Uzasadnienie do uchwały w sprawie uchwalenia wieloletniej prognozy finansowej I. Objaśnienia do Wieloletniej Prognozy Finansowej Województwa Opolskiego na lata 2011-2016 1. Zakres i uwarunkowania prawne Wieloletniej Prognozy Finansowej Obowiązek sporządzenia przez Zarząd Województwa wieloletniej prognozy finansowej wprowadzony został przepisami ustawy o finansach publicznych z dnia 27 sierpnia 2009 r. Ustawa ta stanowi, Ŝe począwszy od 2011 r. wraz z uchwałą budŝetową na dany rok budŝetowy Sejmik Województwa zobowiązany jest uchwalić wieloletnią prognozę finansową. Wieloletnia prognoza finansowa Województwa Opolskiego na lata 2011-2016 sporządzona została zgodnie ze szczegółowością określoną w artykułach 226, 227, 228 ww. ustawy. Wieloletnia prognoza finansowa zawiera w sobie prognozę spłaty długu Województwa na lata 2011-2025. Zgodnie z art. 229 ustawy o finansach publicznych przedkładany równocześnie projekt budŝetu na 2011 musi być zgodny z Wieloletnią Prognozą Finansową. PowyŜsze oznacza konieczność uchwalenia Wieloletniej Prognozy Finansowej przed uchwaleniem budŝetu. Przyjmowana w latach następnych wraz projektem uchwały budŝetowej Wieloletnia Prognoza Finansowa będzie korygowała dane przedstawione na lata 2012-2025 w oparciu o nowe informacje, które pojawią się w przyszłości 2. ZałoŜenia przyjęte do projektowania Wieloletniej Prognozy Finansowej Punktem wyjścia do projektowania dochodów, wydatków, przychodów, rozchodów, wielkości zadłuŝenia i jego spłaty na lata 2012 2025 oraz przedsięwzięć wieloletnich realizowanych w latach 2011-2016 było sporządzenie szczegółowej prognozy dochodów oraz ustalenie limitów wydatków bieŝących i majątkowych na 2011 r. Przy ustalaniu wielkości dochodów i wydatków ujętych w wieloletniej prognozie finansowej przyjęto następujące załoŝenia: 1) Spełnienie wymogów ustawy o finansach publicznych: a) wydatki bieŝące nie mogą przekraczać dochodów bieŝących art. 242 ust. 1 Ustawy o finansach publicznych, 1
b) spełnienie wymogów w sprawie wskaźników poziomu zadłuŝenia - art. 21. pkt. 8 ustawy wprowadzającej ustawę o finansach publicznych na lata 2011-2013 i art. 243 ustawy o finansach publicznych na okres od 2014 roku. 2) Przy prognozowaniu dochodów z udziału w podatkach dochodowych nie przekraczano wskaźników wzrostu zawartych w wieloletnim planie finansowym państwa na lata 2011-2013. 3) Prognoza dochodów i wydatków uwzględnia moŝliwe do pozyskania w latach 2012-2015 środki europejskie. 3. Prognoza dochodów Dochody na lata 2012-2015 zaprognozowane zostały indywidualnie dla kaŝdego roku przy załoŝeniu wskaźników wzrostu dochodów własnych i przewidywanych dochodów z tytułu realizacji zadań z udziałem środków europejskich. Dochody na lata 2016 2025 przyjęto na poziomie roku 2015 nie uwzględniając ewentualnych dochodów ze środków europejskich w przyszłych okresach programowania. a) dochody z tytułu udziałów w podatku CIT W latach 2012-2014 załoŝono coroczny wzrost tych dochodów z poziomu 84 000 000 zł w 2011 r. odpowiednio o 13,7%, 6,9% i 4,9% aŝ do kwoty 107 000 000 zł w roku 2014. Na lata następne z uwagi na trudności prognozowania na okres powyŝej 3 lat, przyjęto dochody na poziomie roku 2014. W tym miejscu naleŝy