Sylwia Łazarewicz Kilka uwag o charakterze sankcji sprzecznych z ustawą uchwał wspólników spółek kapitałowych. Studia Prawnoustrojowe nr 24,

Podobne dokumenty
o d ro z m ia r u /p o w y ż e j 1 0 c m d ł c m śr e d n ic y 5 a ) o ś r e d n ic y 2,5 5 c m 5 b ) o śr e d n ic y 5 c m 1 0 c m 8

O bjaśn ien ia. do in form acji o przeb iegu w yk on an ia plan u finansow ego za I -sze półrocze 2018r.

HTML/OA.jsp?page=/dm/oracle/apps/xxext/rep/xxre

Echa Przeszłości 11,

p. a y o o L f,.! r \ ' V. ' ' l s>, ; :... BIULETYN

OGŁOSZENIE O ZAMÓWIENIU - roboty budowlane

IN ST Y T U T TECHNOLOGII E LEK T R O N O W E

ZARZĄDZENIE NR 72/2019 WÓJTA GMINY CZERNIKOWO z dnia 29 sierpnia 2019 r.

H a lina S o b c z y ń ska 3

ZARZĄDZENIE NR 43/2019 WÓJTA GMINY CZERNIKOWO z dnia 24 maja 2019 r.

z dnia 1 marca 2019 r. zarządza się co następuje:

ZARZĄDZENIE NR 63/2018 WÓJTA GMINY CZERNIKOWO z dnia 28 września 2018 r.

PROJEKT DOCELOWEJ ORGANIZACJI RUCHU DLA ZADANIA: PRZEBUDOWA UL PIASTÓW ŚLĄSKICH (OD UL. DZIERŻONIA DO UL. KOPALNIANEJ) W MYSŁOWICACH

Ekonomiczne Problemy Usług nr 74,

Aleksandra Sikorska-Lewandowska Zarzut nieważności uchwały zgromadzenia wspólników

Michał Hejbudzki Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z dnia 9 grudnia 2011 r., sygn. III CZP 79. Studia Prawnoustrojowe nr 24,

Katedra Teorii Literatury Uniwersytetu Warszawskiego. Biuletyn Polonistyczny 8/22-23,


Rozporządzenie. Zarządzenie

Magdalena Rzewuska Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 19 kwietnia 2012 r., sygn. IV CSK 459. Studia Prawnoustrojowe nr 24,

ZARZĄDZENIE NR 2/2018 PREZYDENTA MIASTA KATOWICE. z dnia 23 listopada 2018 r. w sprawie zmian w planie finansowym na 2018 rok

Cena prenumeraty rocznej - 516»- z ł

R O Z D Z IA Ł 1. P R Z E S T R Z E N IE I F O R M Y...

Polska Ludowa, t. VII, 1968 Ż O Ł N IE R Z Y P O L S K IC H ZE S Z W A JC A R II

Zbigniew Kopacz Utrata mocy obowiązującej aktu prawa miejscowego na skutek wydania roztrzygnięcia nadzorczego lub orzeczenia sądu administracyjnego

Dziennik Urzędowy. Województwa B iałostockiego. Uchwały rad. Porozumienia. Uchwała N r I I /10/94 Rady Gminy w Gródku. z dnia 8 lipca 1994 r.

Jan Prokop "Eros i Tanatos. Proza Jarosława Iwaszkiewicza ", Ryszard Przybylski, Warszawa 1970, Czytelnik, ss. 368, 2 nlb.

Anna Franusz Charakter prawny ugody sądowej oraz skutki prawne jej zawarcia. Studia Prawnoustrojowe nr 24,

OPORNIKI DEKADOWE Typ DR-16

Andrzej Zieliński Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z dnia 4 lutego 1987 r. (III CZP 104. Palestra 33/11-12( ),

Andrzej Rembieli±ski Odpowiedzialno µ za wypadki samochodowe w nowym kodeksie cywilnym. Palestra 8/10(82), 20-31

Krystyna Ziołkowska Prawne podstawy nabycia prawa do renty rodzinnej na tle orzecznictwa sądowego. Studia Prawnoustrojowe nr 24,

Uchwa y Wydzia u Wykonawczego Naczelnej Rady Adwokackiej. Palestra 8/6(78), 70-76

Agnieszka Malarewicz-Jakubów Roszczenie względem obdarowanego o uzupełnienie zachowku. Studia Prawnoustrojowe nr 24,

r iowia'tu,1o^dfcy, zijrvądzt^4c^j człon k a organ u za rzą d za ją cego p ow iatow ą osob ą praw n ą o ra z osob y

ZARZĄDZENIE NR 243/13 WÓJTA GMINY HAJNÓWKA z dnia 12 listopada 2013 roku w sprawie projektu budżetu gminy na 2014 rok

Katarzyna Cygan Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 2 czerwca 2010 r., sygn. akt CZP 37. Studia Prawnoustrojowe nr 24,

Uchwała N r... Rady Gminy Mielec z dnia... w sprawie zmian w Wieloletniej Prognozie Finansowej Gminy Mielec

Sławomir Dalka Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 3 czerwca 1987 r., I CR 120. Palestra 34/2-3( ), 76-82

Agnieszka Ogonowska Gry intertekstualne na tekście filmowym : opis mechanizmów

UCHWAŁA Nr Rady Gminy Gołuchów z dnia roku

ŚLĄSK ZAOLZAŃSKI POWRÓCIŁ DO POLSKI ZAW. M A S Z Y N IS T» W KOLEJOW YCH


Rozdział 1. Nazwa i adres Zamawiającego Gdyński Ośrodek Sportu i Rekreacji jednostka budżetowa Rozdział 2.

