METODYKA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO Tomasz Frołowicz Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku
Wykład nr 1 PODSTAWA PROGRAMOWA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO Tomasz Frołowicz Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku Wychowanie jest to sztuka, której nikt dotąd nie umie, jest to kurs, który jakaś dobra głowa dopiero ma ułożyć. Jędrzej Śniadecki
DLACZEGO ZMIANY SĄ POTRZEBNE? Wnioski z badań PISA (Programme for International Student Assessement Międzynarodowy Program Oceny Umiejętności Uczniów) z udziałem polskich uczniów: Syndrom niedokończonej reformy Obowiązkowo przeczytać: Podstawa programowa z komentarzami. Tom 8. Wychowanie fizyczne i edukacja dla bezpieczeństwa w szkole podstawowej, gimnazjum i liceum. Wyd. MEN, 2009.
Mankamenty Podstawy programowej z 1999 roku: Nie gwarantuje w wystarczający sposób pożądanego stopnia jednolitości edukacji na terenie całego kraju, (przykład z Podstawy programowej: Aktywność ruchowa o charakterze rekreacyjnosportowym w dwóch wybranych formach indywidualnych i dwóch zespołowych ). Część celów, treści i osiągnięć uczniów przenosi do ścieżek edukacyjnych (międzyprzedmiotowych), których realizacja nie podlega efektywnej kontroli). Zakłada funkcjonowanie dwóch dokumentów (Podstawy i Standardów egzaminacyjnych), co powoduje kolizje interpretacyjne. Wśród osiągnięć uczniów przewiduje dyspozycje niemierzalne, nie nadające się do wykorzystania w procesie formułowania wymagań związanych z ocenianiem (przykład z Podstawy programowej: Przyjęcie odpowiedzialności za zdrowie własne i innych ). Nie umożliwia efektywnych sposobów zewnętrznej kontroli jakości niektórych dziedzin edukacji, w tym wychowania fizycznego.
Podstawa programowa kształcenia ogólnego: gwarantuje pożądany stopień jednolitości edukacji na terenie całego kraju, przy zagwarantowaniu niezbędnego stopnia niezależności podmiotów edukacji, dzieli kształcenie na etapy, a treści na przedmioty, bloki przedmiotowe i inne rodzaje zajęć, określa we wstępach (preambułach) koncepcję, czyli priorytety edukacyjne, definiuje cele kształcenia jako wymagania ogólne w obrębie przedmiotów, bloków przedmiotowych i innych rodzajów zajęć, definiuje treści nauczania i umiejętności jako wymagania szczegółowe w obrębie przedmiotów, bloków przedmiotowych i innych rodzajów zajęć, określa zadania szkoły jako uwagi o realizacji dla etapu edukacji lub wyodrębnionych przedmiotów.
Podstawa programowa kształcenia ogólnego Program nauczania dla etapu edukacji Plan pracy dla klasy Przedmiotowy system oceniania Plan dla cyklu zajęć WF Scenariusz, konspekt zajęć WF
Podstawa programowa kształcenia ogólnego Tomasz Frołowicz PODSTAWA PROGRAMOWA (1999, 2002) A PROGRAM NAUCZANIA cele edukacji zadania szkoły treści nauczania osiągnięcia ucznia założenia programowe szczegółowe cele kształcenia i wychowania materiał nauczania procedury osiągania szczegółowych celów opis założonych osiągnięć ucznia i propozycje metod ich oceny Program nauczania Standardy wymagań będące podstawą przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów
