Tygodniowy Przegląd Rynku Finansowego Open Finance, 20 marca 2009 r. NAJWAśNIEJSZE WYDARZENIA Z RYNKÓW USA dołączyły do większości duŝych banków centralnych na świecie i rozpoczęły program skupowania rządowych obligacji. Polskie przedsiębiorstwa niefinansowe zarobiły w 2008 r. 65 mld PLN - zysk netto spadł o 27 proc. r/r. Bank Japonii pozostawił główną stopę procentową na poziomie 0,1 proc. RYNEK WALUTOWY KURSY NBP KUPNO SPRZEDAś 1 USD 3,3019 3,3687 1 EUR 4,5261 4,6175 1 CHF 2,9444 3,0038 100 JPY 3,5138 3,5848 Tabela obowiązująca od dnia 20.03.2009 r. POLSKI RYNEK Tydzień przyniósł korektę wcześniejszego umocnienia złotego, z tym Ŝe zachowanie poszczególnych walut nieco nam się rozjechało. A konkretnie chodzi o dolara, który tracił na wartości w relacji do głównych walut, po tym jak Fed zdecydował się przeznaczyć 300 mld USD na wykup obligacji skarbowych. W relacji do złotego dolar takŝe tracił jego kurs spadł do 3,356 PLN, a więc o 3,3 proc. w skali tygodnia, choć w czwartek był niŝej o jeszcze cztery grosze. Dolar jest najtańszy od końca stycznia. Nieco inaczej sprawa układała się z euro, które początkowo takŝe spadało, a po decyzji Fed znalazło się nawet na poziomie 4,414 PLN. Ruch spadkowy okazał się jednak zbyt silny (prawie 10 proc. w dwa tygodnie) i doszło do odbicia. Na koniec tygodnia euro kosztowało 4,561 PLN czyli o 1,9 proc. więcej niŝ w zeszły piątek. Frank szwajcarski spadał juŝ do 2,86 PLN, ale tak jak euro podroŝał w końcówce tygodnia do 2,99 PLN to o 2,3 proc. więcej niŝ tydzień temu. To był tydzień pod znakiem przeceny dolara. JuŜ przed decyzją Fed euro umacniało się wobec amerykańskiej waluty, a zamiar uruchomienia pras drukarskich bo tak rynek odczytuje deklaracje o skupie obligacji, poskutkował przeceną znacznie bardziej gruntowną. Na koniec tygodnia euro było warte 1,358 USD (wzrost o 4,9 proc. w skali tygodnia) i był to kurs najwyŝszy od dwóch miesięcy. Ruch ten oznacza takŝe zakończenie kilkutygodniowej konsolidacji euro w obszarze 1,25-1,30 USD i moŝna go uznać za początek nowej, trwałej tendencji. Z tym, Ŝe nie moŝna wykluczyć korekty spadku dolara w nadchodzących dniach. Frank zyskał do dolara 5,4 proc., co nie jest specjalnie na rękę władzom Narodowego Banku Szwajcarii, frank zyskał teŝ 0,4 proc. wobec euro. Jen stracił do euro 2,7 proc. i zyskał 2,1 proc. do dolara.
