11. Związki heterocykliczne w codziennym życiu a podstawie: J. A. Joule, K. Mills eterocyclic chemistry at a glace, 2nd ed., Wiley 2013. S. Rolski Chemia środków leczniczych, wyd. III, PZWL 1968. Związki heterocykliczne synteza i wykorzystanie w chemii medycznej dr hab. inż. Mariola Koszytkowska-Stawińska, ZChrg Wydz. Chemiczny PW 166
11.1. Związki heterocykliczne w codziennym życiu - heterocykliczne a-amino kwasy, przykłady Egzogenne a-amino kwasy i produkty ich dekarboksylacji Egzogenne dostarczane w diecie Główny czynnik wywołujący reakcje alergiczne - wzmaga przepuszczalność naczyń krwionośnych, prowadząc do obrzęków i wysypek indol (S) C 2 2 Tryptofan [] C 2 2 Serotonina europrzekaźnik zaburzenia w jego produkcji mogą mieć związek z zapadaniem na niektóre choroby psychiczne. Środki obniżające poziom serotoniny działanie uspokajające w stanach pobudzenia psychicznego. Środki podwyższające poziom serotoniny działanie pobudzające w stanach zmniejszonej pobudliwości psychicznej. Me Melatonina Me Produkowana przez szyszynke, bierze udział w regulacji cyklu dziennego; Suplement diety w zaburzeniach cyklu dziennego, np. w wyniku zmiany strefy czasowej. Główny składnik kolagenu, białka biorącego w udział w konstrukcji tkanek. Związki heterocykliczne synteza i wykorzystanie w chemii medycznej dr hab. inż. Mariola Koszytkowska-Stawińska, ZChrg Wydz. Chemiczny PW 167
11.1.1. Związki heterocykliczne w codziennym życiu-heterocykliczne - a-amino kwasy, trawienie białek ydroliza (trawienie) białek przez chymotrypsynę - rola pierścienia imidazolowego w histydynie Chymotrypsyna enzym trawienny ssaków wydzielany przez trzustkę Związki heterocykliczne synteza i wykorzystanie w chemii medycznej dr hab. inż. Mariola Koszytkowska-Stawińska, ZChrg Wydz. Chemiczny PW 168
11.2. Związki heterocykliczne w codziennym życiu - heterocykliczne witaminy iezbędny do syntezy kwasów nukleinowych w organizmie. iedobór zaburzenia czynności krwiotwórczej szpiku kostnego. Występowanie żółtko jaj, mleko, wątróbka, ryż. iedobór zapalenie skóry, łojotok, zapalenie błon śluzowych, zahamowanie wzrostu. Związki heterocykliczne synteza i wykorzystanie w chemii medycznej dr hab. inż. Mariola Koszytkowska-Stawińska, ZChrg Wydz. Chemiczny PW 169
11.2.1. Związki heterocykliczne w codziennym życiu - heterocykliczne witaminy Me Me C 2 C 2 Ryboflavina (witamina B2) Cyjanokobalamina (witamina B12) (1948 r) Związki heterocykliczne synteza i wykorzystanie w chemii medycznej dr hab. inż. Mariola Koszytkowska-Stawińska, ZChrg Wydz. Chemiczny PW 170
11.3. Związki heterocykliczne w codziennym życiu - heterocykliczne koenzymy Koenzymy niebiałkowe składniki białek niezbędne dla ich aktywności. Dinukleotyd flawinoadeninowy (FAD) przenośnik elektronów w procesach utleniania-redukcji; redukcja wiązania C=C i utleniania wiązania C-C Dinukleotyd flawinoadeninowy (FAD) Forma zredukowana (FAD 2 ) Związki heterocykliczne synteza i wykorzystanie w chemii medycznej dr hab. inż. Mariola Koszytkowska-Stawińska, ZChrg Wydz. Chemiczny PW 171
11.3.1. Związki heterocykliczne w codziennym życiu - heterocykliczne koenzymy 2 P 2 Fosforan dinukleotydu nikotynamido-adeninowego (ADP + ) R P 2 R P 3 2 ADP + - akceptor elektronów w biosyntezach utleniających ADP + ADP ADP - donor elektronów w biosyntezach redukujących ADP ADP + Związki heterocykliczne synteza i wykorzystanie w chemii medycznej dr hab. inż. Mariola Koszytkowska-Stawińska, ZChrg Wydz. Chemiczny PW 172
