01). Raport za półrocze 2012 rou opracowany został w oparciu o tablice wyniowe wygenerowane przy użyciu specjalnie przygotowanej apliacji. Apliacja pozwala na wydru 3
danych zawierających wyliczone wsaźnii umożliwiające oreślenie zawodów deficytowych i nadwyżowych oraz interpretację wyniów. Wyżej wymieniona apliacja dostępna jest na stronie internetowej: www.mz.praca.gov.pl Raport zawiera anes statystyczny, w tórym przedstawiono pełny wyaz danych i wsaźniów, jaie zostały użyte w części opisowej. Użyte w teście wsaźnii poazują wartości od jednego do dwóch miejsc po przecinu, a tablice statystyczne znajdujące się na stronie www.mz.praca.gov.pl. poazują wartości tych wsaźniów do czterech miejsc po przecinu. Oreślenia pojawiające się w opracowaniu: zawody i specjalności, grupa zawodów wyniają z nazewnictwa stosowanego w Klasyfiacji zawodów i specjalności na potrzeby rynu pracy oraz zaresu jej stosowania. Strutura lasyfiacji jest wyniiem grupowania poszczególnych zawodów i specjalności w grupy elementarne, a te z olei w bardziej zagregowane grupy średnie, duże i wielie, na podstawie podobieństwa walifiacji zawodowych wymaganych do realizacji zadań danego zawodu (specjalności), z uwzględnieniem obydwu aspetów walifiacji, tj. ich poziomu i specjalizacji. Klasyfiacja zawodów i specjalności obejmuje: - 10 wielich grup zawodowych (x od jednocyfrowy), - 43 duże grupy zawodowe (xx od dwucyfrowy), - 132 średnie grupy zawodowe (xxx od trzycyfrowy), - 444 elementarne grupy zawodowe (xxxx od czterocyfrowy), - 2360 zawodów i specjalności (xxxxxx od sześciocyfrowy). W opracowaniu i tablicach statystycznych oprócz wybranych grup zawodów wyniających z lasyfiacji zawodów i specjalności, posłużono się również podziałem wg Polsiej Klasyfiacji Działalności (PKD) wprowadzonej Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 24 grudnia 2007 r. w sprawie Polsiej Klasyfiacji Działalności (PKD) (Dz. U. z 2007 r. Nr 251, poz. 1885). 4
Celem niniejszego opracowania jest bardziej efetywne sformułowanie atywności eduacyjnej osób bezrobotnych i poszuujących pracy w stosunu do oczeiwań i potrzeb dynamii rynu pracy, a taże wsazanie loalnym organom, zajmującym się oświatą, ierunów zmian, jaie zachodzą, czy też mogą zachodzić w sferze zapotrzebowania na absolwentów poszczególnych ierunów ształcenia. Badanie zawodów deficytowych i nadwyżowych ma służyć lepszemu i trafniejszemu dopasowaniu walifiacji osób poszuujących pracy do oczeiwań pracodawców zawartych w ofertach pracy. Pozwoli ono w dłuższym przedziale czasowym na: - zbadanie sali i strutury bezrobocia w zawodach, tóre oreśla lasyfiacja, - zbadanie popytu na pracę w poszczególnych zawodach z puntu widzenia ofert pracy zgłaszanych do Powiatowego Urzędu Pracy, - prezentację zawodów deficytowych i nadwyżowych, - oreślenie ierunów i natężenia zmian zachodzących w struturze zawodowo walifiacyjnej na loalnym rynu pracy, - stworzenie bazy informacyjnej dla opracowania przyszłych strutur zawodowo walifiacyjnych w uładzie loalnym, - oreślenie odpowiednich ierunów szolenia bezrobotnych, - bieżące orygowanie strutury i treści ształcenia zawodowego w miejscowych szołach, - usprawnienia poradnictwa zawodowego poprzez wsazanie zawodów deficytowych i nadwyżowych, - ułatwienie realizacji programów specjalnych dla atywizacji różnych grup osób bezrobotnych, - stworzenie bazy informacyjnej dla instytucji zainteresowanych problematyą rynu pracy. Załada się, iż użytowniami poniższego opracowania będą: - Wojewódzi Urząd Pracy w Katowicach, - Starostwo Powiatowe w Kłobucu, - loalne władze oświatowe, - dyrecje szół ponadgimnazjalnych, - instytucje szoleniowe, - inne zainteresowane organy samorządowe oraz organizacje społeczne. 5
2. Analiza napływu bezrobotnych wg zawodów (grup zawodów) Najbardziej znanym mierniiem natężenia bezrobocia rejestrowanego jest stopa bezrobocia, gdzie podstawą porównania jest liczba zarejestrowanych bezrobotnych do liczby ludności atywnej zawodowo. Wsaźni ten poazuje, jaą część zasobów siły roboczej stanowią bezrobotni. Liczona jest wg wzoru: stopa bezrobocia liczba bezrobotnych liczba atywnych zawodowo *100% Przez liczbę atywnych zawodowo (cywilna siła robocza) rozumieć należy zbiorowość sładającą się z osób uznanych według lasyfiacji GUS za osoby pracujące oraz osoby bezrobotne. Należy przypomnieć, że wsaźnii stopy bezrobocia oblicza Główny Urząd Statystyczny dla poszczególnych jednoste administracyjnych (województw, podregionów, powiatów). Urzędy pracy nie są upoważnione do jej wyznaczania. Wyres 1. Stopa bezrobocia wg stanu na dzień 30.06.2011 r. oraz 30.06.2012 r. raj 11,9 12,4 woj. śląsie 9,7 10,2 pow. łobuci 11,9 13,6 0 5 10 15 stan na 30.06.2012 r. stan na 30.06.2011 r. Źródło: GUS 6
