WOJEWODA ŁÓDZKI PS-II.431.26.2015 Łódź, 7 grudnia 2015 r. Pani Agata Sygitowicz-Grzywacz Dyrektor Rodzinnego Domu Dziecka w Luboszewach Luboszewy 473 97-217 Lubochnia WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 122 w związku z art. 186 pkt 3 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2015 r. poz. 332, ze zm.), w Rodzinnym Domu Dziecka w Luboszewach, 97-217 Lubochnia przeprowadzona została w dniu 16 listopada 2015 roku kontrola w trybie uproszczonym. Kontrola przeprowadzona została przez 3-osobowy zespół kontrolerów będących pracownikami Wydziału Polityki Społecznej Łódzkiego Urzędu Wojewódzkiego w Łodzi: - Roberta Pipińskiego inspektora wojewódzkiego w Oddziale do Spraw Rodziny - (osoba pełniąca funkcję kierownika zespołu kontrolerów), - Magdalenę Sobczyk-Wierzbicką inspektora wojewódzkiego w ww. Oddziale, - Magdalenę Łongwę-Kurosz - inspektora wojewódzkiego w ww. Oddziale na podstawie upoważnień wydanych przez Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Łódzkiego Urzędu Wojewódzkiego w Łodzi działającego z upoważnienia Wojewody Łódzkiego. Zakres kontroli obejmował: - zapewnienie wychowankom bieżącej opieki, -organizacji czasu wolnego, przestrzeganie praw dziecka, - tworzenie środowiska wychowawczego zapewniającego dzieciom poczucie bezpieczeństwa, Celem kontroli było również dokonanie oceny obszarów działalności Placówki, które pozostawały w zainteresowaniu Rzecznika Praw Dziecka. Dotyczyły tj. stosowania przez opiekunów przemocy fizycznej i psychicznej wobec wychowanków.
Kwestie te były badane podczas kontroli działalności Placówki w zakresie realizacji standardu opieki i wychowania przeprowadzonej przez pracowników Wydziału Polityki Społecznej Łódzkiego Urzędu Wojewódzkiego w Łodzi w dniu 14 października 2014 roku, jednak zebrany podczas czynności kontrolnych materiał dowodowy nie pozwolił na potwierdzenie zasadności zarzutów. Na stanowisku dyrektora jednostki kontrolowanej zatrudniona jest od 8 lipca 2015 r. Pani Agata Sygitowicz-Grzywacz Ustaleń dokonano na podstawie rozmów z: - dziećmi obecnymi w Placówce 3 dziewczynkami i 3 chłopcami w wieku 13-17 lat, - wychowawcą Panem Jakubem Kielanowskim, - dyrektorem Panią Agatą Sygitowicz-Grzywacz W dniu kontroli na terenie Domu przebywała Pani Jolanta Tyczka, która 8 lipca 2015 roku została zawieszona w pełnieniu obowiązków dyrektora Rodzinnego Domu Dziecka w Luboszewach. Pani Jolanta Tyczka jest właścicielką budynku, w którym mieści się placówka i w nim zamieszkuje. Z dokumentów nadesłanych przez Powiat Tomaszowski do Wydziału Polityki Społecznej Łódzkiego Urzędu Wojewódzkiego w Łodzi wynika, że powodem zawieszenia jest skierowanie przez Prokuraturę Rejonową w Tomaszowie Mazowieckim aktu oskarżenia przeciwko w/w osobie o przestępstwo z art. 286 1 kk w zw. z art. 12 kk oraz o czyn z art. 233 6 w zw. z art. 233 1 kk do Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim. Czynności kontrolne w dniu 16 listopada 2015 r. w Rodzinnym Domu Dziecka w Luboszewach prowadzone były w godzinach popołudniowych od około godziny 17.00. Zapewnienie wychowankom bieżącej opieki W dniu kontroli w Rodzinnym Domu Dziecka w Tobiaszach umieszczonych było ośmioro wychowanków w wieku od 13 do 18 lat. Podczas prowadzonych czynności kontrolnych sześcioro z nich przebywało na terenie Placówki, dwoje zaś było w Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym w Stemplewie. W tym samym czasie dyżur w placówce w godzinach od 9.00 do 19.00 pełnił Pan Jakub Kielanowski (zatrudniony na stanowisku młodszego wychowawcy od 20.10.2015 r. w wymiarze ½ etatu) oświadczenie w załączeniu. Po przybyciu kontrolujących do Rodzinnego Domu Dziecka w Luboszewach sześcioro dzieci wspólnie z Panem Jakubem Kielanowski odrabiało prace domowe. Pani dyrektor Agata
