Tygodniowy Przegląd Rynku Finansowego Open Finance, 20 lutego 2009 r. NAJWAśNIEJSZE WYDARZENIA Z RYNKÓW PKB Japonii w IV kw. 2008 r. jest o 12,9 proc. niŝszy niŝ przed rokiem. Ministerstwo Finansów wykorzystując osłabienie złotówki zamieniło euro ze środków unijnych na złote. B.Obama podpisał ustawę wprowadzającą pakiet stymulacyjny o wartości 787 mld USD. RYNEK WALUTOWY KURSY NBP KUPNO SPRZEDAś 1 USD 3,6298 3,7032 1 EUR 4,6221 4,7155 1 CHF 3,0966 3,1592 100 JPY 3,8542 3,9320 Tabela obowiązująca od dnia 20.02.2009 r. Poniedziałek i wtorek przyniosły ze sobą nowe rekordy słabości złotego, znów mieliśmy do czynienia z masową wyprzedaŝą naszej waluty i mnóstwem spekulacji na temat moŝliwego zasięgu osłabienia naszej waluty. Przyczyna była nieodmiennie ta sama złe nastawienie inwestorów do regionu. Sytuacja zmieniła się we wtorek w ciągu dnia. Premier zapowiedział, Ŝe Polska moŝe zamieniać środki unijne na złotówki i w ten sposób umocnić walutę. Słowo stało się ciałem juŝ następnego dnia, równieŝ w czwartek złoty zyskiwał. Jeden z zagranicznych banków Goldman Sachs podał, Ŝe zamknął swoje pozycje obliczone na spadek złotego. Mimo tego w piątek nasza waluta ponownie traciła, ale tym razem nie był to atak wymierzony w złotego, lecz nie najlepsze nastroje na światowych rynkach. Tych rząd poprawić nie moŝe. Na koniec tygodnia euro wyceniano na 4,714 PLN o 1,8 proc. więcej niŝ tydzień temu, ale teŝ 20 groszy niŝej od wtorkowego szczytu. Dolar podroŝał o 3,8 proc. do 3,73 PLN, ale od wtorku spadł o 18 groszy. Frank zyskał 1,9 proc., do 3,166 PLN, ale we wtorek był o 16 groszy droŝszy. Kłopoty systemów finansowych Europy centralnej nie słuŝą euro na rynku notowań międzykontynentalnych. W końcu to europejskie banki zainwestowały najwięcej w krajach naszego regionu, a ryzyko poniesienia strat na Ukrainie czy w Bułgarii, a nawet Węgrzech znacząco wzrosło w ostatnich dniach. Stąd spadek np. złotego czy forinta zaczął przyczyniać się do spadku euro wobec dolara. Na szczęście nie aŝ tak mocnego euro w tym tygodniu szlifowało poziom 1,25 USD (najniŝszy od listopada ub.r.), by w końcówce tygodnia wspiąć się o centa wyŝej. W skali tygodnia wspólna waluta straciła do dolara 1,8 proc.
Jen natomiast stracił 2,6 proc. do dolara i 0,7 proc. wobec euro. To dobra wiadomość, bo oznacza większy apetyt na ryzyko wśród inwestorów zagranicznych. Obligacje ponownie traciły na wartości w tym tygodniu, zwłaszcza w poniedziałek i wtorek. Osłabienie złotego, które obserwujemy od dłuŝszego czasu grozi bowiem potencjalnie wzrostem inflacji, a to z kolei ogranicza moŝliwości Rady Polityki PienięŜnej do dalszego obniŝania stóp. Co z kolei nie wpływa korzystnie na rentowność obligacji. Środa i czwartek przyniosły wprawdzie odreagowanie, ale nastroje nie są dobre. Na koniec tygodnia rentowność obligacji dwuletnich wzrosła juŝ do 5,8 proc. (o 50 pkt), a 10-letnich do 6,10 proc. (o 18 pkt). Trzymiesięczna stopa WIBOR, która jest podstawą naliczania oprocentowania większości złotowych kredytów hipotecznych nie zmieniła się i wyniosła 4,69 proc. RYNEK OBLIGACJI RYNKI AKCJI Rentowność obligacji amerykańskich rosła w tym tygodniu, głównie ze względu na złe nastroje na rynku akcji. Inwestorzy ponownie szukają w obligacjach amerykańskich ochrony kapitału, ale stają teŝ przed nie lada dylematem. W przyszłym tygodniu rząd USA planuje sprzedać obligacje o wartości 94 mld dolarów tak duŝa podaŝ moŝe zachwiać rynkiem. Ale póki co rentowność obligacji 10-letnich spadła o kolejne 5 pkt bazowych do 2,74 proc. Analogicznie zachowywał się rynek obligacji w Europie. 