Ja wynia z danych przedstawionych w powyższym wyresie stopa bezrobocia na dzień 30 czerwca 2011 rou jest zdecydowanie niższa niż na dzień 30 czerwca 2012 rou. Można również zauważyć, iż w powiecie łobucim stopa bezrobocia (13,6%) jest znacznie wyższa w porównaniu do raju (12,4%) czy też województwa śląsiego (10,2%). W struturze napływu bezrobotnych według dużych grup zawodowych w powiecie łobucim na oniec 30.06.2012 rou dominują poniżej przedstawione grupy: - robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, producji wyrobów testylnych i porewni od 75 12,70% z tego: szwaczi, hafciari i porewni od 7533 3,80% - robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie - od 93 12,20% z tego: robotnicy pomocniczy w budownictwie ogólnym - od 9313 2,20% - sprzedawcy i porewni - od 52 9,90% z tego: sprzedawcy slepowi (espedienci) - od 5223 8,20% - robotnicy budowlani i porewni (z wyłączeniem eletryów) - od 71 9,70% z tego: murarze i porewni od 7112 2,00% - robotnicy obróbi metali, mechanicy maszyn urządzeń i porewni - od 72 8,90% z tego: mechanicy pojazdów samochodowych - od 7231 2,70% - pracownicy usług osobistych - od 51 5,40% z tego: ucharze - od 5120 1,90% 7
- operatorzy maszyn i urządzeń wydobywczych i przetwórczych - od 81 4,60% z tego: operatorzy maszyn i urządzeń do producji wyrobów spożywczych i porewni od 8160 1,10 % Najwięszy napływ bezrobotnych obiet do PUP w Kłobucu w półroczu 2012 rou, według elementarnych grup zawodowych (czterocyfrowych), przedstawia się następująco: sprzedawcy slepowi (espedienci) od 5223 16,30% szwaczi, hafciari i porewni od 7533 8,30% paowacze - od 9321 4,10% robotnicy przy pracach prostych w przemyśle gdzie indziej nieslasyfiowani od 9329 4,90 % monterzy gdzie indziej nie slasyfiowani od 8219 3,90 % Natomiast najwięszy napływ absolwentów w półroczu 2012 rou nastąpił w grupach zawodowych: sprzedawcy slepowi (espedienci) od 5223 6,60% ucharze od 5120 3,60% pracownicy obsługi biurowej od 4110 3,60 % inżynierowie do spraw przemysłu i producji od 2141 3,60 % mechanicy pojazdów samochodowych od 7231 3,00% 8
Tabela 1. Raning 15 zawodów, w tórych nastąpił najwięszy napływ bezrobotnych w powiecie łobucim w półroczu 2012 rou Lp. Kod zawodu Nazwa zawodu Bezrobot ni ogółem obiety W tym absolwenci razem obiety 1 2 3 4 5 6 7 1. 000000 Bez zawodu 249 121 92 60 2. 522107 Sprzedawca 182 164 9 9 3. 931301 Robotni 107 0 0 0 budowlany 4. 753303 Szwacza 89 89 0 0 5. 821990 Pozostali monterzy 63 41 3 5 gdzie indziej nieslasyfiowani 6. 722204 Ślusarz 57 0 0 0 7. 932101 Paowacz 54 44 5 3 8. 723103 Mechani 49 0 6 0 pojazdów samochodowych 9. 931205 Robotni biurowy 48 1 1 0 10. 711202 Murarz 47 0 2 0 11. 411004 Techni prac biurowych 12. 515303 Robotni gospodarczy 45 39 7 6 38 6 3 0 13. 512001 Kucharz 31 21 3 0 14. 432103 Magazynier 30 4 0 0 15. 833203 Kierowca samochodu ciężarowego 21 0 0 0 (...) Ogółem X 2612 1187 289 169 9
Na pierwszej pozycji raningu wg Klasyfiacji zawodów i specjalności plasuje się grupa osób bezrobotnych bez zawodu stanowiąca 9,50 % ogółu rejestrujących się w PUP w Kłobucu w badanym oresie. W grupie tej mieszczą się przede wszystim osoby z wyształceniem podstawowym i niepełnym podstawowym oraz osoby, tóre uończyły licea ogólnoształcące, a nie uończyły żadnego ursu, na bazie tórego mogłyby zdobyć odpowiednie walifiacje zawodowe, a taże osoby, tóre nie przepracowały w danym zawodzie minimum 6 miesięcy, bądź pracowały w danym zawodzie ponad ro, jedna nie miały ciągłości pracy w danym zawodzie. W grupie 2612 osób zarejestrowanych w PUP w Kłobucu w półroczu 2012 rou znajdują się osoby będące po uończeniu szoły, po ustaniu zatrudnienia, po wcześniejszym wyłączeniu się na własną prośbę z ewidencji osób bezrobotnych, a taże taie osoby, tóre uprzednio utraciły status osoby bezrobotnej z powodu nie stawienia się w wyznaczonym terminie lub po odmowie przyjęcia odpowiedniej pracy lub innej formy pomocy. Należy jedna zauważyć, iż jedna osoba w olejnych 6 miesiącach mogła zarejestrować się ilarotnie. Ja wynia z raningu, przodującymi zawodami, w tórych nastąpił najwięszy napływ bezrobotnych w analizowanym oresie są taie zawody ja: sprzedawca, robotni budowlany, szwacza, pozostali monterzy gdzie indziej nie slasyfiowani, ślusarze. 10
