Prace nadesłane w ramach sesji Doniesienia badań własnych. Praca nr 1: Postępowanie przeciwbólowe u noworodków w wybranych ośrodkach neonatologicznych w Polsce Autor: Magdalena Panek Klinika Chorób Dzieci Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum Wraz z rozwojem neonatologii rośnie liczba bolesnych procedur diagnostyczno-terapeutycznych, które stanowią nieodłączny element opieki nad chorym noworodkiem. Definicja bólu podana przez Międzynarodowe Towarzystwo Leczenia Bólu, podkreśla jego subiektywny charakter, określając ból jako wrażenie zmysłowe, opisywane przez chorego. Dodatkowo, leczenie bólu w oddziałach intensywnej terapii noworodka to ciągle trudne i kontrowersyjne zagadnienie, które łączy w sobie możliwość wystąpienia skutków ubocznych stosowanego leczenia przeciwbólowego oraz skutków jego nieleczenia. Te wszystkie czynniki motywują do podjęcia badań, które skupiałyby się zarówno na określeniu postępowania przeciwbólowego towarzyszącemu konkretnym procedurom medycznym, jak również określeniu częstości stosowania narzędzi do oceny bólu u noworodków oraz częstości stosowania niefarmakologicznych metod łagodzenia bólu. Do badania zaproszono 100 szpitali działających na terenie całej Polski. 65 ośrodków zakończyło badanie i odesłało ankiety, co pozwoliło na uzyskanie 850 ankiet (235 lekarzy, 617 pielęgniarek). W pierwszej części kwestionariusza zawarto pytania zamknięte, mające na celu określenie stopnia wiedzy na temat podstawowych zagadnień związanych z bólem u noworodka. Średnia liczba prawidłowych odpowiedzi podanych przez ankietowanych wynosiła 3,62 (SD=1,35) na 8 możliwych, więc wiedzę badanych można określić, jako słabą. Pomimo słabej wiedzy, aż 54% lekarzy uważa, że ich postępowanie przeciwbólowe jest wystarczające. Na uwagę zasługuje również fakt, iż 40% lekarzy oraz 60% pielęgniarek nie używa skal do oceny bólu. Analizując postępowanie przeciwbólowe towarzyszące niektórym procedurom medycznym widać zarówno dużą różnorodność w podejściu do sposobów leczenia bólu, jak i czasami jego zupełny brak. Uzyskane wyniki pozwalają stwierdzić, że należy zwiększyć nacisk na edukację w zakresie metod oceny oraz sposobów leczenia bólu u noworodków w oparciu o aktualne wytyczne.
Praca nr 2: CRP i PCT w diagnostyce zakażeń pooperacyjnych u noworodka Autorzy: Julita Latka-Grot, Dariusz Gruszfeld Klinika Neonatologii, Patologii i Intensywnej Terapii Noworodka, IP-CZD Wstęp: Diagnostyka zakażeń w okresie pooperacyjnym pozostaje trudnym problemem dla klinicysty, szczególnie w okresie noworodkowym. Objawy nasuwające podejrzenie posocznicy mogą wynikać również z reakcji organizmu dziecka na samą procedurę zabiegową, a do wzrostu stężenia laboratoryjnych markerów stanu zapalnego dochodzi nie tylko w przebiegu reakcji na patogeny bakteryjne ale także na stres związany z operacją i znieczuleniem. Cel pracy: Analiza profilu stężeń CRP (białka C-reaktywnego) i PCT (prokalcytoniny) w okresie pooperacyjnym u noworodka. Materiał i metoda: Do badania prospektywnego zakwalifikowano 51 noworodków (do 44 tygodnia postkoncepcyjnego), które poddane były różnego rodzaju procedurom zabiegowym. Trzykrotnie (12-24 godzin przed zabiegiem oraz 24 (POD1) i 48 (POD2) godzin po zabiegu) wykonywano oznaczenia CRP i PCT. Retrospektywnie w oparciu o kryteria określone przez International Pediatric Sepsis Consensus Conference (2005) kwalifikowano noworodki do grupy zakażonych lub prawdopodobne zakażonych i niezakażonych. Wyniki: Średnie stężenie CRP w punktach POD1 i 2 było istotnie wyższe niż przed zabiegiem. Nie stwierdzono różnicy istotnej statystycznie pomiędzy stężeniem w pierwszej i drugiej dobie po zabiegu. Stężenie PCT w POD1 było istotnie wyższe w porównaniu z punktem wyjściowym, natomiast w POD2 stwierdzono znamienny statystycznie spadek stężenia. Najwyższe średnie wartości markerów infekcyjnych obserwowano w grupie noworodków poddawanych zabiegom operacyjnych w obrębie jamy brzusznej. Wnioski: Seryjne oznaczenia PCT w okresie pooperacyjnym może ułatwić wykluczenie zakażenia u noworodka operowanego. Konieczne są dalsze badania na większej i bardziej jednorodnej grupie pacjentów.
