PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE Rok XLlIl 1999

Podobne dokumenty
STRATY SPOWODOWANE ZATRUCIAMI PSZCZÓŁ PESTYCYDAMI

WYDAJNOŚĆ MIODU PSZCZÓŁ LINII KORTÓWKA W OCENIE TERENOWEJ

MOŻLIWOŚCI PRODUKCJI MLECZKA PSZCZELEGO W POLSCE

PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE Rok XLIII 1999

Analiza i charakterystyka realizacji zasobów wziątku na terytorium Polski w sezonie pszczelarskim 2017

GŁÓWNE ZASADY PROWADZENIA EKOLOGICZNEJ GOSPODARKI PASIECZNEJ

WPL YW STOSOWANIA MATECZNIKÓW I KLATECZEK RÓŻNYCH TYPÓW NA PRZYJĘCIE MATEK W RODZINACH PSZCZELICH PODCZAS WYMIANY

MOŻLIWOŚCI POPRAWY EFEKTYWNOŚCI PRO W ADZENIA PASIEKI PRZEZ WZBOGACANIE WYBORU PRODUKTÓW PASIECZNYCH. Jerzy Marcinkowski

Więcej arkuszy znajdziesz na stronie: arkusze.pl

EFEKTY ORTODONTYCZNE ROZSUWANIA SZWU PODNIEBIENNEGO* ORTHODONTIC EFFECTS OF PALATAL SUTURE EXPANSION*

WYKORZYSTANIE PÓŹNYCH POŻYTKÓW PRZEZ PSZCZOŁY Z LIKWIDOWANYCH RODZIN

WPLYW RÓŻNYCH METOD POSZERZANIA RODZIN PSZCZELICH WIOSNĄ NA ICH ROZWÓJ

PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE

OPŁACALNOŚĆ PRODUKCJI PASIECZNEJ W POLSCE

WYKORZYSTANIE PSZCZÓŁ SELEKCJONOWANYCH NA POZYSKIWANIE DUŻYCH ILOŚCI OBNÓŻY PYŁKOWYCH

Struktura czasowa stóp procentowych (term structure of interest rates)

WPŁYW GWAŁTOWNEGO OSŁABIENIA RODZIN PSZCZELICH NA ICH ROZWÓJ I EFEKTY PRODUKCYJNE. Jerzy Marcinkowski Oddział Pszczelnictwa ISK

SUPLEMENTY MAGNEZU I POTRZEBA ICH STOSOWANIA W DIETACH DZIECI ZDROWYCH I Z CELIAKIĄ

Masowe ginięcie rodzin pszczelich; Nosema ceranae - nowy groźny patogen pszczoły; Wpływ zmian klimatycznych na pszczoły i gospodarkę pasieczną

Powiększenie pasieki

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2018 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA

ROZWÓJ I PRODUKCJA PSZCZÓŁ MIESZAŃCÓW PRZY TECHNOLOGII ZWALCZANIA VARROA JACOBSONl. Anna Król Pszczelniczy Zakład Doświadczalny Górna Niwa, Puławy

PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE

METODY LECZENIA WARROZY PSZCZÓŁ W POLSCE W LATACH

Analiza wyników symulacji i rzeczywistego pomiaru zmian napięcia ładowanego kondensatora

PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE Rok XXXIX, Nr:! 1995

Pasieka hodowlana genetycznego doskonalenia pszczół rasy włoskiej (Apis mellifera ligustica) linii Regine

Doc. dr hab. M i c h a ł G r o m i s z - Kierownik Zespołu Badawczego IV. BILANS WOSKOWY W PLASTRACH ODCIĄGNIĘTYCH NA WĘZIE

STATYSTYKA I ANALIZA DANYCH

Wpływ zmiany organizacji doju na wydajność krów i jakość mleka

Chorobowy zespół pszczół bezmiodnych

Regionalny Związek Pszczelarzy w Toruniu

POZYSKIWANIE OBNÓŻY PYŁKOWYCH JAKO SPOSÓB NA POPRAWĘ OPŁACALNOŚCI PRODUKCJI PASIECZNEJ

Spis treści. I. Typy pasiek i gospodarki pasiecznej Typy pasiek 13. Pasieki amatorskie 13. Pasieki jako dodatkowe źródło dochodu 14

Rachunek prawdopodobieństwa i statystyka W12: Statystyczna analiza danych jakościowych. Dr Anna ADRIAN Paw B5, pok 407 adan@agh.edu.