) ' 'L. ' "...? / > OŚWIADCZENIE M AJĄTKOW E ' -Aji,Aj ' radnego gm iny

Janusz Szwaja Zmiana skapitalizowanej renty. Palestra 8/10(82), 14-20

Strzyżewska, Małgorzata "Polski Związek Zachodni ", Michał Musielak, Warszawa 1986 : [recenzja]

Studia Prawnoustrojowe nr 9,

Gdyńskim Ośrodkiem Sportu i Rekreacji jednostka budżetowa

OŚWIADCZENIE MAJĄTKOWE

Ius Matrimoniale 10 (16),

A. Bądkowski Orzecznictwo Sądu Najwyższego w sprawach adwokackich. Palestra 5/8(44),

PRAWO SPÓŁEK HANDLOWYCH

Lucjan Ostrowski Zarzut potrącenia w procesie adhezyjnym. Palestra 7/7-8(67-68), 35-41

Hanna Frąckowiak Zaświadczenie Wojewódzkiej Komisji ds. Orzekania o Zdarzeniach Medycznych jako szczególny tytuł wykonawczy

P r o j e k t P l a n u f i n a n s o w e g o n a r o k

А С Т Л U N I V E R S I T A T I S L O D Z I E N S I S KSZIALLLNIL POLOM S14 c m ; CUDZOZIEMCÓW. tinŕbaru Janouaka ( W a r s z a w a )

ZARZĄDZENIE NR 123/2019 PREZYDENTA MIASTA KATOWICE. w sprawie zmian budżetu miasta Katowice na 2019 rok. zarządza się, co następuje:

Arkadiusz Monkiewicz Dostęp sądu do informacji objętych tajemnicą bankową w postępowaniu cywilnym. Studia Prawnoustrojowe nr 26,

Studia Prawnoustrojowe nr 24,


Mariusz Czyżak Cyberprzestępczość bankowa i środki jej zwalczania. Ekonomiczne Problemy Usług nr 123,

Zdzisław Krzemiński Aplikacja adwokacka w świetle nowych przepisów. Palestra 8/2(74), 6-11

Jerzy Jodłowski Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 13 października 1986 r., I CR 276. Palestra 31/12(360),

Zawód: stolarz meblowy I. Etap teoretyczny (część pisemna i ustna) egzaminu obejmuje: Z ak res wi ad omoś c i i u mi ej ę tn oś c i wł aś c i wyc h d

Rozdział 1. Nazwa i adres Zamawiającego Gdyński Ośrodek Sportu i Rekreacji jednostka budżetowa Rozdział 2.

[ m ] > 0, 1. K l a s y f i k a c j a G 3, E 2, S 1, V 1, W 2, A 0, C 0. S t r o n a 1 z 1 5

Paweł Lewandowski Podmioty legitymowane czynnie do udzielenia prokury. Studia Prawnoustrojowe nr 24,

ORGAN NIEZALEŻNY DLA WYCHOWANIA F IZ Y C Z N E G O M Ł O D ZIE ŻY.

(12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11)

Magdalena Rzewuska, Maciej Rzewuski Elementy treści podpisu wystawcy weksla. Studia Prawnoustrojowe nr 9,

BIULETYN. liii. R o k X IV M g n

Powództwo z art. 189 k.p.c. w przypadku wadliwych uchwał rady nadzorczej spółki kapitałowej

UCHWAŁA Nr XVIII / 94 /2016 RADY GMINY W CZERNIKOWIE. z dnia 28 października 2016 roku

UMOWA ZLECENIA. M inisterstw em Pracy i Polityki Społecznej w W arszaw ie przy ul. Now ogrodzkiej 1/3/5

Zarządzenie NR 2237/2018 PREZYDENTA MIASTA KATOWICE. z dnia 30 października 2018 r. w sprawie zmian w budżecie miasta Katowice na 2018 rok

UCHWAŁA Nr XXIV /123 / 2017 RADY GMINY W CZERNIKOWIE. z dnia 31 marca 2017

W N IO SEK O PR Z EN IESIEN IE R A C H U N K U PŁ A T N IC Z EG O PR Z EZ K O N SU M EN T A

WNIOSEK O PONOWNE USTALENIE PRAWA DO RENTY Z TYTUŁU NIEZDOLNOŚCI DO PRACY

Dypi. inż. Tadeusz Marcinkiewicz FINKEŁ, BRATTER BACH LW Ó W, SŁO NECZNA 4 9, TEL T E O D O R T O R E N T Z W K ĘT A C H.

Kamil Gorzka Rewolucja w edukacji i nauczaniu : neurodydaktyka. Humanistyka i Przyrodoznawstwo 21,

, , , , 0

SPECYFIKACJA ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA

Zawód: monter instalacji i urządzeń sanitarnych I. Etap teoretyczny (część pisemna i ustna) egzaminu obejmuje: Z ak res w iadomoś ci i umieję tnoś ci

I n f o r m a c j e n a t e m a t p o d m i o t u k t ó r e m u z a m a w i a j» c y p o w i e r z y łk p o w i e r z y l i p r o w a d z e p o s t p

Bronisław Dobrzański Jakie zmiany wprowadzi kodeks rodzinny i opiekuńczy? : (dokończenie) Palestra 8/6(78), 18-25

OŚWIADCZENIE MAJĄTKOWE

Odpowiadając na Pana zapytanie zgłoszone na sesji Rady Miejskiej w dniu 21 czerwca 2011 r. w sprawie Parku Technologicznego informuję:

Gdyńskim Ośrodkiem Sportu i Rekreacji jednostka budżetowa


z d n i a r.

ZARZĄDZENIE NR 258/17 WÓJTA GMINY HAJNÓWKA z dnia 14 marca 2017 roku. w sprawie sprawozdania finansowego z wykonania budżetu gminy za 2016 rok

Marcin Krysiński, Przemysław Miller Cloud computing : szansa i ryzyko dla firmy. Ekonomiczne Problemy Usług nr 123,

Cezary Michalski, Larysa Głazyrina, Dorota Zarzeczna Wykorzystanie walorów turystycznych i rekreacyjnych gminy Olsztyn

Rozdział 1. Nazwa i adres Zamawiającego Gdyński Ośrodek Sportu i Rekreacji jednostka budżetowa Rozdział 2.