11.3.2. Związki heterocykliczne w codziennym życiu - heterocykliczne koenzymy Rola pirydoksyny w enzymatycznej dekarboksylacji aminokwasów Związki heterocykliczne synteza i wykorzystanie w chemii medycznej dr hab. inż. Mariola Koszytkowska-Stawińska, ZChrg Wydz. Chemiczny PW 173
11.3.3. Związki heterocykliczne w codziennym życiu - heterocykliczne koenzymy Rola pirofosforanu tiaminy w dekarboksylacji kwasu pirogronowego Związki heterocykliczne synteza i wykorzystanie w chemii medycznej dr hab. inż. Mariola Koszytkowska-Stawińska, ZChrg Wydz. Chemiczny PW 174
11.4. Związki heterocykliczne w codziennym życiu - barwniki życia C 20 39 2 C Mg em Tworzenie układu tetrapirolowego Fragment utlenowananej hemoglobiny Me 2 C Chlorofil a Związki heterocykliczne synteza i wykorzystanie w chemii medycznej dr hab. inż. Mariola Koszytkowska-Stawińska, ZChrg Wydz. Chemiczny PW 175
11.5. Związki heterocykliczne w codziennym życiu - kwasy nukleinowe Kwas deoksyrybonukleinowy (DA) magazyn informacji genetycznej Kwas rybonukleinowy (RA) dostawca informacji genetycznej Fragment DA Fragment RA Gen sekwencja nukleotydów w DA, koduje określone białko Związki heterocykliczne synteza i wykorzystanie w chemii medycznej dr hab. inż. Mariola Koszytkowska-Stawińska, ZChrg Wydz. Chemiczny PW 176
11.5.1. Związki heterocykliczne w codziennym życiu - kwasy nukleinowe ddziaływania między zasadami nukleinowymi w DA i RA (parowanie zasad nukleinowych) tworzenie komplementarnych nici kwasu nukleinowego Związki heterocykliczne synteza i wykorzystanie w chemii medycznej dr hab. inż. Mariola Koszytkowska-Stawińska, ZChrg Wydz. Chemiczny PW 177
11.6. Związki heterocykliczne w codziennym życiu - insektycydy Fipronil F 3 C S C 2 Cl Cl CF 3 Związki heterocykliczne synteza i wykorzystanie w chemii medycznej dr hab. inż. Mariola Koszytkowska-Stawińska, ZChrg Wydz. Chemiczny PW 178
11.7. Związki heterocykliczne w codziennym życiu- toksyny Me Me ergotamina sporysz (ang. ergot) 2 2 diwicyna bób (ang. f ava beam) Me 3 Me muskaryna Amanita muscaria Amanita muscaria Muchomor czerwony Związki heterocykliczne synteza i wykorzystanie w chemii medycznej dr hab. inż. Mariola Koszytkowska-Stawińska, ZChrg Wydz. Chemiczny PW 179
11.8. Związki heterocykliczne w codziennym życiu - mechanizm działania wybranego leku meprazol inhibitor pompy protonowej Związki heterocykliczne synteza i wykorzystanie w chemii medycznej dr hab. inż. Mariola Koszytkowska-Stawińska, ZChrg Wydz. Chemiczny PW 180
11.9. Związki heterocykliczne w codziennym życiu - mechanizm działania wybranego leku Temozolomid lek przeciwnowotworory Związki heterocykliczne synteza i wykorzystanie w chemii medycznej dr hab. inż. Mariola Koszytkowska-Stawińska, ZChrg Wydz. Chemiczny PW 181
11.10. Związki heterocykliczne w codziennym życiu - w kuchni Produkty rozkładu cukrów i tłuszczu podczas pieczenia lub smażenia Główne składniki karmelu Aromaty powstające podczas pieczenia lub opiekania pieczywa Aromaty naturalne I syntetyczne Związki heterocykliczne synteza i wykorzystanie w chemii medycznej dr hab. inż. Mariola Koszytkowska-Stawińska, ZChrg Wydz. Chemiczny PW 182
11.10.1. Związki heterocykliczne w codziennym życiu - w kuchni Powstawanie 5-(hydroksymetylo)furfuralu podczas karmelizacji cukru Powstawanie maltolu i izomaltolu w reakcji Maillarda Związki heterocykliczne synteza i wykorzystanie w chemii medycznej dr hab. inż. Mariola Koszytkowska-Stawińska, ZChrg Wydz. Chemiczny PW 183