POLSKI RYNEK Początek tygodnia był nieudany dla naszych papierów skarbowych, zwłaszcza wtorek, kiedy opublikowane zostały dane o wynagrodzeniach (wzrosły o 5,1 proc.), co ogranicza nieco moŝliwości obniŝek stóp procentowych. Podobnie jak wzrost cen surowców (miedzi i ropy), co takŝe nie jest korzystnym zjawiskiem dla naszej inflacji. Końcówka tygodnia była juŝ lepsza, przede wszystkim za sprawą spadających notowań dolara, ale strat z początku tygodnia nie udało się juŝ odrobić. Ostatecznie zakończyliśmy tydzień z rentownością obligacji 5-letnich w okolicach 6,0 proc. (20 pkt więcej niŝ tydzień temu). Trzymiesięczna stopa WIBOR, która jest podstawą naliczania oprocentowania większości złotowych kredytów hipotecznych spadła o 6 pkt bazowych i wyniosła 4,27 proc. POLSKI RYNEK RYNEK OBLIGACJI W USA decyzja Fed o skupie obligacji skarbowych wywołała prawdziwą hossę na rynku obligacji rentowność 10-letnich papierów spadła o 50 pkt w ciągu dnia, co jest ruchem rekordowym od ponad 40 lat. 300 mld dolarów, które Fed chce przeznaczyć na skup obligacji to kwota jaką mniej więcej co miesiąc Departament Skarbu pozyskuje z rynku w tych dniach. Zobaczymy więc na ile decyzja Fed okaŝe się pomocna dla rynków, tym bardziej, Ŝe grozi ona wzrostem inflacji. Ale na razie Amerykanie się tym nie martwią rentowność obligacji 10-letnich spadła do 2,57 proc. czyli o 34 pkt w porównaniu z zeszłym piątkiem. Rentowność papierów dwuletnich spadła o 8 pkt do 0,81 proc. W Europie takŝe obligacje zyskiwały, choć nie w tak szaleńczym tempie. Tutaj przyczyny hossy są bardziej standardowe spadek cen produkcji w Niemczech był wystarczającym powodem, by przesunąć rentowność niemieckich obligacji 10-letnich o 6 pkt do 3,01 proc., a dwuletnich o 3 pkt do 1,32 proc. RYNKI AKCJI Tydzień zaczęliśmy obiecująco, bo od wzrostu WIG20 i utrzymania indeksu powyŝej 1500 pkt. Ale dwa kolejne dni to juŝ spora przecena na GPW i to pomimo relatywnie dobrych nastrojów na świecie (zwyŝek w USA). Z kolei końcówka tygodnia, która przyniosła przecenę na Wall Street i w Azji okazała się dla warszawskiej giełdy udana. Wygląda na to, Ŝe GPW wyprzedza o kilka kroków notowania giełd światowych i teraz dyskontuje juŝ ewentualne odbicie po rozpoczętej właśnie na świecie korekcie spadkowej. Nie zmienia to jednak specjalnie średnioterminowego układu sił na GPW. WIG20 nie wychyla się z przedziału 1440-1540 pkt, a dopiero wybicie z tego obszaru wskaŝe nam trwalszy kierunek ruchu. W skali tygodnia WIG zyskał 1,2 proc., WIG20 1,7 proc., mwig 1,7 proc., a swig 3,1 proc. Choć skromny, był to jednak trzeci wzrost indeksów giełdowych z rzędu, co nie przydarzyło się na GPW od przełomu listopada i grudnia 2007 roku. Najlepiej spisała się branŝa chemiczna, której indeks zyskał 6,2 proc. WIG Chemia jest najwyŝej od dwóch miesięcy. WIG- Deweloperzy zyskał kolejne 4,75 proc. i takŝe jest najwyŝej od dwóch miesięcy. EUROPA Europejski Bank Centralny stał się jedynym spośród najbardziej znaczących banków centralnych na świecie, który nie rozpoczął drukowania pieniędzy w celu pokrycia zadłuŝenia, co od niedawna praktykują Brytyjczycy, Szwajcarzy, Amerykanie i Japończycy. Jose Barroso, przewodniczący Komisji Europejskie