Maria Hernik e-mail: pracowniamarek@wp.pl nauczyciel chemii Gimnazjum nr 4 ul. Na Uboczu 4 Warszawa Maria Markowska nauczyciel biologii Gimnazjum nr 4 ul. Na Uboczu 4 Warszawa BADANIE HAŁASU NA URSYNOWIE W zreformowanej szkole dużą wagę przywiązuje się do realizacji ścieżek edukacyjnych. Ważne jest więc zwracanie uwagi na możliwość ich realizacji w ramach podejmowanych działań dydaktycznych. Angażując nauczycieli kilku przedmiotów postanowiliśmy zrealizować następujące zagadnienia z edukacji: - prozdrowotnej - Wpływ nadmiernego hałasu na organizm człowieka, - ekologicznej - Zagrożenia środowiska hałasem przemysłowym i komunikacyjnym, - regionalnej - Hałas w świetle urbanizacji miejsca, w którym mieszkamy. Zespół przyrodniczy naszej szkoły postanowił zająć się tym problemem włączając dużą grupę uczniów w pracę badawczą. Współpracę podjęli nauczyciele chemii biologii fizyki i informatyki. Dnia 24 maja 2002r. w Gimnazjum nr 4 w Warszawie we współpracy z Wydziałem Ochrony Środowiska Gminy Ursynów odbyły się warsztaty ekologiczne pod hasłem Hałas w świetle urbanizacji Ursynowa. Wzięli w nich udział nauczyciele i uczniowie ursynowskich szkół. Program warsztatów obejmował: - referat na temat zagrożenia hałasem, - prezentację wyników badań ankietowych przeprowadzonych przez uczniów Gimnazjum nr 4 i 5, - wyniki badań pomiaru hałasu w szkole, na ulicach Ursynowa oraz w metrze, - inscenizację uczniowskiej wersji bajki Paweł i Gaweł, - film o hałasie z cyklu: Świat wokół nas, - zajęcia warsztatowe pod kierunkiem metodyka fizyki i prezesa Ligi Walki z Hałasem, - podsumowanie warsztatów i wręczenie dyplomów uczniom biorącym udział w warsztatach oraz teczek z materiałami dydaktycznymi dla nauczycieli. Poniżej prezentujemy niektóre wyniki badań jakie uzyskaliśmy we wzajemnej współpracy z nauczycielami i uczniami Gimnazjum nr 4 i 5 oraz Szkoły Podstawowej nr 336. Pomiary natężenia hałasu przeprowadzono przenośnym miernikiem głośności, który zosta podarowany szkole przez prezesa Ligi Walki z Hałasem. Uzyskane wyniki poziomu hałasu na korytarzach w czasie przerw i w sali gimnastycznej przedstawiają poniższe wykresy. - 1 -
Szczegółowe wyniki badań hałasu w pomieszczeniach Zespołu Szkół Na Uboczu 9 - pierwsze piętro (w db) 100 90 70 60 50 40 30 20 10 0 76 75 90 95 82 85 92 68 5.02 6.02 11.02 Korytarz przy salach 209, 210 Korytarz przy salach 207, 208 Korytarz przy sali 211 Sklepik Przed pokojem nauczycielskim sala 215 Korytarz przy Sali 20, 21, 22 średnia Szczegółowe wyniki badań hałasu w pomieszczeniach Zespołu Szkół Na Uboczu 9 drugie piętro (w db) 100 60 40 20 75 76 73 96 82 94 85 88 94 96 Korytarz przy salach 309, 310 Korytarz przy salach 307, 308 Korytarz przy salach 303, 304 Korytarz przy salach 315, 312 Schody przy dzwonku 0 5.02 6.02 11.02 średnia - 2 -
