Anna Czerwińska, Fundacja Feminoteka Polityka równości płci w Polsce. Czyli jakie korzyści mamy z równouprawnienia i co jeszcze musimy zrobić?
Fundacja Feminoteka
Feminoteka i Trudne Wyrazy TRUDNE WYRAZY ODZYSKAJMY KOBIETY W JĘZYKU! To akcja Feminoteki, która miała na celu pobudzenie dyskusji na temat żeńskich końcówek I ich promocję. W ramach projektu został przeprowadzony konkurs na propozycje nazw zawodów w formie żeńskiej I formie męskiej. W jury konkursu zasiedli: dr Magdalena Środa, etyczka, filozofka; Kazimiera Szczuka, krytyczka literacka; prof. Jerzy Bralczyk, językoznawca.
Nadesłano i wyróżniono propozycje: prezenterka/prezenter, przywódczyni/przywódca, trenerka/trener, kierowczyni/kierowca, adwokatka/adwokat, korektorka/korektor, papieża albo papieżyca/papież, kosmetyczka/kosmetyk, przewodniczka/przewodnik, malarka/malarz, niania/nianiek, krytyczka/krytyk, modelka/model, magistra/magister, burmistrzyni/burmistrz.
Niektórzy uważają, że żeńskie formy są śmieszne czy wręcz kabaretowe. Tą akcją z nimi polemizujemy. To może działac także w drugą stronę! :)
Ale o co chodzi? Po co robić takie akcje? Język odzwierciedla społeczne nierówności. Także nierówność płci. Stereotypy zaczynają się na poziomie języka. Za tym, że nie używamy formy dyrektorka stoi często przekonanie, że kobieta po prostu nie może być dyrektorem, bo się do tego nie nadaje. Jeśli język uważa, że nie ma adwokatki to jakim prawem adwokatka może być w rzeczywistości?
Trudne Wyrazy na rynku pracy Nieuznawanie żeńskich form zawodów jest symptomem wciąż trudnej sytuacji kobiet na rynku pracy. Kobiety na rynek pracy weszły dopiero 100 lat temu. Emancypacja postępowała, a język nie nadążył. Kobieta w większości zawodów jest po prostu śmieszna.
A jak coś jest śmieszne, to nie traktujemy tego poważnie: dyrektorka? Hehe! przecież na stanowiskach dyrektorskich w polskich firmach jest tylko 2 % kobiet! no i czy asystentka może zostać menadżerem? Bądźmy poważni! A bardziej będziemy się liczy ze zdaniem socjolożki czy socjologa? no i po co komuś, kto nawet nie ma swojej nazwy zawodu tyle samo płacić?! Różnice między płacami kobiet I mężczyzn na tych samych stanowiskach wynosza ok 10%, na stanowiskach wyższego szczebla kobiety zarabiają mniej nawet o 30%.
Przesadzamy? Dziwnym trafem żeńskie końcówki najłatwiej przyjęły się w nazwach zawodów o niskim prestiżu społecznym i najmniej płatnych: sprzątaczka, kasjerka, nauczycielka, pielęgniarka, opiekunka, sekretarka, urzędniczka etc
Zmieniają się rynki pracy I zmienia się język Hiszpanie wzdragali się przed używaniem nowych słów, a po jakimś czasie weszły one do języka i dziś nikt się z nich nie śmieje. Podobną rewolucję przeszedł język angielski, gdzie już dawno na słowo 'przewodniczący/-a' nie ma okreslenia 'chairman' - istnieje 'chairperson'. To samo stało się z językiem francuskim, niemieckim (Angela Merkel nie jest w języku niemieckim kanclerzem Niemiec! jest 'die Kanzlerin').
Co to jest równość płci? Przez równość płci rozumiemy, że kobiety i mężczyzni: mają taką samą wartość społeczną, mają równe prawa i równe obowiązki mają równy dostęp do zasobów (środki finansowe, szanse rozwoju), z których mogliby korzystać
Dlaczego wszystkich nas powinna obchodzić równość płci? Równość jest czymś więcej niż jedynie słusznym celem, jest sprawdzonym instrumentem wspierania rozwoju społecznego. Brak pełnego uczestnictwa kobiet w życiu społecznym oznacza stratę dla wszystkich członków społeczeństwa. Światowi liderzy w Dokumencie Końcowym Światowego Szczytu ONZ w 2005 r. jednoznacznie stwierdzili, że POPRAWA SYTUACJI KOBIET OZNACZA POPRAWĘ SYTUACJI WSZYSTKICH.
Poprawa sytuacji kobiet oznacza poprawę sytuacji wszystkich? Tak! :) bo równość się opłaca! www.genderindex.pl
Konieczność polityki równych szans na rynku pracy Trendy demograficzne w Europie, w tym w Polsce - niski wskaźnik urodzeń, starzejące się społeczeństwo Kurczące się zasoby ludzkie na rynku pracy Konieczność zmiany zarządzania zasobami ludzkimi, lepszego wykorzystania talentów i umiejętności pracowników, przełamania stereotypów na temat pracy kobiet, pełnego wykorzystania potencjału, jaki istnieje na rynku
Korzyści z polityki równych szans Badania naukowe dowodzą, że równouprawnienie płci zwiększa efektywność i konkurencyjność przedsiębiorstw Badania wśród 500 największych firm z listy magazynu Fortune pokazały, że przedsiębiorstwa, w których kobiety zajmują stanowiska kierownicze, mają lepsze wyniki finansowe Przedsiębiorstwa mają tym lepsze wskaźniki zwrotu z kapitału, im więcej kobiet zajmuje w nich wyższe stanowiska kierownicze
Korzyści z polityki równych szans 800 firm z Unii Europejskiej stwierdziło, że konsekwencją polityki równych szans jest: Wzrost wydajności Zwiększona kreatywność i innowacyjność Mniejsza fluktuacja kadr Poprawa relacji z klientami Poprawa wizerunku firmy Wzrost zysków
Ponadto: Zarówno kobiety, jak i mężczyźni chcą mieć wszystko: rozwój zawodowy, profesjonalną karierę i spełnienie w życiu prywatnym. To zagwarantować może tylko rzeczywiste równouprawnienie na rynku pracy: elastyczne formy pracy, urlopy ojcowskie, egzekwowanie przepisów antydyskryminacyjnych etc.