3. Analiza strutury bezrobotnych wg zawodów (grup zawodów) W struturze bezrobotnych na dzień 30.06.2012 rou według dużych grup zawodowych w powiecie łobucim dominują poniżej przedstawione grupy: - robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, producji wyrobów testylnych i porewni - od 75 13,70% z tego: szwaczi, hafciari i porewni - od 7533 3,80% - robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie - od 93 11,80% z tego: robotnicy pomocniczy w budownictwie ogólnym - od 9313 4,00% - sprzedawcy i porewni od 52 10,40% z tego: sprzedawcy slepów (espedienci ) od 5223 8,80% - robotnicy budowlani i porewni ( z wyłączeniem eletryów) - od 71 8,80% z tego: murarze i porewni - od 7121 1,90% - robotnicy obróbi metali, mechanicy maszyn i urządzeń i porewni - od 72 8,30% z tego: mechanicy pojazdów samochodowych od 7231 2,50% - pracownicy usług osobistych od 51 6,10% z tego: ucharze od 5120 2,40% 11
- średni personel do spraw biznesu i administracji - od 33 4,60% z tego: średni personel do spraw statystyi i dziedzin porewnych od 3314 2,00% Najwięszy stan zarejestrowanych bezrobotnych obiet na dzień 30.06.2012 rou w PUP w Kłobucu według elementarnych grup zawodowych (czterocyfrowych) przedstawia się następująco: sprzedawcy slepowi ( espedienci ) - od 5223 15,60% szwaczi, hafciari i porewni od 7533 7,50% pracownicy obsługi biurowej od 4110 4,70% rawcy, uśnierze, apelusznicy i porewni - od 7531 4,50% ucharze - od 5120 3,60% Najwięszy stan zarejestrowanych absolwentów na dzień 30.06.2012 rou w PUP w Kłobucu według elementarnych grup zawodowych (czterocyfrowych) przedstawia się następująco: specjaliści do spraw administracji i rozwoju od 2422 7,80% inżynierowie do spraw przemysłu i producji od 2141 6,90% specjaliści do spraw zarządzania i organizacji od 2421 6,00% analitycy finansowi od 2413 5,20% inżynierowie budownictwa od 2142 4,30% Z ogólnego stanu absolwentów najwięszy stan obiet notują grupy zawodowe: specjaliści do spraw administracji i rozwoju od 2422 9,50% specjaliści do spraw zarządzania i organizacji od 2421 6,80% analitycy finansowi od 2413 6,80% 12
inżynierowie do spraw przemysłu i producji od 2141 6,80% sprzedawcy slepowi (espedienci) - od 5223 5,40% W czołówce osób długotrwale bezrobotnych, czyli będących na dzień 30.06.2012 r. w ewidencji osób bezrobotnych powyżej 12 m-cy plasują się następujące grupy zawodów: sprzedawcy slepowi (espedienci) - od 5223 10,70% szwaczi, hafciari i porewni od 7533 4,50% rawcy, uśnierze, apelusznicy i porewni -od 7433 3,70% ucharze od 5120 3,30% robotnicy przy pracach prostych w przemyśle gdzie indziej nieslasyfiowanych od 9329 3,20 % Z ogólnego stanu osób długotrwale bezrobotnych na dzień 30.06 2012 rou najwięszy stan obiet notują grupy zawodowe: sprzedawcy slepów ( espedienci ) od 5223 17,30% szwaczi, hafciari i porewni od 7533 7,80% rawcy, uśnierze, apelusznicy i porewni od 7531 6,50% pracownicy obsługi biurowej od 4110 6,30% ucharze od 5,20% 13
Tabela 2. Raning 15 zawodów, w tórych wystąpił najwyższy stan bezrobotnych w powiecie łobucim w półroczu 2012 rou Lp. Kod zawodu Nazwa zawodu Bezrobotni ogółem w tym absolwenci powyżej 12 m- obiety razem obiety razem cy cy obiety 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1. 000000 Bez zawodu 431 251 56 41 20 9 2. 522301 Sprzedawca 327 295 4 4 104 96 3. 931301 Robotni budowlany 163 0 1 0 28 0 4. 753303 Szwacza 153 153 0 0 48 48 5. 411004 Techni prac biurowych 100 93 2 2 43 38 6. 753105 Krawiec 90 90 0 0 40 40 7. 722204 Ślusarz 88 1 0 0 25 0 8. 932101 Paowacz 87 77 1 0 19 18 9. 331403 Techni eonomista 81 74 1 1 15 14 10. 711202 Murarz 77 0 0 0 25 0 11. 723103 Mechani pojazdów 72 0 0 0 11 0 samochodowych 12. 515303 Robotni gospodarczy 68 21 0 0 22 9 13. 931205 Robotni drogowy 67 5 0 0 26 3 14. 752205 Stolarz 61 0 1 0 13 0 15. 512001 Kucharz 50 43 0 0 21 21 (...) Ogółem 4458 2308 172 115 1098 628 Dane liczbowe przedstawione w powyższej tabeli uazują, iż dominującą rolę w stanie bezrobotnych na dzień 30.06.2012 rou odgrywają zawody przewodzące 14