Szczegółowe wyniki badań hałasu w pomieszczeniach Zespołu Szkół Na Uboczu 9 - sala gimnastyczna (w db) 100 72 79 92 88 72 102 74 60 40 20 0 duża sala gimn. A-gry zespołowe - piłka nożna duża sala gimn. B-gry zespołowe - piłka nożna duża sala gimn. C duża sala gimn. D- gry zespołowe - piłka nożna E - środek dużej Sali A, D - ćw. Przy drabinkach A, D bieg A, D- koszykówka małe sale środek - rozgrzewka małe sale środek koszykówka sala 27 - zabawa przy muzyce sala 28 przebieralnie przebieralnie - dzwonek łącznik Interpretując uzyskane wyniki stwierdzamy, że poziom hałasu znacznie przekraczał dopuszczalną normę w pomieszczeniach (max 50 db ). Najbardziej hałas daje się we znaki w sali gimnastycznej i na korytarzach w czasie przerw. Poziom hałasu zmierzony w metrze na stacji Natolin w dzień powszedni w godzinach szczytu dowodzi, że warszawskie metro jest bardzo hałaśliwe. Najgłośniej było w czasie ruszania wagonów starego typu oraz w czasie mijania się dwóch pociągów. Głośność dochodziła do 100 db, co jest uciążliwe, a przez dłuższy okres czasu szkodliwe dla słuchu i układu nerwowego. Uczniowie Gimnazjum nr 4 dokonali pomiarów hałasu na wybranych ulicach i osiedlach w pobliżu szkoły. Osiedla okazały się oazami ciszy, wskazówka aparatu pomiarowego nie przekraczała 50 db, jedynie gdy szczekały psy lub dzieci biegły ze szkoły wskazówka dochodziła do 85 db. Wyniki pomiarów hałasu na ulicach zamieszczamy poniżej. - 3 -
Dużo pracy wymagało przeprowadzenie i opracowanie badań ankietowych dla około 400 osób. Ankiety dotyczyły wpływu hałasu na warunki życia i pracy mieszkańców Ursynowa. Uczniowie koła biologicznego Gimnazjum nr 4 pod kierunkiem nauczycieli opracowali dwa rodzaje ankiet: Hałas a urbanizacja Ursynowa oraz Hałas w domu i na ulicy (ankiety w załączniku). Obie ankiety przekazaliśmy również do wypełnienia i opracowania do Gimnazjum nr 5. Uzyskane odpowiedzi stanowiły ciekawy materiał badawczy i zostały przedstawione w formie wykresów i prezentacji medialnych. Niektóre odpowiedzi podajemy poniżej. - 4 -
Miejsca o najmniejszym nasileniu hałasu 35,0% 30,0% 25,0% 20,0% 15,0% 10,0% 5,0% 0,0% 31,9% 24,4% 14,1% 6,3% 6,0% brak osiedle park,las wszędzie sklepy W jaki sposób słuchasz muzyki? bardzo głośno 33% cicho 19% głośno 48% Czy twoi sąsiedzi używają głośnych sprzętów domowych w czasie ciszy nocnej? 50,0% 40,0% 30,0% 20,0% 10,0% 0,0% 38,6% 41,6% 19,8% nie rzadko często - 5 -
Jakiej muzyki słuchasz najczęściej? Muzyka filmowa 4% Techno 8% Jazz 1% Rock 13% Inne 10% Nic 4% Wszystko 21% Pop 24% Metal 6% Hip Hop 9% Akcentem ubarwiającym nasze spotkanie była inscenizacja nowej uczniowskiej wersji bajki Paweł i Gaweł. Ta niezwykle hałaśliwa scenka zaprezentowana została z dużą dozą humoru i ekspresji przez młodych aktorów Gimnazjum nr 4. W drugiej części spotkania odbyła się część warsztatowa, która cieszyła się dużym zainteresowaniem młodzieży. Wykorzystując pudła, pudełka i pudełeczka, papier toaletowy, bibułę, plastelinę, patyczki i inne powszechnie dostępne materiały uczniowie budowali w grupach makiety ursynowskich ulic. W swoich projektach musieli uwzględnić wcześniej poznane sposoby walki z hałasem: tunele, pasy zieleni, ekrany, usytuowanie budynków, placów zabaw itp. Podejmując temat: Hałas w świetle urbanizacji Ursynowa chcieliśmy zwrócić uwagę na rosnące zagrożenie hałasem w środowisku, w którym bezpośrednio żyjemy, uczymy się i wypoczywamy czyli na terenie gminy i naszej szkoły. Próbowaliśmy też zastanowić się jak można przeciwstawić się nadmiernemu hałasowi wokół nas i doszliśmy do wniosku, że w codziennym życiu możemy liczyć głównie na własny rozsądek. Niech każdemu z nas towarzyszy zawsze hasło warsztatów: Nie hałasuj, dbaj o zdrowie! Maria Hernik Maria Markowska - 6 -