Podstawa programowa kształcenia ogólnego Tomasz Frołowicz NOWA PODSTAWA PROGRAMOWA (2009) A PROGRAM NAUCZANIA szczegółowe cele kształcenia i wychowania Cele kształcenia wymagania ogólne Treści nauczania i umiejętności wymagania szczegółowe Zalecane warunki i sposób realizacji treści zgodne z treściami nauczania zawartymi w podstawie programowej kształcenia ogólnego sposoby osiągania celów kształcenia i wychowania, z uwzględnieniem możliwości indywidualizacji pracy opis założonych osiągnięć ucznia propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania osiągnięć ucznia Program nauczania
DOCELOWY MODEL KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO EDUKACJA PRZEDSZKOLNA daje wsparcie na starcie GIMNAZJUM pomaga odkrywać i rozwijać zainteresowania 5 6 12 15 18 SZKOŁA PODSTAWOWA opiekuje się i jest bezpieczna LICEUM solidnie przygotowuje do dalszej nauki SZKOŁY ZAWODOWE dają dobrą podbudowę kształcenia ogólnego
TYPY SZKÓŁ W POLSCE
Kalendarz zmian programowych Rok szkolny Zreformowane nauczanie w klasach 2009/2010 I SP I Gimnazjum 2010/2011 II SP II Gimnazjum 2011/2012 III SP III Gimnazjum 2012/2013 IVSP I L I T I ZSZ 2013/2014 V SP II L II T II ZSZ 2014/2015 VI SP III L III T III ZSZ 2015/2016 IV T I LU 2016/2017 II LU DOCELOWY MODEL KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO
CO NOWEGO W WYCHOWANIU FIZYCZNYM? a) w sprawie ilości WF b) w sprawie jakości WF c) w sprawie obligatoryjność WF d) w sprawie edukacji zdrowotnej w WF Obowiązkowo przeczytać: Podstawa programowa z komentarzami. Tom 8. Wychowanie fizyczne i edukacja dla bezpieczeństwa w szkole podstawowej, gimnazjum i liceum.
Średni tygodniowy wymiar obligatoryjnego WF w minutach, w kolejnych etapach edukacji w wybranych krajach europejskich (wg J. Pośpiech, 2006) Kraj 6-9 lat 10-12 lat 13-16 lat 17-19 lat POLSKA 135 180 180 135 PORTUGALIA 135 135 180 180 FRANCJA 165 165 165 110 SZWAJCARIA 150 150 150 150 SŁOWACJA 90 90 135 90 LITWA 120 90 90 90 CZECHY 90 90 90 90 LUKSEMBURG 90 90 90 75 IRLANDIA 45 45 45 20
Zmiany liczby obligatoryjnych godzin WF w Polsce do 1997 roku 2 godziny do 2002 roku 3 godziny od 2003 3 godziny 4 godziny 4 godziny 3 godziny 6 7 13 16 19
Wymagania szczegółowe w zakresie: Tomasz Frołowicz I ETAP 3 GODZ. LEKCYJNE sprawności fizycznej treningu zdrowotnego sportów całego życia i wypoczynku bezpieczeństwa i edukacji zdrowotnej II ETAP diagnozy sprawności fiz. i rozwoju fiz. treningu zdrowotnego sportów całego życia i wypoczynku III ETAP 4 GODZ. 4 GODZ. bezpiecznej aktywności fiz. i higieny osobistej diagnozy spraw. i aktywności fiz. oraz rozwoju fiz. treningu zdrowotnego sportów całego życia i wypoczynku bezpiecznej aktywności fiz. i higieny osobistej IV ETAP diagnozy spraw. i aktywności fiz. oraz rozwoju fiz. treningu zdrowotnego sportów całego życia i wypoczynku bezpiecznej aktywności fiz. i higieny osobistej sportu sportu sportu tańca tańca 3 GODZ. 7 lat 19 lat edukacji zdrowotnej edukacji zdrowotnej
Diagnoza sprawności i aktywności fizycznej, np.: I etap: umie wykonać próbę mięśni siły brzucha oraz próbę gibkości dolnego odcinka kręgosłupa, II etap: wykonuje bez zatrzymania marszowo-biegowy test Coopera, III etap: wykonuje wybrany przez siebie zestaw prób do oceny wytrzymałości, siły i gibkości, IV etap: wskazuje mocne i słabe strony swojej sprawności.
Trening zdrowotny, np.: I etap: skacze przez skakankę, wykonuje przeskoki jednonóż i obunóż nad niskimi przeszkodami, II etap: wykonuje próbę wielobojową składającą się z biegu, skoku i rzutu, III etap: przeprowadza rozgrzewkę, IV etap: wyjaśnia, gdzie szukać wiarygodnych informacji dotyczących zdrowia i sportu oraz dokonuje krytycznej analizy informacji medialnych w tym zakresie.
