Gdańsk, 2011.02.22 PS.V.865.1.2011 PROTOKÓŁ z kontroli problemowej przeprowadzonej w dniach od 14.02. do 17.02.2011r. w Powiatowym Urzędzie Pracy w Gdańsku, będącym jednostką organizacyjną Samorządu Miasta Gdańska Kontrolujący : 1) Iwona Trafalska, starszy inspektor wojewódzki w Wydziale Polityki Społecznej - Oddział SłuŜb Zatrudnienia Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Gdańsku, 2) Dariusz Majewski, starszy inspektor wojewódzki w Wydziale Polityki Społecznej - Oddział SłuŜb Zatrudnienia Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Gdańsku działający na podstawie upowaŝnienia do przeprowadzenia kontroli z dnia 20.01.2011r. nr P.S.I.0939/20/11 wydanego przez Wojewodę Pomorskiego. Przedmiot kontroli : 1) realizacja refundowania podmiotom prowadzącym działalność gospodarczą kosztów wyposaŝenia lub doposaŝenia stanowisk pracy dla skierowanych bezrobotnych oraz dofinansowania przyznawanego osobom bezrobotnym na podjęcie działalności gospodarczej za rok 2010, 2) zbadanie spełniania wymogów kwalifikacyjnych określonych dla dyrektorów i pracowników urzędów pracy. Kontrolowaną jednostką w okresie objętym kontrolą kierował zajmujący stanowisko Dyrektora Pan Roland Budnik. Ponadto w skład kierownictwa Urzędu wchodziły Z-ca Dyrektora ds. Rynku Pracy Pani Ewa Dąbrowska, Z-ca Dyrektora ds. Administracyjnych Pan Kazimierz Wiśniewski i Główny Księgowy Pani BoŜena Drewek. Powiatowy Urząd Pracy w Gdańsku funkcjonuje w oparciu o statut nadany Uchwałą nr XVII/413/07 Rady Miasta Gdańska z dnia 29.11.2007r. Zgodnie z Regulaminem Organizacyjnym nadanym zarządzeniem nr 760/04 Prezydenta Miasta Gdańska w dniu 17.08.2004r. zadania objęte kontrolą
2 z pkt 1 realizuje Centrum Aktywizacji Zawodowej z Działem Programów Rynku Pracy. Kierownikiem tego Działu jest Pani Maria Michaluk. Merytorycznie sprawy objęte kontrolą z pkt 1 realizowały zajmujące stanowiska specjalistów ds. programów Panie Michalina Barc, Marzena Budna, Agnieszka Fiedorowicz, Magdalena Gardocka i Agnieszka Lemme-Babińska. Pracownicy merytoryczni mają określony zakres czynności obejmujący zadania objęte kontrolą. Typowy zakres czynności dla wszystkich tych pracowników stanowi załącznik nr 1 do niniejszego protokołu. W trakcie kontroli ustalono, co następuje: Zagadnienia objęte kontrolą unormowane są przez art.46 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004r o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy / jt. Dz.U. z 2008r. Nr 69, poz. 415 z późn. zm. / oraz rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 17 kwietnia 2009r. w sprawie dokonywania refundacji wyposaŝenia lub doposaŝenia stanowiska pracy dla skierowanego bezrobotnego oraz przyznawania bezrobotnemu środków na podjęcie działalności gospodarczej / Dz.U. nr 62, poz. 512 z późn. zm. /. W oparciu o dostępną sprawozdawczość w postaci sprawozdania o przychodach i wydatkach Funduszu Pracy MPiPS-02 oraz dane z rejestrów ustalono, Ŝe : w 2010r. udzielono jednorazowo środków na podjęcie działalności gospodarczej w kwocie 5.715.177,16 zł dla 387 bezrobotnych, co stanowiło 99,96% załoŝonego planu oraz dokonano refundacji poniesionych kosztów wyposaŝenia lub doposaŝenia stanowiska pracy dla skierowanego bezrobotnego z Funduszu Pracy na ogólną kwotę 2.164.928,75 zł dla 145 stanowisk, co stanowiło 99,99 % przyjętego planu. Łącznie wydatkowane w 2010r. środki funduszu Pracy na dofinansowania i refundacje jak wyŝej stanowiły ok. 34% wszystkich wydatków na róŝne formy aktywizujące bezrobotnych. Dokonane w wyŝej wskazanym zakresie wydatki znajdowały pokrycie w zatwierdzonych na ten cel i przyznanych środkach przez Ministra Pracy i Polityki Społecznej w ogólnej kwocie 30.203,9 tys. zł. Kontrolowana jednostka preferowała przede wszystkim udzielanie bezrobotnym dofinansowania na podjęcie działalności gospodarczej w ramach programu specjalnego Teraz Ja ( 5 dofinansowań ), programu Przedsiębiorczość ( 179 dofinansowań ), Szczególna sytuacja ( 23 dofinansowania ), Młodzi na start ( 39 dofinansowań ) i Zawodowa dojrzałość ( 66 dofinansowań ).