stwierdził na szczycie UE, Ŝe priorytetem powinna być obecnie walka z bezrobociem i przed spotkaniem grupy G20 ponowił apel o nie uciekanie się do protekcjonistycznych metod walki z recesją. Minister finansów Łotwy spodziewa się, Ŝe PKB moŝe skurczyć się w tym roku nawet o 13 proc., a w przyszłym juŝ tylko o ok. 1 proc. Trudno oprzeć się stwierdzeniu, Ŝe albo pierwsza prognoza jest zbyt pesymistyczna, albo druga zbyt optymistyczna. USA amerykańskie indeksy giełdowe zyskały w tygodniu na wartości ok. 3-4 proc. Wiadomością, która okazała się punktem zwrotnym był komunikat Fed o przeznaczeniu 1,2 biliona USD na stabilizację rynków finansowych. Wcześniej Ben Bernanke stwierdził, Ŝe w grę nie wchodzi kolejne bankructwo instytucji finansowych na skalę porównywalną z upadkiem Lehman
Brothers. Od pewnego czasu mówiło się, Ŝe AIG oraz Citigroup są na szczycie listy kandydatów, ale jak widać bank centralny gotowy jest zapłacić za przywrócenie zaufania inwestorów i rozkręcenie gospodarki wysoką cenę w postaci osłabienia dolara. Producenci części samochodowych otrzymali wsparcie w wysokości 5 mld USD, a General Motors i Chrysler wciąŝ czekają na rozpatrzenie wniosku dodatkowe 21 mld USD. AZJA Bank Japonii ze zrozumiałych względów nie obniŝył głównej stopy procentowej, która wynosi 0,1 proc. Na całym świecie obserwujemy przeniesienie nacisku banków centralnych na tzw. instrumenty ilościowe, których wykorzystanie ma na celu zwiększenie płynności w sektorze finansowym i pobudzenie akcji kredytowej w bankach. Japońskie władze monetarne podjęły w tym tygodniu działania zmierzające w tym samym kierunku i zapowiedziały zwiększenie puli pienięŝnej przeznaczonej na wykup obligacji rządowych i papierów komercyjnych. Prognozy dynamiki wzrostu PKB na 2009 r. dla Chin i Indii obniŝyły Bank Światowy i Międzynarodowy Fundusz Walutowy. EUROPA USA AZJA FT-SE +2,3% CAC40 +3,0% BUX +7,9% DJIA + 3,2% S&P500 +4,1% NASDAQ +4,9% Tygodniowe zmiany wartości indeksów na światowych giełdach, 20.03.2009 r. (godz. 15.30) NIKKEI +5,0% B-Shares Shanghai +7,7% Hang-Seng +2,4% RYNEK SUROWCÓW Na początku tygodnia rynki surowcowe Ŝyły niedzielną decyzją OPEC o pozostawieniu limitów wydobycia na dotychczasowym poziomie. Spośród dwunastu krajów naleŝących do kartelu tylko Arabia Saudyjska wywiązała się z wcześniejszych zobowiązań i obniŝyła produkcję ropy, natomiast pozostałe państwa nadal wydobywają łącznie o ok. 800 tys. baryłek dziennie więcej niŝ powinny. Pod koniec tygodnia cena ropy sięgnęła najwyŝszych poziomów od grudnia 2008 r. i poruszała się w okolicach 52,5 USD czyli o ponad 13 proc. więcej niŝ w ubiegły piątek. DroŜały teŝ pozostałe surowce - miedź o ok. 9 proc., złoto o ponad 3 proc. To przede wszystkim wynik zmiany nastawienia inwestorów do amerykańskiego dolara po rozpoczęciu wykupu rządowych obligacji przez Fed. Tańszy dolar oznacza, Ŝe zagraniczni inwestorzy mogą kupić za te same pieniądze więcej surowców, które z reguły są kwotowane właśnie w amerykańskiej walucie. Optymistyczne prognozy mówiące o powrocie światowej gospodarki na ścieŝkę wzrostu pod koniec 2009 r. wydają się na obecną chwilę nieco przedwczesne. SUROWIEC ZMIANA miedź +8,5% ropa naftowa +12,7% złoto +3,3% Tygodniowe zmiany wartości cen surowców na światowych giełdach, 20.03.2009 r. (godz. 15.30)
