FUNKCJONOWANIE PRZEDSIĘBIORSTWA IDEA BIZNESU DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA (proces w czasie) EKSPLOATACJA MAJĄTKU i korzystanie z innych czynników w tym PRACY LUDZKIEJ BIZNESPLAN - cel, korzyści, ryzyko - potrzeby majątkowe (nakłady inwestycyjne) BILANS czyli ZASOBY (STAN na dany moment) MAJĄTEK czyli WYKORZYSTANIE AKTYWA A. TRWAŁY B. OBROTOWY Skąd wziąć na to pieniądze??? KAPITAŁY czyli ŹRÓDŁA FINANS. PASYWA A. KAPITAŁ WŁASNY B. KAPITAŁY OBCE Suma MAJĄTKU Suma KAPITAŁÓW PRZYCHODY OPERACYJNE i inne PRZYCHODY Suma PRZYCHODY KOSZTY OPERACYJNE i inne KOSZTY i OBCIĄŻENIA Suma KOSZTY RACHUNEK ZYSKÓW i STRAT czyli STRUMIENIE ZYSKI lub STRATY JK-WZ-UW 77
BILANS (stan wartości majątku i kapitałów na dany moment) AKTYWA Stan 1 stycznia Co się wydarzyło w ciągu roku? AKTYWA TRWAŁE 110 Wart. niematerialne 20 Kupiono patent wart 7 Stan 31 grudnia 128 27 Rzeczowe 80 Kupiono urządzenia warte 15 95 Inwestycje (obce akcje) 10 Sprzedano akcje warte 4 6 AKTYWA OBROTOWE 55 52 Zapasy 14 Sprzedano towary=3; Kupno materiałów=5 16 Należności 22 Odbiorcy wpłacili należność = 3 19 Lokaty krótkoterminowe 8 Rozwiązano jedną z lokat wartą 4 4 Środki pieniężne 11 Wpłacono do kasy 2 13 AKTYWA RAZEM 165 180 JK WZ UWJK-WZ-UW 78
BILANS (stan wartości majątku i kapitałów na dany moment) PASYWA Stan 1 stycznia KAPITAŁY WŁASNE 102 Kapitał podstawowy 55 Wyemitowano akcje za 7 Stan 31 grudnia 117 62 Kapitał zapasowy 35 Część zysku = 5 zasiliło ten kapitał 40 Zysk netto za miniony rok 12 Ob. rok: Sprzedaż=170; Koszty i podatki=155 15 ZOBOWIĄZANIA (obce) 63 63 Rezerwy 11 Utworzono rezerwę dodatkową = 4 15 Kredyty długoterminowe 18 Spłacono ratę = 6 12 Kredyty krótkoterminowe 9 Spłacono kredyty i zaciągnięto nowe o wart.16 16 Zobowiązania krótk. 25 Uregulowano część zobowiązań = 5 20 PASYWA RAZEM 165 180 JK WZ UWJK-WZ-UW 79
A k t y w a 1.I 31.XII P a s y w a 1.I 31.II Wartości niematerialne 20 27 Kapitał podstawowy 55 62 Rzeczowy trwały 80 95 Kapitał zapasowy 35 40 Inwestycje długoterm. 10 6 Zysk netto 12 15 Zapasy 14 16 Rezerwy 11 15 Należności 22 19 Kredyty długoterm. 18 12 Lokaty bieżące 8 4 Kredyty krótkoterm. 9 16 Środki pieniężne 11 13 Zobowiązania bież. 25 20 ---- ---- ---- ---- Razem 165 180 Razem 165 180 WYKORZYSTANIE ŹRÓDŁA ------------------------------------------------------------------------- Wartości niemat. 7 Inwestycje długoterm. 4 Rzeczowy trwały 15 Należności 3 Zapasy 2 Lokaty bieżace 4 Środki pieniężne 2 Kapitał podstawowy 7 Kredyty długoterm. 6 Kapitał zapasowy 5 Zobowiązania bież. 5 Zysk netto 3 Rezerwy 4 Kredyty krótkoterm. 7 RAZEM WYKORZ. 37 JK-WZ-UW RAZEM ŹRÓDŁA 37 80
