PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2016/2017 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla STUDENTÓW I ROKU STUDIÓW 1. NAZWA PRZEDMIOTU : Etyka lekarska z elementami deontologii 2. NAZWA JEDNOSTKI (jednostek ) realizującej przedmiot: Katedra i Zakład Medycyny Sądowej Katedra Nauk Społecznych 3. Adres jednostki odpowiedzialnej za dydaktykę: Adres: ul. Święcickiego 6 Coll. Anatomicum Tel. /Fax 61 854 61 10 Strona WWW www.zms.ump.edu.pl E-mail ZMS@ump.edu.pl 4. Kierownik jednostki: Dr hab. n. med. Czesław Żaba 5. Osoba zaliczająca przedmiot w E-indeksie z dostępem do platformy WISUS Dr n. med. Krzysztof Kordel 6. Osoba odpowiedzialna za dydaktykę na Wydziale Lekarskim I z dostępem do platformy WISUS ( listy studentów) ( koordynator przedmiotu) : Nazwisko Krzysztof Kordel Tel. kontaktowy: 600 027 097 Możliwość kontaktu - konsultacje (dni, godz., miejsce) E-mail: krzysztof.kordel@hipokrates.org Osoba zastępująca Kontakt 7. Miejsce przedmiotu w programie studiów: Rok: II Semestr: IV 8. Liczba godzin ogółem : 30 liczba pkt.ects: 2
Jednostki uczestniczące w nauczaniu przedmiotu Semestr zimowy/letni liczba godzin W Ć Ćwiczenia kategoria 20 10 S Razem: 20 10 9. SYLABUS ( proszę wypełnić wszystkie pola w tabeli) Nazwa przedmiotu/ modułu Wydział Nazwa kierunku studiów Poziom kształcenia Forma studiów Język przedmiotu Rodzaj przedmiotu WL I lekarski polski Etyka lekarska z elementami deontologii obowiązkowy fakultatywny Rok studiów/semestr Liczba godzin zajęć dydaktycznych z podziałem na formy prowadzenia zajęć Założenia i cele przedmiotu I II III IV V VI 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 30, w tym: 20 - wykłady, 10 - seminaria,... ćwiczenia,... fakultety Prezentacja podstawowych zagadnień wchodzących w zakres zainteresowań współczesnej etyki lekarskiej ze szczególnym uwzględnieniem problemów pojawiających się w pracy zawodowej lekarza Symbol efektów kształce nia OPIS KIERUNKOWYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA Metody weryfikacji osiągnięcia zamierzonych
zgodnie ze standard ami D.W4. WIEDZA (ZGODNIE ZE SZCZEGÓŁOWYMI EFEKTAMI KSZTAŁCENIA) Rozumie znaczenie komunikacji werbalnej i niewerbalnej w procesie komunikowania się z pacjentami oraz pojęcie zaufania w interakcji z pacjentem efektów kształcenia: D.W9. zna problematykę adaptacji do choroby jako sytuacji trudnej, etapów przystosowania do zagrażających wydarzeń i potrzeb pacjentów, umierania i procesu żałoby rodziny D.W13. D.W14 D.U5. D.U6. D.U7..U12..U13 D.U14 zna i rozumie główne pojęcia, teorie, zasady i reguły etyczne służące jako ogólne ramy właściwego interpretowania i analizowania zagadnień moralno-etycznych zna zasady altruizmu i odpowiedzialności klinicznej i ma świadomość zasad funkcjonowania zespołu terapeutycznego UMIEJĘTNOŚCI (ZGODNIE ZE SZCZEGÓŁOWYMI EFEKTAMI KSZTAŁCENIA) przeprowadza rozmowę z pacjentem dorosłym, dzieckiem i rodziną z zastosowaniem techniki aktywnego słuchania i wyrażania empatii, a także rozmawia z pacjentem o jego sytuacji życiowej informuje pacjenta o celu, przebiegu i ewentualnym ryzyku proponowanych działań diagnostycznych lub terapeutycznych i uzyskuje jego świadomą zgodę przekazuje pacjentowi i jego rodzinie informacje o niekorzystnym rokowaniu Dprzestrzega wzorców etycznych w działaniach zawodowych; D. posiada zdolność rozpoznawania etycznych wymiarów decyzji medycznych i odróżniania aspektów faktualnych od normatywnych;. przestrzega praw pacjenta, w tym: prawa do ochrony danych osobowych, prawa do intymności, prawa do informacji o stanie zdrowia, prawa do wyrażenia świadomej zgody na leczenie lub odstąpienie od niego oraz prawa do godnej śmierci KOMPETENCJE SPOŁECZNE (ZGODNIE Z OGÓLNYMI EFEKTAMI KSZTAŁCENIA) PUNKTY ECTS 2 TREŚCI MERYTORYCZNE PRZEDMIOTU: Tematyka Forma (wykłady,sem inariu,, ćwiczenia,