w napływie bezrobotnych. Oprócz grupy bez zawodu, tóra liczy 431 osób z ogółu zarejestrowanych 4458 na dzień 30.06.2012 rou wymienić należy sprzedawcę, robotnia budowlanego, szwaczę czy też pozostali monterzy gdzie indziej nieslasyfiowani. Bezrobotni według rodzaju działalności ostatniego miejsca oraz oferty pracy (secja PKD) pracy Do osób bezrobotnych, poprzednio pracujących, należy zaliczyć osoby, tóre iedyolwie wyonywały pracę na podstawie stosunu pracy, stosunu służbowego, umowy o pracę naładczą oraz inną pracę zarobową, a taże prowadziły pozarolniczą działalność. W półroczu 2012 rou w Powiatowym Urzędzie Pracy w Kłobucu zarejestrowane były 2204 osoby bezrobotne. W struturze napływu w/w osób bezrobotnych w półroczu 2012 rou dominowali przedstawiciele zawodów slasyfiowanych w secji: przetwórstwa przemysłowe 864 osoby co stanowi 39,20% z ogółu bezrobotnych : budownictwo 455 osób co stanowi 20,60% ogółu, oraz handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocyle - 411 osób 18,60%. Analizując oferty pracy wg secji PKD można zauważyć pewną analogię w stosunu do strutury napływu bezrobotnych poprzednio pracujących. Najwięcej ofert pracy zgłoszono w secji: przetwórstwa przemysłowe - 172 oferty, co stanowi 24% z ogółu ofert pracy zgłoszonych w półroczu 2012 r.; budownictwo - 144 ofert - 20,00 % ogółu na miejscu trzecim zmiana administracja publiczna i ochrona narodowa: obowiązowe zabezpieczenia społeczne - 108 ofert pracy 14,90 %. Przytoczone dane informują, iż wpływ na tai obraz ma specyfia branż charateryzujących się rotacją pracowniów, a taże sezonowością nietórych prac.wciąż olbrzymim problemem pozostaje wysoość realnej płacy do oczeiwań pracowniów. Poniższa tabela przedstawia analizę zawodów bezrobotnych wg rodzaju ostatniego miejsca pracy oraz ofert pracy zgłoszonych w półroczu 2012 rou. 15
Tabela 3. Bezrobotni wg rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy oraz oferty pracy w powiecie łobucim w półroczu 2012 rou. Nazwa secji PKD Bezrobotni zarejestrowa ni w - półroczu. Bezrobotni stan w ońcu - półrocza. Oferty pracy zgłoszone w -półroczu Oferty pracy stan w ońcu - półrocza Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo 23 44 31 0 Górnictwo i wydobywanie 4 2 4 0 Przetwórstwo przemysłowe 864 1503 172 66 Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię eletryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do uładów limatyzacyjnych 6 5 0 0 Dostawa wody; gospodarowanie ścieami i odpadami oraz działalność związana z reultywacją 4 8 2 0 Budownictwo 455 658 144 56 Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocyle 411 790 86 7 Działalność związana z zawaterowaniem i usługami gastronomicznymi 51 72 10 0 Transport i gospodara magazynowa 57 78 11 1 nformacja i omuniacja 10 13 7 5 Działalność finansowa i ubezpieczeniowa 17 32 24 4 Działalność związana z obsługą rynu nieruchomości 4 8 3 0 Działalność profesjonalna, nauowa i techniczna 21 36 17 1 Działalność w zaresie usług administrowania i działalność wspierająca 74 98 24 4 Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązowe zabezpieczenia społeczne 75 131 108 2 Eduacja 37 71 26 0 Opiea zdrowotna i pomoc społeczna 39 67 24 1 Działalność związana z ulturą, rozrywą i rereacją 12 24 7 0 Pozostała działalność usługowa 39 75 25 4 Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowniów; gospodarstwa domowe produujące wyroby i świadczące usługi na własne potrzeby 1 2 0 0 Organizacje i zespoły esterytorialne 0 0 0 0 Działalność nie zidentyfiowana 0 0 0 0 Ogółem 2204 3717 725 151 16
4. Analiza ofert pracy wg zawodów (grup zawodów) W półroczu 2012 rou do Powiatowego Urzędu Pracy w Kłobucu wpłynęło 725 ofert pracy, w tym 346 to oferty subsydiowane, w porównaniu do analogicznego oresu rou ubiegłego ofert pracy w dyspozycji PUP w Kłobucu było 708 z czego 318 to oferty subsydiowane. Biorąc pod uwagę duże grupy zawodowe (od 2-cyfrowy) oraz grupy elementarne (od 4-cyfrowy), zgodne z Klasyfiacją zawodów i specjalności na potrzeby rynu pracy najwięcej ofert pracy zgłoszono dla pracowniów: od. 51 - pracownicy usług osobistych - 15,40%, z czego 11,20% stanowią oferty dla gospodarzy budynów, od. 71 - robotnicy budowlani i porewni ( z wyłączeniem eletryów) 12,70% z ogółu zgłoszonych ofert pracy, w tym 3,30% stanowią betoniarze, betoniarze zbrojarze i porewni, od. 93 robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie 11,00% z ogółu zgłoszonych ofert pracy, w tym 5,10% robotnicy przy pracach prostych w przemyśle gdzie indziej nieslasyfiowani, od. 52 sprzedawcy i porewni 9,40% z ogółu zgłoszonych ofert pracy, z czego 6,20% stanowią sprzedawcy slepowi (espedienci), od. 41 seretari, operatorzy urządzeń biurowych i porewni - 7,20% z ogółu zgłoszonych ofert pracy, z czego 6,00% stanowią pracownicy obsługi biurowej, od. 75 robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, producji wyrobów testylnych i porewni - 5,80% z ogółu zgłoszonych ofert pracy, w tym 1,40% stanowią masarze, robotnicy w przetwórstwie ryb i porewni, 17