PRZYDATNOŚĆ RUTYNOWYCH BADAŃ PSZCZÓL Z OSYPU ZIMOWEGO

Badanie stanu i perspektyw rozwoju pszczelarstwa na Dolnym Śląsku *Wymagane

Charakterystyka produkcyjna bydła simentalskiego na terenie Pogórza Karpackiego w zależności od wielkości stad i kraju pochodzenia ojca

EFEKTY OGRANICZANIA CZERWIENIA MATEK PSZCZELICH PRZED POZYTKIEM GŁÓWNYM ORAZ CAŁKOWITEJ ODBUDOWY GNIAZD PO JEGO ZAKOŃCZENIU.

SZKODLIWOŚĆ PREPARATU INSEGAR DLA PSZCZOłY MIODNEJ

KORZYŚCI UKIERUNKOWYWANIA PASIEK PROFESJONALNYCH NA POZYSKIWANIE PYŁKU

EKOGWARANCJA PTRE PL-EKO-01. Wymagania dotyczące pasiek ekologicznych

Estymacja przedziałowa

NOSEMOZA W RODZINACH A POZYSKIWANIE PYŁKU

L.Kowalski zadania ze statystyki matematycznej-zestaw 3 ZADANIA - ZESTAW 3

Metoda łączona. Wykład 7 Dwie niezależne próby. Standardowy błąd dla różnicy dwóch średnich. Metoda zwykła (niełączona) n2 2

Zapobieganie stratom rodzin pszczelich w Polsce

OZONOWANIE RODZIN CUDOWNA BROŃ NA VARROA CZY MISTYFIKACJA?

OKRES ROKU W 46-LETNIEJ OCENIE WZIĄTKU PSZCZELEGO W POLSCE. Michał Gromisz, Leszek Kośka

Wpływ pokarmu na zimowanie i produkcyjność rodzin pszczelich

Zaburzenia oddychania w populacji noworodków z ciąż bliźniaczych

Wyniki badań w zadaniu Opracowanie technologii pozyskiwania miodu metodami ekologicznymi za rok 2008

Występowanie depresji poporodowej wśród położnic

DIAGNOSIS OF Nosema apis INFECTION BY INVESTIGATIONS OF TWO KINDS OF SAMPLES: DEAD BEES AND LIVE BEES

PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE REGIONALNE ZRÓŻNICOWANIE WARUNKÓW EKONOMICZNYCH PROWADZENIA PASIEK NA PODSTAWIE SEZONÓW

ZWALCZANIE VARROA JACOBSONI OUD. PREPARATEM API FOS "BIOWET" WPROWADZENIE

POSTĘPOWANIE PRZY ZAKŁADANIU PASIEKI EKOLOGICZNEJ

PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE BADANIA NAD MIĘDZYLINIOWYMI MIESZA~CAMI PSZCZOŁY MIODNEJ

Zawartość komórek somatycznych w mleku klaczy a rasa, wiek, kolejność i miesiąc laktacji* *

EFEKTYWNOŚĆ WĘDROWNEJ GOSPODARKI PASIECZNEJ. Andrzej Pidek Instytut Sadownictwa i Kwiaciarstwa WSTĘP

Przepisy prawne dotyczące pszczelarstwa

Krajowy Program Wsparcia Pszczelarstwa w Polsce na lata 2016/2017; 2017/2018; 2018/2019. Omówienie projektu

Damian Doroba. Ciągi. 1. Pierwsza z granic powinna wydawać się oczywista. Jako przykład może służyć: lim n = lim n 1 2 = lim.

Przygotowanie rodzin do zimowli

konstrukcja, najczęściej drewniana, używana do hodowli pszczół. najlepszymi materiałami do budowy wewnętrznych ścian ula pozostają naturalne

Miary położenia (tendencji centralnej) to tzw. miary przeciętne charakteryzujące średni lub typowy poziom wartości cechy.

