Wsparcie polskich firm w ekspansji zagranicznej pierwszy wspólny projekt PKO Banku Polskiego i KUKE Warszawa, 26 czerwca 2017 r.
Mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa odpowiadają za dynamikę eksportu Większe spółki częściej eksportują i eksport stanowi większą część ich sprzedaży. Wartościowo najwięcej eksportują duże spółki, zwłaszcza te z udziałem kapitału zagranicznego. W Polsce relatywnie do UE dużo mniejszych spółek eksportuje, choć w złotówkach na jedną spółkę eksportują niewiele ale w Polsce mamy proporcjonalniej więcej mniejszych spółek. EKSPORT MSP CHOĆ NIE TWORZY MASY EKSPORTU, TO ODPOWIADA ZA JEGO DYNAMIKĘ 2
Dla mniejszych przedsiębiorców ryzyko w eksporcie jest bardziej istotne Nie licząc przedsiębiorców, którzy nie eksportują ze względu na profil działalności uniemożliwiający ekspansję zagraniczną, największą barierą do eksportu jest zbyt duże ryzyko eksportu : Przyczyny nieprowadzenia działalności eksportowej Udział procentowy odpowiedzi przedsiębiorstw Mikro Małych Średnich Ogółem Brak potrzeby prowadzenia eksportu 6 % 2 % 0 % 5 % Brak rynku zbytu 0 % 7 % 0 % 1 % Prowadzona działalność nie umożliwia eksportu Przedsięwzięcia polskiego rządu nie sprzyjają rozwojowi eksportu 81 % 82 % 70% 81 % 1 % 2% 0 % 1 % Wiąże się to ze zbyt dużym ryzykiem 8 % 7 % 30 % 9 % Za mała skala działalności 4 % 0 % 0 % 3 % Nawet jedna niezapłacona faktura może zachwiać płynnością małej spółki. Małe firmy mają mniej zasobów by uczyć się prawa, logistyki i windykacji należności na wielu rynkach. Źródło: Soroka-Potrzebna, H. (2016). Działalność eksportowa w opinii przedsiębiorstw sektora MŚP. W: M. Kosała, M. Urbaniec, A. Żur (red.), Współczesne dylematy badań nad przedsiębiorczością ( Przedsiębiorczość Międzynarodowa vol. 2, nr 1). Kraków 3
Polskie MSP otwarte na podjęcie eksportu 64 65 64 % firm z obszaru MSP, które... 80 72 67 79 75 27 27 28 23 23 14 13 21 6 6 5 3 2 3 3 3 5 5 3 2 BELGIA FRANCJA NIEMCY WŁOCHY HOLANDIA POLSKA ESTONIA WIELKA BRYTANIA W badaniu firmy UPS polskie MSP częściej (10%) niż MSP w innych państwach deklarują prawdopodobieństwo podjęcia eksportu lub otwartość na podjęcie eksportu. Wsparcie ubezpieczeniem zwiększy eksport MSP na dwa sposoby: firmy już eksportujące będą mogły eksportować na większą liczbę rynków, firmy nieeksportujące rozpoczną eksport. Już eksportują Otwarty na eksport w przyszłości Zamierza eksportować w ciągu roku Nie zamierza eksportować JEŚLI ZMNIEJSZYMY RYZYKO EKSPORTU MSP, MAMY SZANSĘ NA WIĘKSZY PRZYROST EKSPORTU MSP NIŻ W INNYCH PAŃSTWACH Źródło: 2016 European SME Exporting Insights Study, UPS 4
Instrumenty finansowe wsparcia polskiego eksportu PAKIET FINANSOWANIA EKSPORTU GRUPY PFR O WARTOŚCI OK. 60 MLD ZŁ 36,0 mld zł FINANSOWANIE 8,2 mld zł GWARANCJE 9,6 mld zł UBEZPIECZENIA I FAKTORING (GWARANCJE) 3,5 mld zł LIMITY ROZLICZENIOWE 1,5 mld zł FUNDUSZ EKSPANSJI ZAGRANICZNEJ PFR w ramach Programu Ekspansji Międzynarodowej Polskich Przedsiębiorstw, oferuje firmom nowoczesne i kompleksowe instrumenty finansowe oraz doradcze. Celem jest efektywne wsparcie rozwoju i zwiększenie skali polskiego eksportu oraz inwestycji na zagranicznych rynkach. Zintegrowana oferta Grupy PFR, w zakresie pakietów finansowania eksportu, to łącznie 60 mld zł. Produkty dystrybuowane są przez KUKE, BGK oraz inne banki komercyjne. PKO Bank Polski jest partnerem strategicznym Grupy PFR w zakresie udostępniania produktów finansowych i doradczych przedsiębiorstwom. 5