od. 33 - średni personel do spraw biznesu i administracji 4,70% z ogółu zgłoszonych ofert pracy, w tym 3,40% stanowią przedstawiciele handlowi, od. 81 operatorzy maszyn i urządzeń wydobywczych i przetwórczych 4,60% z ogółu ofert pracy, w tym 2,50% stanowią operatorzy maszyn i urządzeń do producji wyrobów spożywczych i porewni. Ze względu na ogólny obraz rynu pracy powiatu łobuciego, jai oddaje strutura ofert pracy pogrupowanych w duże grupy zawodów (od 2-cyfrowy) oraz grupy elementarne (od 4-cyfrowy), poniższe opracowanie nie zawiera szczegółowej analizy wg tych grup zawodowych. Zainteresowanych wyżej opisaną agregacją odsyłamy do tablicy T-/P-3a. Oferty pracy zgłoszone w półroczu 2012 rou według zawodów Dla poszczególnych zawodów według odu sześciocyfrowego stworzono raning zawodów, w tórych odnotowano najwięszy napływ ofert pracy w półroczu 2012 rou. W poniższej tabeli zestawione zostały dane dotyczące tychże ofert pracy, wg zawodów w powiecie łobucim, tóre wpłynęły do PUP w omawianym oresie. 18
Tabela 4. Raning 15 zawodów i specjalności, dla tórych zgłoszono najwięcej ofert pracy w pierwszej połowie 2012 rou. Lp. Kod zawodu Nazwa zawodu Oferty pracy zgłoszone w półroczu 2012 rou 1 515303 Robotni gospodarczy 81 2 932911 Robotni pomocniczy w przemyśle przetwórczym 35 3 522301 Sprzedawca 32 4 621002 Robotni leśny 30 5 332203 Przedstawiciel handlowy 25 6 711404 Zbrojarz 24 7 411090 Pozostali pracownicy obsługi biurowej 22 8 711601 Bruarz 21 9 931205 Robotni drogowy 20 10 411004 Techni prac biurowych 19 11 524902 Doradca lienta 17 12 816029 Operator urządzeń przetwórstwa owocowo-warzywnego 17 13 711501 Cieśla 16 14 431101 Asystent do spraw sięgowości 14 15 541307 Pracowni ochrony fizycznej bez licencji 13 OGÓŁEM X 725 W półroczu 2012 rou do Powiatowego Urzędu Pracy w Kłobucu pracodawcy zgłosili ogółem 725 ofert pracy. W porównaniu z półroczem 2011 rou liczba ta nieznacznie się zwięszyła o 17 ofert. Oferty pracy jaim dysponował tut. Urząd wsazują w więszości na ich sezonowy charater. Na loalnym rynu pracy, możliwość zatrudnienia gwarantują przede wszystim loalne firmy handlowo-usługowe oraz 19
przetwórnie spożywcze. Natomiast instytucje samorządowe najchętniej orzystają z dofinansowania do zatrudnienia (subsydia). Z liczebności zgłaszanych ofert pracy wynia, że pracodawcy najczęściej zgłaszali potrzeby zatrudnienia: robotnia gospodarczego 81 ofert pracy, robotnia pomocniczego w przemyśle przetwórczym 35 ofert pracy, sprzedawców 32 oferty, robotniów leśnych 30 ofert pracy, przedstawicieli handlowych 25 ofert pracy. Również licznie poszuiwane były osoby w zawodach: zbrojarz, pozostali pracownicy obsługi biurowej, bruarz, robotni drogowy, techni prac biurowych, itd. Dane dotyczące tej westii ilustruje tabela nr 4. 5. Analiza zawodów zrównoważonych, deficytowych i nadwyżowych Dane wyniowe z monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżowych uazane zostały przy pomocy wsaźnia intensywności nadwyżi (deficytu). W celu właściwej interpretacji danych należy wyjaśnić podstawowe definicje używanych pojęć. Zawód zrównoważony to zawód, w tórym liczba szuających pracy w danym zawodzie jest podobna do liczby ofert pracy w tym zawodzie. Zawód deficytowy - to zawód, na tóry występuje na rynu pracy wyższe zapotrzebowanie, niż liczba osób poszuujących pracy w tym zawodzie. Zawód nadwyżowy - to zawód, w tórym liczba osób poszuujących pracy jest wyższa, niż zapotrzebowanie na ten zawód na rynu pracy. Zawody deficytowe i nadwyżowe oreślane są za pomocą wsaźnia intensywności nadwyżi (deficytu) zawodów mierzonej stosuniem średniej miesięcznej liczby zgłoszonych ofert pracy w danym zawodzie w badanym oresie do 20
średniej miesięcznej liczby zarejestrowanych bezrobotnych w danym zawodzie, w badanym oresie. Przyjmuje się, że: zawody o wsaźniu > 1,1 to zawody deficytowe, zawody o wsaźniu mieszczącym się w przedziale <0,9; 1,1> to zawody zrównoważone, zawody o wsaźniu < 0,9 to zawody nadwyżowe. Analiza zawodów zrównoważonych, deficytowych i nadwyżowych (od 6-cyfrowy) Zgodnie z zaleceniami Ministerstwa Pracy i Polityi Społecznej w poniższym zestawieniu nie uwzględniono zawodów, dla tórych wsaźni intensywności deficytu i nadwyże wynosi MAX oraz zawodów tzw. pozostałych. Poniżej prezentowane są, w ramach zawodów i specjalności (od sześciocyfrowy), tylo te zawody, tórych wsaźni intensywności wsazuje, że zawód ten jest deficytowy. Tabela 5. Raning w półroczu 2012 rou. zawodów i specjalności ze wsaźniiem deficytowym zgłoszonych Lp. od Zawody i specjalności Wsaźni intensywności deficytu zawodów 1 621002 Robotni leśny 15,00 2 524902 Doradca lienta 5,70 3 421103 Kasjer banowy 3,50 4 711404 Zbrojarz 3,40 5 811104 Operator opari 3,00 6 431101 Asystent do spraw sięgowości 2,80 7 541307 Pracowni ochrony fizycznej bez licencji 2,60 8 515303 Robotni gospodarczy 2,10 9 242304 Doradca zawodowy 2,00 10 261901 Asystent prawny 2,00 21