Regulamin Projektu Fort Knox

Estymacja: Punktowa (ocena, błędy szacunku) Przedziałowa (przedział ufności)

Včelárstvo v Poľsku. Pszczelarstwo w Polsce. Oravská Polhora Marek W. CHMIELEWSKI

OCENA METOD OBLICZANIA ŁADUNKÓW ZANIECZYSZCZEŃ WYMYWANYCH ZE ZLEWNI. Mariusz Sojka, Sadżide Murat-Błażejewska, Jolanta Kanclerz

ZREALIZOWANO NA PODSTAWIE DECYZJI MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI nr RR-re /09 (2208)

NASTĘPSTWA OGRANICZONEGO ZWALCZANIA VARROA W RODZINACH PSZCZELICH

Analiza potencjału energetycznego depozytów mułów węglowych

ZNAKI GWARANTOWANEJ JAKOŚCI JAKO FORMA PROMOCJI PRODUKTU NA PRZYKŁADZIE MIODU

OPŁACALNOŚĆ I PERSPEKTYWY PRODUKCJI MIODU W POLSCE THE PROFITABILITY OF AND PERSPECTIVES FOR HONEY PRODUCTION IN POLAND

Zmiany w zarządzaniu jakością w polskich szpitalach

AN ANALYSIS OF KINDERGARDEN TEACHERS` PREPARATION TO PROVIDE FIRST AID

Dofinansowana kampania edukacyjno- informacyjna Be like Bee- Ratujmy Pszczoły

OCENA PRODUKCYJNOŚCI KRÓW RASY HOLSZTYŃSKO-FRYZYJSKIEJ IMPORTOWANYCH ZE SZWECJI I NIEMIEC

TECHNOLOGIE ZWIĘKSZAJĄCE POZYSKIWANIE OBNÓŻY PYŁKOWYCH I POPRAWIAJĄCE DOCHODOWOŚĆ PASIEK

PSZCZELNTCZE ZESZYTY NAUKOWE

Metrologia: miary dokładności. dr inż. Paweł Zalewski Akademia Morska w Szczecinie

Czy własna pasieka to dochodowy biznes - hodowla pszczół krok po kroku

Szanowni Państwo. Badania laboratoryjne obejmować będą :

O pewnych zastosowaniach rachunku różniczkowego funkcji dwóch zmiennych w ekonomii

Powiększenie pasieki

PRODUKCJA MLECZKA PSZCZELEGO BEZ PRZEKŁADANIA LARW

PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE Rok XXXVI 1992

IJer z y M a r c i n k o w s kil, Helena R)'bak-Chmielewska, Teresa Szczęsna, Urszula Staszewska

POSZUKIW ANIE SPOSOBU UZYSKIWANIA WARTOŚCIOWYCH MATEK PSZCZELICH Z MATECZNIKÓW RATUNKOWYCH WSTĘP

ULE OBSERWACYJNE ZE SZKŁA ORGANICZNEGO JAKO POMOC DYDAKTYCZNA

WPŁYW RASY 2YWICIELEK I RASY PODDANYCH LARW NA EFEKTYWNOŚĆ WYCHOWU MATEK PSZCZELICH. Pszczelniczy Zakład Doświadczalny Górna Niwa Puławy WSTĘP

Ocena cech użytkowych wybranych linii hodowlanych pszczoły rasy kraińskiej (Apis mellifera carnica)

NAKŁADY PRACY WŁASNEJ I NAJEMNEJ W GOSPODARSTWACH Z UPRAWĄ TRUSKAWEK DLA PRZETWÓRSTWA A WIELKOŚĆ I OPŁACALNOŚĆ PRODUKCJI

Regulamin Projektu Fort Knox

PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE Rok XLIII 1999

Dofinansowana kampania edukacyjno- informacyjna Be like Bee- Ratujmy Pszczoły

WPŁYW WYPOSAZENIA PASIEK W SPRZĘT NA ICH EKONOMIKĘ. Oddział Pszczelnictwa I. S. WPROWADZENIE

