Finanse publiczne II / 1

Podobne dokumenty
Emerytury w nowym systemie emerytalnym dotyczą osób urodzonych po 1 stycznia 1949 roku.

SYSTEM EMERYTALNY W POLSCE

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii EMERYTURY Z FUS

Emerytury: } Część I: Finansowanie. } Część II: Świadczenia

Wprowadzenie. Pojęcie i ewolucja ryzyka starości. Metody zabezpieczenia ryzyka starości w prawie polskim

Emerytura w powszechnym wieku emerytalnym dla osób urodzonych po 31 grudnia 1948 r.

Wyliczanie emerytury na zasadach zbliżonych do tych panujących przed r. Emerytura. Do kiedy stare emerytury?

System emerytalny w Polsce

Część III świadczenia

Wysokość emerytur dla nauczycieli urodzonych po 31 grudnia 1948 r.

MATERIAŁY. uzyskane przez Zarząd. NSZZ PRC w temacie. emerytur - emerytur. pomostowych.

Emerytury. po zmianach BIBLIOTEKA

Wszystko, czego nie wiesz o emeryturach. Ekspert: Dariusz Noszczak, wicedyrektor, Departament Świadczeń Emerytalno-Rentowych, Centrala ZUS

Waloryzacja i adekwatność świadczeń w krajowych systemach ubezpieczeń społecznych

JAKĄ EMERYTKĄ / JAKIM EMERYTEM ZOSTANIESZ?

Spis treści Wstęp ROZDZIAŁ 1. Ubezpieczenia w systemie zabezpieczenia społecznego ROZDZIAŁ 2. Struktura systemu ubezpieczeń społecznych

EMERYTURY 2017 z uwzględnieniem zmian od 1 października

Emerytura. Wyliczanie emerytury. Do kiedy stare emerytury? Zasady wyliczania wysokości emerytury

Emerytury: } Część I: Finansowanie. } Część II: Świadczenia

Okresowa emerytura kapitałowa ze środków zgromadzonych w OFE i zewidencjonowanych na subkoncie w ZUS. Świadczeniobiorcy

Symbole emerytury wcześniejszej

Rola emerytur minimalnych w systemie składkowym a rola nieskładkowych gwarancji minimalnych

Nauczycielskie świadczenie kompensacyjne. Podstawa prawna: Ustawa z dnia r Dz. U. Nr 997,poz. 800

Polityka gospodarcza i społeczna (zabezpieczenie emerytalne)

Ubezpieczenie emerytalne. dr Ariel Przybyłowicz

EMERYTURY 2017 z uwzględnieniem zmian od 1 października

Spis treści. Wykaz skrótów 13. Wstęp 17

Ubezpieczenia społeczne dlaczego są ważne?

Omówienie regulacji wynikających z ustawy obniżającej wiek emerytalny

Reformy systemów emerytalnych astabilność finansów publicznych KINGA KACZOR, MAGDALENA SIERADZAN

Reforma emerytalna. Co zrobimy? ul. Świętokrzyska Warszawa.

Jak zatroszczyć się o zabezpieczenie na starość osób o niskich dochodach?

U z a s a d n i e n i e

Emerytura (zwana dawniej rentą starczą) świadczenie pieniężne mające służyć jako zabezpieczenie bytu na starość dla osób, które ze względu na wiek

SPIS TREŚCI. II. Warunki nabywania prawa do emerytury z FUS (emerytury z I filaru) i ustalanie jej wysokości

Finanse ubezpieczeń społecznych

Poz Szczawno-Zdrój, 19 lutego 2014 r. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Świadczenia emerytalne

Wacław Szubert: Ubezpieczenie społeczne stanowi system zagwarantowanych ustawowo i związanych z pracą świadczeń o charakterze roszczeniowym,

SYSTEM ZABEZPIECZENIA SPOŁECZNEGO W POLSCE WOBEC ZMIAN DEMOGRAFICZNYCH

Polityka społeczna (9): Zabezpieczenie emerytalne II i III filar

Kapitał początkowy po zmianach od r.