Sygitowicz-Grzywacz przebywała poza placówką. Na terenie Rodzinnego Domu Dziecka poza wychowawcą pełniącym dyżur obecna była Pani Jolanta Tyczka. Ustalono, że w godzinach nocnych opiekę nad wychowankami sprawuje Pani Jolanta Tyczka (zawieszona w pełnieniu obowiązków dyrektora Rodzinnego Domu Dziecka w Luboszewach z dniem 8 lipca 2015 r.), natomiast Pani Agata Sygitowicz-Grzywacz dyżury nocne w placówce sprawuje sporadycznie (oświadczenie w załączeniu). Organizacja czasu wolnego, przestrzeganie praw dziecka Z relacji wychowanków wynikało, że: - dzieci mają możliwość rozwijania swoich zainteresowań poprzez udział zajęciach plastycznych, gimnastycznych (na terenie placówki prowadzonych przez Pana Jakuba Kielanowskiego), zajęciach sportowych na Orliku, - wspólnie przygotowują posiłki, - po powrocie ze szkoły i zjedzeniu obiadu dzieci odrabiają lekcje z pomocą osób dorosłych (najczęściej Pana Jakuba Kielanowskiego). Czynności związane z nauką i odrabianiem prac domowych zajmują znaczną części czasu popołudniowego, - wychowankom do 18 r.ż. zapewnia się kieszonkowe w wysokości 40 zł, wypłacane co miesiąc. Starsi wychowankowie (po ukończeniu 18 lat) otrzymują kwotę w wysokości 50 zł miesięcznie. Dodatkowo w sytuacji zorganizowanych wyjazdów (wycieczek) dzieci otrzymują oddzielne środki finansowe (dowody kontroli str. 6-7), - Dom zapewnia swoim podopiecznym wyżywienie dostosowane do potrzeb rozwojowych. Posiłki są urozmaicone przygotowywane wspólnie pod opieką osób dorosłych. Ponadto z obiadów na terenie szkoły, do której uczęszczają korzysta 2 wychowanków. Dzieci do szkoły otrzymują śniadanie w postaci kanapek. Wychowankowie mają dostęp przez całą dobę do podstawowych produktów żywnościowych i napoi, - placówka zapewnia swoim wychowankom dostęp do opieki zdrowotnej. - dzieci posiadają odzież, obuwie, bieliznę i inne przedmioty osobistego użytku, stosownie do wieku i indywidualnych potrzeb. Dwojgu wychowankom zakupiono buty na zimę, - wychowankowie na bieżąco wyposażane są w niezbędne przybory szkolne, każde za nich posiada stosowne podręczniki niezbędne do nauki. - podopieczni mają organizowane na terenie placówki imprezy okolicznościowe w postaci urodzin, świąt. Mogą zapraszać do siebie swoich kolegów i koleżanki spoza
placówki, chętnie spotykają się z wychowankami z Rodzinnego Domu Dziecka Wrzosik z Tomaszowa Mazowieckiego, wspólnie wyjeżdżają na wakacje. Podtrzymywane są również kontakty dzieci z rodzinami biologicznymi, których członkowie odwiedzają ich najczęściej na terenie placówki w weekendy. - do szkół wychowankowie przemieszczają się środkami komunikacji miejskiej. Tworzenie środowiska wychowawczego zapewniającego dzieciom poczucie bezpieczeństwa Podczas rozmów z dziećmi kontrolujący ustalili że: - dzieci posiadają wiedzę na temat znajomości praw dziecka oraz instytucji stojących na straży tych praw, - w Placówce znany jest wychowankom system stosowanych kar i nagród. Najczęściej stosowanymi karami jest zmniejszona kwota wypłacanego dzieciom kieszonkowego, nagrodami natomiast słodycze i podwyższona kwota kieszonkowego, - wychowawca Pan Jakub Kielanowski, pomaga dzieciom w odrabianiu lekcji, prowadzi (ze względu na swoje wykształcenie: magister wychowania fizycznego i gimnastyki korekcyjnej) zajęcia z gimnasty korekcyjnej zaleconej dzieciom przez