Przykładowe zadania do egzaminu z Makroekonomii 1 17 stycznia 2011 r. Część I 1. W 2005 roku w pewnym roku nominalny PKB wyniósł 160 mld dolarów USA. Rok później wyniósł 180 mld. Deflator PKB wyniósł 115. O ile procent zmienił się realny PKB miedzy rokiem 2005 a 2006? a) Wzrósł o 15% b) Spadł o ok. 2,17% c) wzrósł o ok. 24% d) spadł o ok. 11% 2. Bezrobocie wynikające z braku dopasowania kwalifikacji zawodowych bezrobotnych do potrzeb rynku pracodawców zgłaszanych na rynku pracy to bezrobocie: a) frykcyjne b) cykliczne c) strukturalne d) ukryte e) koniunkturalne 3. W pewnym kraju w roku 2000 stopa bezrobocia wynosiła 5,5%, zaś produkcja 160 mld dolarów USA. Przyjmując, że naturalna stopa bezrobocia wynosi 6%, zgodnie z prawem Okuna potencjalny produkt w tym kraju wynosi: a) Ok.142 mld b) ok. 152 mld c) ok. 162 mld d) ok.158 mld 4. Urząd statystyczny pewnego kraju mierzy inflację za pomocą pomiaru wartości koszyka dóbr i usług konsumpcyjnych. W cenach bieżących wartość tego koszyka wynosiła 75 w roku 1998, 83 w roku 1999 oraz 88 w roku 2000. Indeks cen w roku 2000 (przyjmując za rok bazowy 1998) wyniósł: a) 1,0602 b) 106,02 c) 1,173 d) 117,3 5. PKB w stosunku do PNB jest zawsze: a) wyższy b) niższy c) taki sam d) trudno powiedzieć e) wyższy na początku roku, a niższy na końcu 6. PNB w cenach rynkowych różni się od PNN w cenach rynkowych o: a) koszty materiałowe b) zużycie pośrednie c) inwestycje nieplanowane d) podatki pośrednie e) żaden z powyższych 7. W gospodarce zamkniętej z udziałem rządu, dopływy do obiegu okrężnego to: a) oszczędności i eksport, b) inwestycje i podatki netto c) inwestycje i wydatki rządowe d) transfery rządowe, wydatki rządowe i oszczędności 8. Model keynesowksi opisuje gospodarkę: a) od strony podaży, b) w warunkach niepełnego wykorzystania czynników produkcji c) w warunkach pełnego wykorzystania czynników produkcji d) w długim okresie e) w zależności od zasobów czynników produkcji 9. Równowagę w modelu Keynesa można opisać równaniem: a) AD S = Y C b) S = I c) Y = C + S d) Wszystkie powyższe odpowiedzi są poprawne e) Żadna z powyższych odpowiedzi nie jest prawidłowa 10. Jeżeli w modelu trzysektorowym, krańcowa skłonność do oszczędzania wynosi 0,2, stopa opodatkowania wynosi 0,25, zaś krzywa zagregowanych wydatków przecina oś rzędnych w punkcie 350 mln to dochód w równowadze wynosi: a) 2333,3 mln b) 437,5 mln c) 291,67 mln d) 350 mln 11. Jeżeli miesięczny dochód danej osoby spada z 2000 do 1500, zaś jej konsumpcja spada z 1450 do 1000, to krańcowa skłonność do oszczędzania tej osoby wynosi: a) 0,1 b) 0,45 c) 0,55 d) 0,9 1
12. W modelu keynesowskim, spadek stopy podatkowej powoduje, ze: a) funkcja konsumpcji staje się bardziej płaska b) funkcja AE staje się bardziej płaska c) spada dochód w równowadze d) wszystkie powyższe odpowiedzi są prawidłowe e) żadna z powyższych odpowiedzi nie jest prawdziwa 13. W modelu keynesowskim: który z poniższych efektów zostanie wywołany przez wzrost krańcowej skłonności do oszczędzania: a) wzrost wpływów podatkowych b) AE stanie się bardziej płaska c) Wzrost dochodu w równowadze d) Więcej niż jedna z powyższych odpowiedzi jest e) Żadne z powyższych 14. Działanie automatycznych stabilizatorów koniunktury polega na: a) Przyspieszaniu wzrostu