3 I. Wymogi formalno-prawne wniosków o udzielenie dofinansowania na podjęcie działalności gospodarczej i o refundację doposaŝenia lub wyposaŝenia stanowisk pracy dla skierowanych bezrobotnych. Wnioski o udzielenie refundacji na wyposaŝenie stanowisk pracy w losowo wybranych i badanych sprawach za rok 2010 o numerach z rejestru 12, 13,14, 15, 21, 22, 23, 24, 30, 32, 34, 35, 41,42, 43, 44,47, 52, 70 i 76 w łącznej ilości 20 odpowiadały wymogom 2 ust.1 i 2 w/w rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy w sprawie warunków i trybu refundacji ze środków Funduszu Pracy kosztów wyposaŝenia i doposaŝenia stanowiska pracy dla skierowanego bezrobotnego (...), tj. zawierały informacje dotyczące: - oznaczenia podmiotu ubiegającego się o refundację z danymi określonymi rozporządzeniem, tj. numer w krajowym rejestrze podmiotów gospodarki narodowej REGON, numer identyfikacji podatkowej NIP, datę rozpoczęcia działalności gospodarczej, symbol podklasy rodzaju prowadzonej działalności zgodnie z PKD, oznaczenie formy prawnej prowadzonej działalności gospodarczej, - liczby stanowisk dla skierowanych bezrobotnych, - kalkulację wydatków dla poszczególnych stanowisk pracy oraz źródła ich finansowania, - wnioskowaną kwotę refundacji, - szczegółową specyfikację i harmonogram zakupów wyposaŝenia i doposaŝenia stanowiska pracy, - rodzaj pracy, jaka będzie wykonywana przez skierowanych bezrobotnych na stanowiska pracy, - wymagane kwalifikacje i inne wymagania niezbędne do pracy, jakie powinni spełniać bezrobotni skierowani przez powiatowy urząd pracy, - proponowaną formę zabezpieczenia zwrotu refundacji, - podpisy osoby lub osób uprawnionych do reprezentowania podmiotu ubiegającego się o refundację, - oświadczenia : a) o nie zaleganiu w dniu złoŝenia wniosku z wypłacaniem w terminie wynagrodzeń pracownikom oraz opłacania w terminie składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne, Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, b) o nie zaleganiu z opłacaniem innych danin publicznych, c) o nie posiadaniu nieuregulowanych w terminie zobowiązań cywilnoprawnych, d) prowadzeniu działalności gospodarczej, w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, przez okres co najmniej 6 miesięcy przed dniem złoŝenia wniosku,
4 e) niekaralności w okresie 2 lat przed dniem złoŝenia wniosku za przestępstwo przeciwko obrotowi gospodarczemu w rozumieniu ustawy z dnia 6 czerwca 1997r. Kodeks karny ( Dz.U. nr 88, poz. 553, z późn. zm.), f) nie znajdowaniu się w trudnej sytuacji ekonomicznej w rozumieniu Komunikatu Komisji Wytyczne wspólnotowe dotyczące pomocy państwa w celu ratowania i restrukturyzacji zagroŝonych przedsiębiorstw ( Dz. Urz. UE C 244 z 01.10.2004r., str. 2 ), g) nierozwiązaniu, w okresie 6 miesięcy przed dniem złoŝenia wniosku, stosunku pracy z pracownikiem za wypowiedzeniem dokonanym przez podmiot. We wszystkich kontrolowanych sprawach wnioski te były podpisane przez osoby umocowane prawnie do dokonania takiej czynności. Ponadto do kaŝdego wniosku załączone są zaświadczenia z Urzędu Skarbowego i ZUS o nie posiadaniu zadłuŝenia względem tych instytucji. Omawiane wnioski są komisyjnie