podkreślić, Ŝe dochody z CIT na poziomie przekraczającym 100 mln zł Województwo osiągało juŝ w latach 2005 i 2007. Wieloletni Plan Finansowy Państwa zakłada następujący poziom wzrostu dochodów z podatku CIT: 2012 rok 21,4%, 2013 rok 18,6%. b) dochody z tytułu udziałów w podatku PIT W latach 2012-2014 załoŝono coroczny wzrost tych dochodów z poziomu 20 204 294 zł w 2011 r. odpowiednio o 4,9%, 5,0% i 2,7% aŝ do kwoty 23 300 000 zł w roku 2014. Na lata następne z uwagi na trudności prognozowania na okres powyŝej 3 lat, przyjęto dochody na poziomie roku 2014. W tym miejscu naleŝy podkreślić, Ŝe przyjęte wskaźniki wzrostu dochodów z tego tytułu nie przekraczają wskaźników ujętych w wieloletnim planie finansowym państwa na 2010-2013, a wzrost dochodów z podatku 2
PIT uzasadniony jest przewidywanym wzrostem zatrudnienia i przeciętnego wynagrodzenia. c) dochody z pozostałych dochodów własnych Dochody te obejmują między innymi dochody jednostek budŝetowych, dochody z zasobu Województwa, dochody z opłat i usług, wpływy z pomocy finansowej gmin, a od 2011 r. równieŝ dochody z ustawy o ochronie gruntów rolnych i dochody ze sprzedaŝy map i usług kartograficznych. Dochody te utrzymują się na porównywalnym poziomie i w 2011 roku załoŝone je w wysokości 9 358 479 zł, w roku 2012 r. w wysokości 8 700 000 zł, a w latach następnych na poziomie 8 500 000 zł. Dochody te obejmują równieŝ sprzedaŝ majątku, która planowana jest w 2011 r. w kwocie 2 044 000 zł (między innymi sprzedaŝ budynku przy ul. Powstańców Śl. i sprzedaŝ mieszkań), a w latach 2012-2014 odpowiednio 200 000 zł, 100 000 zł i 100 000 zł (sprzedaŝ mieszkań z zasobu Województwa). d) dochody z subwencji ogólnej Dochody te obejmują wpływy z subwencji ogólnej ustalane na kaŝdy rok przez Ministerstwo Finansów wg ustawowo określonego algorytmu. Dochody z subwencji ogólnej na 2011 r. w stosunku do 2010 r. zostały określone na poziomie około 19,2 mln niŝszym. Wpływ na to miało jednorazowe obniŝenie wpłaty na subwencję regionalną w 2011 r. do budŝetu państwa Województwa Mazowieckiego oraz stosunkowo lepsze niŝ w innych województwach wykonanie w 2009 r. dochodów z podatków PIT i CIT naszego Województwa. PoniewaŜ obniŝenie wpłaty do budŝetu państwa Województwa Mazowieckiego miało charakter jednorazowy, a realizacja dochodów z podatku PIT i CIT w 2010 r. przebiega w naszym Województwie mniej więcej zgodnie z trendem krajowym, zakłada się, Ŝe dochody z subwencji ogólnej w 2012 roku powrócą do poziomu roku 2010, tj. do kwoty 109 000 000 zł. W 2013 i 2014 r. zakłada się wzrost subwencji o 5% i osiągnie ona poziom odpowiednio 114,5 mln zł i 120 mln zł. W latach 2015-2025 przyjęto poziom roku 2014 tj. 120 mln zł. 3
e) dochody uzyskiwane w związku z realizacją zadań z udziałem środków europejskich Dochody te obejmują środki europejskie, dotacje z budŝetu państwa, dotacje z j.s.t. oraz dotacje z funduszy celowych (Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej) otrzymywane w związku z realizacją zadań z udziałem środków europejskich. Dochody te na lata 2012-2015 zaprojektowano na poziomie wynikającym z podpisanych umów oraz planowanych montaŝy finansowych. Dochody te obejmują równieŝ środki z krajowej rezerwy wykonania w