Praca nr 3: Sekwestracja płucna droga od rozpoznania prenatalnego do właściwego postępowania z noworodkiem po urodzeniu. Autorzy: Mariola Ropacka-Lesiak (1), Monika Sierzputowska - Pieczara (2), Anissa Hamid-Sowińska (1), Janusz Gadzinowski (2), Grzegorz Bręborowicz (1) 1 - Klinika Perinatologii, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu 2 - Klinika Neonatologii, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu Sekwestracja płucna jest wadą wrodzoną polegającą na pojawieniu się tkanki płucnej pozbawionej komunikacji z prawidłowym drzewem tchawiczo oskrzelowym, a co za tym idzie nie biorącej udziału w wymianie gazowej, za to ukrwionej z krążenia systemowego (zwykle aortalnego). Przedstawiamy przypadek 28 letniej pierworódki przyjętej do Ginekologiczno Położniczego Szpitala Klinicznego w 31 t.c. z powodu płynu w jamie opłucnej płodu. Badanie ultrasonograficzne wykazało obecność litej zmiany w lewym płucu płodu postawiono rozpoznanie sekwestracji płucnej. Torakocenteza i drenaż jamy opłucnej zostały przeprowadzone w 33 i 35 t.c., a w 35 t.c. + 5 dni miało miejsce przedwczesne pęknięcie pęcherza płodowego i pacjentka urodziła siłami natury. Rozpoznanie sekwestracji płucnej po urodzeniu było trudne i wymagało kilku dni. Podkreślamy potrzebę dokładnej wizualizacji anatomii płodu podczas badania ultrasonograficznego w ciąży. Wczesne rozpoznanie wad wrodzonych, ich właściwa klasyfikacja i obserwacja in utero pozwalają na wybór odpowiedniej metody leczenia in i ex utero. W pracy opisujemy przebieg leczenia i diagnostyki sekwestracji płucnej w okresie noworodkowym.
Praca nr 4: Niestandardowa metoda leczenia chłonkobrzusza u noworodków Autorzy: Magdalena Rybkowska, Dariusz Gruszfeld, Dariusz Polnik, Julita Latka-Grot IP-CZD Warszawa Chłonkotobrzusze jest niezwykle rzadkim objawem chorobowym występującym u noworodków i niemowląt. Diagnostyka chłonkotoku wrodzonego nastręcza wiele trudności, bardzo często nie udaje się znaleźć przyczyny pierwotnej. Wśród najczęstszych przyczyn wymienia się: wrodzone malformacje naczyń( atrezja, stenoza, torbiele chłonne krezki jelita cienkiego), opóźnienie dojrzewania naczyń chłonnych, zewnętrzny nacisk na naczynia chłonne, zapalenie węzłów chłonnych, zmiany rozrostowe, niewydolność krążenia. Leczenie pacjentów z chłonkotokiem jest najczęściej objawowe, w przypadku niepowodzenia leczenia zachowawczego, ostatecznym rozwiązaniem jest leczenie zabiegowe - implantacja shuntu otrzewnowo- żylnego (shuntu Denver). W powyższej prezentacji chcielibyśmy przedstawić dwójkę pacjentów diagnozowanych i leczonych w Klinice Neonatologii, Patologii i Intensywnej Terapii Noworodka IP-CZD u których, z uwagi na niepowodzenie leczenia zachowawczego, wszczepiono przeciek żylno-otrzewnowy (shunt Denver).