analizowane i po stwierdzeniu, Ŝe podmiot spełnia łącznie warunki, o których mowa w 2 ust.2 mającego zastosowanie rozporządzenia oraz, Ŝe jest kompletny i prawidłowo sporządzony podmiot ubiegający się o refundację jest informowany w formie pisemnej w terminie 30 dni od dnia złoŝenia wniosku o uwzględnieniu wniosku. Natomiast wnioski osób bezrobotnych ubiegających się o przyznanie dofinansowania na podjęcie działalności gospodarczej w poddanych kontroli sprawach za 2010r. o numerach z rejestru : 2, 3, 6, 9, 10,14, 15, 17, 18, 21, 22, 24, 27, 29, 32, 36, 37, 44, 54 i 55 w łącznej ilości 20 spełniają wymogi 6 ust.1-3 w/w rozporządzenia, tj.: - kwotę wnioskowanych środków, - rodzaj działalności gospodarczej, którą bezrobotny zamierza podjąć, - symbol podklasy rodzaju działalności określony zgodnie z PKD, - kalkulację kosztów związanych z podjęciem działalności oraz źródła ich finansowania, - szczegółową specyfikację i harmonogram zakupów w ramach wnioskowanych środków, - proponowaną formę zabezpieczenia zwrotu środków. Nadto kaŝdy wniosek zawiera informację o wnioskodawcy w zakresie jego stanu cywilnego, źródeł dochodu małŝonka i ilości osób na utrzymaniu, stanu zadłuŝenia i posiadanych kwalifikacjach. Wnioski obejmują równieŝ opis projektowanego przedsięwzięcia oraz stan przygotowania prac i podjętych działań na rzecz rozpoczęcia działalności gospodarczej. Do wniosku bezrobotni dołączyli oświadczenia o : - nie korzystaniu z bezzwrotnych środków Funduszu Pracy lub innych
5 funduszy publicznych na podjęcie działalności gospodarczej, - nieprowadzeniu działalności gospodarczej w okresie 12 miesięcy przed dniem złoŝenia wniosku, - niekaralności w okresie 2 lat przed dniem złoŝenia wniosku za przestępstwa przeciwko obrotowi gospodarczemu, w rozumieniu ustawy z dnia 6 czerwca 1997r. Kodeks karny; - wykorzystaniu przyznanych środków zgodnie z przeznaczeniem; - rezygnacji z moŝliwości zawieszenia prowadzenia działalności gospodarczej w okresie 12 miesięcy po dniu rozpoczęcia prowadzenia działalności gospodarczej; - niezłoŝeniu wniosku do innego starosty o przyznanie środków na podjęcie działalności gospodarczej; - nie posiadaniu wpisu do ewidencji działalności gospodarczej w okresie 12 miesięcy przed dniem złoŝenia wniosku. a od 16.03.2010r. o nie przerwaniu z własnej winy szkolenia, staŝu, wykonywania prac społecznie uŝytecznych lub innej formy pomocy określonej w ustawie oraz o podjęciu po skierowaniu szkolenia, przygotowania zawodowego dorosłych, staŝu lub innej formy pomocy określonej w ustawie. KaŜdy wniosek jest opiniowany przez doradcę zawodowego w zakresie predyspozycji do podjęcia samodzielnej działalności. We wszystkich badanych sprawach wnioski o przyznanie środków Funduszu Pracy na podjęcie działalności gospodarczej są uwzględniane po spełnieniu warunków określonych przez 7 ust.1 pkt 1 5 w/w rozporządzenia, o czym wnioskodawca był informowany w formie pisemnej w terminie 30 dni od dnia złoŝenia kompletnego wniosku. Wzory wniosków o przyznanie dofinansowania na podjęcie działalności gospodarczej oraz o przyznanie refundacji na utworzone stanowiska pracy dla skierowanych bezrobotnych znajdują