Audyt efektywności energetycznej dla oświetlenia

K a r l a Hronová ( P r a g a )

Florian Dorożała Zbycie udziału w spadku obejmującym gospodarstwo rolne - w świetle przepisów wprowadzających kodeks cywliny

Zawód: s t o l a r z I. Etap teoretyczny (część pisemna i ustna) egzaminu obejmuje: r e s m o ś c i i u m i e j ę t n o ś c i c i c h k i f i k j i m

CONNECT, STARTUP, PROMOTE YOUR IDEA

Transkrypt:

Sylwia Łazarewicz Kilka uwag o charakterze sankcji sprzecznych z ustawą uchwał wspólników spółek kapitałowych Studia Prawnoustrojowe nr 24, 117-125 2014

UWM S tu d ia P raw n o u stro jo w e 24 2014 Sylw ia Łazarew icz K a te d ra P ra w a G ospodarczego W ydział P ra w i A d m in istracji UW M Kilka uwag o charakterze sankcji sprzecznych z ustawą uchwał wspólników spółek kapitałowych Uwagi wprowadzające P rzep isy k o d ek su spółek h andlo w y ch1 u m o żliw iają z a sk a rż a n ie w a d liw ych uch w ał w spólników spółek kapitało w y ch w drodze pow ództw a o stw ie r dzenie niew ażności o raz pow ództw a o u ch y len ie uchw ały. Zgodnie z zam ierz e n ie m ustaw odaw cy, u k sz ta łto w a n ie dw óch odrębnych in stru m e n tó w m iało w prow adzać k laro w n y podział n a u chw ały zask a rż a ln e o raz u chw ały n iew ażne z m ocy p raw a. Po la ta c h obow iązyw ania now ego k o d eksu w d alszy m ciągu toczy się spór, ja k ą w istocie san k cję przew id zian o d la sp rzeczn y ch z u sta w ą u ch w ał w spólników spółek kapitało w y ch. Czy a rt. 252 1 (a rt. 425 1) k.s.h.2 odw ołuje się do sankcji n iew ażn ości b ezw zględ n ej, o ja k ie j m ow a w a rt. 58 1 k.c., czy też w p ro w ad za odrębny rodzaj sankcji cyw iln o p raw nej, kw alifikow anej n a w e t ja k o niew ażność w zg lęd n a (w zruszalność)? P o la ry zacja stan o w isk w d o k try n ie z n a la z ła swój w y raz rów nież w orzecznictw ie, k tó re p ozostaje podzielone, i to pom im o u chw ały 7 sędziów z 1 m a rc a 2007 r.3, gdzie SN opow iedział się za d ru g im z o m aw ianych stan o w isk, tj. b ra k ie m m ożliw ości zasto so w an ia a rt. 58 1 k.c. do oceny sk u tk ó w p raw n y ch w ad liw ych u ch w ał zgro m adzeń spółek k apitało w y ch4. 1 Ustawa z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (tekst jedn. Dz.U. z 2013 r., poz. 1030) - dalej: k.s.h. 2 Stosownie do treści art. 252 1 (art. 425 1) k.s.h. podmiotom wymienionym w art. 250 (art. 422 2) k.s.h. przysługuje prawo do wytoczenia przeciwko spółce powództwa o stwierdzenie nieważności sprzecznej z ustawą uchwały wspólników spółki z o.o. oraz spółki akcyjnej. 3 Uchwała (7) SN z 1 marca 2007 r., III CZP 94/06, OSNC 2007, nr 7-8, poz. 95. To orzeczenie wyznaczyło konsekwentną linię orzecznictwa; por. np. wyrok SN z 13 maja 2011 r., V CSK 361/10, Lex 10013; wyrok SN z 24 lutego 2011 r., III CSK 150/10, Palestra 2011, nr 5-6, s. 157. 4 M. Pyka, Niedopuszczalność stosowania art. 58 k.c. do oceny skutków prawnych nieważności uchwały zgromadzeń spółek kapitałowych, Glosa 2013, nr 1, s. 65.

118 Sylwia Łazarewicz J e d y n ą okolicznością b ezsp o rn ą, zarów no w o pinii p rzed staw icieli n a u k i p ra w a, ja k i ju d y k a tu ry, je s t fa k t, że w yrok stw ierd zający niew ażność u ch w a ły w spólników sprzecznej z u s ta w ą m a c h a ra k te r ex tunc, tj. w yw iera sk u te k od m o m e n tu jej podjęcia. N iem niej ju ż c h a ra k te r tego w y ro k u (d e k la ra to ry j n y b ądź k o n sty tu ty w n y ), a ta k ż e s ta tu s u chw ały w o k resie poprzedzającym jego w ydanie je s t wysoce sp o rn y 5. W brew pozorom c h a ra k te r p ra w n y sankcji w adliw ych u ch w ał w sp ó ln i ków spółek k apitało w y ch nie je s t w yłącznie k w e stią d o k try n aln ego z a sz e re g ow ania, ale m a daleko idące konsekw encje p ra k ty c z n e. S tą d też w d n iu 7 lu tego 2013 r. P ierw szy P rezes SN w niósł o podjęcie p rzez sk ła d 7 sędziów S N u ch w ały w przedm iocie c h a ra k te ru p raw n ego sp rzeczn y ch z u s ta w ą u ch w ał w spólników spółki z o.o. i ak cjo n ariu szy spółki akcyjnej, p y tając: czy s ą one bezw zględnie niew ażne, czy też n ależy p rzyjąć ich w zru szaln o ść, o rzek a n ą k o n sty tu ty w n ie przez sąd? W p rz e d e d n iu ogłoszenia sta n o w isk a S ą d u N ajw yższego w a rto się zatem p okusić o w sk azan ie arg um entów, k tó re p rzy ro z strz y g a n iu przedm iotow ego z a g a d n ie n ia pow inny być b ra n e pod uw agę. Sankcja bezwzględnej niew ażności uchw al wspólników sprzecznych z ustaw ą W polskiej n a u ce p ra w a zasadniczo w sk azu je się n a cztery rodzaje n ie w ażności czynności p raw n y ch: czynności n iew ażn e b ezw zględ n ie, czynności n iew ażn e w zględ n ie (n azy w an e też w zru szaln y m i lu b u n iew ażn ialn y - m i), czynności n iezu p ełn e (k tó ry ch bezsk u teczność je s t zaw ieszona, zw ane też kulejącym i ), czynności w zględ n ie b ezsk u teczn e6. P oza tą k la sy fik a cją pozostają przy p ad k i, w któ ry ch n ie sposób oceniać w ażność podjętej czynności p ra w n e j7, poniew aż je s t o n a d o tk n ię ta ta k ciężkim i w ad am i, iż nie m oże być tra k to w a n a ja k o ośw iadczenie w oli8. P rz e p is a rt. 58 1 k.c. stan o w i, iż: czynność p ra w n a sp rzeczna z u s ta w ą albo m a jąca n a celu obejście u sta w y je s t n iew ażn a, ch y b a że w łaściw y p rz e p is p rzew iduje in n y sk u te k, w szczególności te n, iż n a m iejsce n iew ażn y ch p o sta n o w ie ń czynności p ra w n e j w chodzą o d p o w iednie p rz e p isy u s ta w y. Choć cytow any p rzep is nie w sk azu je, ja k ie cechy p o w in n a m ieć niew ażność 5 T. Szczurowski, Wadłiwość czynności prawnych spółek kapitałowych na tłe sankcji kodeksu cywiłnego, Warszawa 2012, s. 301-302. 6 Por. A. Wolter, J. Ignatowicz, K. Stefaniuk, Prawo cywiłne. Zarys części ogółnej, Warszawa 1998, s. 327 i nast.; Z. Radwański, Prawo cywiłne - część ogółna, Warszawa 1999, s. 292 i nast. 7 Por. Z. Radwański, op. cit., s. 292-293. 8 J. Szwaja, [w:] S. Sołtysiński, A. Szajkowski, A. Szumański, J. Szwaja, Kodeks spółek handłowych. Komentarz do art. 301-458 k.s.h., wyd. 2, Beck 2008, Legalis, komentarz do art. 425 k.s.h., Nb 3.