10- letnie papiery niemieckiego rządu spadły o 4 pkt do 3,03 PLN. Po dwóch dniach tygodnia WIG20 tracił ponad 11 proc., w połowie sesji w środę strata powiększyła się do 17 proc. Inwestorzy pozbywali się przede wszystkim akcji banków obawiając się, Ŝe osłabienie złotego będzie miało powaŝny wpływ na ich bilanse (rośnie wartość udzielonych kredytów, które trzeba zbilansować depozytami). Wraz z poprawą notowań złotego równieŝ na giełdzie sytuacja zaczęła się zmieniać i w skali tygodnia stratę WIG20 udało się zniwelować do 7,3 proc. Choć trudno w to uwierzyć, taki wynik moŝna uznać za sukces. WIG takŝe stracił 7,3 proc., a obroty na całym rynku akcji wzrosły do 6,2 mld PLN i były najwyŝsze od prawie czterech miesięcy. mwig stracił 8,6 proc., a swig 5,5 proc. Najsłabszym indeksem branŝowym znów został WIG-Banki, który stracił 17,7 proc., najlepiej wypadł WIG-Paliwa, który wzrósł 0,9 proc. EUROPA. Raport agencji Moody's o ryzyku sektora bankowego w Europie Środkowo - Wschodniej skłonił inwestorów do dynamicznego wycofania kapitału z giełd w Warszawie, Pradze czy Budapeszcie. DuŜe wahania kursów lokalnych walut utrudniają działalność banków, które są mocno zadłuŝone w euro i franku, a kłopoty błyskawicznie przenoszą się do zachodnich instytucji finansowych, zwłaszcza do Austrii, Włoch i Niemiec. Sporo duŝych spółek publikowało w tym tygodniu wyniki za ostatni kwartał 2008 r. - inwestorów mocno rozczarowała ubezpieczeniowa grupa Axa, natomiast pozytywnie zaskoczył koncern spoŝywczy Nestle. Saab będący spółką córką General Motors złoŝył wniosek o bankructwo. USA. ChociaŜ kolejne programy pomocowe dla amerykańskiej gospodarki wydają się mieć równie wielu zwolenników jak i przeciwników, z całą pewnością nowej administracji nie moŝna zarzucić jednego: bierności. B.Obama po podpisaniu ustawy o pakiecie wartym blisko 800 mld USD, przedstawił kolejną reformę mającą tym razem odciąŝyć kredytobiorców zalegających ze spłatami kredytów, co miałoby uchronić ich od utraty nieruchomości i zatrzymać spadek cen domów. General Motors i Chrysler domagają się zwiększenia dofinansowania, w przeciwnym razie groŝą upadłością, jak stało się juŝ m.in. ze szwedzkim Saab em.
AZJA. Japoński bank centralny nie ma juŝ pola obniŝek głównej stopy procentowej, która wynosi 0,1 proc., ale stara się przywrócić wiarę w gospodarkę innymi sposobami. W tym tygodniu zapowiedział, Ŝe od marca zacznie skupować z rynku obligacje komercyjne pomagając pozyskać firmom środki na działalność, która stała się nierentowna dla ok. 90 proc. podmiotów po umocnieniu się jena o ponad jedną trzecią w ciągu kilkunastu tygodni. Tokijski indeks giełdowy Topix spadł do najniŝszego poziomu od 25 lat, a minister finansów Japonii podał się do dymisji po tym jak okazało się, Ŝe w IV kw. 2008r. PKB spadł aŝ o 13 proc. r/r. EUROPA USA AZJA BUX -12,3% CAC40-7,0% FTSE -6,3% DJIA -5,9% NASDAQ -6,3% S&P500-6,9% Tygodniowe zmiany wartości indeksów na światowych giełdach, 20.02.2009 r. (godz. 16.30) HANG SENG -0,3% B-SHARES SHANGHAI +0,1% NIKKEI -3,7 % RYNEK SUROWCÓW Zmiany cen surowców obserwowane w minionym tygodniu dobrze odzwierciedlają najwaŝniejsze globalne zjawiska oraz aktualne nastroje inwestorów. Cena ropy naftowej po trwającej blisko miesiąc stabilizacji spadła gwałtownie o ponad 10 proc. i w piątek znalazła się w okolicy 34,5 USD za baryłkę. Od początku roku cotygodniowe dane amerykańskiego Departamentu Energii pokazują wzrost rezerw paliwowych kilkukrotnie przewyŝszający szacunki analityków, co sugeruje, Ŝe tania benzyna nie jest wystarczającym argumentem do zwiększenia wydatków na transport. Z kolei w silnym trendzie wzrostowym wciąŝ znajduje się złoto, które postrzegane jest