I LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE IM. ST. STASZICA W CHRZANOWIE PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA GEOGRAFIA Opracowały: mgr Jolanta Staniszewska mgr Barbara Wawrzyniak obowiązują od 1. IX. 2010 r.
1 Wymagania edukacyjne są oczekiwanymi przez nauczyciela osiągnięciami ucznia i stanowią dokładny wykaz wiadomości oraz umiejętności, które uczeń powinien opanować po omówieniu poszczególnych tematów z podręcznika. Zostały one sformułowane na podstawie wymagań szczegółowych zawartych w nowej podstawie programowej. Ustalając wymagania edukacyjne, nauczyciel dostosowuje je do indywidualnych możliwości oraz potrzeb edukacyjnych uczniów. 2 O c e n i a n i e m a n a c e l u: a) wdrażanie do systematycznej pracy i samooceny; b) określenie stopnia opanowania wiedzy i umiejętności; c) wspieranie szkolnej kariery uczniów i ich motywowanie; d) dostarczanie rodzicom i uczniom informacji o poziomie osiągnięć edukacyjnych i postępach w tym zakresie oraz indywidualnych potrzebach. e) dostarczenie nauczycielom informacji o poziomie osiągnięć edukacyjnych i postępach w tym zakresie. f) ustalenie oceny śródrocznej i końcoworocznej. 3 O c e n y b i e ż ą c e, ś r ó d r o c z n e i r o c z n e 1. Oceny wyrażane są w stopniach wg skali MEN: stopień celujący 6 stopień bardzo dobry 5 stopień dobry 4 stopień dostateczny 3 stopień dopuszczający 2 stopień niedostateczny 1 W ocenianiu bieżącym dopuszcza się możliwość stosowania znaków,,+" i "-,, 2.Dokładny zakres umiejętności i ocenianych wiadomości został przedstawiony w szczegółowych wymaganiach edukacyjnych dla każdego poziomu edukacyjnego (poziom podstawowy klasy pierwsze; poziom rozszerzony klasy drugie i trzecie) 4 O b s z a r y p o d l e g a j ą c e o c e n i a n i u Przedmiotem oceny są: wiadomości i ich rozumienie - uczeń zna fakty, rozumie i stosuje pojęcia, prawidłowości i teorie oraz przedstawia i wyjaśnia zdarzenia, zjawiska i procesy); umiejętności - umiejętność czytania i interpretacji map występujących w różnych pomocach naukowych, celowe wykorzystywanie roczników statystycznych, zestawień tabelarycznych i graficznych, rysunków, przekrojów, fotografii, które mają posłużyć do prawidłowego oceniania, wnioskowania i prognozowania zmian zachodzących w środowisku). 2
S p o s o b y o c e n i a n i a 5 1. Bieżące ocenianie wiadomości i umiejętności będzie dokonywane systematycznie, w różnych formach tj. poprzez prace pisemne, kartkówki, odpowiedzi ustne, analizy materiałów źródłowych, ćwiczenia na mapach konturowych. 2. Zakres materiału obowiązującego uczniów podczas odpowiedzi ustnej i kartkówki to treści z trzech ostatnich tematów lekcyjnych ( nie lekcji). a) Kartkówki nie muszą być zapowiadane przez nauczyciela. Sprawdzają one przygotowanie uczniów do lekcji bieżącej. b) Uczeń nie ma możliwości pisemnej poprawy kartkówki, może natomiast ocenę ndst uzyskaną z tej formy sprawdzania wiadomości, poprawić na najbliższej lekcji odpowiadając ustnie z zakresu 3 ostatnich tematów lekcyjnych. c) Nieobecność ucznia na kartkówce nie ma żadnego wpływu na otrzymanie oceny semestralnej lub rocznej. 3. Na sprawdzian pisemny i test obowiązują treści z całego działu/modułu o czym uczniowie są powiadamiani na co najmniej tydzień przed planowanym sprawdzianem. a) Uczeń ma obowiązek zaliczyć poszczególne działy/moduły w formie przedstawionej przez nauczyciela na zajęciach lekcyjnych. b) W przypadku nieuczestniczenia w którejś z obowiązujących procedur oceniania, bez względu na przyczyny, uczeń ma obowiązek poddania się tej formie sprawdzenia osiągnięć w terminie do 2 tygodni od chwili ich przeprowadzenia, wyłącznie w czasie lekcji geografii w swojej klasie. c) W sytuacji nieprzystąpienia przez ucznia do ustalonej zgodnie z p. 3b procedury nauczyciel w trybie dowolnym (jednak wyłącznie w toku zajęć lekcyjnych) sprawdzi, czy uczeń opanował dane treści nauczania i umiejętności. 4. Nieobecność na lekcji nie zwalnia ucznia z przygotowania się do zajęć. Uczeń jest przygotowany z trzech ostatnich tematów na których był obecny. Jeżeli uczeń był nieobecny na lekcji ma obowiązek uzupełnienia w zeszycie przedmiotowym tematów i wykonania zadanej pracy domowej (do tygodnia, licząc od dnia pojawienia się ucznia w szkole). W a r u n k i p o p r a w y o c e n 6 c z ą s t k o w y c h 1. Uczeń ma prawo do jednokrotnej próby poprawiania oceny niedostatecznej i dopuszczającej ze sprawdzianów i testów oraz z orientacji na mapie w trybie uzgodnionym z nauczycielem, jednak nie później niż w ciągu 2 tygodni od daty jej wystawienia. 2. Poprawiona ocena odnotowywana jest w dzienniku obok poprawianej, przy czym obydwie brane są pod uwagę przy ustalaniu oceny semestralnej/rocznej. 3