gospodarczego w okresach ożywienia, b) Hamowaniu spadku popytu globalnego w okresach ożywienia c) Hamowaniu wzrostu wydatków budżetowych d) Hamowaniu wzrostu popytu globalnego w okresie recesji e) Hamowaniu spadku popytu globalnego w okresie recesji 15. Do automatycznych stabilizatorów koniunktury należą: a) Stopy procentowe b) Ceny gwarantowane na produkty rolne c) oszczędności d) podatki progresywne e) wszystkie z powyższych 16. Zgodnie z podejściem keynesowskim, całkowity popyt na pieniądz w ujęciu nominalnym w danej gospodarce jest: a) wprost proporcjonalny do nominalnego PKB i stopy procentowej b) wprost proporcjonalny do nominalnego PKB i odwrotnie proporcjonalny do stopy procentowej, c) odwrotnie proporcjonalny do stopy procentowej i wprost proporcjonalny do stopy procentowej, d) odwrotnie proporcjonalny do stopy procentowej i odwrotnie proporcjonalny do stopy procentowej,. 17. Przeniesienie 100 zł z konta a vista na konto terminowe powoduje: a) spadek M1 I wzrost M2 b) spadek M1, brak zmiany M2 c) brak zmiany M1, wzrost M2 d) wzrost M1, spadek M2 e) wzrost M1, brak zmiany M2 18. Podaż pieniądza maleje gdy: a) bank centralny obniża stopę rezerw obowiązkowych b) bank centralny podwyższa stopę dyskontową c) bank centralny skupuje papiery wartościowe na otwartym rynku d) więcej niż jedna z powyższych odpowiedz jest e) żadna z powyższych odpowiedzi nie jest 19. Mnożnik kreacji pieniądza rośnie, gdy: a) rośnie stosunek utrzymywanych rezerw do depozytów, b) rośnie stosunek gotówki w obiegu do depozytów, c) maleje stosunek gotówki w obiegu do depozytów, d) rośnie baza monetarna, e) maleje baza monetarna. 20. Bank centralny prowadzi ekspansywna politykę pieniężną, jeśli: a) Podnosi stopę rezerw obowiązkowych b) podnosi stopę redyskontową, c) sprzedaje papiery wartościowe d) wszystkie powyższych odpowiedzi są prawidłowe e) żadna z powyższych odpowiedzi nie jest prawidłowa 21. Parametr b w funkcji inwestycji opisuje wrażliwość inwestycji względem: a) dochodu b) oczekiwanej stopy inflacji c) kursu walutowego d) oprocentowania obligacji skarbowych 22. Które z poniższych zdarzeń mogło spowodować przesunięcie funkcji inwestycji w lewo (w dół): a) informacja o lepszych prognozach gospodarczych na rok przyszły, b) informacja, o nowych bardziej korzystnych dla przedsiębiorców zasadach odliczania od podatku kosztów inwestycji, c) informacja o pogorszeniu koniunktury u naszego ważnego partnera handlowego d) spadek stóp procentowych e) wzrost stóp procentowych 23. Ekspansywna polityka pieniężna, zgodnie z podejściem Keynesa, powinna wpłynąć na wzrost poziomu Y: a) ponieważ doprowadzi do wzrostu skłonności do konsumpcji (ludzie będą mieli więcej pieniędzy w portfelu), a tym samym do wzrostu Y (poprzez mechanizm mnożnikowy) 2