Rozwój i umiędzynarodawianie polskiej gospodarki (1/2) 9 % 6 3 0 3,6 5,1 3,5 Realne tempo wzrostu PKB % (r/r) 6,2 7,2 3,9 2,6 3,7 Realne roczne tempo wzrostu gospodarczego 1,4%-7,2%. Dwukrotny wzrost poziomu PKB w latach 2004-16 (odpowiednio z 927,3 mld zł do 1860,4 mld zł). W 2017 roku przewidywane tempo wzrostu PKB w wysokości 3,9% r/r. 5,0 Dynamika PKB r/r 2003 2005 2007 2009 2011 2013 2015 2017P 1,6 1,4 3,3 3,8 2,7 3,9 32 % 24 16 8 0-8 -16-24 9,3 25,7 Nominalne tempo wzrostu eksportu w EUR % (r/r) 19,6 23,1 15,8 14,1-15,5 Dynamika eksportu (EUR) r/r Wzrost poziomu umiędzynarodawiania polskiej gospodarki. 2016 rok 183,6 mld EUR rekordowy rok pod względem wielkości eksportu. 2017 rok: wolumen eksportu przewidywany na poziomie 197,6 mld EUR. 22,6 13,6 4,9 8,0 7,0 8,3 2003 2005 2007 2009 2011 2013 2015 2017P 2,3 7,6 50 % 45 40 35 30 25 20 24,7 29,3 29,3 32,3 32,6 31,7 31,1 33,3 35,7 37,0 Relacja eksportu do PKB 39,1 40,3 Relacja eksportu do PKB (%) 2003 2005 2007 2009 2011 2013 2015 2017P 41,7 43,1 44,8 Skokowy wzrost relacji eksportu do PKB od wejścia Polski do UE - w ciągu roku o 4,6 punktu procentowego. Od 2004 roku relacja eksportu do PKB jest generalnie wzrastająca. Według prognoz PKO Banku Polskiego relacja eksportu do PKB wzrośnie w 2017 roku do 44,8%. SYSTEMATYCZNY WZROST POLSKIEJ GOSPODARKI OD WEJŚCIA DO UE STWARZA SPRZYJAJĄCE WARUNKI DO ROZWOJU POLSKICH FIRM ROK 2016 TO REKORDOWY, NIENOTOWANY DO TEJ PORY ROK POD WZGLĘDEM WIELKOŚCI EKSPORTU Źródło: GUS, PKO Bank Polski. 6
Rozwój i umiędzynarodawianie polskiej gospodarki (2/2) 30 mld EUR 25 20 15 10 5 0 22,3 22,8 22,0 21,8 22,2 23,3 Stan polskich bezpośrednich inwestycji zagranicznych (mld EUR) 24,6 25,6 2013 2014 2015 2016P 2017P 2018P 2019P 2020P Stan BIZ Polski Stan polskich BIZ w 2015 roku wyniósł 22,0 mld EUR. Prognozy wskazują na wzrost polskich bezpośrednich inwestycji zagranicznych do 25,6 mld EUR w 2020 roku. 10 mld EUR 0-10 -20-30 -11,7-9,7-12,9-9,3-13,8-15,9-10,6-2,0-2,7-18,6-21,6-26,2 2003 2005 2007 2009 2011 2013 2015 2017P 2019P Bilans handlowy Polski 2,3 Bilans handlu zagranicznego (mld EUR) 4,8 2,3 1,2 3,4 5,8 Od 2015 roku dzięki wyższej dynamice eksportu niż importu bilans handlu zagranicznego wykazuje nadwyżkę, której wartość wzrosła w 2016 roku do niespełna 5 mld EUR. Można zakładać, że nadwyżka w handlu zagranicznym utrzyma się do 2020 roku, kiedy wyniesie 5,8 mld EUR. Źródło: GUS, PKO Bank Polski. SYSTEMATYCZNY WZROST POLSKICH BIZ, KTÓRE W 2020 ROKU MOGĄ PRZEKROCZYĆ 25,5 MLD EUR 2020 ROK - PRZEWIDYWANE BLISKO 6 MLD EUR NADWYŻKI HANDLOWEJ 7
Polskie destynacje eksportowe Od 2004 roku dominującym odbiorcą polskiego eksportu pozostają Niemcy. Skład pierwszej piątki polskich destynacji eksportowych pozostał stały od momentu wejścia do Unii Europejskiej, jednak Wielka Brytania i Czechy zajmują obecnie wyższe pozycje (odpowiednio 2. i 3.) w rankingu niż w 2004 roku (wówczas zajmowały 4. i 5. miejsce) kosztem Włoch i Francji. Pierwszą dziesiątkę odbiorców polskiego eksportu w porównaniu z 2004 rokiem opuściły Belgia oraz Ukraina (w tym wskutek konfliktu na wschodzie kraju), natomiast pojawiły się w niej Hiszpania i Węgry. Sankcje gospodarcze przyczyniły się do spadku Rosji na 8. pozycję z 7., z udziałem w eksporcie o blisko 1 punkt procentowy niższym w 2016 roku niż w 2004 roku. Udział krajów