się na stronie internetowej kontrolowanego Urzędu. Nadto dla ujednolicenia procedur i zasad przyznawania przedmiotowych refundacji i dofinansowań wydane zostało zarządzenie Dyrektora Powiatowego Urzędu Pracy w Gdańsku nr 16/08 z dnia 15 kwietnia 2008r. w sprawie powołania w Powiatowym Urzędzie Pracy w Gdańsku komisji ds. rozpatrywania wniosków dot. Dokonywania refundacji kosztów wyposaŝenia lub doposaŝenia stanowisk pracy dla skierowanych bezrobotnych oraz przyznawania bezrobotnemu środków na podjęcie działalności gospodarczej ze zmianami z dnia 23.06.2009r., z dnia 09.02.2010r. i z dnia 30.03.2010r. II. Wymogi formalno-prawne umów o przedmiotowe dofinansowania i refundacji.
6 Do zawarcia umów w badanych wyŝej wyszczególnionych sprawach dochodziło po sprawdzeniu, Ŝe osoby ubiegające się o dofinansowanie na podjęcie działalności gospodarczej spełniały wymogi z 7 ust.1 pkt 1 5 przywołanego rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej. Umowy zawierane były w formie pisemnej i zawierały w szczególności zobowiązania bezrobotnego do wydatkowania w okresie od dnia zawarcia umowy do 30 dnia od podjęcia działalności gospodarczej zgodnie z przeznaczeniem środków otrzymanych przez bezrobotnego, udokumentowania i rozliczenia otrzymanych środków w terminie do dwóch miesięcy od dnia podjęcia działalności gospodarczej oraz zwrotu w ciągu 30 dni od dnia otrzymania wezwania starosty, przyznanych środków wraz z odsetkami ustawowymi naliczonymi od dnia ich uzyskania w sytuacji: a) wykorzystania otrzymanych środków niezgodnie z przeznaczeniem, b) nieprowadzenia działalności przez okres 12 miesięcy, c) podjęcia zatrudnienia lub zawieszenia prowadzenia działalności gospodarczej, d) złoŝenia niezgodnych z prawdą oświadczeń, o których mowa w 6 ust.3, e) naruszenia innych warunków umowy. Wszystkie skontrolowane tego typu umowy za okres objęty kontrolą nie budzą zastrzeŝeń, a wzór takiej umowy stanowi załącznik nr 2 do protokołu. Umowy o refundację kosztów wyposaŝenia i doposaŝenia stanowiska pracy dla skierowanego bezrobotnego spełniają podstawowe wymogi określone przez 4 ust.2 pkt 1-4 w/w rozporządzenia. Do ich zawarcia dochodzi równieŝ w formie pisemnej po spełnieniu wymogów określonych przez 2 ust.2 pkt 1-7 przedmiotowego rozporządzenia. Wzór zawieranych umów stanowi załącznik nr 3 do protokołu kontroli. Do zawierania obu rodzajów tych umów upowaŝnieni zostali przez Prezydenta Miasta Gdańska Dyrektor Urzędu Pan Roland Budnik, Z-ca Dyrektora Urzędu ds. Rynku Pracy Pani Ewa Dąbrowska oraz Z-ca Dyrektora ds. Administracyjnych Pan Kazimierz Wiśniewski ( zarządzenie Nr 472/08 Prezydenta Miasta Gdańska z dnia 17 kwietnia 2008r. załącznik nr 4 do protokołu ). Kwoty udzielanych środków we wszystkich badanych sprawach o dofinansowanie i refundację zgodne były z unormowaniami artykułu 46 ust.1 pkt 1 i 2 w/w ustawy w związku ze stosownymi obwieszczeniami Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej Monitor Polski w sprawie przeciętnego wynagrodzenia za pracę. Umowy o dofinansowanie na podjęcie działalności gospodarczej i refundację zawierają formy zabezpieczenia przewidziane przez 10 w/w rozporządzenia.
