Procedura pracy z uczniem zdolnym KaŜde dziecko jest zdolne. Szkoła ma obowiązek odkryć te zdolności i je rozwijać Uczniowie uzdolnieni to tacy, którzy przejawiają moŝliwości zaawansowanych dokonań w dziedzinie umysłowej, twórczej, artystycznej, w zakresie zdolności przywódczych czy w poszczególnych przedmiotach nauczania i którzy w celu pełnego rozwinięcia tych moŝliwości wymagają usług lub zajęć niedostarczanych przez standardową szkołę. I. Definicje 1. Pojęcie zdolność określa indywidualne moŝliwości skutecznego działania w róŝnych dziedzinach. II. Cele procedury: - Określenie spektrum działań wobec uczniów zdolnych. - Rozwijanie ogólnych zdolności umysłowych dziecka w wieku szkolnym. III. Zakres procedura reguluje i określa: Wspieranie rozwoju ucznia uzdolnionego. Wspieranie rozwoju dziecka poprzez rozwijanie zainteresowań, uzdolnień, talentów, doskonalenie róŝnorodnych umiejętności i pogłębianie wiedzy, w tym szczególnie: - rozwijanie kompetencji kulturowych dzieci, przygotowanie do aktywnego uczestnictwa w Ŝyciu kulturalnym i publicznym; - rozwijanie zainteresowań, uzdolnień, umiejętności i kompetencji sportowych oraz rozwoju talentów sportowych;
- prowadzenie działań promujących twórczość dziecięcą oraz jednostki uzdolnionej; - działania alternatywne wykorzystujące kontakt ze szkołą, kulturą, wiedzą, nowoczesną technologią. IV. Osoby odpowiedzialne: - Wychowawcy - Pedagog szkolny - Nauczyciele przedmiotów - Dyrektor V. Opis działań: 1. Sposoby wyłaniania uczniów zdolnych: - nauczyciele, wychowawca i pedagog analizują osiągnięcia szkolne uczniów; - obserwacja uczniów przez wychowawcę i nauczycieli uczących danego przedmiotu; - kontakty z rodzicami dotyczące zainteresowań uczniów. 2. Wspieranie rozwoju ucznia zdolnego (działania szkoły): a) poznawanie ucznia i jego zainteresowań, mocnych stron, zdolności, b) w ocenie ucznia uwzględnianie nie tylko opanowanych wiadomości, ale i jego zainteresowań i twórczego zaangaŝowania, c) połoŝenie większego nacisku na myślenie twórcze niŝ odtwórcze, d) zachęcanie do twórczego rozwiązywania problemów, e) zaangaŝowanie uczniów zdolnych w prowadzenie lekcji, uczynienie ich asystentami nauczyciela, f) zachęcanie uczniów do wykonywania samodzielnych projektów związanych z ich zainteresowaniami, g) uczenie umiejętności planowania swojej pracy,
h) inspirowanie uczniów do korzystania z rozmaitych zajęć pozalekcyjnych w celu rozwijania zainteresowań oraz aktywności poznawczej, i) organizowanie pracy w grupach uczniów zdolnych (np. kołach zainteresowań), j) zachęcanie do udziału w konkursach i olimpiadach, k) zindywidualizowanie nauczania ucznia zdolnego na lekcji, l) pomaganie w kształtowaniu pozytywnej samooceny, wzmacnianie wiary w swoje zdolności, wyraŝanie zadowolenia z sukcesów, m) uczenie przyjmowania uwag i radzenia sobie z niepowodzeniami. 3.Uczeń zdolny ma moŝliwość: a) rozwijania zainteresowań w ramach kół zainteresowań, b) uzyskania od nauczyciela pomocy w przygotowywaniu się do olimpiad przedmiotowych, konkursów szkolnych i pozaszkolnych, c) wykonywania zadań dodatkowych o podwyŝszonym stopniu trudności, d) pełnienie roli asystenta nauczyciela w trakcie zajęć, a) indywidualizacji pracy w toku zajęć dostosowanie stopnia trudności, poziomu i ilości zadań na zajęciach i w domu. f) skorzystanie ze stypendium. VI. W pracy z uczniem zdolnym nauczyciel: - przydziela dodatkowe zadania do rozwiązania w czasie lekcji; - zadaje pewne problemy do rozwiązania na okres ferii lub wakacji; - układa systematycznie, na przykład raz w miesiącu, zestawy zadań z uwzględnieniem zasady stopniowania trudności; - stwarza sytuacje problemowe; - zachęca do samodzielnego układania zadań, rebusów, łamigłówek oraz zagadek; - zaleca opracowanie nowego materiału z podręcznika uczniom i referowanie go ich kolegom; - opracowuje materiał spoza podręcznika szkolnego przy uŝyciu np. tekstów programowych;