b) ponieważ podniesie stopy procentowe i dzięki temu wzrosną inwestycje, co podniesie Y (poprzez mechanizm mnożnikowy) c) ponieważ obniży stopy procentowe, co zwiększy inwestycje i zwiększy Y (przez mechanizm mnożnikowy) d) jej pozytywny wpływ zostanie złagodzony przez wzrost popytu na pieniądz spowodowany przez wzrost Y e) więcej niż jedna z powyższych odpowiedz jest. 24. W im większym stopniu dany przyrost dochodu oddziałuje na wzrost wielkości zapotrzebowania na pieniądz, tym: a) krzywa LM jest bardziej płaska b) polityka fiskalna jest mniej skuteczna c) mnożnik polityki fiskalnej jest większy d) więcej niż jedna z powyższych odpowiedzi jest prawdziwa e) wszystkie powyższe odpowiedzi są prawdziwe 25. Im bardziej wrażliwe są inwestycje na zmiany stopy procentowej, tym: a) IS jest bardziej strome b) LM jest bardziej płaskie c) Tym skuteczniejsza jest polityka fiskalna d) Tym skuteczniejsza jest polityka monetarna e) Więcej niż jedna z powyższych odpowiedzi jest 26. Który z poniższych czynników może spowodować przesunięcie równoległe LM w prawo: a) wzrost cen b) spadek nominalnej podaży pieniądza c) wzrost podatków kwotowych d) więcej niż jedna z powyższych odpowiedzi jest 27. Wzrost krańcowej skłonności do importu spowoduje, że: a) IS stanie się bardziej stroma b) Dany wzrost Y będzie wymagał mniejszego wzrostu r dla zachowania równowagi na rynku dóbr, c) Mnożnik polityki fiskalnej wzrośnie d) Dwie z powyższych odpowiedzi są poprawne e) Wszystkie powyższe odpowiedzi do poprawne 28. Punkty położone pod krzywą IS to takie kombinacje r i Y, gdzie: a) występuje nierównowaga zewnętrzna gospodarki, b) występuje nadmierna podaż pieniądza w stosunku do popytu, c) za wysoki popyt na dobra i usługi w stosunku do podaży d) zbyt wysokimi oszczędnościami w stosunku do inwestycji 29. Jednoczesne zastosowanie obniżenia podatków i zwiększenia nominalnej podaży pieniądza: a) musi spowodować wzrost stopy procentowej, b) musi spowodować wzrost dochodu c) może spowodować brak zmiany dochodu d) musi spowodować spadek stopy procentowej e) więcej niż jedna z powyższych odpowiedzi jest 30. Polityka monetarna jest tym bardziej skuteczna: a) im wyższa jest krańcowa skłonność do konsumpcji b) im niższe są podatki proporcjonalne c) im wyższa jest krańcowa skłonność do importu d) odpowiedzi a i b są poprawne e) odpowiedzi a i c są poprawne 31. Zjawisko wypierania: a) wynika z konieczności finansowania deficytu budżetowego (pojawiającego się w następstwie nadmiernego wzrostu wydatków państwa) przez podniesienie podatków, co zmniejsza konsumpcję b) wynika z ze spadku inwestycji autonomicznych, jakie pociąga za sobą wzrost wydatków państwa c) wynika z ze wzrostu stopy procentowej w wyniku spadku popytu na pieniądz, będącego wynikiem zwiększenia wydatków państwa d) jest największe, gdy wrażliwość popytu na pieniądz na zmiany dochodu jest mała 32. Jak na produkcję wpłynie zwiększenie wydatków sektora rządowego na dobra i usługi o 100, jeśli mnożnik polityki monetarnej wynosi 2, zaś mnożnik polityki fiskalnej 2,5, zaś realna podaż pieniądza wynosi 200: a) Y wzrośnie o 200 b) Y wzrośnie o 250 c) Y wzrośnie o 500 d) Y wzrośnie o 650 e) Y wzrośnie o 400 33. Poniższy rysunek przedstawia skutki pewnego egzogenicznego szoku. Które z poniższych wydarzeń mogło wywołać takie skutki: r IS 2 IS 1 LM 1 LM 2 Y 3