Kilka uwag o charakterze sankcji sprzecznych z ustawą uchwał wspólników spółek... 119 bezw zględna, to n a ogół p rzy jm u je się, że c h a ra k te ry z u ją ją: niew ażność czynności p raw n ej z m ocy p ra w a od początk u, tj. od m o m e n tu jej d o k o n an ia (ipso iure), m ożliw ość p o w ołania się n a n ią p rzez każdego, kto m a in te re s p raw n y w dow olnym czasie oraz u w zg lęd n ian ie tego s ta n u przez sąd z u rz ę d u w k ażd y m p o stęp o w an iu, co do zasa d y d efin ity w n y c h a ra k te r9, a zatem b ra k m ożliw ości konw alidacji niew ażn o ści10. W ypow iedzi zw olenników p rz y p isa n ia sp rzeczn y m z p ra w e m uchw ałom w spólników spółek k apitało w y ch sankcji bezw zględnej niew ażności o p a rte są n a podobnej arg u m e n ta c ji. T ra k tu ją oni p rzep isy k o d eksu spółek handlow ych dotyczące z a sk a rż a n ia u ch w ał (tj. ogran iczen ie k rę g u leg ity m o w an y ch do w ytoczenia pow ództw a o raz te rm in u, w k tó ry m m o żn a ta k i pozew złożyć) w yłącznie jak o regulacje p ro c e d u ra ln e, m a te ria ln o p ra w n e j p o d staw y n iew ażności u p a tru ją c w a rt. 58 1 k.c. N a poparcie takiego sta n o w isk a p rz y ta c z an e są a rg u m e n ty w ynikające z w y k ład n i lite ra ln e j, system ow ej oraz funkcjo n aln ej regulacji pow ództw a o stw ierd zen ie niew ażn o ści uchw ały. P rzed staw iciele d o k try n y w sk a z u ją n a niecelow ość w y o d ręb n ian ia pow ództw a o u ch y len ie (k tó re n iew ątp liw ie s k u t kuje w zru szen iem uchw ały) od pow ództw a o stw ierd zen ie niew ażności, je ś liby w obu p rz y p a d k a c h obarczać u ch w ałę tą sa m ą sa n k c ją 11. Tę arg u m e n ta c ję w sp ie ra w y k ład n ia lite ra ln a a rt. 252 1 (a rt. 425 1) k.s.h., gdzie m ow a je s t je d y n ie o stw ie rd z e n iu n iew ażn o ści u c h w a ły 12. T ak a re d a k c ja p rzepisó w p rz e m a w ia za sta n o w isk ie m, iż są d sw ym o rzeczen iem n ie u n ie w a ż n ia uchw ały, lecz jed y n ie stw ierd za, tj. urzędow o i oficjalnie u s ta la, że u ch w ała ju ż w cześniej nie była w a ż n a 13. Z w olennicy p rz y p isa n ia u chw ałom sprzeczn y m z u s ta w ą sankcji n iew ażności bezw zględnej p rz y jm u ją rów nież, że p rz e m a w ia za n ią ta k ż e p rzep is a rt. 252 4 (a rt. 425 4) k.s.h., k tó ry zezw ala n a p o d n iesien ie z a rz u tu niew ażności uchw ały, m im o że n ie z o sta ła o n a stw ierd zo n a w yrokiem sąd o wym. Skoro bow iem u staw o d aw ca zezw olił n a pow ołanie się n a niew ażność uchw ały, m im o b ra k u u p rzed n ieg o ro z strz y g n ię c ia sądow ego tej k w estii, oznacza to, że niew ażność istn ieje z mocy praw a. T rzeba też zauw ażyć, iż gdyby rzeczyw iście do u n iew ażnienia uchw ały dochodziło jedynie poprzez w y danie orzeczenia, to b ra k w yroku oznaczałby, że u ch w ała pozostaje w mocy - podniesienie w ów czas z a rz u tu niew ażności byłoby b ezpodstaw n e14. 9 Poza wyjątkami zob. np. art. 14 2 k.c., art. 945 2 k.c., art. 17 2 k.s.h. 10 Por. A. Wolter, J. Ignatowicz, K. Stefaniuk, op. cit., s. 328-329; Z. Radwański, op. cit., s. 293-294; S. Rudnicki, [w:] S. Dmowski, S. Rudnicki, Komentarz do Kodeksu cywilnego. Księga pierwsza. Część ogólna, Warszawa 2001, t. 1, s. 191-192; P. Księżak, [w:] M. Pyziak- Szafnicka (red.), Kodeks cywilny. Część ogólna, Warszawa 2009, komentarz do art. 58 k.c. 11 T. Szczurowski, op. cit., s. 301-302. 12 M. Gutowski, Sankcja nieważności na tle uchwał organów spółek kapitałowych, Przegląd Prawa Handlowego 2007, nr 12, s. 22. 13 J. Szwaja, op. cit., komentarz do art. 425 k.s.h., Nb 5. 14 T. Szczurowski, op. cit., s. 304-306.