Analiza środowiska bytowania pszczół

ZAGADNIENIE ESTYMACJI. ESTYMACJA PUNKTOWA I PRZEDZIAŁOWA

Transkrypt:

PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE Rok XLlIl 1999 PRODUKCJA MIODU W RODZIANCH PORAŻONYCH PRZEZ GRZYBICĘ WAPIENNĄ Malgorzata Bieńkowska Istytut Sadowictwa i Kwiaciarstwa, Oddział Pszczelictwa ul. Kazimierska 2, 24-100Puławy Streszczeie Na podstawie liczby zmumifikowaych larw, wyodrębioo 5 grup rodzi: 1- bez objawów grzybicy, ll- bardzo słabo porażoe (l - 10 mumii), lll- słabo porażoe (11-100 mumii), IV- średio porażoe (101-500 mumii) i V- silie porażoe (powyżej 500 mumii). Stwierdzoo występowaie istotej, ujemej korelacji między wielkością porażeia rodzi przez grzybicę wapieą i ilością odwirowaego miodu w tych rodziach ( w 1997 roku r = -0,380; w 1998 r = -0,450). Zbiory miodu były ajwiększe w grupie rodzi, w których ie zalezioo ai jedej mumii (13,57 kg). W rodziach porażoych przez grzybicę wapieą zmiejszały się oe średio o 13% do 60%, w stosuku do rodzi bez objawów grzybicy. Słowa kluczowe: grzybica wapiea, produkcja miodu WSTĘP Do iedawa grzybica wapiea ie była traktowaa jako choroba mająca wpływ a wyiki ekoomicze pasiek. W zależości jedak od asileia ifekcji, w rodziie giie miej lub więcej czerwiu, co wpływa w różym stopiu a wyiki produkcyje rodzi pszczelich. W badaiach N e l s o a i G o c h a u e r a (1976) przy iższym porażeiu czerwiu, kiedy straty larw wskutek ifekcji sięgały od 0,04 do 4%, ie zauważoo zmia w produkcji miodu. Duża liczba zaifekowaych larw może jedak tak zredukować liczbę pszczół dorosłych, że rodzia ie jest zdola do produkcji miodu (Mehr i i. 1976). Wg Moosbeckhofera i Huttigera (1992) porażeie 30% (i powyżej) czerwiu przez grzybicę wapieą powoduje brak produkcji miodu w tych rodziach. Ci sami autorzy (1993) stwierdzili, że w rodziach zarażoych odwirowao o 3,9 kg do 4,6 kg miodu miej iż w rodziach bez ifekcji. R o s e t h a I i i. (1992) podaje, że w rodziach zdrowych tz. takich, w których ie stwierdzoo obecości zmumifikowaych larw w plastrach ai mumii a die ula, produkcja miodu była wyższa iż w rodziach z objawami grzybicy przy czym różica wyosiła od 19 do 82%. Z daych tych wyika, że przy silym porażeiu rodziy pszczele produkują miej lub w ogóle ie 113

produkują miodu, a czasem wymagają dokarmieia syropem cukrowym, co w kosekwecji obiża opłacalość utrzymywaia pasieki. Celem badań była ocea produkcji miodu w rodziach pszczelich w różym stopiu porażoych przez grzybicę wapieą w przeciętych warukach pożytkowych Polski. A Korpus "weradki - pułapki" Daszek o Wioli Krata od rodowa B Ul <301 iwyioi dla pszczt>....~-"=;" Rys. 1. A. Widok Z przodu; B. Przekrój poprzeczy "weradki - pułapki" a mumie 114