kwocie 60 000 000 zł w 2012 r. i 30 000 000 zł w 2013 r. Razem dochody te zaplanowano na poziomie: 2012 rok 233,0 mln zł, 2013 rok 77,9 mln zł, 2014 rok 22,1 mln zł, 2015 rok 13,8 mln zł. W latach 2016-2025 z uwagi na brak danych dochodów z tego tytułu nie prognozowano. f) dochody z dotacji z budŝetu państwa Dochody te obejmują dotacje na zadania z zakresu administracji rządowej (dopłaty do ulg w przewozach autobusowych, zadania z zakresu melioracji wodnych, zadania z zakresu pomocy społecznej) oraz dotacje na zadania własne (dotacje na zakup i remonty taboru kolejowego). Dotacje te na lata 2012-2014 załoŝono na poziomie roku 2011 tj. 37,6 mln z niewielkim wzrostem inflacyjnym. W okresie tym wyniosą odpowiednio 38,9 mln, 39,9 mln, 40,8 mln. Od 2015 r. dotacje te załoŝono na niezmienionym poziomie roku 2014 tj. 40,8 mln zł. Podsumowując prognozę dochodów naleŝy stwierdzić, Ŝe dochody Województwa w latach 2012-2016 będą stopniowo maleć odpowiednio z poziomu 506,3 mln zł w 2012 roku do 300,0 mln zł w roku 2016 z powodu stopniowego zmniejszania się dochodów uzyskiwanych w związku z realizacją zadań z udziałem środków europejskich. W przedstawionej prognozie nie ujęto bowiem potencjalnych dochodów i wydatków związanych z przyszłymi okresami programowania. 4
4. Omówienie wydatków Przy prognozowaniu wysokości wydatków przyjęto załoŝenie konieczności spełnienia wymogów ustawowych dotyczących nadwyŝki dochodów bieŝących nad wydatkami bieŝącymi i wskaźników zadłuŝenia oraz zabezpieczenia środków na realizację ustawowych zadań własnych Województwa i zadań realizowanych z udziałem środków europejskich w ramach okresu programowania 2007-2014. W wieloletniej prognozie finansowej wydatki przedstawiono w układzie wymaganym w art. 226 ustawy o finansach publicznych. 1) Wydatki bieŝące Wydatki bieŝące w 2011 osiągną poziom 261 909 298 zł i w okresie do 2016 r. będą stopniowo maleć do kwoty 232 100 000 zł z uwagi na stopniowe zmniejszanie się wydatków na realizacje zadań z udziałem środków europejskich. Wydatki te zmaleją z kwoty 59 203 606 zł w 2011 r. do kwoty 16 037 126 zł w 2015 r. Natomiast wydatki bieŝące na pozostałe zadania Województwa z poziomu 202 794 138 zł w 2011 r. wzrosną do kwoty 232 100 000 zł w roku 2016. Wzrost ten w latach 2012 i 2013 wynika z moŝliwości finansowych budŝet Województwa, natomiast w latach 2014-2016 załoŝono, Ŝe wzrost ten nie przekroczy 5% rocznie. W latach 2017-2025 przyjęto je na niezmienionym poziomie roku 2016. W ramach wydatków bieŝących zgodnie z wymogami ustawy o finansach publicznych przedstawiono: a) Wydatki na funkcjonowanie organów Województwa. Wydatki te obejmują wydatki na działalność Sejmiku Województwa (dział 750, rozdział 75017) i Urzędu Marszałkowskiego (dział 750, rozdział 75018). Wydatki na działalność Urzędu Marszałkowskiego nie obejmują wydatków na realizację Pomocy Technicznej Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Opolskiego, Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki i Programu Operacyjnego Współpracy Transgranivcznej oraz innych projektów i programów realizowanych z udziałem środków europejskich. Wydatki te wyniosą w 2011 r. 29 637 000 zł i w latach 2012-2015 będą wzrastały odpowiednio o 0,7%, 1,9%, 2,5%, 2,5%. Wzrost w latach 2012-2013 5