a) sprzedaż przez bank centralny obligacji skarbowych za kwotę 1 mld złotych oraz obniżenie stawek podatku od dochodów osobistych o 5 punktów procentowych, b) podwyższenie podatków kwotowych oraz obniżenie stopy rezerw obowiązkowych c) obniżenie stopy dyskontowej oraz podwyższenie stawek podatku od dochodów osobistych o 5 punktów procentowych, d) sprzedaż przez bank centralny obligacji skarbowych za kwotę 1 mld złotych oraz wzrost krańcowej skłonności do importu 34. W modelu SAS-AD, ekspansywna polityka fiskalna zaowocuje: a) wzrostem Y krótkim okresie i brakiem zmian Y w długim okresie, b) brakiem zmiany Y w krótkim okresie i wzrostem Y w długim okresie c) wzrostem Y w krótkim i długim okresie d) spadkiem bezrobocia i wzrostem cen w długim okresie 35. W podejściu klasycznym, gdy bezrobocie spada poniżej naturalnej stopy bezrobocia: a) występuje presja na obniżenie płac b) występuje presja na wzrost płac c) spada kurs waluty d) więcej niż jedna z powyższych możliwości jest e) żadna z powyższych odpowiedzi nie jest 36. W modelu ASAD, jeśli bank centralny podniesie podaż pieniądz o 20%, to w długim okresie: a) ceny wzrosną, ale płace nie b) płace wzrosną, podobnie jak ceny o 20% c) płace wzrosną, podobnie, jak ceny, ale o mnie niż o 20%, d) płace początkowo wzrosną, ale potem spadną i w sumie się nie zmienią, a zatem ceny spadną. 37. Które z poniższych wydarzeń mogą przesunąć AD w prawo: a) ogłoszenie i uruchomienie programu budowy autostrad b) sprzedaż przez bank centralny obligacji z własnego portfela c) zamrożenie progów podatkowych d) znaczące pogorszenie koniunktury gospodarczej u głównego partnera handlowego 38. Które z poniższych wydarzeń nie spowodowały przesunięcia SAS w prawo a) obniżenie składek na ubezpieczenie społeczne b) zniesienie obowiązku atestowania produktów elektrotechnicznych c) obniżenie akcyzy na benzynę o 50% d) wszystkie powyższe odpowiedzi są prawidłowe 39. Krzywa Philipsa: a) pokazuje relację między realna stopą inflacji a stopą bezrobocia b) w długim okresie jest linią ujemnie nachyloną c) w długim okresie jest linia poziomą d) w krótkim okresie ma nachylenie dodatnie e) więcej niż jedna z powyższych odpowiedzi jest prawidłowa 40. W pewnej gospodarce istnieje system kursu płynnego. Jednego dnia zaobserwowano kurs waluty tego kraju (rublona) względem dolara amerykańskiego na poziomie RBL/USD 2,2. Tydzień później kurs wynosił RBL/USD 2,5. Oznacza to, iż w tym tygodniu: a) Rublon uległ aprecjacji, b) Rublon uległ deprecjacji, c) Rublon uległ dewaluacji, d) Rublon uległ rewaluacji, e) żadna z powyższych odpowiedzi nie jest 4
Część 2 Zadanie 1 Gospodarka kraju A wytwarza jedynie dwa dobra: sok jeżynowy i klimatyzatory. Informacje o wielkości produkcji i cenach zawarte są w poniższej tabeli: 2001 2002 ilość cena Ilość Cena Sok jeżynowy (hektolitry) 120 5 150 6 Klimatyzatory (sztuk) 30 80 25 70 a) Oblicz realny PKB w roku 2002 (przyjmując za bazowy rok 2001) b) Oblicz (i zinterpretuj jednym zdaniem) delator PKB w 2002 roku (przyjmując za bazowy rok 2001)? c) O ile procent wzrósł realny PKB między rokiem 2001 a 2002 (przyjmując za bazowy rok 2001)? Zadanie 2 Poniższa tabela zawiera informacje o pewnej otwartej gospodarce: Wydatki na spożycie indywidualne 1200 Prywatne krajowe inwestycje w ujęciu brutto 500 Prywatne krajowe inwestycje w ujęciu netto 400 Spożycie zbiorowe 600 Podatki od dochodów osobistych 450 Transfery rządowe 200 Wpływy podatkowe z VAT i akcyzy 750 Eksport 800 Import 750 Nierozdzielone zyski w korporacjach 50 Składki na ubezpieczenie społeczne 150 Dochody krajowych czynników z tytułu własności za granicą 130 Dochody zagranicznych czynników z tytułu