3. Poprawa oceny niedostatecznej otrzymanej z testu lub sprawdzianu jest dobrowolna. Musi odbywać się na lekcji geografii w danej klasie. 7 K r y t e r i a u z y s k i w a n i a o c e n c z ą s t k o w y c h. 1.Kryteria oceniania prac pisemnych: Punkty Od 40% do 50% możliwych do Od 51% do 77% możliwych do Od 78% do 86% możliwych do Od 87% do 96% możliwych do Powyżej 96% możliwych do uzyskania punktów Ocena Ocena: dopuszczający (2) Ocena: dostateczny (3) Ocena: dobry (4) Ocena: bardzo dobry (5) Ocena: celujący (6) 1 Dotyczy to danego działu z jakiego była przeprowadzona praca pisemna. 2.Kryteria oceniania wypowiedzi ustnej: CELUJĄCY Odpowiedź wskazuje na szczególne zainteresowanie przedmiotem, spełniając kryteria oceny bardzo dobrej, wykracza poza obowiązujący program nauczania, zawiera treści zaczerpnięte z literatury popularnonaukowej, zawiera oryginalne przemyślenia i własne oceny ucznia. BARDZO DOBRY Odpowiedź wyczerpująca pod względem faktograficznym (wiedza z poziomu podstawowego i dopełniającego), swobodne operowanie faktami i dostrzeganie związków między nimi, wyciągane są wnioski, występuje ocena całościowa, treść nie wykracza poza program. DOBRY Odpowiedź zasadniczo samodzielna, zawiera większość wymaganych treści (wiadomości podstawowe uzupełnione są o nieco trudniejsza wiedzę z zakresu dopełniającego), poprawna pod względem języka, dopuszczalne są jedynie nieliczne drugorzędne z punktu widzenia tematu błędy, nie wyczerpuje zagadnienia. DOSTATECZNY Uczeń zna najważniejsze fakty (wiedza podstawowa) i potrafi je zinterpretować, umieścić w przestrzeni, odpowiedź odbywa się przy niewielkim ukierunkowaniu ze strony nauczyciela. Występują nieliczne błędy rzeczowe i językowe. 1 Niektóre sprawdziany nie będą upoważniać do uzyskania oceny celującej. 4
DOPUSZCZAJĄCY Uczeń prezentuje wiedzę z zakresu podstawowego, konieczną z punktu widzenia realizacji celów przedmiotu i nieodzowną w toku dalszego kształcenia. Podczas odpowiedzi możliwe są liczne błędy, zarówno zakresie wiedzy merytorycznej, jak i w sposobie jej prezentowania, uczeń zna jednak podstawowe fakty i przy pomocy nauczyciela zasadniczo udziela odpowiedzi na postawione pytanie. K r y t e r i a u s t a l a n i a o c e n y ś r ó d r o c z n e j i r o c z n e j. 8 1. Przy ustaleniu oceny śródrocznej i rocznej nauczyciel bierze pod uwagę oceny cząstkowe ucznia z poszczególnych obszarów. 2. Uczeń, który opuścił więcej niż 50 % godzin lekcyjnych może nie być klasyfikowany z przedmiotu. 3. Uczeń, który uchyla się od oceniania i nie ma minimalnej liczby ocen (3 w przypadku 1 godziny tygodniowo i 4 w przypadku 2 godzin)nie może być klasyfikowany. 4. Dla uczniów o których mowa w pkt. 2 i 3, przeprowadza się egzamin klasyfikacyjny zgodnie z Zasadami Wewnątrzszkolnego Oceniania. 5. Nauczyciel dokonuje oceny semestralnej i rocznej w sposób jawny i uzasadnia ją przy czym: CELUJĄCY (6) otrzymuje uczeń, którego osiągnięcia wyraźnie wykraczają poza wiadomości i umiejętności przewidziane w realizowanym materiale, są oryginalne i twórcze oraz wskazują na dużą samodzielność w ich uzyskiwaniu, proponuje nietypowe rozwiązania problemów teoretycznych i praktycznych. Dodatkowo osiąga sukcesy w pozaszkolnych konkursach przedmiotowych / olimpiadach. BARDZO DOBRY (5) otrzymuje uczeń, który: 1) w wysokim stopniu opanował treści dopełniające, rozszerzone o wiedzę wykraczającą poza materiał przewidziany w programie; 2) jest systematyczny, wyróżnia się swoją pracą spośród innych uczniów w klasie; 3) ma zaliczone wszystkie sprawdziany na ocenę dobrą lub wyższą; 4) potrafi łączyć i wyciągać wnioski z zadanych problemów geograficznych; 5) samodzielnie rozwiązuje zadania o wysokim poziomie złożoności; 6) zachowuje wzorową dokładność i staranność w rozwiązywaniu zadań; 7) prawidłowo stosuje terminy geograficzne wymienione w osiągnięciach z poziomów: podstawowego i rozszerzonego; 8) samodzielnie interpretować fakty i zjawiska oraz bronić swych poglądów. 