wynika z moŝliwości finansowych budŝetu, natomiast w latach 2014-2015 ustalono go na poziomie inflacji przewidzianej na 2014 r. w wieloletnim planie finansowym państwa. W latach 2012-2015 wydatki te wzrosną odpowiednio z kwoty 29 844 000 zł do kwoty 31 951 000 zł. W roku 2016 przyjęto je na poziomie roku 2015. b) Wydatki na wynagrodzenia i składki od nich naliczane Wydatki na wynagrodzenia i składki od nich naliczane ustalono w uchwale budŝetowej na 2011 r. na poziomie 59 460 765 zł. W latach 2012-2015 będą wzrastały odpowiednio o 0,7%, 1,9%, 2,5%, 2,5%. Wzrost w latach 2012-2013 wynika z moŝliwości finansowych budŝetu, natomiast w latach 2014-2015 ustalono go na poziomie inflacji przewidzianej na 2014 r. w wieloletnim planie finansowym państwa. W latach 2012-2015 wydatki te wzrosną odpowiednio z kwoty 59 870 000 zł do kwoty 64 100 000 zł. W roku 2016 przyjęto je na poziomie roku 2015. c) Wydatki na obsługę długu Wydatki te obejmują odsetki od zaciągniętych kredytów, poŝyczek i wyemitowanych obligacji w okresie do 2010 r. oraz emisji obligacji planowanej w latach 2011 i 2012. W 2011 r. wydatki te wyniosą 11 550 000 zł, w 2012 r. wzrosną do kwoty 12 450 000 zł a latach następnych będą systematycznie malec, aŝ do całkowitej spłaty długu. d) Wydatki z tytułu udzielonych gwarancji i poręczeń W planie wydatków na 2011 rok oraz lata następne nie ujmowano wydatków na ten cel, poniewaŝ wszystkie poręczone przez Województwo zobowiązania są regulowane prawidłowo, a instytucje kultury i publiczne zakłady opieki zdrowotnej, którym udzielono poręczenia nie wykazują zobowiązań wymagalnych z tego tytułu. Posiadają stabilną sytuację finansową gwarantującą zdolność do regulowania zobowiązań z tytułu spłaty poŝyczek poręczonych przez Województwo. Wykaz instytucji, którym poręczono poŝyczki wraz z kwotami potencjalnych wydatków zamieszczono w załączniku nr 2 do uchwały. Potencjalna kwota wydatków na ten cel wynosi w 2011 r. 1 169 159 zł i wraz ze spłatą poręczonych poŝyczek maleje systematycznie do 116 244 zł w 2016 roku. 6
e) Wydatki wynikające z limitów na realizowane i planowane przedsięwzięcia przedstawione w załączniku nr 2 do uchwały. Wydatki na ten cel są sumą wydatków bieŝących na zadania wymienione w załączniku nr 2. Zadania te zostaną omówione w dalszej części uzasadnienia. W 2011 r. wydatki te wyniosą 175 703 508 zł, a w roku 2016-86 622 000 zł. 2) Wydatki majątkowe Wydatki majątkowe w 2011 osiągną poziom 249 858 353 zł i w okresie do 2016 r. będą stopniowo maleć do kwoty 44 318 000 zł z uwagi na stopniowe zmniejszanie się wydatków na realizację zadań z udziałem środków europejskich. Wydatki te zmaleją z kwoty 192 342 336 zł w 2011 r. do kwoty 2 258 160 zł w roku 2015. Od 2016 r. wydatki majątkowe obejmują wydatki na pozostałe zadania Województwa i ustalono je na poziomie wynikającym z moŝliwości budŝetu Województwa, tj. na poziomie od 44 mln w 2016 r. do 60 mln w roku 2025. Zgodnie z ustawą o finansach publicznych w kwocie wydatków majątkowych wyodrębniono wydatki wynikające z limitów na realizowane i planowane przedsięwzięcia. Wydatki te wymienione w załączniku nr 2 do uchwały zostaną omówione w