spoza pierwszej dziesiątki zwiększył się od 2004 roku o ponad 3 punkty procentowe. Struktura eksportu główne destynacje (2004 rok) 2004 Struktura eksportu główne destynacje (2016 rok) 2016 Inne; 30,48% Niemcy; 30,05% Inne; 33,65% Niemcy; 27,33% Ukraina; 2,74% Belgia; 3,20% Włochy; 6,12% Węgry; 2,63% Wielka Brytania; 6,59% Szwecja; 3,51% Rosja; 3,82% Holandia; 4,30% Czechy; 4,32% Francja; 6,05% Wielka Brytania; 5,41% Hiszpania; 2,72% Rosja; 2,85% Szwecja; 2,89% Holandia; 4,48% Włochy; 4,81% Francja; 5,49% Czechy; 6,56% Źródło: GUS, PKO Bank Polski. 8
Główne branże eksportowe i produkty eksportowe o najwyższej dynamice Branże z największym udziałem w eksporcie Polski w 2016 roku: Struktura eksportu główne branże (2016 rok) maszyny, urządzenia mechaniczne, kotły (13,1%) pojazdy inne niż tabor kolejowy i tramwajowy oraz ich części i akcesoria (12,2%) maszyny i urządzenia elektryczne oraz ich części, nagrywarki i odtwarzacze dźwięku (11,5%) pozostałe; 40,5% maszyny, urządzenia mechaniczne, reaktory jądrowe, kotły; 13,1% pojazdy inne niż tabor kolejowy i tramwajowy oraz ich części i akcesoria; 12,2% Towary eksportowe o najwyższej dynamice w 2016 roku: maszyny drukarskie do wklęsłodruku wątróbki z ryb, suszone, wędzone, solone lub w solance konwertery stosowane w metalurgii lub w odlewniach metali obudowy i przewody rurowe stosowane do wiercenia ropy lub gazu, spawane, walcowane, płaskie maszyny i urządzenia do produkcji urządzeń półprzewodnikowych lub systemów elektronicznych papier i tektura, artykuły z masy papierniczej, z papieru lub tektury; 2,0% mięso i jadalne podroby; 2,2% kauczuk i artykuły z gumy; 2,3% paliwa mineralne, oleje mineralne i produkty ich destylacji, substancje bitumiczne; 2,6% tworzywa sztuczne i wyroby z nich; 4,7% wyroby z żeliwa lub stali; 3,0% maszyny i urządzenia elektryczne oraz ich części, nagrywarki i odtwarzacze dźwięku; 11,5% meble, pościel, materace, poduszki materacowe, poduszki i podobne wypchane meble; 6,0% Źródło: International Trade Center, PKO Bank Polski. 9
PKO Bank Polski rozszerza zakres wsparcia eksportu i obsługi inwestycji zagranicznych PKO BANK POLSKI SA NIEDERLASSUNG DE PKO LEASING SVERIGE AB. PKO BANK POLSKI S.A., CZECH BRANCH Banki-korespondenci NOSTRO/LORO Relacje SWIFT PKO Bank Polski obecny na rynkach europejskich: Niemcy Oddział korporacyjny we Frankfurcie nad Menem uruchomiony 12/2015 Ukraina Kredobank Szwecja Spółka leasingowa PKO Leasing Sverige AB Czechy odział korporacyjny w Pradze uruchomiony 04/2017 Pokrycie przez RPA Brak relacji PKO Bank Polski wspiera polskie firmy w ekspansji zagranicznej również na innych rynkach. Bank zwiększa swoją aktywność w dalekiej Azji (Korea Płd. i Japonia), na Antypodach i w Krajach Zatoki Perskiej. PKO BANK POLSKI STARA SIĘ BYĆ OBECNY WSZĘDZIE TAM, GDZIE TEGO POTRZEBUJĄ POLSKIE FIRMY 10
Struktura eksportu Udział poszczególnych grup krajów w eksporcie ogółem, w % 8,66% 8,66% 9,00% 8,27% 9,41% 7,26% 5,28% 5,50% 6,90% 6,63% 6,28% 6,55% 24,31% 23,69% 23,00% 23,12% 25,63% 27,45% 29,33% 29,23% 25,09% 26,31% 27,12% 27,33% 2013 2014 2015 2016 Niemcy Reszta strefy euro Kraje UE spoza Euro Pozostałe kraje rozwinięte Kraje Europy - Środkowo Wschodniej Kraje rozwijające się 11
