Dziecko sześcioletnie w szkole i świetlicy szkolnej
Obowiązek szkolny dzieci sześcioletnich od 1 września 2014 r. Nowelizacja ustawy o systemie oświaty wydłużyła o dwa lata okres, w którym rodzice podejmują decyzję o rozpoczęciu przez 6-letnie dziecko edukacji szkolnej. W roku szkolnym 2012/2013 i 2013/2014, jeżeli rodzice dziecka podejmą taką decyzję, dyrektor szkoły będzie miał obowiązek przyjąć dziecko 6-letnie do szkoły. Sześciolatki obowiązkowo pójdą do szkół dopiero 1 września 2014 r., czyli obowiązek szkolny obejmie te dzieci, które urodziły się w 2008 r. Ministerstwo Edukacji Narodowej przesunęło o dwa lata termin obniżenia wieku szkolnego po to, by samorządy i szkoły mogły lepiej przygotować się na przyjęcie sześciolatków do klas pierwszych.
Dziecko sześcioletnie - możliwości w roku szkolnym 2012/2013 i 2013/2014: Dzieci urodzone w 2006 i 2007 roku od 1 września 2012 r. mają obowiązek rocznego przygotowania przedszkolnego lub na wniosek rodziców zostają objęte obowiązkiem szkolnym są przedszkolakami są uczniami w szkole chodzą do I klasy w przedszkolu w oddziale przedszkolnym w szkole
Sześciolatek kto to taki?
Charakterystyka rozwojowa dzieci w wieku przedszkolnym silna więź z rodziną, potrzeba bezpieczeństwa, akceptacji, stałości środowiska, odporność psychofizyczna zależna od pory dnia, pory roku, pogody, krótki czas skupienia uwagi, poznawanie świata poprzez działanie, w całościowy sposób, myślenie konkretne i konkretno-obrazowe, ćwiczenie zmysłów i ich integracji, duża aktywność fizyczna, ruch, manipulacja, pytania jako przejaw ciekawości, egocentryzm jako cecha rozwojowa, potrzeba uwagi, bycia w centrum, duża wrażliwość uczuciowa, rola uczuć w poznawaniu i przeżywaniu świata intensywny rozwój wyobraźni, odtwarzanie w zabawie sytuacji i ról społecznych, potrzeba warunków dla własnej inicjatywy
Kryzys siódmego roku życia Przejście z jednego okresu rozwojowego do kolejnego. Specyficzna sytuacja edukacyjna etap przejściowy pomiędzy edukacją okazjonalną a systematyczną (przedszkolem i szkołą), istotny ze względu na budowanie gotowości szkolnej, która jest podstawą udanego startu szkolnego.
Gotowość szkolna gotowość psychomotoryczna gotowość emocjonalno - motywacyjna gotowość słownikowo - pojęciowa
Zadania rozwojowe dzieci związane z rozpoczęciem nauki w szkole Oczekiwania społeczne związane z rozpoczęciem nauki w szkole (Szuman 1970, Brzezińska 1992, Stefańska- Klar 2000). Na poziomie poznawczym: zdobywanie wiedzy i umiejętności poznawczych, rozumienie świata, posługiwanie się reprezentacją symboliczną. Na poziomie fizycznym i społecznym: współdziałanie z rówieśnikami, działania wspólnotowe. Na poziomie emocjonalnym: osiąganie samodzielności, względnej emocjonalnej niezależności. Wrażliwość i podatność na nauczanie: realizowanie nowych form aktywności nauki i pracy. Systematyczne nauczanie: opanowanie czytania, pisania i matematyki.
Rola nauczyciela Organizowanie sytuacji edukacyjnych wyzwalających naturalną aktywność dziecka w procesie uczenia się dominująca forma aktywności dziecka sześcioletniego to zabawa. Monitorowanie rozwoju dziecka (diagnoza pedagogiczna). Wspieranie dziecka w procesie uczenia się. Wspomaganie rozwoju dziecka w przypadku nieharmonijnego rozwoju.