Etyka ogólna wprowadzenie zaj.fakultatyw ne, itp ) wykład Wyzwania etyczne wynikające z rozwoju współczesnej medycyny Godność pacjenta Dziecko jako pacjent Lekarz wobec umierającego Kodeks etyki lekarskiej w aspekcie historycznym Etyczne i prawne aspekty eksperymentów medycznych Etyczne i prawne aspekty śmierci Aspekty etyczne i prawne przeszczepiania narządów i tkanek Lekarz wobec pacjenta starego Modele medycyny : partnerstwo, paternalizm - paternalizm radykalny, paternalizm umiarkowany, sytuacje usprawiedliwiające paternalizm, autonomia pacjenta (kazusy); zastosowanie różnych modeli etycznych: etyka kodeksowa, czy etyka wartości; uzasadnienia postępowania w medycynie. seminarium Zdrowie reprodukcyjne: antykoncepcja (naturalna, mechaniczna, hormonalna, sterylizacja moralność, legalność), problem niepłodności, techniki wspomaganego rozrodu i związane z tym rozwiązania prawne w Polsce i na świecie dotyczące : dawstwa gonad, problemu anonimowości dawstwa, dawstwa wewnątrzrodzinnego, przeszczepu macicy, przeszczep mitochondriom (kazusy), adopcji embrionów, dostęp do tego typu rozwiązań przez pary partnerskie (hetero i homoseksualne), samotne matki, samotnych ojców, małżeństwa; redefinicje rodzicielstwa ( rodzic genetyczny, społeczny), surogatki; aborcja. Transplantacje historia transplantacji, możliwości pozyskiwania organów, przeszczepy wewnątrzrodzinne, zgoda domniemana, śmierć pnia mózgu (kazusy), definicja śmierci, przeczep tożsamości, granica etyczna i techniczna możliwych przyczepów (przeszczep mózgu?). Eksperymenty medyczne Deklaracja Helsińska, raport belmondzki, hodowla organów, badania kliniczne leków, efekt placebo, dobre praktyki w eksperymentach klinicznych (kazusy). Nowa Genetyka medycyna regeneracyjna i spersonalizowana, komercyjne genotypowanie, etyka odpowiedzialności geny a prokreacja, nowa eugenika? preimplantacyjny dobór zarodków. (kazusy) LITERATURA PODSTAWOWA I UZUPEŁNIAJĄCA: T. Brzeziński, Etyka lekarska, PZWL, Warszawa 2002 Z. Szawarski, Mądrość i sztuka leczenia, słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2005 T. L. Beauchamp, J. F. Childress Zasady etyki medycznej, Książka i Wiedza, Warszawa 1996
WARUNKI UZYSKANIA ZALICZENIA PRZEDMIOTU: Obecność na zajęciach, pozytywny wynik kolokwium końcowego 10.Tematyka poszczególnych wykładów, ćwiczeń i seminariów Wykłady - Semestr zimowy/letni Tematyka wykładów Imię i nazwisko osoby prowadzącej zajęcia Wykład 1. Etyka ogólna wprowadzenie Prof. dr hab. Michał Musielak Wykład 2. Wyzwania etyczne wynikające z rozwoju współczesnej medycyny Prof. dr hab. Michał Musielak Wykład 3. Godność pacjenta Dr Krzysztof Kordel Wykład 4. Dziecko jako pacjent Dr Krzysztof Kordel Wykład 5. Lekarz wobec umierającego Prof. Jacek Łuczak Wykład 6. Wykład 7. Kodeks etyki lekarskiej w aspekcie historycznym Etyczne i prawne aspekty eksperymentów medycznych Dr Krzysztof Kordel Dr hab. Joanna Haberko Wykład 8. Etyczne i prawne aspekty śmierci Dr Krzysztof Kordel Wykład 9. Aspekty etyczne i prawne przeszczepiania narządów i tkanek Dr Krzysztof Kordel Wykład 10. Lekarz wobec pacjenta starego Dr Jolanta Rajewska Ćwiczenia - Semestr zimowy/letni Tematyka ćwiczeń Osoba odpowiedzialna SALA Ćwiczenie 1. Ćwiczenie 2. Ćwiczenie 3. Seminaria - Semestr zimowy/letni Seminarium 1. Tematyka seminariów Modele medycyny : partnerstwo, paternalizm - Imię i nazwisko osoby prowadzącej zajęcia SALA