Eksport w 2017 roku 20 000 Eksport w okresie I-IV 2017 r. w podziale na grupy krajów, w mln EUR 17 582,0 18 794,7 25,0% Dynamika eksportu w okresie I-IV 2017 r. dla poszczególnych grup krajów 24,6% 15 000 14 550,7 20,0% 15,0% 14,7% 10 000 10,0% 8,4% 5 000 4 586,8 3 641,1 5 055,4 5,0% 6,1% 4,8% 5,4% 2,5% 0 Niemcy Reszta strefy euro Kraje UE spoza Euro Pozostałe kraje rozwinięte Kraje Europy - Środkowo Wschodniej Kraje rozwijające się 0,0% Ogółem Niemcy Reszta strefy euro Kraje UE spoza Euro Pozostałe kraje rozwinięte Kraje Europy - Środkowo Wschodniej Kraje rozwijające się 12
Prognoza eksportu Dynamika eksportu w latach 2016-2018 25,0% 20,0% 15,0% 10,0% 5,0% 0,0% -5,0% Niemcy Reszta strefy euro Kraje UE spoza euro Pozostałe kraje rozwinięte Kraje Europy Środkowo- Wschodniej Kraje rozwijające się -10,0% 2016 2017 2018 13
Perspektywiczne rynki eksportowe Kazachstan Nadal istnieje tam potrzeba budowy takich obiektów jak salony sprzedaży samochodów, hotele lub centra handlowe. Inną szansą dla polskich przedsiębiorców jest modernizacja rolnictwa, która stworzy zapotrzebowanie na nowoczesne maszyny i urządzenia mechaniczne. Wśród perspektywicznych branż wymienia się również przemysł rolnospożywczy oraz meblarski. O atrakcyjności tego rynku stanowi też pozytywna opinia i zaufanie jakim cieszą się polscy przedsiębiorcy bardzo dobry stosunek wysokiej jakości do ceny, łatwość w nawiązywaniu kontaktów oraz zrozumienie potrzeb klienta. Iran Bardzo perspektywiczny rynek, a zwłaszcza w kontekście tamtejszej branży turystycznej. Władze Iranu chcą aby do 2025 roku liczba turystów odwiedzających ich kraj wzrosła do 20 mln rocznie, co będzie się wiązało z wielomilionowymi inwestycjami w rozbudowę bazy hotelowej, infrastruktury oraz transportu lotniczego. Plan inwestycji obejmował będzie około 1300 projektów, z których kilkaset to cztero- lub pięciogwiazdkowe hotele. Indie Wśród branż, którymi zainteresować się mogą rodzimi przedsiębiorcy są m.in. indyjski sektor rolniczy i około-rolniczy. Jest on bowiem mało efektywny i dosyć mocno zacofany, co tworzy dużą szanse dla polskich przedsiębiorców specjalizujących się w dostarczaniu ciągników, maszyn rolniczych i maszyn dla przemysłu spożywczego. Do najbardziej perspektywicznych sektorów należy także zaliczyć branżę medyczną, meblarską, kosmetyczną, transport, infrastrukturę oraz budownictwo. NATURALNIE PERSPEKTYWICZNYM RYNKIEM DLA POLSKICH PREDSIĘBIORCÓW SĄ TAKŻE KRAJE UE, SZCZEGÓLNIE NIEMCY I WIELKA BRYTANIA 14
Polisa na świat UBEZPIECZENIE DLA MAŁYCH I ŚREDNICH PRZEDSIĘBIORCÓW (KLIENTÓW PKO Banku Polskiego) Możliwość ubezpieczenia krajowego obrotu, jak również eksportu; Ubezpieczenie wyłącznie na zasadzie dłużnika niezwanego, umożliwiające włączenie każdego odbiorcy, który spełnia wymagania określone przez KUKE bez konieczności formalnego zgłaszania dłużnika do ubezpieczenia wraz z jego szczegółowymi danymi; Maksymalne uproszczenie zawarcia umowy ubezpieczenia umożliwiające jej zawarcie w krótkim czasie podczas wizyty w banku, bez konieczności dostarczania jakichkolwiek dodatkowych (poza bankowymi) dokumentów; Krótka zwłoka kwalifikująca do zgłoszenia szkody tylko 60 dni od daty płatności za fakturę; Zakres ubezpieczenia uwzględnia ryzyko handlowe w obrocie krajowym, a dodatkowo przy eksporcie ryzyko polityczne; W zależności od wielkości przedsiębiorstwa (wielkości obrotu w kredycie) możliwość wyboru jednego z czterech wariantów ubezpieczenia. 15
Wsparcie polskich firm w ekspansji zagranicznej pierwszy wspólny projekt PKO Banku Polskiego i KUKE Warszawa, 26 czerwca 2017 r.