120 Sylwia Łazarewicz Za poglądem, w m yśl którego w a rt. 252 1 i w a rt. 425 1 k.s.h. u staw o d aw ca p rzew id ział san k cję bezw zględnej n iew ażności, najm ocniej je d n a k p rz e m a w ia a rg u m e n t, iż konieczność re sp e k to w a n ia b ezp raw n ej u c h w a ły do czasu stw ie rd z e n ia jej niew ażności p rzez są d 15 (przy z reg u ły długim o k resie o czekiw ania n a upraw o m o cn ien ie się w yroku) sk ła n ia do podejm ow a n ia b ezpraw n y ch ro zstrzygnięć, k tó re w o k resie sp o ru w iązać b ę d ą spółkę i jej o rg an y oraz w yw oływ ać sk u tk i wobec osób trzecich 16. N a g ru n cie obow iązującej reg u lacji k o d ek su spółek h an d lo w y ch w ięk szość p rzed staw icieli n a u k i p ra w a u z n a je zatem, że w przedm iotow ej sy tu acji m a m y do c z y n ien ia z s a n k c ją n iew ażn o ści bezw zg lęd n ej (w ro z u m ie n iu a rt. 58 1 k.c.) b ąd ź z jej zm odyfikow aną p o sta c ią 17. Zgodnie z ty m p o g lądem, u c h w ała sp rzeczn a z u s ta w ą je s t w ięc n ie w a ż n a z m ocy p ra w a, a w yrok są d u zap ad ły n a sk u te k pow ództw a w niesionego n a p o d staw ie a rt. 252 lu b a rt. 425 k.s.h. m a pow yższą okoliczność jed y n ie p o tw ierdzić orzeczeniem o c h a ra k te rz e d e k la ra ty w n y m 18. P ra w d ą je st, że tru d n o u z n ać san k cję w y n ik a ją c ą z a rt. 252 (a rt. 425) k.s.h. za niew ażn o ść b ezw zględną w ro z u m ie n iu a rt. 58 1 k.c. R ację m a ją ci p rzed staw iciele doktryny, k tó rz y w sk azu ją, że niew ażność u chw ały n ie sp ełn ia p rzynajm n iej trz e c h podstaw ow ych cech c h a ra k te ry z u ją c y c h niew ażność b ezw zględną: nie m oże być przez sąd uw zględnio n a z u rz ę d u, do skutecznego 15 S. Sołtysiński, [w:] S. Sołtysiński (red.), System Prawa Prywatnego, t. 17B, s. 593-594. Por. polemiki co do skutków dla ochrony obrotu: S. Sołtysiński, Nieważne i wzruszalne uchwały zgromadzeń spółek kapitałowych, Przegląd Prawa Handlowego 2006, nr 1, s. 8-9; M.S. Tofel, Nieważność uchwał na gruncie art. 252 1 k.s.h. i art. 425 1 k.s.h., Przegląd Prawa Handlowego 2006, nr 8, s. 20-22; A. Zbiegień-Turzańska, Sankcje wadliwych uchwał zgromadzeń spółek kapitałowych i spółdzielni, Warszawa 2012, s. 174-175. 16 M. Spyra, [w:] S. Włodyka (red.), System Prawa Handlowego, t. 2: Prawo spółek handlowych, wyd. 2, Warszawa 2012, s. 1286-1287. 17 Tak m.in. S. Sołtysiński, Nieważne i wzruszalne uchwały..., s. 10-12; idem [w:], System Prawa Prywatnego, t. 17B, s. 592 i nast.; M. Gutowski, op. cit., s. 19 i nast.; J.P. Naworski, [w:] R. Potrzeszcz, T. Siemiątkowski (red.), Kodeks spółek handlowych. Komentarz. Spółka akcyjna, Warszawa 2003, s. 808; K. Strzelczyk [w:], R. Potrzeszcz, T. Siemiątkowski (red.), Kodeks spółek handlowych. Komentarz. Spółka z o.o., Warszawa 2011, s. 500; A. Kidyba, Kodeks spółek handlowych. Komentarz, t. I, Warszawa 2007, s. 1047; R. Czerniawski, Komentarz do art. 425 kodeksu spółek handlowych, Warszawa 2004, s. 570; R. Pabis, [w:] J. Bieniak, M. Bieniak, G. Nita-Jagielski i in., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, wyd. 2, Beck 2012, Legalis, komentarz do art. 252 k.s.h., Nb 9; A. Szajkowski, M. Tarska, [w:] S. Sołtysiński, A. Szajkowski, A. Szumański, J. Szwaja, Kodeks spółek handlowych, t. II, komentarz do art. 252 k.s.h., Nb 2; J. Bieniak, M. Bieniak, [w:], J. Bieniak, M. Bieniak, G. Nita-Jagielski i in., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, komentarz do art. 425 k.s.h., Nb 1; M. Litwińska-Werner, Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2007, s. 666-667; E. Marszałkowska-Krześ. [w:] J. Okolski (red.), Spółka akcyjna. Komentarz, Warszawa 2001, s. 294; M. Wilejczyk, Stosowanie przepisów kodeksu cywilnego do wadliwych uchwał zgromadzeń wspólników spółek kapitałowych, Przegląd Prawa Handlowego 2012, nr 4, s. 24; T. Szczurowski, op. cit., s. 306-308; M. Spyra, [w:] S. Włodyka (red.), System Prawa Handlowego, t. 2, s. 1286-1287; M. Rodzynkiewicz, Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2009, s. 468; W. Jurcewicz, Nieważność uchwał w spółkach kapitałowych, Przegląd Prawa Handlowego 2008, nr 5, s. 17-20. 18 A. Zbiegień-Turzańska, op. cit., s. 172-173.