paternalizm radykalny, paternalizm umiarkowany, sytuacje usprawiedliwiające paternalizm, autonomia pacjenta (kazusy); zastosowanie różnych modeli etycznych: etyka kodeksowa, czy etyka wartości; uzasadnienia postępowania w medycynie. Seminarium 2. Zdrowie reprodukcyjne: antykoncepcja (naturalna, mechaniczna, hormonalna, sterylizacja moralność, legalność), problem niepłodności, techniki wspomaganego rozrodu i związane z tym rozwiązania prawne w Polsce i na świecie dotyczące : dawstwa gonad, problemu anonimowości dawstwa, dawstwa wewnątrzrodzinnego, przeszczepu macicy, przeszczep mitochondriom (kazusy), adopcji embrionów, dostęp do tego typu rozwiązań przez pary partnerskie (hetero i homoseksualne), samotne matki, samotnych ojców, małżeństwa; redefinicje rodzicielstwa ( rodzic genetyczny, społeczny), surogatki; aborcja. Seminarium 3. Transplantacje historia transplantacji, możliwości pozyskiwania organów, przeszczepy wewnątrzrodzinne, zgoda domniemana, śmierć pnia mózgu (kazusy), definicja
śmierci, przeczep tożsamości, granica etyczna i techniczna możliwych przyczepów (przeszczep mózgu?). Seminarium 4. Eksperymenty medyczne Deklaracja Helsińska, raport belmondzki, hodowla organów, badania kliniczne leków, efekt placebo, dobre praktyki w eksperymentach klinicznych (kazusy). Seminarium 5. Nowa Genetyka medycyna regeneracyjna i spersonalizowana, komercyjne genotypowanie, etyka odpowiedzialności geny a prokreacja, nowa eugenika? preimplantacyjny dobór zarodków. (kazusy) 11. Organizacja zajęć: Zajęcia na II roku odbywają się zgodnie z planem zajęć z Dziekanatu. Aktualny podział grupy studenckiej na stronie internetowej jednostki : www. REGULAMIN ZAJĘĆ: Obowiązkowa obecność na seminariach PROGRAM ZAJĘĆ:
Program zajęć obejmuje podstawowe zagadnienia wchodzące w zakres zainteresowań współczesnej etyki lekarskiej ze szczególnym uwzględnieniem problemów pojawiających się w pracy zawodowej lekarza. Szczegółowa tematyka wykładów i seminariów została podana powyżej PROGRAM NAUCZANIA Wymagania wstępne Przygotowanie do zajęć Gotowość do podjęcia dyskusji popartej własną przemyślaną argumentacją oraz wiedzą zdobytą na zajęciach Wymagania końcowe Zaliczenie w formie testu 12.Kryteria zaliczenia przedmiotu: zaliczenie, egzamin teoretyczny i praktyczny Zaliczenie kryterium zaliczenia pozytywny wynik testu Egzamin teoretyczny kryterium zaliczenia: forma egzaminu ( ustny, pisemny, testowy) Egzamin praktyczny kryterium zaliczenia: 13.Literatura: Zalecana literatura: 1. T. Brzeziński, Etyka lekarska, PZWL, Warszawa 2002 2. Z. Szawarski, Mądrość i sztuka leczenia, słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2005 3. T. L. Beauchamp, J. F. Childress Zasady etyki medycznej, Książka i Wiedza, Warszawa 1996 14.Studenckie koło naukowe
Opiekun koła Tematyka Miejsce spotkań 15. Podpis osoby odpowiedzialnej za nauczanie przedmiotu lub koordynatora 16. Podpisy osób współodpowiedzialnych za nauczanie przedmiotu ( w przypadku przedmiotów koordynowanych) UWAGA ; wszystkie tabele i ramki można powiększyć w zależności od potrzeb,