własności w kraju 150 Oblicz: - produkt krajowy brutto w cenach rynkowych, - produkt narodowy netto w cenach rynkowych, - produkt narodowy brutto w cenach czynników produkcji, - rozporządzalny dochód osobisty, - deficyt budżetowy - saldo handlu zagranicznego. Zadanie 3 Rozważamy otwartą gospodarkę z rządem. Konsumpcja autonomiczna wynosi 50 mld, stopa podatkowa wynosi 25%. Rząd wydaje na dobra i usługi 150 mld. Inwestycje wynoszą 200 mld. Eksport ma charakter autonomiczny i wynosi 80 mld. Podatki kwotowe wynoszą 150 mld, a transfery dla ludności 100 mld. Wzrost dochodu dyspozycyjnego o 100 wywołuje wzrost konsumpcji o 90, zaś spadek dochodu o 100 wywołuje spadek importu o 5. a) Ile wynosi mnożnik w tej gospodarce? Ile wynosi dochód w równowadze? b) Dla dochodu w równowadze powiedz, ile wynosi saldo budżetu i saldo handlu zagranicznego? c) Ile wynosi krańcowa skłonność do konsumpcji z dochodu dyspozycyjnego dla dochodu w równowadze, a ile przeciętna skłonność do konsumpcji z dochodu całkowitego (przed opodatkowaniem) dla dochodu w równowadze? 5
d) Rządowi bardzo zależy na zrównoważeniu budżetu. W tym celu chce odpowiednio dostosować swoje wydatki. O ile musi zmienić wydatki na dobra i usługi (G), aby saldo budżetu wynosiło zero? e) Zapisz funkcję C (Y) oraz S (Y) f) Narysuj wykres funkcji eksportu netto g) Pokaż, że w tej gospodarce suma oszczędności jest równa inwestycjom Zadanie 4 W gospodarce kraju A zasób pieniądza wielkiej mocy wynosi 100 mln jednostek pieniężnych. Banki komercyjne bardzo optymistycznie postrzegają swoją sytuacje finansowa i nie utrzymują żadnych rezerw ponad rezerwy obowiązkowe, które wynoszą 4,5%. Ludzie mają wielkie zaufanie do banków (za gotówkę kupują jedynie gumę do żucia i gazety). Stąd preferencje ludzi do trzymania gotówki są następujące: 10 procent swych zasobów utrzymują w postaci gotówki, zaś 90% w postaci depozytów bankowych. Ile wynosi mnożnik kreacji pieniądza, a ile wynosi podaż pieniądza M 1? Na skutek spektakularnego bankructwa jednego z banków, pozostałe banki stają się bardziej ostrożne i wprowadzają dodatkowe rezerwy w wysokości 3% depozytów. Jednocześnie jednak ludzie tracą zaufanie do banków: teraz aż 25% swoich zasobów utrzymują w gotówce. Ile teraz wynosi mnożnik kreacji pieniądza i podaż pieniądza? Zadanie 5 1 stycznia 2005 roku ma rynku pracy w pewnym kraju obserwowano następujące liczebności populacji: pracujących było 15 mln, bezrobotnych 2,5 mln, a 10 mln osób pozostawało w nieaktywności zawodowej. W okresie od 1 stycznia 2005 do 31 grudnia 2005 roku, na rynku pracy kraju X zaszły następujące zmiany: 500 tys. bezrobotnych wyjechało za granicę w poszukiwaniu pracy, 400 tys. do tej pory pracujących postanowiło odejść na emeryturę i zaprzestać pracy zawodowej 100 tys. bezrobotnych zniechęciło się do poszukiwania pracy i wycofało się z jej aktywnego szukania 100 tys. bezrobotnych znalazło zatrudnienie 300 tys. osób dotychczas pracujących zwolniono z pracy, przy czym wszystkie do tej pory szukają aktywnie nowej pracy 500 tys. osób zmieniło miejsce pracy a) Określi liczebność pracujących, bezrobotnych i biernych zawodowo na koniec 2005 roku b) Oblicz współczynnik aktywności zawodowej, wskaźnik zatrudnienia i stopę bezrobocia dla roku 2004 i 2005 6