jako bezpieczna kryjówka dla kapitału, który na innych rynkach naraŝony na duŝe wahania wartości. Cena miedzi spadła o ponad 2 proc. Chińska firma Chinalco zgodziła się na nabycie kolejnego pakietu akcji jednego z liderów branŝy metalurgicznej Rio Tinto. Po sfinalizowaniu transakcji będzie kontrolować 18 proc. australijskiej spółki, która zmuszona została do takiego posunięcia ze względu na wysokie zadłuŝenie. SUROWIEC ZMIANA miedź -7,4% ropa naftowa +1,4% złoto +5,6% Tygodniowe zmiany wartości cen surowców na światowych giełdach, 20.02.2009 r. (godz. 16.30) FUNDUSZY INWESTYCYJNYCH TYGODNIOWE WYNIKI RYNKU FUNDUSZY INWESTYCYJNYCH (18.02.2009) RODZAJ FUNDUSZU NAJLEPSZY FUNDUSZ WYNIK akcji polskich Commercial Union FIO subfundusz CU Nowoczesnych Technologii -3,98% papierów dłuŝnych Arka BZ WBK Obligacji FIO 0,14% rynku pienięŝnego Pioneer PienięŜny FIO 0,26% stabilnego wzrostu UniFundusze FIO subfundusz UniStabilny Wzrost -0,35% mieszane PZU FIO Optymalnej Alokacji -2,20% akcji zagranicznych DWS Parasol SFIO Subfundusz DWS Gold 9,97% papierów dłuŝnych zagr. Pioneer Obligacji Dolarowych FIO 11,02% Wyniki polskiego rynku funduszy inwestycyjnych, tydzień
ROCZNE WYNIKI RYNKU FUNDUSZY INWESTYCYJNYCH (18.02.2009) RODZAJ FUNDUSZU NAJLEPSZY FUNDUSZ WYNIK akcji polskich SKOK Parasol FIO Subfundusz SKOK Akcji -45,25% papierów dłuŝnych KBC Alfa SFIO 46,77% rynku pienięŝnego Idea Premium SFIO 6,97% stabilnego wzrostu Fundusz Własności Pracowniczej PKP SFIO 14,64% mieszane PZU FIO Optymalnej Alokacji -13,79% akcji zagr. MCI.PrivateVentures FIZ subfundusz MCI.EuroVentures 1.0. 63,75% papierów dłuŝnych zagr. UniFundusze FIO subfundusz UniDolar Obligacje 61,13% Wyniki polskiego rynku funduszy inwestycyjnych, rok OstroŜności nigdy za wiele FINANSE OSOBISTE Ubezpieczenie narciarskie to nieodzowny element zimowego wyjazdu w góry. Pominięcie go przy planowaniu ferii trudno określić inaczej niŝ brak rozsądku. Odpowiednio skonstruowana polisa zapewni spokojny sen, a w razie potrzeby pomoŝe uniknąć wydatku rzędu nawet kilkudziesięciu tysięcy złotych. Aby ów sen był rzeczywiście spokojny, przygotowanie ubezpieczenia naleŝy potraktować jak najbardziej powaŝnie i bez lekcewaŝenia. Wprawdzie tradycyjne ubezpieczenie podróŝne, bez uwzględnienia uprawiania sportów wysokiego ryzyka, będzie na pewno tańsze, lecz w razie nieszczęścia moŝe rozczarować. Większość firm rozdziela takŝe uprawianie sportów na amatorskie i wyczynowe. Warto dokładnie zapoznać się z regulaminami, by potem uniknąć srogiego rozczarowania. Często ubezpieczenia moŝna nabyć w swego rodzaju klockach, które moŝna sobie według potrzeby zestawiać niczym puzzle. Czasami oferowane są gotowe pakiety, lecz firmy chcą być elastyczne dla klienta i mogą je modyfikować. W Inter Polska na przykład są trzy warianty: Standard, Srebrny i Złoty. RóŜnice są naturalnie w wysokości świadczenia. I tak, najwaŝniejszy parametr, czyli suma ubezpieczenia KL (koszty leczenia) waha się od 10 do 70 tysięcy euro. Co to za róŝnica? Jego wysokość naleŝy dopasować do tego jak i gdzie zamierzamy jeździć. Na wyjazd na Słowację bez problemu wystarczy Wariant Standard, ewentualnie Srebrny, ale juŝ alpejska wyprawa wymaga kwoty wyŝszej niŝ minimalna. Najlepiej przed wyjazdem po prostu zorientować się w kosztach, jakie moŝna ponieść w danym kraju. Dla kaŝdego coś miłego Ubezpieczenie naleŝy jednak przede wszystkim dopasować do rodzaju aktywności. Jeśli w planach są szalone zjazdy poza wyznaczonymi trasami (tzw. free ride), lepiej dodać to do polisy. Oczywiście ubezpieczyciel podniesie wówczas składkę, lecz trudno oczekiwać, by zrobił to za darmo, bo koszty akcji