Konspekt lekcji z przyrody klasa IV Bogactwa przyrodnicze lasu autor: Jarosław Garbowski 1 Przedmiot: Przyroda Klasa: IV Szkoła Podstawowa Czas trwania lekcji: 45 minut Temat: Bogactwa przyrodnicze lasu. Dział programu: Flora i Fauna Hasło programowe: Las Zakres materiału: 1. Budowa warstwowa lasu: a) warstwa koron; b) warstwa podszytu; c) warstwa runa leśnego; d) ściółka. 2. Rośliny i zwierzęta charakterystyczne dla poszczególnych pięter lasu. 3. Warunki życia organizmów w lesie. Cel ogólny: Uczeń potrafi rozpoznać i wskazać poszczególne warstwy występujące w budowie lasu, a także zna przykładowe gatunki roślin i zwierząt charakterystyczne dla poszczególnych pięter lasu. Cele szczegółowe realizowane w zakresie: Wiadomości do zapamiętania: 1. Na podstawie przeczytanego testu Jak zbudowany jest las? wyliczy cztery warstwy, jakie można wyróżnić w lesie. 2. Na podstawie przeczytanego testu Jak zbudowany jest las? zdefiniuje pojęcia: warstwa korony drzew, podszyt, runo leśne, ściółka. 3. Na podstawie ilustrowanych przewodników do oznaczania fauny leśnej zidentyfikuje gatunki przedstawionych na zdjęciach zwierząt. 4. Na podstawie zdobytych wiadomości wyliczy po 2 gatunki roślin charakterystycznych dla runa, podszytu i warstwy koron. 5. Na podstawie zdobytych wiadomości wyliczy po 2 gatunki zwierząt charakterystycznych dla ściółki, runa, podszytu i warstwy koron. Wiadomości do zrozumienia: 1. Na podstawie przeczytanego tekstu Jak zbudowany jest las? wskaże na schemacie budowy warstwowej lasu poszczególne piętra lasu. 2. Na podstawie przeczytanego tekstu przyporządkuje oznaczone rośliny do poszczególnych pięter lasu. 3. Na podstawie przeczytanego tekstu przyporządkuje zidentyfikowane gatunki zwierząt do poszczególnych pięter lasu.
Konspekt lekcji z przyrody klasa IV Bogactwa przyrodnicze lasu autor: Jarosław Garbowski 2 Wykorzystania umiejętności w sytuacjach typowych: 1. Na postawie przeczytanego tekstu Jak zbudowany jest las? określi, jakie warunki dla życia roślin, pod względem wilgotności i nasłonecznienia występują w poszczególnych warstwach lasu. 2. Na podstawie przeczytanego tekstu Jak zbudowany jest las? porówna, warunki życia roślin, pod względem wilgotności i nasłonecznienia, temperatury, wiatru występujące w polu i w lesie. 3. Na podstawie ilustrowanych kluczy do oznaczania roślin oznaczy zamieszczone na zdjęciach gatunki roślin. 4. Na podstawie opisu gatunków zwierząt w przewodniku do oznaczania fauny leśnej przyporządkuje zdjęciu zwierzęcia jego opis 4. Na podstawie informacji o zwierzętach na temat tego, czym się odżywiają narysuje łańcuch pokarmowy. 5. Na podstawie wcześniej zdobytych wiadomości wskaże w łańcuchu pokarmowym producentów, roślinożerców, mięsożerców. Wykorzystania umiejętności w sytuacjach nietypowych: 1. Na podstawie przeczytanego tekstu Jak zbudowany jest las? wykryje, jakie rośliny, grzyby, porosty i zwierzęta występują w poszczególnych piętrach lasu. 2. Na podstawie poznanych na zajęciach gatunków roślin i zwierząt charakterystycznych dla poszczególnych pięter lasu wywnioskuje, jakie inne gatunki roślin i zwierząt są typowe dla tych pięter. Typ lekcji: Lekcja poświęcona wprowadzeniu nowego materiału Metody i techniki pracy: praca z tekstem praca z atlasami i przewodnikami do oznaczania flory i fauny leśnej obserwacja pośrednia burza mózgów metoda kreatorska technika mindmap Formy pracy na lekcji: praca grupowa praca indywidualna Środki dydaktyczne: tekst Jak zbudowany jest las? ; instrukcja z opisem zadań do