Sześciolatek w szkole i w świetlicy jak się przygotować? Przygotowanie zaplecza techniczno-opiekuńczego: Zapewnienie odrębnych sal przystosowanych do edukacji i obsługi dzieci sześcioletnich, w tym posiłków, opieki w godzinach pracy rodziców i dodatkowych zajęć. W świetlicy oprócz tzw. kącika nauki ma znaleźć się przestrzeń do zabaw ruchowych. Przy szkole powinien być plac zabaw, a sanitariaty mają spełniać wymogi niższych maluchów. Zapewnienia poczucia bezpieczeństwa i komfortu sześciolatkom w szkole, szczególnie gdy te miały tam spędzać po 7-9 godzin dziennie (jak ma to miejsce dziś w przedszkolach) np. oddzielenia maluchów od dzieci starszych, szkolnego zgiełku. www.reformaprogramowa.men.gov.pl
Sześciolatek w szkole i w świetlicy jak się przygotować? Cd. Przygotowanie kadry pedagogicznej, w tym dostosowania metod pracy do potrzeb dzieci sześcioletnich: Należy przygotować nauczycieli do tej pory pracujących z siedmiolatkami i starszymi do pracy z sześciolatkiem ma to związek ze zmianą rozwojową dokonującą się pod koniec 6 roku życia w umysłach maluchów i przejściem przez nie w kolejne stadium rozwoju myślenia. Przeciętny sześciolatek nie jest gotowy do rozumienia pojęć wykorzystywanych w edukacji siedmiolatków. Potrzebuje innych metod pracy nauki poprzez zabawę. Zderzenie go z wiedzą nie na jego poziomie, stosowanie źle dobranych metod skutkuje lękiem, poczuciem bezradności, niechęcią wobec nauki i szkoły. www.reformaprogramowa.men.gov.pl
Organizacja opieki po lekcjach Według założeń reformy programowej zmiana zapoczątkowana od 1 września 2009 r. ma prowadzić do tego, aby: dzieci z klas pierwszych, wymagające opieki poza lekcjami, mogły skorzystać z opieki zorganizowanej podobnie jak w przedszkolu. w świetlicach najmłodsi uczniowie byli otoczeni fachową opieką merytoryczną nauczycieli wspierających rozwój ich uzdolnień. www.reformaprogramowa.men.gov.pl
Organizacja opieki w świetlicy Liczba osób opiekujących się dziećmi w czasie świetlicowym wynika z pozostającej pod ich opieką, zadeklarowanej liczby dzieci. Sposób organizacji ich pracy może także być bardzo różny: konkretna grupa dzieci znajduje się pod opieką stałej opiekunki, realizującej pewien plan spędzania przez nich czasu, odpowiednio podzielony na: posiłki, zabawę, cichą naukę, spacery, rekreację ruchową, dzieci mają do wyboru sale i opiekunów oferujących poszczególne rodzaje aktywności, jak: aktywność rekreacyjno-ruchowa, aktywność plastyczna, pomoc w nauce, tematyczne kąciki zabawowe; przy takim rozwiązaniu konieczna jest osoba koordynująca aktywność uczniów, świetnie będzie się to sprawdzać przy stosunkowo niedużej szkole, rozwiązanie pośrednie dopuszczające zarówno uczestnictwo uczniów w ofercie dodatkowej szkoły, jak i stałą opiekunkę odpowiedzialną za konkretną grupę uczniów wówczas stale jakaś część z nich znajduje się na zajęciach wybranych. www.reformaprogramowa.men.gov.pl
Więcej informacji na temat obowiązku szkolnego sześciolatków na stronach: www.men.gov.pl w zakładce Życie szkoły/sześciolatek w szkole www.ore.edu.pl w zakładce Sześciolatek w szkole
Opracowanie: Ewa Nowak doradca metodyczny ds. świetlic ODN Poznań nauczyciel wychowawca świetlicy w Szkole Podstawowej nr 80 w Poznaniu doradca.nowak@odn.poznan.pl