ratunkowej (KR) czasami liczone są oddzielnie i w przypadku potrzeby sprowadzenia helikoptera mogą solidnie przetrzebić portfel. Bardzo przydatnym dodatkiem do ubezpieczenia podróŝnego jest assistance. To ciekawe zabezpieczenie na wypadek nieszczęśliwych zdarzeń, a zapewnia m.in. pokrycie kosztów pobytu osoby towarzyszącej poszkodowanego, gdy hospitalizacja jest powaŝna i trwa więcej niŝ dziesięć dni. W Generali do wyboru są aŝ cztery pakiety, róŝniące się od siebie zakresem opieki. Przykra niespodzianka moŝe spotkać narciarza, który spowoduje uszkodzenie ciała innego uŝytkownika stoku, a ten zaŝąda rekompensaty. W Polsce takie praktyki nie są popularne, lecz w innych krajach zdarzają się częściej. Na wypadek takiej
okoliczności warto więc mieć polisę od odpowiedzialności cywilnej (OC), z której w razie potrzeby takie roszczenie zostanie pokryte. Dokładnie schowaj narty Ubezpieczyciele są chętni takŝe do brania odpowiedzialności np. za kradzieŝ sprzętu narciarskiego. Chronić moŝna nie tylko narty czy deskę. W Ergo Hestii ubezpieczeniu od kradzieŝy podlegają takŝe buty, kask, gogle, a nawet odzieŝ narciarska. Trzeba jednak być ostroŝnym, bo moŝe okazać się, Ŝe z odszkodowania nie otrzymamy złamanego grosza. Ubezpieczyciele stawiają bowiem twarde warunki. Nie ma co liczyć na wypłatę pieniędzy, gdy sprzęt nie był odpowiednio zabezpieczony i swobodnie stał sobie przed schroniskiem lub restauracją. Powinien być umieszczony w zamkniętym pomieszczeniu, co więcej, za takie uznaje się tylko takie, zabezpieczone zamkiem wielozastawkowym. Jeśli narty czy deskę trzymamy w bagaŝniku samochodowym, to za bezpieczny uznaje się tylko taki, do którego nie moŝna zajrzeć z zewnątrz. Mnogość wyłączeń i wymogów jest obecna nie tylko przy ubezpieczeniach od kradzieŝy. Najczęstszym problemem, jeśli chodzi o koszty akcji ratowniczej i leczenia, jest spoŝycie alkoholu. Często nawet najmniejsza ilość tej uŝywki we krwi wyklucza jakąkolwiek odpowiedzialność ze strony ubezpieczyciela. I choć moŝe to budzić zdziwienie czasami oprócz podania ratownikom swoich danych, trzeba dmuchnąć w balonik. Nawet przez SMS Konkurencyjny rynek sprawia, Ŝe firmy ubezpieczeniowe nie próŝnują i co jakiś czas wprowadzają udogodnienia dla klientów. Jedną z ostatnich ciekawostek jest np. moŝliwość kupienia ubezpieczenia podróŝnego w Generali przez... SMS. Dzienny koszt takiej polisy to 5 zł, które zostanie po prostu doliczone do rachunku telefonicznego klienta. Jak informuje ubezpieczyciel, Ubezpieczenie to pokrywa koszty leczenia i usług świadczonych w związku z nieszczęśliwym wypadkiem lub nagłym zachorowaniem ubezpieczonego za granicą, koszty powrotu do kraju a jeśli to konieczne, transportu do placówki medycznej. Obejmuje takŝe następstwa nieszczęśliwych wypadków, w tym związane z amatorską jazdą na nartach lub snowboardzie. Alternatywą dla komercyjnych ubezpieczeń jest tzw. Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego, czyli bezpłatne unijne (ale obejmującego takŝe Norwegię i Szwajcarię) ubezpieczenie. By z niego skorzystać wystarczy być ubezpieczonym w ZUS i w NFZ odebrać wspomnianą kartę. Pamiętajmy jednak, Ŝe w kaŝdym kraju zakres bezpłatnej pomocy jest inny, a poza tym opieka państwowa nie gwarantuje takiej jakości jak prywatna. Przed połamaniem się i spędzeniem kilku miesięcy na wyciągu nie uratuje Ŝadna polisa, najlepszy jest rozsądek. A na w razie czego warto jednak jakieś zabezpieczenie mieć. TYGODNIOWY PRZEGLĄD RYNKU FINANSOWEGO: przygotowanie Łukasz Wróbel Emil Szweda finanse osobiste Marcin Krasoń wyniki funduszy na podstawie danych Analizy Online. Kontakt z redakcją: analizy@open.pl