lekarzy specjalistów, a także często gra z wychowankami w piłkę nożną na Orliku. Pan Jakub w krótkim okresie swojego zatrudnienia w Rodzinnym Domu Dziecka w Luboszewach ( od 20 października b.r.) szybko zyskał sympatię przebywających w placówce dzieci. Opisywany jest przez wychowanków jako osoba spokojna, umiejąca poświęcić im czas, chętnie pomagająca we wspólnym przygotowywaniu posiłków, - Pani Jolanta Tyczka (zawieszona w pełnieniu obowiązków dyrektora Rodzinnego Domu Dziecka w Luboszewach) określana przez dzieci jako ciocia jest pomocna przy przygotowywaniu uroczystości okolicznościowych piecze wyśmienite ciasta jest pozytywnie postrzegana przez dzieci, chętnie im pomaga w codziennych czynnościach wykonywanych na terenie placówki, przebywa i opiekuje się nimi w godzinach nocnych. W związku z zaistniałą sytuacją kontrolujący poprosili Panią Agatę Sygitowicz-Grzywacz obecnego dyrektora Rodzinnego Domu Dziecka w Luboszewach o pisemne oświadczenie dotyczące zapewnienia dzieciom opieki w porze nocnej oraz godzinach popołudniowych (dowody kontroli str. 14). Pisemne oświadczenie o godzinach pracy w dniu kontroli złożył także Pan Jakub Kielanowski (dowody kontroli str. 13).
W rozmowie z Panią Sygitowicz-Grzywacz dyrektorem Rodzinnego Domu Dziecka w Luboszewach i wychowawcą Panem Jakubem Kielanowskim ustalono natomiast, że: - Pani Agata Sygitowicz-Grzywacz dokonuje zakupów niezbędnych dla funkcjonowania placówki, uczestniczy w wywiadówkach na terenie szkół do których uczęszczają dzieci, organizuje pracę kadry merytorycznej zatrudnionej w placówce. W związku z powyższym w Rodzinnym Domu Dziecka w Luboszewach opiekę dzieciom zapewniają wychowawcy: Pani Wioletta Studzińska (zatrudniona na pełny etat), Pani Anita Kaleta (zatrudniona na ½ etatu), Pan Jakub Kielanowski (zatrudniony na ½ etatu). Dyrektor placówki Pani Agata Sygitowicz-Grzywacz zatrudniona jest na ww. stanowisku w wymiarze pełnego etatu. - Pan Jakub Kielanowski oferuje dzieciom pomoc przy odrabianiu lekcji, prowadzi na terenie placówki zajęcia z gimnastyki korekcyjnej, organizuje zajęcia sportowe, uczestniczy w przygotowywaniu wspólnych posiłków, pomaga dzieciom w codziennych czynnościach (dowody kontroli str. 9). Z uwagi na krótki okres zatrudnienia Pan Jakub Kielanowski nie wypełnia dokumentacji dotyczącej wychowanków, prowadzi wewnętrzną Kartę czynności, w której w sposób chronologiczny odnotowuje wykonywane przez siebie czynności opiekuńczo-wychowawcze. W rozmowie z dyrektorem placówki Panią Agatą Sygitowicz-Grzywacz ustalono, że wychowawca Pani Anita Kaleta (ze względu na wymiar czasu pracy i krótki okres zatrudnienia) wykonuje na terenie Domu czynności opiekuńczo-wychowawcze, natomiast Pani Wioletta Studzińska oprócz wykonywania czynności opiekuńczych prowadzi dokumentację wszystkich wychowanków przebywających w placówce. Ponadto kontrolujący dokonali również oględzin pokoi mieszkalnych wychowanków oraz pomieszczeń kuchennych, świetlicowych znajdujących się w Domu, do których nie wnoszą zastrzeżeń. Niektóre z pokoi dzieci zostały odnowione (malowanie, tapetowanie ścian), w każdym znajdują się meble zapewniające przechowywanie rzeczy osobistych wychowanków. Podsumowując należy stwierdzić, że: - dzieci chętnie udzielały odpowiedzi na pytania osób kontrolujących, były otwarte w bezpośrednim kontakcie, swobodnie opowiadały o relacjach panujących w placówce, wypowiadały i zachowywały się w sposób opanowany, same inicjowały tematy rozmów z kontrolującymi,