Firma Równych Szans Ale czy w Polsce są pracodawcy, którzy nam uwierzyli? TAK! W ramach projektu 2 razy został przeprowadzony konkurs na Firmę Równych Szans. Do I edycji konkursu w 2006 roku, zgłosiły się 52 firmy. Rok później zgłosiło się już ponad 130 firm i instytucji publicznych z całej Polski!
Wskaźnik Gender Index Bada wszystkie obszary potencjalnie narażone na występowanie praktyk dyskryminacyjnych: proces rekrutacji dostęp do awansów ochrona przed zwalnianiem pracownic i pracowników dostęp do szkoleń wysokość wynagrodzeń możliwość łączenia obowiązków zawodowych i rodzinnych ochrona przed molestowaniem seksualnym i mobbingiem
Firma Równych Szans 2006 Laureaci: W kategorii dużych przedsiębiorstw: 1. Laboratorium Kosmetyczne Dr Irena Eris 2. Motorola Polska Electronics 3. IBM Polska W kategorii Małych i średnich przedsiębiorstw: 1. Bahpol z Kłobucka 2. Euromot z Żor 3. Wakacje.pl z Gdańska
Firma Równych Szans 2007 Laureaci: W kategorii dużych przedsiębiorstw: 1. Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi 2. Procter & Gamble Operations Polska Sp. z o.o. 3. Specjalistyczny Szpital im. E. Szczeklika w Tarnowie W kategorii małych i średnich przedsiębiorstw: 1. Skrivanek Sp. z o.o. 2. Spółdzielnia Pionier 3. Muzeum Zamoyskich w Kozłówce
Po zakończeniu projektu mamy narzędzia W tym roku wskaźnikiem GI zostało przebadane Ministerstwo Pracy I Polityki Społecznej. Niestety wyniki nie są najlepsze, ale może ośmieli to administrację publiczną niższego szczebla do skorzystania z narzędzia Gender Index i sprawdzenia jak sprawdza się polityka firmy w zakresie równouprawnienia.
20 lat 20 zmian W tym roku mija 20 rocznica Okrągłego stołu, 20 rocznica transformacji. Przez ostatnie 20 lat nie tylko pojęcie polityki równości płci, ale w ogóle pojęcia takie jak: dyskryminacja, tolerancja, równouprawnienie, prawa kobiet, czy chociażby gender mainstreaming stały się Polsce coraz bardziej znane i bez których teraz nie wyobrażalibyśmy sobie realizacji projektów, polityki społecznej, życia publicznego.
20 lat 20 zmian przemoc wobec kobiet (jak pamiętamy w trakcie pierwszej kampanii społecznej dotyczącej przemocy Bo zupa była za słona w 1997 roku dyskusje były równie gorące, jak teraz w sprawie in vitro!) handel kobietami molestowanie seksualne nieodpłatna praca kobiet (problem poruszany nawet w programach wyborczych) kobiety we władzach (coraz odważniej i serio rozmawia się o parytetach na listach wyborczych; powstała Partia Kobiet!) godzenie życia prywatnego i zawodowego, elastyczne formy pracy ( w tym rok nawet urlop ojcowski!)
Co zostało do zrobienia? W lutym 2007 r. Komitet ds. Eliminacji Wszelkich Form Dyskryminacji wobec Kobiet przedstawił Rządowi RP rekomendacje dotyczące realizowania polityki równości kobiet i mężczyzn wynikające z obowiązków Polski powstałych po przyjęciu Konwencji ds. Eliminacji Wszelkich Form Dyskryminacji wobec Kobiet (CEDAW) w 1980 r.
Co zostało do zrobienia? Wśród najważniejszych zaleceń należy wymienić: 1. Przyjęcie ogólnej ustawy antydyskryminacyjnej i wprowadzenie odpowiednich procedur umożliwiających skuteczne wdrożenie tego prawa, jego monitorowanie i egzekucję. 2. Zapewnienie, że równość płci i prawa kobiet są jednym z priorytetowych obszarów działania państwa, a postęp w urzeczywistnieniu tych idei jest stale monitorowany 3. Wprowadzenie wszechstronnego planu działań na rzecz równości płci wraz z zapewnieniem odpowiednich środków na jego realizację. Skonsultowanie planu działań z kobiecymi organizacjami pozarządowymi.
Co zostało do zrobienia? 4. Podjęcie konsekwentnych działań na rzecz pełnego i równego udziału kobiet w instytucjach władzy krajowej, samorządowej, sądowniczej oraz instytucjach międzynarodowych. 5. Zwiększenie wysiłków na rzecz zwalczania głęboko zakorzenionych stereotypów i postaw dyskryminujących kobiety przez działania w ramach programów edukacyjnych i medialnych. 6. Nadanie najwyższej wagi problemowi zapobiegania i zwalczania przemocy wobec kobiet i dziewcząt. 8. Zwiększenie wysiłków na rzecz zapewnienia równych szans kobiet i mężczyzn na rynku pracy.
Materiały przygotowane w ramach projektu Kariera jest kobietą, tak jak Ty Fundacja Feminoteka www.feminoteka.pl Będziemy działać kolejne 20 lat!