POLSKI RYNEK FUNDUSZY INWESTYCYJNYCH TYGODNIOWE WYNIKI RYNKU FUNDUSZY INWESTYCYJNYCH (18.03.2009) RODZAJ FUNDUSZU NAJLEPSZY FUNDUSZ WYNIK akcji polskich Commercial Union Fundusz Inwestycyjny Otwarty subfundusz CU Małych Spółek 3,01% papierów dłuŝnych SKARBIEC FIO Subf. DłuŜnych Papierów Wartościowych SKARBIEC-DEPOZYTOWY 0,92% rynku pienięŝnego Pioneer PienięŜny Fundusz Inwestycyjny Otwarty 0,32% stabilnego wzrostu Arka Stabilnego Wzrostu Fundusz Inwestycyjny Otwarty 1,48% mieszane Lukas Fundusz Inwestycyjny Otwarty subfundusz Lukas Dynamiczny Polski 2,60% akcji zagranicznych UniFundusze Fundusz Inwestycyjny Otwarty subfundusz UniMaxZagranica 5,72% papierów dłuŝnych zagr. PKO/Credit Suisse Światowy Fundusz Walutowy - SFIO Subf. Papierów DłuŜnych EUR 0,37% Wyniki polskiego rynku funduszy inwestycyjnych, tydzień ROCZNE WYNIKI RYNKU FUNDUSZY INWESTYCYJNYCH (18.03.2009) RODZAJ FUNDUSZU NAJLEPSZY FUNDUSZ WYNIK akcji polskich SKOK Parasol Fundusz Inwestycyjny Otwarty Subfundusz SKOK Akcji -39,03% papierów dłuŝnych KBC Alfa Specjalistyczny Fundusz Inwestycyjny Otwarty 46,77% rynku pienięŝnego Idea Premium Specjalistyczny Fundusz Inwestycyjny Otwarty 7,09% stabilnego wzrostu Fundusz Własności Pracowniczej PKP Specjalistyczny Fundusz Inwestycyjny Otwarty 21,67% mieszane PZU Fundusz Inwestycyjny Otwarty Optymalnej Alokacji -14,95% akcji zagr. PKO/Credit Suisse Światowy Fundusz Walutowy SFIO Subf. Małych Spółek Japońskich 7,48% papierów dłuŝnych zagr. PKO/Credit Suisse Światowy Fundusz Walutowy - SFIO Subf. Papierów DłuŜnych USD 67,50% Wyniki polskiego rynku funduszy inwestycyjnych, rok Coraz więcej rodzin na swoim FINANSE OSOBISTE Alior Bank, DomBank i Pekao Bank Hipoteczny to kolejne banki, które zaoferują kredyty w ramach rządowego programu dopłat. Jak dotąd moŝna je było uzyskać w Banku Pekao SA, Banku Pocztowym, PKO BP i kilku mniejszych instytucjach. Kto moŝe skorzystać z oferty i przez osiem lat płacić niŝsze raty kredytu? Projekt został stworzony, by pomóc małŝeństwom i osobom samotnie wychowującym dzieci. Podstawowym warunkiem jest nieposiadanie innego mieszkania ani domu (takŝe jako współwłaściciel). Ustawa dopuszcza jednak sytuację, w której kredytobiorca jest najemcą mieszkania lub ma spółdzielcze prawo lokatorskie do niego. Wówczas jednak jest zobowiązany do rezygnacji z tego lokalu w ciągu sześciu miesięcy od chwili nabycia nowej nieruchomości. Ze względu na bezpieczeństwo (brak ryzyka kursowego) kredyty preferencyjne udzielane są tylko w złotych. Program Rodzina na swoim nie jest dla wszystkich w ustawie zapisano, iŝ o dopłaty mogą ubiegać się osoby kupujące mieszkanie o powierzchni do 75 mkw. lub dom nie większy niŝ 140 mkw. (oczywiście biorąc pod uwagę powierzchnię uŝytkową). Dotacje obejmują 50 mkw. w przypadku mieszkania i 70 mkw. gdy chodzi o dom. Ograniczono takŝe cenę nieruchomości. W kaŝdym województwie jest ona inna (a i wewnątrz niego róŝni się w największych miastach i poza nimi), zaś dokładne limity publikowane są co kwartał przez państwowy Bank Gospodarstwa Krajowego, będący swego rodzaju opiekunem programu.