11 311201 Kosztorysant budowlany 2,00 12 325402 Techni masażysta 2,00 13 712301 Monter ociepleń budynów 2,00 14 751106 Ubojowy 2,00 15 833101 Kierowca autobusu 2,00 16 821906 Monter wyrobów z tworzyw sztucznych 2,00 17 332203 Przedstawiciel handlowy 1,90 18 816029 Operator urządzeń przetwórstwa owocowo-warzywnego 1,90 19 522303 Sprzedawca w branży przemysłowej 1,50 20 712303 Tynarz 1,50 21 832203 Kierowca samochodu osobowego 1,40 22 932911 Robotni pomocniczy w przemyśle przetwórczym 1,40 23 711501 Cieśla 1,30 24 412001 Seretara 1,30 25 214202 nżynier budownictwa-budownictwo ogólne 1,30 Ja poazuje powyższa tabela w raningu zawodów deficytowych możemy wyodrębnić zawody, do wyonywania tórych wymagane jest wyształcenie zawodowe lub średnie oraz specjalne uprawnienia zawodowe np. operator opari. Wśród tych zawodów znajdują się również, zawody do wyonywania, tórych niezbędne jest wyształcenie wyższe np. inżynier budownictwa-budownictwo ogólne. W półroczu 2012 rou w powiecie łobucim odnotowano 25 zawodów deficytowych. Dla przyładu warto podać, że do zawodów deficytowych ( o najniższym wsaźniu deficytu) w omawianym czasooresie możemy zaliczyć: robotni leśny, doradca lienta, asjer banowy, zbrojarz, operator opari. W poniższej tabeli zestawione zostały dane dotyczące, zawodów i specjalności (od sześciocyfrowy), tórych wsaźni intensywności wsazuje, że zawód ten jest nadwyżowy. 22
Tabela 6. Raning 30 zawodów i specjalności z wsaźniiem nadwyżowym zgłoszonych w półroczu 2012 rou. Lp. od Zawody i specjalności Wsaźni intensywności nadwyżi zawodów 1 932913 Sortowacz 0,06 2 712604 Monter instalacji i urządzeń sanitarnych 0,07 3 523002 Kasjer handlowy 0,07 4 933304 Robotni magazynowy 0,07 5 723103 Mechani pojazdów samochodowych 0,08 6 753303 Szwacza 0,08 7 752205 Stolarz 0,10 8 932101 Paowacz 0,13 9 931301 Robotni budowlany 0,13 10 341202 Opieun osoby starszej 0,14 11 512001 Kucharz 0,16 12 723307 Mechani maszyn i urządzeń przemysłowych 0,17 13 522301 Sprzedawca 0,17 14 741203 Eletromechani pojazdów samochodowych 0,18 15 722204 Ślusarz 0,19 16 753202 Krojczy 0,20 17 741103 Eletry 0,20 18 711502 Cieśla szalunowy 0,20 19 711202 Murarz 0,20 20 722314 Toarz w metalu 0,20 21 241202 Doradca finansowy 0,25 22 321201 Techni farmaceutyczny 0,25 23 Ogrodni 0,25 23
611303 24 711503 Stolarz budowlany 0,25 25 723104 Mechani samochodów ciężarowych 0,25 26 834202 Operator maszyn drogowych 0,25 27 334306 Techni administracji 0,30 28 332302 Zaopatrzeniowiec 0,30 29 712101 Dearz 0,30 30 713202 Laierni proszowy 0,30 W powyższej tabeli przedstawiono listę 30 zawodów, tóre zaliczają się do zawodów nadwyżowych. Warto podreślić, że zawody nadwyżowe często cechuje niedostosowanie umiejętności zawodowych do potrzeb loalnego rynu pracy. Analizując 30 zawodów nadwyżowych (wyłonionych z tabeli T-/P-4), można stwierdzić, że nadwyża siły roboczej widoczna jest w zawodach wymagających różnego poziomu wyształcenia. Wśród zawodów nadwyżowych znalazły się zarówno zawody dla osób posiadających wyształcenie podstawowe i zawodowe np.: laierni proszowy, dearz, operator maszyn drogowych czy ogrodni; wyształcenie średnie taie ja: techni administracji, techni farmaceutyczny; wyształcenie wyższe np.: doradca finansowy. Dużą grupę osób zarejestrowanych w tutejszym Urzędzie stanowią osoby nie posiadające żadnego zawodu. Zgodnie z informacją zawartą w tabeli T-/P-2, w półroczu 2012 rou napłynęło 249 osób bez zawodu, dla tórych PUP w Kłobucu nie dysponował ofertami pracy. Jednaże nie jest to jednoznaczne z fatem, że bra jest ofert pracy dla osób o najniższych walifiacjach. Osoby taie mogą orzystać z ofert pracy, tóre nie wymagają specjalistycznych uprawnień, czy też wyształcenia ierunowego. Warto w tym miejscu podać przyład zawodów zrównoważonych, w omawianym czasooresie czyli w półroczu 2012 rou, w tutejszym PUP wyłoniono 13 zawodów charateryzujących się równowagą na rynu pracy. 24