MA TERlAL I METODA Badaia prowadzoo w 1997 i 1998 roku w pasiece stacjoarej Oddziału Pszczelictwa ISK w Puławach, w 30 rodziach pszczelich z matkami siostrami aturalie uasieioymi. Pasieka zlokalizowaa była w okolicach o umiarkowaym pożytku i prowadzoa była metodą tradycyją bez ograiczaia matek w czerwieiu. Stopień porażeia rodzi przez grzybicę oceiao a podstawie liczby mumii zalezioych a wkładkach deicowych i w weradkach pułapkach zawieszaych a wylotach uli, a utrudiających pszczołom wyoszeie mumii a zewątrz ula (Rys. l). Zmumifikowae larwy, w każdym roku badań liczoo 2 razy w tygodiu w okresie od końca maja do końca sierpia. Ilość wyprodukowaego miodu towarowego oceiao a podstawie różicy masy plastrów z miodem przed wirowaiem i pustych plastrów po odwirowaiu miodu. WYNIKI Porażeie pasieki przez grzybicę wapieą w 1997 roku wahało się w rodziach od O do 3180 mumii, a w 1998 roku od O do 2987 mumii, a średie porażeie w 1997 roku było prawie o połowę wyższe iż w 1998 roku (Tab. l). Stwierdzoo występowaie istotej, ujemej korelacji między wielkością porażeia rodzi przez grzybicę wapieą i ilością odwirowaego miodu w tych rodziach co świadczy o ujemym wpływie grzybicy wapieej a produkcję miodu. Tabela l Porażeie pasieki przez grzybicę wapieą a średia produkcja miodu Ifectio of apiary with chalkbrood ad hoey productio Średia liczba mumii Rok badań (zakres) Średia produkcja miodu Years Mea umber ot mummies Mea hoey yield (kg) (Rage) Współczyiki korelacji Corelalio coefficiets r 1997 29 1998 29 405 (O- 3180) 188 (O- 2987) 10,15-0,380' 9,56-0,450' Razem Tota! 58 296 9,85-0,390".. - korelacja istota przy p=o,os - korelacja wysoko istota przy p=o,ol Na podstawie liczby zmumifikowaych larw, wyodrębioo 5 grup rodzi: 115

I - bez objawów grzybicy II- bardzo słabo porażoe - od l do 10 mumii m- słabo porażoe - od 11 do 100 mumii IV - średio porażoe - od 101 do 500 mumii V - silie porażoe - powyżej 500 mumii Stwierdzoo, że wraz ze wzrostem liczby mumii zalezioych w rodziach, maleje ilość odwirowaego miodu. Zbiory miodu były ajwiększe w grupie rodzi, w których ie zalezioo ai jedej mumii i istotie wyższe (przy p=0,05) iż w grupach rodzi średio i silie porażoych (Tab. 2). Obecość w rodziach od l do 100 mumii (grupy II i III) w iezaczym stopiu zmiejszała produkcję miodu, a różice między tak porażoymi rodziami, a rodziami bez objawów choroby ie były istote. Tedecje te w obu latach były podobe. Tabela 2 Wielkość porażeia rodzi przez grzybicę wapieą i wydajość miodowa Tfectio itesity with chalkbrood ad hoey output ofthe coloies 1997 1998 Razem 2 lata liczba Grupy mumii Średi zbiór miodu Średi zbiór miodu Średi zbiór miodu Groups Number ol Mea hoey yield Mea hoey yield Mea hoey yield mummies Kg Kg Kg (zakres rage) (zakres rage) (zakres rage) I O 5 II 1-10 6 III 11-100 6 IV 101-500 5 13,91 b 13,24 c 5 (8,7-22,8) (6,3-23,1) 11,32 ab 12,08 c 9 (6,4-17,8) (6,8-19,5) 12,24 ab 9,8 be 6 (5-22,6) (4,4-13,9) 7,00 a 6,08 b 7 (3,2-12,0) (O-11,8) 10 13,57 b 15 11, b 12 11,92 b 12 6,46 V Powyżej 500 6,93 a 0,55 a 7 2 Over 500 (3,3-10,3) (0-1,1) 9 5,51 a Róże litery obok średich ozaczają różice istote przy p=o,os dla każdego roku oddzielie W pasiekach produkujących miód towarowy zmiejszeie produkcji ma istote zaczeie, poieważ straty miodu wskutek porażeia przez grzybicę mogą być duże. W 1998 roku z aj siliej porażoej rodziy ie odwirowao wcale miodu. Zmiejszeie produkcji miodu, w stosuku do rodzi ie porażoych, wyrażoe w kg i procetach sięgało w omawiaych badaiach awet 95,8% (Tab. 3 - rok 1998). Poieważ jedak wyik te uzyskao tylko z dwóch rodzi, bardziej wiarygode będzie przyjęcie wyiku średich z obu 116