- pozytywnie oceniły relacje między osobami sprawującymi bezpośrednią opiekę nad nimi jak również wewnętrze relacje między rówieśnikami, - wychowankom znane są przysługujące im prawa i obowiązki, a także obowiązujący w Domu system kar i nagród, - dzieci posiadają informację na temat instytucji stojących na straży ich praw. - rozbieżne są informacje uzyskane od wychowanków Rodzinnego Domu Dziecka w Luboszewach oraz dyrektora placówki Pani Agaty Sygitowicz-Grzywacz, dotyczące zapewnienia im opieki w porze nocnej. Wobec powyższego zastrzeżenia kontrolujących budzi sprawowanie opieki w porze nocnej nad dziećmi przez Panią Jolantę Tyczkę, która została zawieszona w wykonywaniu obowiązków dyrektora Rodzinnego Domu Dziecka w Luboszewach. Tym samym przestała być pracownikiem Placówki. Zgodnie z 11 ust. 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2011 r. (Dz. U. z 2011 r. Nr 292 poz. 1720) w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej w placówce opiekuńczo-wychowawczej, w godzinach nocnych, opiekę sprawuje co najmniej 1 osoba pracująca z dzieckiem. Biorąc pod uwagę powyższe ustalenia Rodzinny Dom Dziecka w Luboszewach nie zapewnia swoim wychowankom opieki w godzinach nocnych na poziomie gwarantującym bezpieczeństwo każdego dziecka z zachowaniem obowiązujących przepisów prawa w tym zakresie. Na podstawie dokonanych ustaleń, działalność Rodzinnego Domu Dziecka w Luboszewach w zakresie zapewnienia dzieciom w porze nocnej prawidłowej opieki, z zachowaniem obowiązujących przepisów prawa w tym zakresie ocenia się negatywnie. Kwestie dotyczące organizacji czasu wolnego, przestrzegania praw dziecka, tworzenia odpowiedniego środowiska wychowawczego w Rodzinnym Domu Dziecka w Luboszewach ocenia się pozytywnie. Za powyższe nieprawidłowości odpowiada dyrektor placówki oraz organizator rodzinnej pieczy zastępczej dla Powiatu Tomaszowskiego. Z uwagi na stwierdzone podczas czynności kontrolnych nieprawidłowości w funkcjonowaniu placówki opiekuńczo-wychowawczej typu rodzinnego - Rodzinnego Domu Dziecka w Luboszewach zalecam podjęcie natychmiastowych działań zmierzających do zapewniania wychowankom przebywającym w Rodzinnym Domu Dziecka
w Luboszewach opieki w godzinach nocnych przez kadrę merytoryczną zatrudnioną w placówce. Zgodnie z 14 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 sierpnia 2015 r. w sprawie przeprowadzania kontroli przez wojewodę oraz wzoru legitymacji uprawniającej do przeprowadzania kontroli (Dz. u. z 2015 r., poz. 1477), zastrzeżenia do wystąpienia pokontrolnego, w tym wystąpienia niezawierającego zaleceń pokontrolnych, składa się na zasadach określonych w art. 197 d ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wpieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2015 r., poz. 332 ze zm.). Zgodnie z art. 197 d ww. ustawy, kontrolowana jednostka może w terminie 7 dni od dnia otrzymania zaleceń pokontrolnych, zgłosić do nich zastrzeżenia. Informację do Wojewody Łódzkiego o realizacji zaleceń proszę nadesłać na adres Wydziału Polityki Społecznej Łódzkiego Urzędu Wojewódzkiego w Łodzi, ul. Żeromskiego 87, 90-502 Łódź, w terminie 30 dni od otrzymania niniejszego wystąpienia. Wystąpienie pokontrolne sporządzono w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, z których jeden pozostawiono w aktach sprawy, drugi przekazano kierownikowi jednostki kontrolowanej. Zespół inspektorów Magdalena Łongwa-Kurosz inspektor wojewódzki Magdalena Sobczyk-Wierzbicka inspektor wojewódzki Robert Pipiński inspektor wojewódzki Z up. WOJEWODY ŁÓDZKIEGO Agnieszka Łukomska -Dulaj Dyrektor Wydziału Polityki Społecznej