7 W przypadku spraw o dofinansowanie na podjęcie działalności gospodarczej formę zabezpieczenia stanowiło poręczenie osób fizycznych. Natomiast w przypadku spraw o refundację poza tą formą zabezpieczenia stosowano równieŝ akt notarialny o poddanie się egzekucji i blokadę rachunku bankowego. III. Uruchamianie refundacji na pokrycie kosztów utworzenia i doposaŝenia stanowisk pracy dla skierowanych bezrobotnych. We wszystkich zbadanych sprawach za 2010 rok w ilości 20 o numerach podanych wcześniej uruchomienie przedmiotowej refundacji następowało po przedłoŝeniu w zakreślonych umownie terminach przez wnioskujący podmiot rozliczenia wydatkowanych środków na utworzenie stanowiska pracy poprzez przedłoŝenie faktur i umów kupna - sprzedaŝy, które potwierdzały ich wydatkowanie do dnia zatrudnienia osoby bezrobotnej oraz zawarcia umów o pracę ze skierowanymi bezrobotnymi na okres co najmniej 24 miesięcy lub czas nieokreślony. Analiza badanych akt spraw wykazała, Ŝe zatrudnione osoby były skierowane do pracy przez Urząd Pracy i w momencie skierowania legitymowały się statusem osoby bezrobotnej i posiadały skierowanie do pracy wystawione przez urząd pracy. IV. Monitoring realizacji zawartych umów na przedmiotowe dofinansowania i refundacje. W przypadku umów o dofinansowanie na podjęcie działalności gospodarczej otrzymujący to dofinansowanie są zobowiązani do przedłoŝenia w Urzędzie Pracy w ciągu dwóch miesięcy od dnia zawarcia umowy zaświadczenia o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej, zgłoszenia do Urzędu Skarbowego i Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz zaświadczenia o numerze identyfikacyjnym REGON. Osoba otrzymująca przedmiotowe dofinansowanie zobowiązana jest do udokumentowania i rozliczenia wydatkowanych środków w terminie dwóch miesięcy od daty zawarcia umowy. Nadto w ramach monitoringu osoby te przedkładają zaświadczenia z Urzędu Skarbowego i ZUS potwierdzające nieprzerwane prowadzenie działalności po okresie 6 miesięcy oraz ponownie po okresie dwunastu miesięcy od dnia rozpoczęcia działalności. W badanych sprawach terminy wyznaczone ustawowo dla rozliczenia się z otrzymanego dofinansowana były przestrzegane, a kontrolowana jednostka sprawdza na bieŝąco zgodność rozliczenia ze specyfikacją i harmonogramem zakupów. Według kontrolujących w ciągu terminu 12 miesięcy od podjęcia działalności gospodarczej zasadne byłoby monitorowane prowadzenie tej działalności poprzez kontrole w terenie.