Kiłka uwag o charakterze sankcji sprzecznych z ustawą uchwal wspólników spółek... 121 pow ołania się n a n ią konieczne je s t co do zasad y u z y sk an ie w y ro k u sądow ego stw ierd zająceg o tę niew ażność, a nie je s t on też w y d aw any w sk u te k pow ództw a o p artego n a a r t. 189 k.p.c.19 N iem niej je d n a k n ależy przyjąć, że n iew ażność u ch w ał organów w łaścicielsk ich spółek k ap itało w y ch stanow i zm odyfik o w a n ą w s to s u n k u do tra d y c y jn e j sa n k c ję b ezw zględnej n iew a ż n o śc i, zm odyfikow aną, lecz sp e łn ia ją c ą zara z em jej z a sad n iczą cechę, k tó rą je s t niew ażn o ść u chw ały ex łege, tj. od chw ili jej podjęcia (ab in itio )20. Odmienna od niew ażności bezwzględnej sankcja uchwal w spólników sprzecznych z ustaw ą W nauce p ra w a w y rażan e je s t ta k ż e o dm ienne z a p a try w a n ie, zgodnie z k tó ry m u staw o d aw ca p rzew id ział w a r t. 252 i 425 k.s.h. san k cję n iew ażn o ści w zględnej21. T rzeba je d n a k zaznaczyć, że część p rzed staw icieli doktryny, sp rzeciw iając się k w alifik o w aniu sankcji u stanow io n ej we w sp o m n ianych p rz e p isa c h ja k o niew ażności bezw zględnej, nie posługuje się pojęciem w zruszaln o ści22, p o p rz e sta ją c n a z a n e g o w a n iu s k u tk u w p o staci n iew ażn o ści z m ocy p ra w a. Co ciekaw e, n a poparcie i tego sta n o w isk a przyw oływ ane s ą a rg u m e n ty w yw iedzione z w y k ład n i lite ra ln e j, funkcjo n aln ej i system ow ej reg u lacji d otyczącej z a s k a rż a n ia sp rzeczn y ch z u s ta w ą u ch w ał organów w łaścicielskich spółek k ap itało w y ch. W brew w cześniej p rzed staw io n y m poglądom zw olennicy sankcji o d m ien nej od niew ażności bezw zględnej a rg u m e n tu ją, że sam o lite ra ln e b rzm ienie przepisów nie pozw ala n a ak ceptację poglądu, że u c h w ała sp rzeczn a z u s ta w ą je s t n ie w a ż n a ex łege. Choć p r im a facie p osłużenie się zw ro tam i m ów iący 19 T. Szczurowski, op. cit., s. 304. 20 M. Wilejczyk, op. cit., s. 24-25. 21 Tak m.in. J. Frąckowiak, [w:] W. Pyzioł (red.), Kodeks spółek handłowych, komentarz do art. 425 k.s.h., Nb 1; idem, [w:] K. Kruczalak (red.), Kodeks spółek handłowych, komentarz do art. 425 k.s.h., s. 687, Nb 1; J. Szwaja, [w:] S. Sołtysiński, A. Szajkowski, A. Szumański, J. Szwaja, Kodeks spółek handłowych, t. III, komentarz do art. 425 k.s.h., Nb 5; A. Rachwał, [w:] S. Włodyka (red.), System Prawa Handłowego, t. 2A, s. 998, Nb 298; K. Zawada, Zaskarżanie uchwał współników spółki z o.o. oraz uchwał włanego zgromadzenia akcjonariuszy, [w:] A. Nowicka (red.), Prawo prywatne czasu przemian. Księga pamiątkowa dedykowana Profesorowi Stanisławowi Sołtysińskiemu, Poznań 2005, s. 600; M. S. Tofel, Nieważność uchwał..., s. 19 i nast.; M. S. Tofel, A. Pęczyk-Tofel, Sprzeczne z ustawą uchwały zgromadzeń w spółkach kapitałowych, cz. II, Prawo Spółek 2008, nr 10, s. 36 i nast.; G. Cern, Probłem nieważności uchwał z mocy prawa, Prawo Spółek 2010, nr 7-8, s. 38; A. Zbiegień-Turzańska, op. cit., s. 176-177; A. Bilewska, Dopuszczałność stwierdzenia nieważności uchwały zgromadzenia współników na podstawie art. 58 KC - głosa - I CSK 94/09, Monitor Prawniczy 2010, nr 18. s. 1029. 22 Por. J. Frąckowiak, Uchwały zgromadzeń współników spółek kapitałowych sprzeczne z ustawą, Przegląd Prawa Handlowego 2007, nr 11, s. 11 i nast.

122 Sylwia Łazarewicz m i o niew ażności i stw ie rd z e n iu niew ażności sprzecznej z u s ta w ą uchw ały m ogłoby sugerow ać san k cję niew ażności bezw zględnej, to o charakterze sankcji n ie przesądza użyta przez ustaw odaw cę term in ologia. W y k ła d n ia lite ra ln a a rt. 252 1 i a rt. 425 1 k.s.h. p row adzi jed y n ie do w n io sk u, iż m ożliw e je s t stw ierd zen ie niew ażności uchw ały, n ie daje n a to m ia s t odpow iedzi n a p y ta n ie, od jakiego m o m e n tu istn ia ła b y p o ten cjaln a n iew ażn o ść oraz n ie d e te rm in u je c h a ra k te ru o rzeczen ia stw ierd zająceg o sprzeczność u chw ały z u s ta w ą 23. Z a n ie s to s o w a n ie m n a jo s trz e js z e j s a n k c ji p r a w a m a te ria ln e g o do sp rzeczn y ch z p raw em u ch w ał w spólników jed n o zn aczn ie p rz e m a w ia ta k ż e w zgląd n a b ezp ieczeń stw o obrotu gosp o d a rczeg o 24. P rz e w id z ia n e w a rt. 252 (a rt. 425) k.s.h. pow ództw o o stw ierd zen ie niew ażności uch w ały zostało w prow adzone przez ustaw o d aw cę w łaśn ie po to, by w o d n iesien iu do u ch w ał w spólników u n ik n ą ć d z ia ła n ia klasycznej sankcji niew ażności b ezw zględnej z a rt. 58 1 k.c. R ozw iązanie to g w a ra n tu je stab iln o ść obrotu, bow iem do m o m e n tu stw ie rd z e n ia niew ażności w p o stępow aniu sądow ym u c h w a ła funkcjonuje w obrocie p ra w n y m i w yw ołuje sk u tk i p ra w n e 25. P rz y jęcie dopuszczalności zasto so w an ia a rt. 58 1 k.c. ja k o p o d staw y bezw zględnej niew ażn o ści uchw ały, a zate m dopuszczenie m ożliw ości pow oływ ania się n a n ią w sy tu acji, gdy n ie został w ydany praw om ocny w yrok stw ierd zający tę w adliw ość, rodzi n iebezpieczeństw o m a n ip u lo w a n ia z a rz u te m sprzeczności u ch w ały z praw em. J e s t ono ty m pow ażniejsze, że kodeks spółek handlow ych n ie z aw iera w y raźnych i jed n o zn aczn y ch u n o rm o w ań, n a p o d staw ie k tó ry ch m o żna w sk azać przyczyny niew ażn o ści u chw ały 26. P rzeciw sankcji n iew ażn o ści bezw zględnej w o d n ie sie n iu do u ch w ał w spólników z d a ją się zate m p rz e m aw iać w zględy fu n k c jo n a ln e o raz ra tio legis m e c h a n iz m u z a s k a rż a n ia u ch w ał u reg u lo w an eg o w kodek sie spółek handlow ych. T rudno sobie bow iem w yobrazić konsekw encje, do ja k ic h prow adziłoby podw ażenie u ch w ał w spólników p odjętych w ciąg u k ilk u la t is tn ie n ia spółki27. A utorzy k w estio n u jący pogląd o niew ażności bezw zględnej sprzecznych z u sta w ą uchw ał w spólników podnoszą także, że art. 252 1 i art. 425 1 k.s.h. 23 A. Pęczyk-Tofel, M.S. Tofel, Wpływ wadliwych aktów głosowania na ważność uchwał zgromadzeń w spółkach kapitałowych, Przegląd Prawa Handlowego 2007, nr 8, s. 23. 24 Taki argument został podniesiony w wyroku SN z dnia 13 lutego 2004 r., II CK 438/02, OSP 2006, z. 5, poz. 53. Tak też: J. Frąckowiak, Uchwały..., s. 9 i nast.; A. Koch, Sankcja nieważności niektórych czynności prawnych spółek kapitałowych, dokonanych bez uchwały wspólników, [w:] Prawo prywatne czasu przemian..., s. 6; K. Zawada, op. cit., s. 600 za: B. Stelmach, Zaskarżanie uchwał wspólników spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i walnego zgromadzenia akcjonariuszy, Kwartalnik Prawa Prywatnego 2012, z. 2, s. 376-377. 25 M. Pyka, op. cit., s. 69-70. 26 A. Koch, Charakter sankcji wobec sprzecznych z prawem uchwał spółek kapitałowych, Przegląd Prawa Handlowego 2007, nr 2, s. 6; por. także J. Frąckowiak, Glosa do wyroku SN z 22.04.1999 r, II CKN 266/98, OSP 2000, nr 4, poz. 64. 27 K. Osajda, Wadliwe uchwały organów spółek kapitałowych w najnowszym orzecznictwie Sądu Najwyższego, Glosa 2012, nr 2, s. 17.