wykonania i sposobem prezentacji pracy grupy; schemat obrazujący warstwową budowę lasu (narysowany na dużym kartonie brystolu); ilustrowane przewodniki do oznaczania fauny leśnej; ilustrowane przewodniki do oznaczania flory leśnej; zdjęcia gatunków roślin leśnych; zdjęcia zwierząt leśnych; kartoniki z nazwami gatunkowymi roślin i zwierząt; kartoniki z nazwami poszczególnych warstw lasu; kartoniki z krótkim opisem zwierząt występujących na zdjęciach; kartoniki z nazwami roślin i zwierząt do ułożenia łańcuchów pokarmowych; nożyczki; taśma bezbarwna; plastelina do tablicy (lub magnesy); ćwiczenia (praca domowa obowiązkowa i praca domowa dla chętnych), koperty z numerami zadań:
Konspekt lekcji z przyrody klasa IV Bogactwa przyrodnicze lasu autor: Jarosław Garbowski 3 Grupa I Koperta 1 (zadanie 1): Zawiera kartoniki z nazwami warstw lasu: ściółka, runo leśne, podszyt, korony drzew Koperta 2 (zadanie 2): Zawiera zdjęcia roślin oraz kartoniki z nazwami gatunkowymi roślin: złoć żółta, borówka czarna, narecznica samcza, jarząb pospolity (jarzębina), malina właściwa, dąb szypułkowy, klon zwyczajny Koperta 3 (zadanie 3): Zawiera ilustracje zwierząt, kartoniki z nazwami zwierząt oraz krótkim ich opisem dotyczącym, tego, czym się zwierze żywi oaz cech warstwy, w jakiej występuje: rusałka pawik, rzekotka drzewna, lis, dzik Koperta 4 (zadanie 4): Zawiera kartoniki z nazwami roślin i zwierząt potrzebne do ułożenia łańcucha pokarmowego: złoć żółta, rusałka pawik, rzekotka drzewna, lis Grupa II Koperta 1 (zadanie 1): Zawiera kartoniki z nazwami warstw lasu: ściółka, runo leśne, podszyt, korony drzew Koperta 2 (zadanie 2): Zawiera zdjęcia roślin oraz kartoniki z nazwami gatunkowymi roślin i grzybów: poziomka pospolita, mech płonnik, pieprznik jadalny (kurka), głóg dwuszyjkowy, leszczyna pospolita, lipa szerokolistna, brzoza, brodawkowata Koperta 3 (zadanie 3): Zawiera ilustracje zwierząt, kartoniki z nazwami zwierząt oraz krótkim ich opisem dotyczącym, tego, czym się zwierze żywi oaz cech warstwy, w jakiej występuje: wstężyk gajowy, ryjówka aksamitna, myszołów zwyczajny, dzik Koperta 4 (zadanie 4): Zawiera kartoniki z nazwami roślin i zwierząt potrzebne do ułożenia łańcucha pokarmowego: mech płonnik, wstężyk gajowy, ryjówka aksamitna, myszołów zwyczajny
4 Moment lekcji Środki dydaktyczne Czynności nauczyciela Czynności ucznia Sprawy organizacyjne Powtórzenie wiadomości istotnych dla przebiegu lekcji, nawiązanie do tematu lekcji przedstawienie celu lekcji wita uczniów, sprawdza obecność nawiązuje do tematu lekcji mówi: Zbliżają się wakacje, zapewne wiele osób wyjedzie gdzieś na wypoczynek chciałbym, więc zapytać: gdzie możemy wypoczywać? pyta: Jakie korzyści przynosi las zwierzętom i człowiekowi? mówi: Będąc w lesie zauważyliście, że drzewa, krzewy, rośliny zielne, mchy paprocie zajmują określone piętra, podobnie jak zwierzęta pyta: Jakie różnice w budowie zewnętrznej występują pomiędzy roślinami zielnymi, krzewami i drzewami? dyżurny podaje stan klasy słucha Realizowane cele w zakresie WIADOMOŚCI wyliczy w jaki sposób i gdzie można wypoczywać: czytając książkę, itp. (wypoczynek bierny); nad morzem, na łące, w górach, itp. (wypoczynek czynny) wyliczy korzyści jakie przynosi las zwierzętom i człowiekowi: miejsce wypoczynku, schronienie dla zwierząt, pożywienie, rośliny lecznicze, materiał opałowy, itp. wymieni cechy morfologiczne roślin zielnych, drzew, krzewów UMIEJĘTNOŚCI Wprowadzenie nowego materiału uświadamia cel lekcji: Na dzisiejszych zajęciach poznamy budowę warstwową lasu, a także gatunki roślin i zwierząt występujące w poszczególnych warstwach podaje temat lekcji: Bogactwa przyrodnicze lasu wyjaśnia sposób pracy na lekcji Na dzisiejszej lekcji będziemy pracować w dwóch grupach. Będziemy wykonywać makietę warstwowej budowy lasu, przyczepiając do niej gatunki roślin i zwierząt zapisuje temat lekcji w zeszycie słucha