REFORMA SYSTEMU EMERYTALNEGO Z ROKU 2013

SYSTEM UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH W POLSCE. dr Elżbieta Malinowska-Misiąg, Instytut Finansów

Dla kogo nowe emerytury

INFORMACJA O WYBRANYCH ŚWIADCZENIACH PIENIĘŻNYCH

dochody budżetu państwa). Osoby urodzone po 1948 r. z chwilą osiągnięcia tego wieku uzyskują prawo do emerytury ustalanej w myśl zreformowanych

Jakie emerytury dla nauczycieli

INFORMACJA O WYBRANYCH ŚWIADCZENIACH PIENIĘŻNYCH

WYTYCZNE W SPRAWIE REALIZACJI PRZEPISÓW USTAWY Z DNIA 5 MARCA 2015 R. O ZMIANIE USTAWY O EMERYTURACH I RENTACH Z FUNDUSZU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH

ZUS wyjaśnia

Zakład Ubezpieczeń Społecznych

Konto w ZUS Cel i korzyści. Konto, subkonto i informacja o zapisanych tam danych

Funkcje subkonta ZUS Uwarunkowania prawne

Spełnienie warunków do wcześniejszej emerytury pracowniczej do końca 2008 r. gwarancją przyznania świadczenia

Co to jest właściwy wiek emerytalny? Hanna Zalewska

Fundusze inwestycyjne i emerytalne

MINISTER PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ

Emerytury i system ubezpiecze

mogą nabyć prawo do emerytury po ukończeniu wieku letniego (w przypadku kobiety) lub 25 letniego (w przypadku mężczyzny) okresu składkowego i

Emerytury w Polsce i na świecie

o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (druk nr 2272).

INFORMACJA O WYBRANYCH ŚWIADCZENIACH PIENIĘŻNYCH MAJ 2019 R.

INFORMACJA O WYBRANYCH ŚWIADCZENIACH PIENIĘŻNYCH KWIECIEŃ 2019 R.

21 marca 2013 r. Główne zalety rozwiązania:

INFORMACJA O WYBRANYCH ŚWIADCZENIACH PIENIĘŻNYCH MARZEC 2019 R.

USTAWA z dnia 1 lipca 2005 r.

Ustalanie prawa do emerytury w każdym z państw członkowskich UE; w tym również w Anglii

INFORMACJA O WYBRANYCH ŚWIADCZENIACH PIENIĘŻNYCH

INFORMACJA O WYBRANYCH ŚWIADCZENIACH PIENIĘŻNYCH CZERWIEC 2019 R.

INFORMACJA O WYBRANYCH ŚWIADCZENIACH PIENIĘŻNYCH LIPIEC 2019 R.

Koncepcja społecznej gospodarki rynkowej i kapitałowe programy zabezpieczeń emerytalnych. Anna Ząbkowicz

Wysokość emerytury w świetle uchwały Sądu Najwyższego z dnia 10 września 2009 r. (tzw. emerytura po emeryturze).

Zabezpieczenie społeczne źródła (2)

PROGNOZA WPŁYWÓW I WYDATKÓW FUNDUSZU EMERYTUR POMOSTOWYCH

tylko fakty! Marek Biskup, Michał Kaczmarczyk

Biuletyn Informacyjny

INFORMACJA O WYBRANYCH ŚWIADCZENIACH PIENIĘŻNYCH

USTAWA. z dnia r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw 1)

U S T A W A. z dnia. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw 1)

PROGNOZA WPŁYWÓW I WYDATKÓW FUNDUSZU EMERYTUR POMOSTOWYCH

Ubezpieczenia społeczne niezbędne w prowadzeniu firmy i codziennym życiu każdego człowieka

INFORMACJA O WYBRANYCH ŚWIADCZENIACH PIENIĘŻNYCH. GRUDZIEŃ 2017 R. Dane wstępne

INFORMACJA O WYBRANYCH ŚWIADCZENIACH PIENIĘŻNYCH SIERPIEŃ 2018 R.