8 Wszystkie badane sprawy nie wykazały nieprawidłowości w realizacji tych umów z wyjątkiem jednego przypadku umowy nr 3, w której bezzwłocznie wdroŝono procedurę zmierzającą do egzekucji naleŝności z tytułu tej umowy. Przedmiotowy monitoring odnośnie umów o refundację kosztów utworzenia stanowiska pracy sprowadza się do udokumentowania zatrudnienia pracownika na refundowanym stanowisku pracy według oświadczenia oraz przedstawienia Urzędowi kserokopii imiennych raportów miesięcznych sporządzonych w systemie ubezpieczeń społecznych za okres rozliczeniowy w terminie co sześć miesięcy od dnia zawarcia umowy. Zasadniczo realizacja badanych umów w tym zakresie przebiega prawidłowo. JednakŜe kontrolujący uwaŝają za zbyt ryzykowne połączenie się pracodawców z umowy nr 70 i 22 w formie spółki komandytowej, która jest spółką osobową, w której za zobowiązania spółki wobec wierzycieli co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczeń ( komplementariusz ), a odpowiedzialność co najmniej jednego wspólnika ( komandytariusza ) jest ograniczona. Kwestią wymagającą dogłębnego przeanalizowania jest forma nowego podmiotu i zabezpieczenia zwrotu refundacji w sytuacji połączenia się pracodawców, którzy dotychczas wzajemnie sobie poręczali taki zwrot, a poprzez połączenie dotychczasowe poręczenie straci rację bytu i wymagane będzie nowe zabezpieczenie z uwzględnieniem ogólnej sytuacji majątkowej i finansowej podmiotu przejmującego zobowiązania, która na obecnym etapie sprawy zwaŝywszy na znaczne wartościowo obciąŝenia hipoteczne nieruchomości, której są współwłaścicielami nie rokuje pozytywnie. Natomiast w umowie nr 42 od grudnia 2010r. brak jest informacji o zatrudnieniu skierowanego bezrobotnego w miejsce zwolnionego, co wymaga uzupełnienia dla właściwej realizacji umowy. V. Badanie spełnianie wymogów kwalifikacyjnych określonych dla dyrektorów i pracowników urzędów pracy. Wymogi kwalifikacyjne dla dyrektorów i pracowników urzędów pracy określa rozdział 17 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy ( jt. Dz.U. z 2008r. nr 69, poz. 415 ze zm. ) oraz rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 18 marca 2009r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych ( Dz.U. nr 50, poz. 398 ze zm. ). Wykaz dyrektorów i pracowników Powiatowego Urzędu Pracy w Gdańsku z określeniem posiadanych kwalifikacji i staŝu pracy zawiera załącznik nr 5 do niniejszego protokołu. Analiza akt osobowych pozwala na stwierdzenie, Ŝe wszyscy dyrektorzy, kierownicy i ich zastępcy, pośrednicy pracy, doradcy zawodowi oraz specjaliści ds. programów i rozwoju zawodowego zatrudnieni w kontrolowanej jednostce
9 spełniają wymogi kwalifikacyjne określone wyŝej wskazanymi aktami prawnymi dla zajmowanych przez nich stanowisk. VI. W n i o s k i Podlegająca kontroli realizacja zadań w zakresie udzielania dofinansowań na podjęcie działalności gospodarczej jak i udzielania refundacji na doposaŝenie lub wyposaŝenie stanowisk pracy dla skierowanych bezrobotnych wykazała prawidłową realizację zadań w tym zakresie przez kontrolowaną jednostkę. Natomiast poziom kwalifikacji kadry Urzędu w pełni odpowiada stosownym wymogom prawnym w tym zakresie. Na tym kontrolę zakończono. Fakt przeprowadzenia kontroli odnotowano w ksiąŝce kontroli Urzędu. Pouczenie: 1) kierownik podmiotu kontrolowanego moŝe odmówić podpisania protokołu kontroli, składając w terminie 7 dni od dnia jego otrzymania, wyjaśnienie przyczyn tej odmowy. 2) kierownikowi podmiotu kontrolowanego przysługuje prawo zgłoszenia, przed podpisaniem protokołu kontroli, umotywowanych zastrzeŝeń do ustaleń zawartych w protokole kontroli w terminie 7 dni od dnia otrzymania protokołu kontroli. Protokół sporządzono w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, po jednym egzemplarz dla kaŝdej ze stron. Integralną częścią składową niniejszego protokołu są załączniki od nr 1 do 5.... Dyrektor Powiatowego Urzędu Pracy Kontrolujący:... Iwona Trafalska St. Inspektor wojewódzki. Dariusz Majewski St. Inspektor wojewódzki
10