Zauważyć można, że w grupie zawodów zrównoważonych znajdują się zawody osób wyonujących prace, zarówno fizyczne, ja i umysłowe. Osoby legitymujące się wyształceniem zasadniczym, średnim, wyższym ale i bez wyształcenia. Oto ila przyładów zawodów zrównoważonych: woźny, operator obrabiare sterowanych numerycznie, malarz budowlany, maniiurzysta, spedytor, osmetolog czy też pośredni w obrocie nieruchomościami. Dla wszystich tych zawodów wsaźni intensywności wynosi 1,00. Podsumowując dotychczasowe rozważania można też przypuszczać, że rozbudowana walifiacja zawodów i specjalności jest przyczyną wad i ograniczeń w metodologii wyodrębniania zawodów deficytowych i nadwyżowych. Pracodawcy zgłaszający ofertę pracy supiają się niejednorotnie na rzeczywistych umiejętnościach potencjalnego andydata do pracy, a nie wyłącznie na jego wyuczonym zawodzie. 25
6. Wniosi Podsumowując część diagnostyczną monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżowych przeprowadzonych w powiecie łobucim za półrocze 2012 rou można wyciągnąć następujące wniosi: Według stanu na dzień 30.06.2012 r., zarówno w sali raju, województwa, ja i powiatu nastąpił wzrost bezrobocia w porównaniu z ońcem czerwca 2011r. Na oniec czerwca 2012 rou stopa bezrobocia w powiecie łobucim wynosiła 13,9%, a w oresie analogicznym 2011 rou 11,9%. Najliczniejsze grupy zawodowe, w tórych nastąpił najwięszy napływ bezrobotnych to osoby: bez zawodu, sprzedawca, robotni budowlany, szwacza, pozostali monterzy gdzie indziej nieslasyfiowani. W powiecie łobucim w półroczu 2012 rou na długotrwałe bezrobocie były narażone przede wszystim osoby: bez zawodu, sprzedawcy, robotnicy budowlani, szwaczi, technicy prac biurowych. Sytuacja taa może wiązać się z dużą rotacją pracowniów w firmach zatrudniających z tych grup zawodowych, ja również fatem nisiej mobilności tych osób co do poszuiwania pracy. Wśród zarejestrowanych absolwentów, tórzy pozostawali w ewidencji PUP w Kłobucu powyżej 12 miesięcy najwięcej bezrobotnych to osoby w zawodzie sprzedawcy. W półroczu 2012 rou najwięsze zapotrzebowanie ze strony pracodawców dotyczyło: robotniów gospodarczych, robotniów pomocniczych w przemyśle przetwórczym, sprzedawców, robotniów leśnych, przedstawicieli handlowych, zbrojarzy itd. Według secji PKD, najwięcej bezrobotnych zarejestrowanych w półroczu 2012 rou pod względem ostatnio zajmowanego miejsca pracy, znajdowała się secja przetwórstwa przemysłowego 864 osoby. Kolejną, liczną grupę bezrobotnych stanowiła secja budownictwa 455 osób. Ostatnią grupę najliczniejszych secji zamya handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocyle stan w półroczu 2012 rou to 411 osób. 26
Natomiast według secji PKD, najwięcej ofert pracy zgłoszono w secji: przetwórstwo przemysłowe 172 oferty. Wynii wsazują, że olejną secją, w tórej zgłoszono najwięcej ofert pracy było budownictwo 144 oferty pracy. Trzecią pod względem liczebności ofert pracy w raningu secją jest administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązowe ubezpieczenia społeczne 108 ofert pracy. Wśród zawodów deficytowych w półroczu 2012 rou zawodem o najwyższym wsaźniu deficytowym oazał się, zawód robotnia leśnego, zawód ten nie wymaga specjalnych uprawnień do jego wyonywania. Oazał się jedna zawodem, na tóry na loalnym rynu pracy wystąpiło wyższe zapotrzebowanie niż liczba osób poszuujących pracy w tym zawodzie Zawodem najbardziej nadwyżowym w analizowanym czasooresie, był sortowacz. Zawód ten oazał się zawodem nadwyżowym w powiecie łobucim, tzn. występowało na niego zapotrzebowanie niższe niż liczba osób poszuujących pracy w zawodzie sortowacza. - zawodem zrównoważonym w 2011 rou oazał się m.in. techni obuwni czy też specjalista ds. relamy. W gronie zawodów zrównoważonych w półroczu 2012 rou oazał się np. woźny czy też spedytor. Zawody te, wyazały równowagę na loalnym rynu pracy. Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżowych dla powiatu łobuciego dotyczącego półrocza 2012 rou wsazuje, że sytuacja na loalnym rynu pracy jest nadal bardzo trudna i ma tendencję zwyżową. Należy nadmienić, że problem bezrobocia jest bardzo złożony i warto pamiętać, iż przedstawiona analiza ilościowa nie odzwierciedla i nie charateryzuje go w pełni. Diagnoza zapotrzebowania na zawody i specjalności na loalnym rynu pracy, opracowana na podstawie ofert pracy zgłaszanych przez pracodawców do tutejszego PUP, nie zawsze jest niezawodnym jedynym źródłem informacji. Przeprowadzona analiza nie jest i nie powinna być jedynym źródłem informacji do podejmowania decyzji w zaresie ustalania ierunów ształcenia i szolenia przyszłej adry dla pracodawców czy też w wyborze ierunu ształcenia dla absolwentów szół ponadgimnazjalnych. Strutura zawodowa bezrobotnych zarejestrowanych w urzędzie po części odzwierciedla sytuację społeczno-gospodarczą w powiecie, oreśla popyt i podaż na 27