A k t y w a 1.I 31.XII P a s y w a 1.I 31.II AKTYWA TRWAŁE 110 128 KAPITAŁ WŁASNY 102 117 Wartości niematerialne 20 27 Kapitał podstawowy 55 62 Rzeczowy trwały 80 95 Kapitał zapasowy 35 40 Inwestycje długoterm. 10 6 Zysk netto 12 15 AKTYWA OBROT. 55 52 ZOBOWIĄZANIA 63 63 Zapasy 14 16 Rezerwy 11 15 Należności 22 19 Kredyty długoterm. 18 12 Lokaty bieżące 8 4 Kredyty krótkoterm. 9 16 Środki pieniężne 11 13 Zobowiązania bież. 25 20 ---- ---- ---- ---- Razem AKTYWA 165 180 Razem PASYWA 165 180 Czy to firma produkcyjna, czy handlowa??? Raczej produkcyjna, gdyż dominują rzeczowe aktywa trwałe Co oznacza przyrost rzeczowych aktywów trwałych??? Są to inwestycje (zakup, budowa, instalacje, montaż) w urządzenia, technologie itp. Czy są to inwestycje nowoczesne (wyższy poziom postępu techn.)??? Raczej tak, gdyż silnie wzrosły wartości niematerialne (kupiono licencje, programy itp. JK-WZ-UW 81
A k t y w a 1.I 31.XII P a s y w a 1.I 31.II AKTYWA TRWAŁE 110 128 KAPITAŁ WŁASNY 102 117 Wartości niematerialne 20 27 Kapitał podstawowy 55 62 Rzeczowy trwały 80 95 Kapitał zapasowy 35 40 Inwestycje długoterm. 10 6 Zysk netto 12 15 AKTYWA OBROT. 55 52 ZOBOWIĄZANIA 63 63 Zapasy 14 16 Rezerwy 11 15 Należności 22 19 Kredyty długoterm. 18 12 Lokaty bieżące 8 4 Kredyty krótkoterm. 9 16 Środki pieniężne 11 13 Zobowiązania bież. 25 20 ---- ---- ---- ---- Razem AKTYWA 165 180 Razem PASYWA 165 180 Czy przyrost zapasów jest uzasadniony??? Zdecydowanie tak. Inwestycje pozwoliły zwiększyć produkcję (więcej materiałów itd Czy spadek należności to zjawisko pozytywne??? Raczej tak zwykle oznacza szybsze wpływy pieniędzy do firmy od klientów JK-WZ-UW 82
A k t y w a 1.I 31.XII P a s y w a 1.I 31.II AKTYWA TRWAŁE 110 128 KAPITAŁ WŁASNY 102 117 Wartości niematerialne 20 27 Kapitał podstawowy 55 62 Rzeczowy trwały 80 95 Kapitał zapasowy 35 40 Inwestycje długoterm. 10 6 Zysk netto 12 15 AKTYWA OBROT. 55 52 ZOBOWIĄZANIA 63 63 Zapasy 14 16 Rezerwy 11 15 Należności 22 19 Kredyty długoterm. 18 12 Lokaty bieżące 8 4 Kredyty krótkoterm. 9 16 Środki pieniężne 11 13 Zobowiązania bież. 25 20 ---- ---- ---- ---- Razem AKTYWA 165 180 Razem PASYWA 165 180 Co oznacza wzrost kapitału podstawowego??? W spółce akcyjnej nowa emisja akcji; w spółce z o.o. dodatkowe udziały Jakie może być źródło wzrostu Kapitału zapasowego??? Zapewne z Zysku netto za rok ubiegły (=12) odpisano wartość=5 w Kapitał zapas. Jaką politykę kredytową prowadzi firma??? Wyraźnie wycofuje się z kredytów długoterminowych, lecz zaciąga krótkoterminowe JK-WZ-UW 83
KOSZTY W potocznym znaczeniu przez KOSZTY rozumie się na bieżąco ponoszone przez przedsiębiorstwo nakłady wyrażone w jednostkach pieniężnych w trakcie prowadzenia działalności operacyjnej. Tabela Przykłady kosztów jako skutków zjawisk ekonomicznych ZJAWISKO EKONOMICZNE KOSZT JAKO SKUTEK ZJAWISKA Majątek trwały rzeczowy Amortyzacja majątku Wynajmowanie terenu Czynsz dzierżawnyż Korzystanie z pracy ludzkiej Koszt pracy Zużywanie materiałów Koszt materiałów Zasilanie w energię elektryczną Koszt energii Zakup towarów do ich odsprzedaży Koszt zakupu towarów Korzystanie z transportu innej firmy Koszty usług obcych Administrowanie przedsiębiorstwem Koszty zarządu Organizacja i stymulowanie sprzedaży JK WZ UW 90 Korzystanie z kredytu Koszty handlowe Odsetki