9) Jest systematyczny i terminowo (tzn. w wyznaczonym przez n-la terminie) przystępuje do sprawdzianów/testów. 10) Nie uzyskał oceny niedostatecznej w obszarze postawy. DOBRY ( 4 ) otrzymuje uczeń, który: 1. opanował zakres materiału określony w podstawie programowej; 2. samodzielnie rozwiązuje zadania o średnim poziomie złożoności; 3. zachowuje dokładność i staranność wystarczającą do poprawnego rozwiązywania zadań; 4. wypowiada się pełnymi zdaniami; 5. ma zaliczone wszystkie sprawdziany na ocenę pozytywną; 5
6. właściwie stosuje terminologię przedmiotową; 7. aktywnie uczestniczy w zajęciach oraz rozwiązuje typowe problemy z wykorzystaniem poznanych metod; 8. Samodzielnie korzysta z różnych źródeł wiedzy geograficznej, poprawnie odczytuje i interpretuje dane statystyczne, mapy ogólnogeograficzne i tematyczne, wykresy, schematy, ryciny. DOSTATECZNY (3) otrzymuje uczeń, który: 1. opanował podstawowy zakres treści programowych na danym etapie kształcenia; 2. zachowuje poprawność i staranność wystarczającą do poprawnego rozwiązywania zadania; 3. prawidłowo stosuje większość terminów geograficznych wymienionych w osiągnięciach z poziomu podstawowego; 4. otrzymał pozytywne oceny za sprawdziany przeprowadzone w danym semestrze, lub zaliczył je podczas poprawy, 5. potrafi z niewielką pomocą nauczyciela rozwiązywać typowe problemy; 6. rozumie najważniejsze związki między elementami środowiska przyrodniczego; 7. rozwiązuje typowe zadania praktyczne o średnim stopniu trudności; 8. odczytuje dane statystyczne, analizuje mapy, wykresy, schematy często z pomocą nauczyciela. DOPUSZCZAJĄCY (2) otrzymuje uczeń, który: 1. posiada braki w opanowaniu podstawowych treści programowych ale zrealizował wymagania konieczne, niezbędne w dalszej nauce; 2. słabo rozumie treści programowe, podstawowe wiadomości są odtwarzane, nie posiada umiejętności wyjaśniania zjawisk; 3. słabo rozumie związki zachodzące w środowisku geograficznym a w wypowiedziach brak uogólnień treści geograficznych; 4. rozwiązuje zadania typowe o niewielkim stopniu trudności z pomocą nauczyciela; 5. odczytuje informacje z materiałów statystycznych ze zdarzającymi się błędnie odczytanymi jednostkami miar; 6. posiada trudności w analizie map geograficznych, danych statystycznych dokonuje tego z pomocą nauczyciela. 6. Wobec uczniów, którzy otrzymali orzeczenia z poradni psychologicznopedagogicznej, wymagania są niższe i określone indywidualnie, stosownie do wskazówek udzielonych w tych orzeczeniach. 7. Ustalona na koniec roku ocena niedostateczna może być zmieniona tylko w wyniku egzaminu sprawdzającego lub poprawkowego. 8. Ustalona na koniec roku ocena inna niż ndst. może być zmieniona tylko w wyniku egzaminu sprawdzającego. (jeśli były uchybienia formalne przy jej ustaleniu). 9 W a r u n k i i t r y b u z y s k a n i a w y ż s z e j n i ż p r z e w i d y w a n a r o c z n e j o c e n y k l a s y f i k a c y j n e j 6
1. Uzasadnione propozycje nauczyciela o przewidywanej ocenie z przedmiotu przedstawione są wszystkim uczniom w obecności klasy nie później niż na tydzień przed planowanym klasyfikacyjnym posiedzeniem Rady Pedagogicznej. 2. W przypadku zgłoszenia się ucznia lub rodzica do nauczyciela, o ustalenie wyższej, niż przewidywana roczna ocena klasyfikacyjna, w terminie nie później niż na pięć dni przed planowanym klasyfikacyjnym posiedzeniem Rady Pedagogicznej, nauczyciel dokonuje analizy zasadności wniosku i jeśli uzna, że istnieje możliwość zmiany oceny, przygotowuje pytania dotyczące materiału nauczania z okresu, który objęty jest oceną klasyfikacyjną. 3. Uczeń zdaje przed nauczycielem w formie pisemnej lub pisemnej i ustnej egzamin przygotowany zgodnie z wymaganiami zawartymi w Przedmiotowych Zasadach Oceniania, nie później niż 3 dni przed radą klasyfikacyjną. 4. Ocena zostaje podwyższona, jeżeli uczeń spełni przynajmniej 90% wymagań określonych przez nauczyciela. 7