oreślone zawody poprzez struturę działalności gospodarczych występujących na naszym loalnym rynu pracy, sytuację eonomiczną przedsiębiorców oraz niedostosowanie walifiacji zawodowych bezrobotnych do potrzeb rynowych. Bardzo ważne jest aby osoby pragnące podjąć odpowiednie zatrudnienie wyazywały się więszą elastyczność zawodową i eduacyjną. 28
7. Anes statystyczny Miernii stosowane do monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżowych 1) Średnia miesięczna nadwyża (deficyt) podaży siły roboczej w zawodzie ( N ) N B O (1) gdzie: B - średnia miesięczna liczba zarejestrowanych bezrobotnych w zawodzie w -półroczu danego rou, O - średnia miesięczna liczba zgłoszonych ofert pracy w zawodzie w -półroczu danego rou, gdzie: przy czym wielości te są obliczane według wzorów: 6 Bi 1 B i 6 (2) 6 Oi 1 O i 6 (3) B i - liczba zarejestrowanych bezrobotnych w i-tym miesiącu w zawodzie O i - liczba zgłoszonych ofert pracy w i-tym miesiącu w zawodzie 2) Wsaźni intensywności nadwyżi (deficytu) zawodów ( W, ) gdzie: O, O Wn, (4) B B są oreślone wzorami (2) i (3) n Przyjęto, że zawody o wsaźniu: W, < 0,9 to zawody nadwyżowe, n 29
0,9 W n, 1,1 to zawody zrównoważone (wyazujące równowagę na rynu pracy), W, > 1,1 to zawody deficytowe n 3) Wsaźni szansy uzysania oferty w zawodzie ( W, ) s gdzie: PO Ws, (5) PB PO - średnia miesięczna liczba ofert pracy w zawodzie w -półroczu, będąca w dyspozycji powiatowego urzędu pracy, obliczana według wzoru: przy czym PO t 1 PO PO t 1 6 O - liczba ofert pracy w zawodzie, będąca do dyspozycji powiatowego urzędu pracy w ońcu poprzedniego rou (t-1) O - liczba ofert pracy w zawodzie, zgłoszona do powiatowego urzędu pracy w -półroczu danego rou oraz PB - średni miesięczny poziom rejestrowanego bezrobocia w zawodzie w -półroczu obliczany metodą uproszczoną według wzoru: przy czym: PBt 1 PB PB t 1 PB 2 - liczba zarejestrowanych bezrobotnych w zawodzie w ońcu poprzedniego rou PB - liczba zarejestrowanych bezrobotnych w zawodzie w ońcu -półrocza danego rou. (6) (7) 30
8. Spis tabel i wyresów Tabela 1. Raning 15 zawodów, w tórych nastąpił najwięszy napływ bezrobotnych w powiecie łobucim w półroczu 2012 r. str. 9 Tabela 2. Tabela 3. Raning 15 zawodów, w tórych wystąpił najwyższy stan bezrobotnych w powiecie łobucim w półroczu 2012 r. Bezrobotni wg rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy oraz oferty pracy w powiecie łobucim w półroczu 2012 r. str. 14 str. 16 Tabela 4. Raning 15 zawodów i specjalności, dla tórych zgłoszono najwięcej ofert pracy w półroczu 2012 r. str. 19 Tabela 5. Tabela 6. Raning zawodów i specjalności z wsaźniiem deficytowym zgłoszonych w półroczu 2012 r. Raning 30 zawodów i specjalności z wsaźniiem nadwyżowym zgłoszonych w półroczu 2012 r. str. 21 str. 23 Wyres 1. Stopa bezrobocia wg stanu na dzień 30.06.2011 r. oraz 30.06.2012 r. str. 6 31
10. Spis Tablic T-/P-1 Bezrobotni wg zawodów w powiecie łobucim. Stan w półroczu 2012 rou. T-/P-1a Strutura bezrobotnych wg grup zawodowych w powiecie łobucim. Stan w półroczu 2012 rou. T-/P-2 Napływ bezrobotnych wg zawodów w powiecie łobucim w półroczu 2012 rou. T-/P-2a Strutura napływu bezrobotnych wg grup zawodowych w powiecie łobucim w półroczu 2012 rou. T-/P-3 Oferty pracy wg zawodów w powiecie łobucim w półroczu 2012 rou. T-/P-3a Strutura ofert pracy wg zawodów w powiecie łobucim w półroczu 2012 rou. T-/P-4 Zawody deficytowe i nadwyżowe w powiecie łobucim w półroczu 2012 rou. T-/P-5 Raning zawodów deficytowych i nadwyżowych w powiecie łobucim w półroczu 2012 rou. T-/P-6 Raning zawodów deficytowych i nadwyżowych w powiecie łobucim w półroczu 2012 rou T-/P-9 Bezrobotni wg rodzaju działalności ostatniego miejsca oraz ofert pracy w powiecie łobucim w półroczu 2012 rou. T-/P-9a Strutura bezrobotnych i ofert pracy według PKD w powiecie łobucim w półroczu 2012 rou. T-/P-10 Raning zawodów zgłoszonych w ofertach pracy w powiecie łobucim w półroczu 2012 rou ze względu na wsaźni szansy uzysania oferty (grupy zawodów wg odu dwucyfrowego). T-/P-11 Raning zawodów zgłoszonych w ofertach pracy w powiecie łobucim w półroczu 2012 rou ze względu na wsaźni szansy uzysania oferty (grupy zawodów wg odu czterocyfrowego). Wsazane tablice dostępne są na stronie internetowej: www.mz.praca.gov.pl 32