Kiłka uwag o charakterze sankcji sprzecznych z ustawą uchwal wspólników spółek... 123 są ty m i p rzep isam i szczególnym i, o k tó ry ch w spom ina ustaw o d aw ca w a rt. 58 1 in fin e k.c., stan o w iąc, że w łaściw y p rzep is m oże przew idyw ać in n y sk u te k d o k o n an ia czynności niezgodnej z u s ta w ą lu b celem jej obejścia28. Z w ażyw szy bow iem, iż u staw o d aw ca p rzew id ział o d m ienny k a ta lo g p rz e sła n e k niew ażności o raz stw ie rd z e n ia niew ażności odpow iednio w św ietle kod ek su cyw ilnego i k o d eksu spółek h an d lo w y ch 29, n ależy z a te m przyjąć, że a rt. 252 1 i a rt. 425 1 k.s.h. sta n o w ią lex specialis w sto su n k u do przepisów k o d eksu cyw ilnego. T akże dopuszczalność pow oływ ania się n a z a rz u t niew ażn o ści (a rt. 252 4 i a rt. 425 4 k.s.h.) nie m oże stan o w ić a rg u m e n tu n a rzecz u z n a n ia, że sprzeczne z u s ta w ą u chw ały s ą d o tk n ię te san k c ją niew ażności ex lege. P o d n iesien ie z a rz u tu niew ażności u chw ały n ie o znacza bow iem, że ja k o n iew ażn a zn ik n ie o n a z obrotu. W ręcz przeciw nie - z o stan ie o n a pozbaw iona s k u t ków p raw n y ch jed y n ie w sto su n k a c h pom iędzy sp ó łk ą a osobą, k tó ra ta k i z a rz u t p o d n io sła i tylko w p o stępow aniu, w ra m a c h k tórego podniesiono z a rz u t. P oniew aż sąd n ie m oże uw zględnić z u rz ę d u niew ażności uchw ały, wobec pozostałych podm iotów u c h w ała będzie w ażn a. Z a rz u t z a rt. 252 4 i a rt. 425 4 k.s.h. m a bow iem c h a ra k te r jed y n ie o b ro n n y i z c a łą pew nością nie m oże stan o w ić p o d staw y pow ództw a. Jeg o fu n k cja sp ro w ad za się więc w yłącznie do m ożliw ości obrony p rz e d n egaty w n y m i k o n sek w en cjam i w y n i kającym i z fu n k cjo n o w ania w obrocie sprzecznej z p raw em uchw ały 30. N a jd o n io śle jsz y m a rg u m e n te m p rz y w o ły w a n y m p rz e z p rzeciw n ik ó w san k cji bezw zględnej niew ażności uch w ał je s t je d n a k pow ołanie się n a is tn ie nie w kodek sie spółek h an d lo w y ch kom pleksow ego i autonom icznego sy ste m u u su w a n ia z o b ro tu w adliw ych u ch w ał w spólników spółek kap itało w y ch. Zgodnie z a rt. 2 k.s.h., w sp ra w a c h z z a k re su o rg anizacji i funkcjonow ania spółek p rz e s ła n k ą sto so w an ia przepisów k o d eksu cyw ilnego je s t b ra k re g u la cji tej k w e stii w kodek sie spółek h andlo w y ch31. A rt. 252 (a rt. 425) k.s.h. u jm u je regulację k w estio n o w ania praw idłow ości u ch w ał zgro m adzeń w spólników w sposób kom pleksow y pod w zględem podm iotow ym, przedm iotow ym 28 Tak J. Frąckowiak, Uchwały..., s. 9; J. Frąckowiak, [w:] J. Frąckowiak, A. Kidyba, W. Popiołek, W. Pyzioł, A. Witosz, Kodeks spółek handłowych. Komentarz, Warszawa 2008, s. 856-857; A. Koch, Charakter sankcji..., s. 9; K. Zawada, op. cit., s. 601-602; M.S. Tofel, Nieważność uchwał w świetłe art. 252 1 k.s.h. i art. 425 1 k.s.h., Przegląd Prawa Handlowego 2006, nr 8, s. 20-23; uzasadnienie uchwały SN z 1 marca 2007 r., III CZP 94/06, OSN 2007, nr 7-8, poz. 95. 29 A. Pęczyk-Tofel, M.S. Tofel, Wpływ wadłiwych aktów głosowania..., s. 23. 30 B. Stelmach, op. cit., s. 377-378. 31 Por. M. Pazdan, Kodeks spółek handłowych a Kodeks cywiłny, Państwo i Prawo 2001. nr 2, s. 32-33. Autor ten wskazuje, że stosowanie norm kodeksu cywilnego można dopuścić jedynie wtedy, gdy przedmiotowa kwestia nie została uregulowana w kodeksie spółek handlowych w ramach materii, w której się pojawiła i nie zachodzą przesłanki do zastosowania analogii do innych przepisów k.s.h. (anałogia łegis), brak jest również podstaw do przyjęcia tzw. regulacji negatywnej w k.s.h.