dalszej części uzasadnienia. W roku 2011 wydatki te wyniosą 85 637 347 zł, a w roku 2015 2 258 160 zł. 5. Omówienie wyniku budŝetu i sposobu jego finansowania Ustalony na rok 2011 deficyt budŝetowy w wysokości 30 238 319 zł zostanie sfinansowany emisją obligacji w kwocie 18 817 228 zł i wolnymi środkami w kwocie 11 421 091 zł. Wolne środki w 2011 r. stanowią róŝnice między przekazanymi, a przewidywanymi do wykorzystania środkami z Funduszu Kolejowego, przeznaczonymi na zakup i modernizację taboru kolejowego. Środki funduszu znajdują się na wydzielonym rachunku bankowym. Warunek osiągnięcia dopuszczalnych ustawowo wskaźników długu powoduje konieczność osiągania w latach następnych przez Województwo nadwyŝki budŝetowej, która będzie przeznaczana na spłatę zobowiązań. NadwyŜka ta została zaplanowana w wysokości odpowiadającej kwocie zobowiązań przypadających do spłaty w danym roku budŝetowy. 7
6. Omówienie przychodów Przychody na 2011 r. obejmują emisję obligacji w kwocie 39 857 761 zł na pokrycie deficytu i spłatę wcześniej zaciągniętych zobowiązań, wolne środki w kwocie 11 421 091 zł, omówione powyŝej, oraz zwroty udzielonych z budŝetu poŝyczek w kwocie 4 000 000 zł (do wysokości rozchodów na ten cel). W 2012 roku planowana jest emisja obligacji w kwocie 9 111 818 zł na spłatę wcześniej zaciągniętych zobowiązań i zwroty udzielonych z budŝetu poŝyczek w kwocie 4 000 000 zł. Od 2012 roku przychody obejmują tylko zwroty udzielonych z budŝetu poŝyczek ustalone w kwocie 4 000 000 zł (do wysokości rozchodów na ten cel). 7. Omówienie rozchodów Rozchody na 2011 r. obejmują spłatę wcześniej zaciągniętych kredytów i poŝyczek w kwocie 2 840 533 zł, wykup obligacji w kwocie 18 200 000 zł oraz poŝyczki udzielane z budŝetu Województwa w kwocie 4 000 000 zł. W latach następnych zaplanowane zostały: spłata poŝyczki z WFOŚiGW w kwocie 32 000 zł rocznie i wykup obligacji w kwotach rocznych aŝ do ich całkowitej spłaty oraz poŝyczki udzielane z budŝetu Województwa w kwocie 4 000 000zł. 8. Omówienie kwoty długu Poziom długu Województwa w latach 2011-2025 prezentuje prognoza kwoty długu Województwa i jej spłaty, stanowiąca element wieloletniej prognozy finansowej. Kwota długu Województwa na koniec 2010 roku wyniesie 235 664 539 zł. W 2011 roku z uwagi na planowaną emisję obligacji w wysokości 39 857 761 zł i spłatę zobowiązań na poziomie 21 040 533 zł. wzrośnie do kwoty 254 481 767 zł. Począwszy od 2012 r. dług Województwa będzie systematycznie malał i zostanie spłacony w 2025 roku. 9. Omówienie spłat długu i sposobu ich finansowania W 2011 r. z budŝetu Województwa na spłatę długu przeznaczona zostanie kwota 21 040 533 zł. Kwota ta całkowicie zostanie sfinansowana z emisji nowych obligacji. W roku 2012 spłata długu wyniesie 21 582 000 zł i sfinansowana zostanie w kwocie 9 111 818 zł emisją nowych obligacji, a kwocie 12 470 182 zł dochodami Województwa. W latach następnych spłata przypadających na dany rok kwot spłaty długu finansowana będzie z nadwyŝki budŝetowej. 8