INFORMACJA O WYBRANYCH ŚWIADCZENIACH PIENIĘŻNYCH LUTY 2018 R.

INFORMACJA O WYBRANYCH ŚWIADCZENIACH PIENIĘŻNYCH LUTY 2019 R.

INFORMACJA O WYBRANYCH ŚWIADCZENIACH PIENIĘŻNYCH STYCZEŃ 2019 R.

INFORMACJA O WYBRANYCH ŚWIADCZENIACH PIENIĘŻNYCH LISTOPAD 2018 R.

2.1 Składki na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne, FP, FGŚP i FEP

Okresowa emerytura kapitałowa ze środków zapisanych na subkoncie w ZUS

-22- Zabezpieczenie społeczne. Emerytura pomostowa

Ustawa o zmianie niektórych ustaw związanych z funkcjonowaniem systemu ubezpieczeo społecznych

OCENA PRZEGLĄDU FUNKCJONOWANIA SYSTEMU EMERYTALNEGO

Finanse ubezpieczeń społecznych

EMERYTURY 2017 z uwzględnieniem zmian od 1 października

Przeliczanie emerytur i rent od kwoty bazowej podwyższonej do 100% przeciętnego wynagrodzenia

III filar ubezpieczenia emerytalnego

Zgodnie z zapisem art. 24 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS emerytury pomostowe zostaną ustanowione dla

USTAWA z dnia 2016 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz innych ustaw. Art. 1.

PROGNOZA WPŁYWÓW I WYDATKÓW FUNDUSZU EMERYTUR POMOSTOWYCH

Transkrypt:

Finanse publiczne II / 1 System ubezpieczeń społecznych ze szczególnym uwzględnieniem systemu emerytalnego i oddziaływanie tego systemu na finanse publiczne. Reformy ubezpieczeń społecznych w Polsce i na świecie. Aktualny system ubezpieczeń emerytalnych w Polsce.

Funkcje państwa opiekuńczego Redukcja ubóstwa, Redukcja niepewności (dochodowych, zdrowotnych) Redukcja nierówności szans (wywołanych pochodzeniem, statusem, miejscem urodzenia, rasą, płcią, stanem zdrowia), Redukcja nierówności efektów (dochodu i majątku)

Konflikt Sprawiedliwość i efektywność vs niewłaściwe zachęty i nieefektywność redystrybucji. Sprawiedliwość Równość szans mało dyskusyjne Czy nierówność dochodowa mniej zdolnych, pechowców jest sprawiedliwa? Efektywność Równość szans lepsze wykorzystanie zasobów Efekty zewnętrzne, efekty skali (ubezpieczenia społeczne) Nierówności a demokracja potencjalnie nadmierny wpływ bogatych na prawo i regulacje Z drugiej strony przeciekające wiadro Okun a niewłaściwe zachęty Koszty funkcjonowania państwa opiekuńczego Wpływ na oszczędności i inwestycje

Ubezpieczenie społeczne Ubezpieczenie: od czego? Braku dochodów na starość Choroba, niezdolność do pracy, itd. Społeczne: powszechne Jak bardzo powszechne? Kryteria dochodowe, składkowe, wiekowe. Zaleta powszechności w ubezpieczeniach: brak negatywnej selekcji (problem prywatnych ubezpieczeń zdrowotnych). Szczególnie ważne w świecie większej informacji o każdym wyceniony determinizm likwiduje sens ubezpieczenia!

Co było przed państwem opiekuńczym Władcy i opieka charytatywna Stowarzyszenia branżowe i cechowe Powszechna przede wszystkim rodzina Ale było łatwiej mniej starszych ludzi!