5 instrukcje do ćwiczeń, schemat warstwowej budowy lasu, tekst Jak zbudowany jest las?, kopertę 1 (zadanie 1), nożyczki, taśma bezbarwna rozdaje: instrukcje do ćwiczeń prosi o głośne odczytanie instrukcji, wyjaśnia niezrozumiałe polecenia rozdaje schemat warstwowej budowy lasu, tekst Jak zbudowany jest las?, kopertę 1 (zadania 1), nożyczki, taśmę bezbarwną prosi o głośne przeczytanie tekstu pyta: Jakie warstwy możemy wyróżnić w budowie lasu? pyta: Gdzie znajduje się i z czego jest złożona warstwa koron? pyta: Gdzie znajduje się i z czego jest złożona warstwa podszytu? pyta: Gdzie znajduje się i z czego jest złożona warstwa runa? pyta: Gdzie znajduje się i z czego jest złożona warstwa ściółki? czyta, analizuje instrukcję czyta, analizuje tekst wyliczy cztery warstwy budowy lasu warstwa koron podszyt warstwa runa ściółka wykryje, jakie rośliny, grzyby, zwierzęta występują w poszczególnych piętrach lasu prosi o wykonanie zadania 1 (koperta 1) wykonuje zadanie 1 wskaże na schemacie poszczególne piętra lasu koperty z zadaniami 2, 3, 4 (koperta 2, 3, 4), ilustrowane przewodniki do oznaczania fauny i flory leśnej, zdjęcia roślin i grzybów rozdaje pozostałe koperty z zadaniami 2, 3, 4 (koperta 2, 3, 4), ilustrowane przewodniki do oznaczania fauny i flory leśnej, zielniki z zasuszonymi roślinami oraz naturalne okazy roślin prosi o wykonanie zadania 2, 3, 4 (koperta 2, 3, 4) wykonuje zadania 2, 3, 4 zadanie 2 zadanie 3 przyporządkuje rośliny do poszczególnych pięter lasu wyliczy gatunki roślin charakterystyczne dla runa, podszytu, warstwy koron przyporządkuje zidentyfikowane gatunki zwierząt do poszczególnych pięter lasu wyliczy gatunki zwierząt charakterystyczne dla runa, podszytu, warstwy koron oznaczy naturalne i zielnikowe okazy roślin zidentyfikuje gatunki zwierząt przedstawione na zdjęciach przyporządkuje zdjęciu zwierzęcia jego opis
6 Integracja wiesza prace poszczególnych grup i prosi lidera każdej z grup o zaprezentowanie wyników pracy grup Praca domowa Ewaluacja zajęć ćwiczenia z pracą domową (obowiązkowa i dla chętnych) ankieta Jak oceniam zajęcia niedokończone zdania prosi o zawieszenie łańcucha pokarmowego pyta co to jest łańcuch pokarmowy prosi o wskazanie w łańcuchu pokarmowym: producentów, konsumentów, mięsożerców roślinożerców rozdaje pracę domową (obowiązkową i dla chętnych), wyjaśnia polecenia rozdaje ankiety zadanie 4 lider grupy prezentuje pracę grupy, uczniowie słuchają, analizują, uzupełniają wypowiedź lider grupy prezentuje łańcuch pokarmowy wskazuje poszczególne ogniwa łańcucha pokarmowego czyta i analizuje wypełnia ankiety, ocenia zajęcia zdefiniuje pojęcie łańcucha pokarmowego wyliczy gatunki roślin i zwierząt charakterystyczne dla poszczególnych pięter lasu narysuje łańcuch pokarmowy (z podanych gatunków roślin i zwierząt) wskaże w łańcuchu pokarmowym: producentów, konsumentów, mięsożerców, roślinożerców wywnioskuje, jakie gatunki roślin i zwierząt zamieszkują poszczególne piętra lasu określi warunki dla życia roślin i zwierząt występujące na polu i w lesie porówna warunki życia organizmów roślinnych i zwierzęcych występujących na polu i lesie