10. Omówienie wskaźników zadłuŝenia określonych w ustawie o finansach publicznych z 2005 r. W latach 2011-2013 obowiązują wskaźniki długu i obsługi długu określone w ustawie o finansach publicznych z 2005 r. Zgodnie z tą ustawa wskaźnik obsługi długu (liczony relacją sumy kwot spłaty długu, odsetek i potencjalnej spłaty zobowiązań z tytułu udzielonych poręczeń do kwoty dochodów) nie moŝe przekroczyć 15%. W latach 2011-2015 wskaźnik ten dla Województwa Opolskiego ukształtuje się odpowiednio na poziomie 7,0%, 6,9% i 9,8%. Wskaźnik ten nie przekroczy więc poziomu maksymalnego. Natomiast wskaźnik długu (liczony relacją długu do dochodów w danym roku) nie moŝe przekroczyć 60%. W latach 2011-2015 wskaźnik ten dla Województwa Opolskiego ukształtuje się odpowiednio na poziomie 52,8%, 47,8% i 59,8%. Wskaźnik ten nie przekroczy więc poziomu maksymalnego. 11. Omówienie wskaźnika zadłuŝenia określonego ustawą o finansach publicznych z 2009r. Zgodnie z art. 243 ustawy o finansach publicznych z 2009 r. od 2014 roku Sejmik Województwa nie moŝe uchwalić budŝetu w którym relacja sumy kwot spłaty długu, odsetek i potencjalnej spłaty zobowiązań z tytułu udzielonych poręczeń do kwoty dochodów (wskaźnik obsługi długu) będzie większa od średniej relacji (z trzech poprzednich lat budŝetowych) nadwyŝki operacyjnej powiększonej o dochody ze sprzedaŝy majątku do dochodów ogółem (indywidualny limit zadłuŝenia na dany rok). NadwyŜka operacyjna liczona jest jako róŝnica między dochodami bieŝącymi a wydatkami bieŝącymi. W 2014 roku indywidualny limit zadłuŝenia dla Województwa Opolskiego wyniesie 11,73%, natomiast wskaźnik obsługi długu 10,9%. Relacja wynikająca z art. 243 ustawy o finansach publicznych zostanie spełniona. Z danych zawartych w prognozie kwoty długu wynika, Ŝe relacja ta zostanie spełniona równieŝ w latach 2012 i następnych. 9
II. Objaśnienia do wieloletnich przedsięwzięć realizowanych w latach 2011-2016 W załączniku nr 2 do uchwały przedstawione zostały przedsięwzięcia wieloletnie w układzie określonym w art. 226 ust. 3 i 4 tej ustawy. Dla kaŝdego przedsięwzięcia określono jednostkę odpowiedzialna za realizację, okres realizacji, łączne nakłady finansowe, wykonanie w okresie do 2009 r. przewidywane wykonanie w 2010 r., limity wydatków w poszczególnych latach realizacji oraz limit zobowiązań, które mogą być zaciągnięte w związku z jego realizacją. 1. Wieloletnie programy, projekty lub zadania realizowane z udziałem środków europejskich W załączniku ujęto przedsięwzięcia, których realizacja wykracza poza rok 2011. Ujęto w nim projekty własne realizowane przez Województwo, jak na przykład projekty drogowe oraz przedsięwzięcia związane z realizacją programów, jak na przykład projekty konkursowe w ramach RPO czy Pomoce Techniczne programów operacyjnych. Łączne wydatki na te przedsięwzięcia wyniosą w 2011 r. 131 375 343 zł, a w roku 2012 203 273 848 zł. W latach następnych wydatki na te przedsięwzięcia będą maleć, aŝ do ich wygaszenia w 2015 r. Łączny limit zobowiązań do zaciągnięcia na realizację tych przedsięwzięć na lata 2011-2015 ustalono na poziomie 350 128 145 zł. Kwoty wydatków na poszczególne przedsięwzięcia ustalono na podstawie podpisanych umów oraz planowanych montaŝy finansowych. 