- przekazuje uczniów słabych uczniom zdolnym pod opiekę stałą lub doraźną; - powierza przewodnictwo w grupach lekcyjnych oraz wdraŝa uczniów do roli asystenta; - informuje uczniów o nowych ksiąŝkach; - organizuje konkursy zadaniowe, zachęca do udziału w olimpiadach, turniejach. VII. Zadania szkoły. 1. Identyfikacja uczniów zdolnych. 2. Zdiagnozowanie rodzaju inteligencji. 3. Kierowanie rozwojem. 4. Motywowanie ucznia zdolnego. 5. Stworzenie warunków do optymalnego rozwoju intelektualnego, osobowościowego do samorealizacji. 6. Indywidualizacja nauczania. 7. Pomoc w rozwiązywaniu problemów emocjonalnych. 8. Pomoc merytoryczna, udostępnianie źródeł wiedzy. 9. Organizowanie zajęć pozalekcyjnych, kółek przedmiotowych i zainteresowań. 10. Wskazywanie form wypoczynku i relaksu. 11. Korzystanie z badań poradni psychologiczno pedagogicznej. 12. RóŜnicowanie i poszerzanie programów nauczania. 13. Tworzenie programów autorskich. 14. Włączenie do współpracy instytucji działających na rzecz uczniów zdolnych (placówki specjalistyczne, ośrodki specjalistyczne, stowarzyszenia, fundacje); 15. Wspieranie twórczego i innowacyjnego myślenia; 16. Stosowanie profilaktyki problemów związanych z występowaniem wybitnych zdolności. VIII. Formy pracy z uczniem zdolnym: a) Praca indywidualna.
b) Praca w grupach. c) Praca w parach. d) Przydzielanie uczniom zdolnym trudniejszych zadań podczas pracy grupowej lub indywidualnej. e) RóŜnicowanie stopnia trudności prac domowych i prac klasowych. f) Stopniowanie zwiększania wymagań. g) Przydzielanie uczniom zdolnym specjalnych ról: asystenta, lidera itp. h) Stworzenie uczniom zdolnym sytuacji wyboru zdań, ćwiczeń o większej skali trudności lub prac dodatkowych; i) Praca pozalekcyjna. IX. Metody pracy z uczniem zdolnym 1. Metody problemowe. 2. Metody prezentowania własnych poglądów. 3. Metody kształcące umiejętność argumentacji. 4. Metody aktywizujące. 5. Metody pozwalające uczniowi oceniać stan swojej wiedzy. 6. Metody kształtujące prawidłowe stosunki interpersonalne. 7. Metody kształtujące poszukiwanie, porządkowanie i wykorzystanie informacji z róŝnych źródeł. 8. Metody stosowania zdobytej wiedzy w praktyce. 9. Metody rozwijania zainteresowań. 10. Metody skutecznego porozumiewania się w róŝnych sytuacjach. X. Współpraca z instytucjami i osobami wspomagającymi rozwój dziecka: 1. Współpraca z Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną. 2. Współpraca z innymi specjalistami. 3. Lokalne ośrodki naukowe. 4. Pracownie artystyczne.
5. Muzea, czytelnie, fundacje. 6. Ogniska Pracy Pozaszkolnej. XI. Sposoby gromadzenia danych: 1. Dziennik zajęć wyrównawczych. 2. Protokół rady pedagogicznej. 3. Opinie z poradni. 4. Indywidualny plan pracy nauczyciela z dzieckiem uzdolnionym. XII. Sposoby prezentacji wyników 1. Omówienie efektów pracy z dziećmi specjalnych potrzebach edukacyjnych na analitycznym posiedzeniu rady pedagogicznej, w rozmowach indywidualnych z rodzicami. 2. Prezentacja osiągnięć uczniów: konkursy, wystawy. Procedura przyjęta do realizacji w Szkole Podstawowej nr 17 w Zabrzu przez Radę Pedagogiczną w dniu 22 września 2008r. Zaopiniowana pozytywnie przez Radę Rodziców w dniu 25 września 2008r. Opracowały: p. Irena Gawlica mgr Sylwia Czekan mgr Magdalena Gawlica