Bismarck, 1881-1889 Krankenversicherung der Arbeiter, Unfallversicherung, Alters und Invaliditätsversicherung für Arbeiter. Dla zatrudnionych w przemyśle, System oparty na składkach, z limitem dochodowym, zarządzany prywatnie, regulowany Wiek emerytalny 70 lat (przy przeciętnym czasie życia 45 lat!) Od tego czasu, upowszechnienie ubezpieczeń społecznych.

Efektywny wiek emerytalny w PL i SE

Oczekiwany czas życia (w latach) Wiek

in the UK

Czym jest emerytura? Ubezpieczeniem przed życiem zbyt długo? Jeśli mogę jeszcze pracować, czy "wypadek" się zdarzył? Metodą oszczędzania na starość? Składki są kapitałem, do wykorzystania nawet jeśli mam inne dochody

William Beveridge Raport z 1942r. Walka z "pięcioma gigantami na drodze do odbudowy": ubóstwem, chorobą, ignorancją, bezdomnością i bezrobociem. Ubezpieczenia społeczne to tylko część odpowiedzi: na ubóstwo Konieczna jest współpraca między państwem i obywatelem. Państwo dostarcza minimum, obywatel stara się o resztę dla siebie i rodziny. To inny model niż u Bismarcka! Walka z biedą i dostarczanie minimum, a nie utrzymanie dochodu Powszechny (niekoniecznie nawet ograniczony dochodem - Beveridge zauważał problem krańcowej zmiany dochodu zniechęcającej do pracy) i opłacany z podatków, a nie dla płacących składki

Polski system emerytalny Stare zasady, zdefiniowane świadczenie zależne od wysokości podstawy wymiaru emerytury Z kolejnych 10 lat kalendarzowych wybranych z ostatnich 20 lat, lub z okresu 20 lat dowolnie wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu Do podstawy dolicza się też zasiłki chorobowe, wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, itd.. uwzględnionego okresu składkowego i nieskładkowego, kwoty bazowej, obowiązującej w dacie powstania prawa do świadczenia http://mojaemerytura.zus.pl/

Obecne systemy emerytalne System podstawowy, zdefiniowanej składki zarządzany przez ZUS, OFE, 3 filary. Składki obowiązkowe ograniczone do podstawy 30-to krotności przeciętnego wynagrodzenia Systemy branżowe: KRUS, mundurowe, sędziów, górników.

System podstawowy System repartycyjny, oparty na solidarności pokoleniowej (FUS) i kapitałowy (OFE+3 filar) Emerytura w nowym systemie obliczana jest na podstawie Ilorazu sumy zwaloryzowanych składek (oraz dla osób, które rozpoczęły pracę przed 1999 r. kapitału początkowego) i średniego dalszego trwania życia w momencie przejścia na emeryturę podawanego corocznie w wspólnych dla kobiet i mężczyzn tablicach trwania życia. Podstawą ustalenia emerytury jest suma środków zewidencjonowanych na koncie i subkoncie w ZUS (wraz z kwotą środków przeniesionych z OFE). Składka to 19,52% podstawy wymiaru wynagrodzenia brutto. Dla pracowników i umów-zleceń to przychód wg PIT Dla przedsiębiorców minimalna to 60% średniego wynagrodzenia; 12,22% jest ewidencjonowane na indywidualnym koncie ubezpieczonego w ZUS, 4,38% jest ewidencjonowane na jego subkoncie w ZUS a 2,92% przekazywane na rachunek do otwartego funduszu emerytalnego (OFE).

Waloryzacja składek Środki na subkoncie ZUS i OFE są dziedziczone w ten sam sposób. Różnica w indeksacji. OFE zależne od zwrotów, obecnie głównie na rynku akcji Subkonto przeciętny nominalny wzrost PKB w ostatnich 5 latach, co najmniej zero. W systemie repartycyjnym waloryzacja zależy od realnego wzrostu sumy przypisu składek emerytalnych i inflacji.