124 Sylwia Łazarewicz i czasow ym, w sk azu jąc precyzyjnie i w yczerpująco p rz e sła n k i, try b, term iny, osoby u p raw n io n e o raz sk u tk i z a sk a rż e n ia u chw ały 32. Z bieżność hipotezy a rt. 252 1 i art. 425 1 k.s.h. z hipotezą art. 58 1 w yklucza zatem tw ierdzen ie o b ra k u regulacji w kodeksie spółek handlow ych, a w konsekw encji m ożliw ość stosow ania norm y a rt. 58 1 k.c. za p ośrednictw em a rt. 2 k.s.h.33 P o n iew aż rodzaj w adliw ości i tow arzysząca jej san k cja d ają się w yw ieźć w prost z a rt. 252 i 425 k.s.h., nie m a więc potrzeby sięgania do art. 58 1 k.c.34 P rz y okazji ro z w a ż a n ia dopuszczalności zasto so w ania a r t. 58 1 k.c. do u chw ały w spólników sprzecznej z u s ta w ą podnoszony je s t ta k ż e a rg u m e n t o p a rty n a w y łączen iu p rzez ustaw o d aw cę w tre śc i a r t. 252 1 i a r t. 425 1 k.s.h. m ożliw ości sto so w an ia w o d n iesien iu do u ch w ał a rt. 189 k.p.c. stanow iącego p o d staw ę do u s ta le n ia n ie istn ie n ia p ra w a lu b sto su n k u p ra w nego. B ra k try b u p ro ceduraln eg o do u z y sk a n ia orzeczenia stw ierdzającego n iew ażn o ść u chw ały n a p o d staw ie a r t. 58 k.c. uniem o żliw ia ty m sam y m jego zasto so w an ie35. K onkluzje co do charakteru sankcji N ie w ą tp liw ie p rz y ję ta w k o d ek sie sp ó łek h an d lo w y ch re g u la c ja d la sp rzeczn y ch z u s ta w ą u ch w ał w spólników spółek k apitało w y ch nie p rz y sta je do tradycyjn ej fig u ry n iew ażności. P rzeciw nicy te o rii zasto so w ania do u ch w ał w spólników sankcji bezw zględnej niew ażności w sk a z u ją n a n ied o p u szczalność p o d d aw an ia niew ażności bezw zględnej znaczącym m odyfikacjom, a co za ty m idzie - łączen ia jej z n ieograniczoną w czasie m ożliw ością pow ołania się n a niew ażn o ść p rzez każdego oraz b ra k ie m obow iązku u w zg lęd n ien ia p rzez są d niew ażności czynności praw n ej z u rzęd u 36. Z kolei zw olennicy p rzy jęcia sankcji bezw zględnej niew ażności sprzecznych z u s ta w ą uchw ał w spólników w sk azu ją n a b ra k norm atyw nego w yliczenia cech niew ażności bezw zględnej, co um ożliw ia kw alifikow anie reg u lacji n a w e t znacznie odbiegających od tradycyjnego ujęcia tej sankcji. M ożna też rozw ażać, czy u ch w ała zgrom adzen ia spółki kapitałow ej sp rzeczna z u s ta w ą d o tk n ię ta je s t k tó rąkolw iek z tra d y cyjnych sankcji cyw ilnopraw nych, czy też m oże u staw o d aw ca sk o n stru o w ał w ty m p rz y p a d k u nowy, dotychczas n ie sp o ty k a n y ty p sankcji?37 32 A. Bilewska, op. cit., s. 1027. 33 Tak też wyrok SN z 24 listopada 2004 r., II CK 210/04, Biul. SN 2005, nr 3, s. 13. 34 A. Bilewska, op. cit., s. 1027-1028. 35 Ibidem, s. 1027-1028. Zob. również J. Szwaja, [w:] S. Sołtysiński, A. Szajkowski, A. Szumański, J. Szwaja, Kodeks spółek handlowych. t. III: Komentarz do artykułów 301-458, Warszawa 2008, s. 1335. 36 A. Zbiegień-Turzańska, op. cit., s. 173-174. 37 T. Szczurowski, op. cit., s. 306. O możliwości określenia sankcji sprzecznych z ustawą uchwał wspólników jako ważności zawieszonej wspomina K. Osajda, op. cit., s. 18.

Kilka uwag o charakterze sankcji sprzecznych z ustawą uchwal wspólników spółek... 125 Summ ary A fe w r e m a r k s o n th e n a t u r e o f s a n c tio n f o r s h a r e h o ld e r s m e e tin g r e s o lu tio n s in b r e a c h o f th e la w Key words: resolution of a company, sanction of nullity, absolute invalidity, challengeability. T he Code o f C om m ercial C om panies provides for tw o sta te m e n ts of c laim for e lim in a tin g defective re so lu tio n s of com pany sh a re h o ld e rs - for in v a lid a tio n of th e re so lu tio n a n d for its rep eal. D esp ite clearly specified a ssu m p tio n s of leg islato rs, d isp u te s concern in g th e n a tu re of th e san c tio n im posed on th e re so lu tio n of th e sh a re h o ld e rs of a com pany have contin u ed. Actually, th e only u n q u e stio n a b le circum stance, b o th am ong th e re p re s e n ta tiv e s of th e legal science a n d th e ju d icato ry, is th e fact th a t th e ju d g e m e n t e sta b lish in g th e n u llity of su ch a re so lu tio n h a s a n ex tu n c re su lt. H ow ever, th e n a tu re of su ch ju d g e m e n ts (d e c la rato ry or co n stitu tiv e), as w ell as th e s ta tu s of th e re so lu tio n in th e p erio d p reced in g delivery of th e ju d g e m e n t, h a s b e e n th e su b ject of n u m e ro u s d isp u tes. T his a rtic le is a n a tte m p t to in d icate a rg u m e n ts in fav o u r of asso c ia tin g th e re so lu tio n th a t b reach es th e law w ith th e san ctio n o f abso lu te invalidity, as w ell as a rg u m e n ts su g g estin g its d ifferen t n a tu re, even q u alified as re la tiv e in v a lid ity (challengeability).