Niestety, system nie jest bez wad i o ile spadki cen nieruchomości sprawiły, Ŝe moŝliwe jest skorzystanie z programu w niektórych dzielnicach Warszawy, gdzie limit wynosi 7142,80 zł, to juŝ wokół niej graniczy to z cudem, bo całe województwo mazowieckie ma limit w wysokości 3889,20 złotych. Z załoŝenia dopłata wynosi połowę odsetek płaconych w danym momencie, lecz w praktyce bywa raz lepiej, a raz gorzej. Wysokość kwoty dopłaty wyliczana jest nie na podstawie konkretnego kredytu, a według stopy referencyjnej ogłaszanej co kwartał przez Bank Gospodarstwa Krajowego. Na pierwszy kwartał 2009 r. ustalono stopę referencyjną na poziomie 8,64 procent. Jeśli otrzymamy w banku kredyt oprocentowany niŝej (co jest realne), dopłata wyniesie więcej niŝ połowa odsetek. W najlepszych przypadkach moŝe nawet przekroczyć połowę raty kredytowej. Dla kredytu na 30 lat w pierwszych miesiącach rząd zwraca kredytobiorcy ponad 1000 zł (kwota ta maleje z kaŝdym miesiącem), a w sumie przez osiem lat zyskać moŝna nawet 100 tys. złotych. To juŝ niebagatelne pieniądze i warto poświęcić nieco czasu, by taki kredyt uzyskać. Tym bardziej, Ŝe nie jest to trudniejsze niŝ w standardowym przypadku. Obowiązują te same procedury, trzeba więc przygotować komplet dokumentów zaświadczających o zarobkach i stanie prawnym nieruchomości. Banki nie robią takŝe problemów jeśli chodzi o udowodnienie faktu małŝeństwa czy samotnego wychowywania dziecka klient musi po prostu napisać oświadczenie, do którego załącza akt urodzenia dziecka. Szczegółowe zasady kaŝdy bank ma swoje i warto dowiedzieć się, jakie są wymagania. Gdy ubiegamy się o kredyt z programu Rodzina na swoim naleŝy pamiętać, Ŝe warunki kredytów w róŝnych bankach róŝnią się. WyŜsza marŝa banku powoduje wzrost raty kredytowej, stąd warto zapytać o ofertę kilku instytucji. MoŜe się teŝ okazać, Ŝe nie kaŝdy bank będzie chciał nam kredyt przyznać. Poza tym tylko kilka banków (m.in. Bank Pocztowy i Bank Pekao) udziela kredytów bez wkładu własnego, w pozostałych trzeba mieć od 10 do 30 procent. Wygląda na to, Ŝe w najbliŝszym czasie moŝemy spodziewać się znacznego wzrostu popularności projektu. Nie dość, Ŝe jest on dostępny w coraz większej liczbie banków, to jeszcze zmiana zasad programu (przede wszystkim podniesienie limitów cenowych) i spadki cen nieruchomości w całym praktycznie kraju spowodowały, Ŝe z dopłat moŝe skorzystać znacznie więcej Polaków. W styczniu udzielono 669 preferencyjnych kredytów, a w lutym juŝ ponad 1300. W marcu będzie to zapewne jeszcze więcej. Marcin Krasoń, analityk Open Finance TYGODNIOWY PRZEGLĄD RYNKU FINANSOWEGO: przygotowanie Łukasz Wróbel Emil Szweda finanse osobiste Marcin Krasoń wyniki funduszy na podstawie danych Analizy Online. Kontakt z redakcją: analizy@open.pl