Bezpieczna aktywność fizyczna i higiena osobista, np.: I etap: potrafi wybrać bezpieczne miejsce do zabaw i gier ruchowych, wie do kogo zwrócić się o pomoc w sytuacji zagrożenia zdrowia lub życia, II etap: omawia zasady bezpiecznego zachowania się nad wodą i w górach, III etap: demonstruje ergonomiczne podnoszenie i przenoszenie przedmiotów o różnej wielkości i ciężarze, IV etap: wykonuje ćwiczenia kształtujące i kompensacyjne w celu przeciwdziałania negatywnym dla zdrowia skutkom pracy, w tym pracy w pozycji siedzącej i przy komputerze.
Sporty całego życia i wypoczynek, np.: I etap: Uczeń bierze udział w zabawach, mini grach i grach terenowych, zawodach sportowych, respektując reguły i podporządkowując się decyzjom sędziego, II etap: organizuje w gronie rówieśników zabawę, grę ruchową, rekreacyjną, stosując przepisy w formie uproszczonej, III etap: ustawia się prawidłowo na boisku w ataku i obronie, IV etap: stosuje poznane elementy techniki i taktyki w wybranych indywidualnych i zespołowych formach aktywności fizycznej.
Sport, np.: II etap: uczestniczy w sportowych rozgrywkach klasowych w roli zawodnika, stosując zasady czystej gry: szacunku dla rywala, respektowania przepisów gry, podporządkowania się decyzjom sędziego, podziękowania za wspólną grę, III etap: stosuje zasady czystej gry: niewykorzystywanie przewagi losowej, minimalizacja cierpienia rywala, IV etap: omawia etyczne i zdrowotne konsekwencje stosowania środków dopingujących wspólną grę.
Taniec, np.: II etap: wykonuje improwizację ruchową do wybranej muzyki, III etap: opracowuje i wykonuje indywidualnie, w parze lub zespole dowolny układ tańca.
Edukacja zdrowotna, wymagania szczegółowe dla III etapu, np.: wymienia zachowania sprzyjające i ryzykowne dla zdrowia oraz wyjaśnia na czym polega i od czego zależy dokonywanie wyborów korzystnych dla zdrowia, wyjaśnia, w jaki sposób może dawać i otrzymywać różne rodzaje wsparcia społecznego, omawia dlaczego i w jaki sposób można opierać się presji oraz namowom do używania substancji psychoaktywnych i innych zachowań ryzykownych.
Edukacja zdrowotna, wymagania szczegółowe dla IV etapu, np.: wyjaśnia, na czym polega konstruktywne przekazywanie i odbieranie pozytywnych i negatywnych informacji zwrotnych oraz radzenie sobie z krytyką, omawia zasady racjonalnego gospodarowania czasem, planuje projekt dotyczący wybranych zagadnień zdrowia oraz wskazuje na sposoby pozyskania sojuszników i współuczestników projektu w szkole, domu lub w społeczności lokalnej.
W jakim stopniu szkolne wychowanie fizyczne może zaspakajać różne potrzeby różnych uczniów?
Co uczniowie będą wybierać w szkole? W podstawowej: część obligatoryjnych zajęć w ramach WF. W gimnazjum: część obligatoryjnych zajęć w ramach WF, zajęcia artystyczne, zajęcia praktyczno-techniczne. W ponadgimnazjalnej: 2-4 przedmioty o rozszerzonym programie, część obligatoryjnych zajęć w ramach WF, zajęcia artystyczne, historię i społeczeństwo, przyrodę, ekonomię w praktyce. Ważne! Rozporządzenie w sprawie dopuszczalnych form realizacji obowiązkowych zajęć wychowania fizycznego
Wykład nr 1 PODSTAWA PROGRAMOWA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO Tomasz Frołowicz Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku Wychowanie jest to sztuka, której nikt dotąd nie umie, jest to kurs, który jakaś dobra głowa dopiero ma ułożyć. Jędrzej Śniadecki