2. Wydatki na działalność jednostek budŝetowych W załączniku ujęto zadania określone jako wydatki na działalność jednostek budŝetowych Województwa Opolskiego. Wydatki te wyodrębniono dla kaŝdej jednostki budŝetowej. Na 2011 r. wydatki te zostały ujęto w kwocie zgodnej z projektem uchwały budŝetowej na 2011 r. Na lata 2012-2015 przyjęto wzrost wydatków na poziomie odpowiednio 0,7%, 1,9%, 2,5%, 2,5%. Wzrost w latach 2012-2013 wynika z moŝliwości finansowych budŝetu Województwa, natomiast w latach 2014-2015 ustalono go na poziomie inflacji przewidzianej na 2014 r. w wieloletnim planie finansowym państwa. Wydatki na 2016 rok zaplanowano na poziomie roku 2015. W latach 2011-2016 wydatki bieŝące na działalność jednostek budŝetowych wyniosą łącznie 501 606 122 zł. Na tym samym poziomie określony został limit 10
zobowiązań do zaciągnięcia na ten cel. Nie określano natomiast wydatków majątkowych poszczególnych jednostek budŝetowych przyjmując załoŝenie, Ŝe wydatki majątkowe tych jednostek będą na kaŝdy rok określane przez Zarząd Województwa, stosownie do moŝliwości finansowych budŝetu Województwa. 3. Zakup i wdroŝenie specjalistycznego oprogramowania do weryfikacji i redystrybucji opłat za korzystanie za środowiska i opłaty produktowej. Zadanie realizowane w latach 2011-2013 przez Urząd Marszałkowski. Łączne nakłady finansowe i limit zobowiązań wyniosą 795 000 zł. 4. Dokumentacje przyszłościowe na zadania na drogach wojewódzkich. Zadanie realizowane w latach 2009-2012 przez Zarząd Dróg Wojewódzkich. Łączne nakłady finansowe w latach 2011-2012 wyniosą 4 710 390 zł. 5. Budowa obwodnicy miejscowości Dobrzeń Wielki, Dobrzeń Mały, Borki i Czarnowąsy do połączenia z infrastrukturą komunikacyjną Miasta Opola. Zadanie realizowane w latach 2010-2012 przez Zarząd Dróg Wojewódzkich. Łączne nakłady finansowe w latach 2011-2012 wyniosą 1 395 020 zł. 6. Przebudowa i rozbudowa Opolskiego Centrum Rehabilitacji w Korfantowie (wkład własny do projektu RPO). Zadanie realizowane w latach 2011-2014 przez Opolskie Centrum Rehabilitacji w Korfantowie. Łączne nakłady finansowe i limit zobowiązań wyniosą 11 765 000 zł. 7. Budowa nowego pawilonu Centrum Terapii Nerwic Moszna. Zadanie realizowane w latach 2011-2013 przez Centrum Terapii Nerwic Moszna- Zamek. Łączne nakłady finansowe i limit zobowiązań wyniosą 34 950 000 zł. 8. Dokończenie modernizacji formy zewnętrznej budynku Filharmonii Opolskiej wraz z elementami usprawnień technicznych niezbędnych do prawidłowej działalności instytucji. Zadanie realizowane w latach 2010-2012 przez Filharmonię Opolską. Łączne nakłady finansowe w latach 2011-2012 wyniosą 6 900 000 zł. 9. Umowa o świadczenie usług publicznych w zakresie kolejowych przewozów pasaŝerskich na obszarze Województwa Opolskiego. Zadanie realizowane w latach 2009-2015 przez Urząd Marszałkowski. Łączne nakłady finansowe w latach 2011-2015 wyniosą 205 842 000 zł. 11
10. Wieloletnie gwarancje i poręczenia udzielone przez Województwo Opolskie. Województwo Opolskie udzieliło poręczenia poŝyczek ośmiu instytucjom kultury i społecznym zakładom opieki zdrowotnej. Potencjalne wydatki z tego tytułu w latach 2011-2016 mogą wynieść łącznie 3 910 638 zł, w tym w roku 1 165 159 zł. Wydatki te będą w latach 2012-2016 stopniowo maleć proporcjonalnie do spłaty poręczonych poŝyczek. W załączniku wykazano wszystkie udzielone poręczenia wraz z pozostałymi do spłaty kwotami. 12