Praca nr 5: Porównanie wyników oceny rozwoju w drugim roku życia dzieci urodzonych poniżej 32. tc w latach 1999-2003 oraz 2011-2012. Autorzy: Agnieszka Montgomery (1), Bogumiła Stoińska (2), Beata Pusz (1), Janusz Gadzinowski (3), Jan Mazela (1) 1- Klinika Zakażeń Noworodka, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu 2- Wydział Medyczny Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Kaliszu 3- Klinika Neonatologii, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu Wstęp: Poród przedwczesny wiąże się nie tylko ze zwiększonym ryzykiem zgonu i zachorowalności w okresie noworodkowym, ale również z nieprawidłowym rozwojem psychoruchowym w ciągu pierwszych lat życia. Ta sytuacja powoduje, że noworodki urodzone przedwcześnie objęte są opieką przez specjalistyczne zespoły lekarsko-terapeutyczne w okresie ich intensywnego rozwoju w ciągu pierwszych lat życia. Cel: Celem pracy jest porównanie wyników oceny rozwoju dzieci przedwcześnie urodzonych poniżej 32. tc przeprowadzonych na przestrzeni 1 dekady: 1999-2003 oraz 2011-2012. Metodyka: Badaniem zostały objęte dzieci urodzone poniżej 32. tc, które urodziły się w Województwie Wielkopolskim i Lubuskim. Noworodki urodzone w latach 1999-2003 (Populacja 1) zostały zbadane w 2. roku życia skorygowanego testem BSID II, natomiast urodzone w latach 2011-2012 (Populacja 2), zostały zbadane wg. skali Bayley III. Oceniono rozwój w sferze intelektualnej (MDI),ruchowej (PDI) oraz w (Populacji 2) również w mowie. Do obliczeń statystycznych wykorzystano oprogramowanie Statistica, oraz test U Manna-Whitneya. Wyniki: W sumie badaniem objęto 620 dzieci, które zgłosiły się na 2. letni follow-up, 450 i 170 dzieci odpowiednio dla Populacji 1 i 2 Wykazano, że średnia wartość punktacji MDI wynosiła 77 i 95 oraz punktacji PDI 78 i 97 odpowiednio dla Populacji 1 i 2 (p<0.05). Stwierdzono, że odsetek dzieci z nieprawidłowymi wartościami MDI <70 był istotnie niższy w Populacji 2 niż w Populacji 1: 8,24% vs 23,11%. Podobnie kształtował się odsetek dzieci z niskimi wartościami PDI <70; 8,24% vs 21,78% odpowiednio dla Populacji 2 i 1.Te istotne statystycznie różnice między badanymi populacjami zostały zachowane również po modyfikacji punktacji Bayley III. Wykazano również zależność wartości MDI i PDI od tygodnia ciąży i masy ciała. Wnioski: Noworodki urodzone przedwcześnie w latach 2011-2012 uzyskały lepszy rozwój psychoruchowy w 2. roku życia w porównaniu z noworodkami urodzonymi 10 lat wcześniej. Dodatkowo wykazano, że zastosowanie korekty do testu Bayley III i podniesienie granicy wartości MDI z <70 do <80 jako grupy zagrożonej złym rozwojem, nie wpłynęło znacząco na wyniki tego badania.