lat, t.j. zmiejszeie produkcji miodu w rodziach silie porażoych o około 60%. Tabela 3 Zmiejszeie produkcji miodu w grupach rodzi porażoych przez grzybicę wapieą w porówaiu do rodzi bez objawów grzybicy Reductio ofhoey yield i groups of coloies ifected witch chalkbrood i relatio to ot ifected coloies (group l) Grupa 1997 1998 Razem 2 lata Group Miej miodu o Miej miodu o Miej miodu o (Liczba mumii Less hooey Less hoey Less hoey Number 01 mummies) kg % kg 0/0 kg % (1-10) " 6 2,59 18,7 9 1,16 9,8 15 1,8 13,3 III (11-100) 6 1,67 12,0 6 3,44 26,0 12 2,55 18,8 IV (101-500) V Powyżej 500 5 6,91 49,5 7 7,16 54,0 12 7,11 52,4 7 6,98 50,0 2 12,69 95,8 9 8,06 59,4 WNIOSKI Porażeie rodzi pszczelich przez grzybicę wapieą ma istoty wpływ a wielkość produkcji miodu. Im wyższy stopień porażeia tym iższa produkcja miodu. Dążyć zatem ależy do ograiczeia występowaia choroby w pasiekach LITERATURA Mehr Z., Meapace M., Wilso W., Sa c k e t t R. (1976)- Studies o the iitiatio ad spread of chalkbrood withi a apiary. Am. Bee J. 116: 266-268. N e I s o L., G o c h a u e r T. A. (I 982) - Field ad laboratory studies o chalk brood disease of hoey bees. Am.Bee J. 122: 29-34. Rosethal C., Kamer 1., Efrat H. (1992)- L'ifluece de I'ascospherose. Sate' de l'abeille 127:14-20. Moosbeckhofer M., Huttiger E. (1992)- Wie wirksam ist das Kustschwarmverfahre bei der Saierug Kalkbrutbefalleer Bieevolker? Bieevater 10: 348-351. M o o s b e c k h o f e r M., H u t t i g e re. (I 993 ) - Utersuchuge uber das verstarkte Auftrete der Kalkbrut ud Erprobug vo Bekampfugsverfahre. Bieevater 5: 208-211. 117

HONEY PRODUCTION IN BEE COLONIES INFECTED WITH CHALKBROOD M. Bieńkowska Summary The aim of preseted ivestigatios was to estimate the hoey productio by coloies ifected to various extet with Ascosphaera apis. The ivestigatios vere performed i 30 hoey bee coloies of the statioary apiary i Puławy, Polad. The itesity of ifectio was estimated by coutig chalkbrood mummies o the bottom boards ad i the dead bee traps twice a week from last days of May to the ed of August. The amout of produced hoey was estimated by weighig the hoey combs before ad after extractio. The ifectio of the apiary i 1997 was almost twice as high (x=392 mummies per coloy) as i 1998 (x= 182 mummies per coloy). The itesity of ifectio with chalkbrood ad the level ofhoey productio i bee coloies were related to each other which is proved by the sigificat egative correletio (Table I). Accordig to the umber of mummitied larvae the coloies were divided ito 5 groups: I-coloies without symptboms of disease, II- coloies from I to 10 mummies, lll- from 11 to 100 mummies, IV- from 1O1to 500 mummies. ad V- coloies severely ifected (over 500 mummies). The hoey productio was the highest i group l i which o mummies were foud (x=i3.57 kg), ad was sigificatiy higher (p=0.05) tha i groups TV ad V cosiderably more ifected (Table 2). The moderate ifectio i groups lt ad m (from I to 100 mummies per coloy) reduced the hoey yield oly slightly, ad the differeces betwee these groups ad group T were ot statistically proved. Keywords: chalkbrood disease, hoey productio. 118