SCHEMAT GŁÓWNYCH GRUP KOSZTÓW UJMOWANYCH W RACHUNKU ZYSKÓW PODSTAWOWA DZIAŁALNOŚĆ OPERACYJNA Układ RODZAJOWY Układ KALKULACYJNY * Koszty bezpośrednie Koszty według - produkcji rodzajów * Koszty pośrednie - koszty zarządu - koszty sprzedaży Koszt wytworzenia Koszt własny w tym: Straty nadzwyczajne POZOSTAŁE KOSZTY OPERACYJNE KOSZTY FINANSOWE JK WZ UW 94
W UKŁADZIE RODZAJOWYM wyróżnia się następujące koszty: amortyzacja koszty zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych; zużycie materiałów i energii koszty zużycia materiałów podstawowych i surowców, materiałów biurowych, części zapasowych maszyn i urządzeń, opakowań, energii elektrycznej, gazu, wody, pary i energii w innej postaci; usługi obce transportowe, sprzętowe, remontowe i konserwacji, telekomunikacyjne i pocztowe, dozór mienia, najem, dzierżawa, leasing operacyjny, obsługa bankowa; podatki i opłaty podatki i opłaty kosztowe, np. podatek od nieruchomości, opłaty skarbowe, notarialne, sądowe i inne opłaty na rzecz gminy, itp.; wynagrodzenia ogół wynagrodzeń pieniężnych i w naturze za pracę; ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia składki z tytułu ubezpieczeń społecznych obciążające pracodawcę, składki na Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, świadczenia urlopowe, koszty związane z BHP, szkolenie pracowników itp.; pozostałe koszty rodzajowe koszty podróży służbowych, koszty reprezentacji i JK WZ UW 95 reklamy, ubezpieczenia majątkowe, itp.
UKŁAD KALKULACYJNY. W układzie tym koszty mają charakter kosztów bezpośrednich i pośrednich. KOSZTY BEZPOŚREDNIE to te, których odniesienie wprost na produkty (wyroby i usługi), materiały czy towary w oparciu o dokumentację źródłową jest możliwe, istotne i opłacalne. Na koszty bezpośrednie składają się: materiały bezpośrednie, wynagrodzenia bezpośrednie wraz ze świadczeniami, inne koszty bezpośrednie, np. obróbka obca, koszty przygotowania nowej produkcji, narzędzia i przyrządy specjalne, delegacje służbowe związane z montażem produktów. Do KOSZTÓW POŚREDNICH zalicza się te pozycje kosztowe, których odniesienie na produkty (wyroby i usługi), materiały lub towary w oparciu o dokumentację źródłową jest niemożliwe, nieistotne i nieopłacalne. Koszty pośrednie wstępnie są ujmowane według miejsc ich powstawania, a następnie zgodnie z obowiązującym prawem bilansowym lub potrzebami decyzyjnymi rozliczanie na produkty lub wpływają na wynik finansowy okresu JK WZ UW 96 sprawozdawczego, w którym je poniesiono
PRZYCHODY PRZYCHODY ZE SPRZEDAŻY I ZRÓWNANE Z NIMI to przychody ze sprzedaży własnej produkcji lub świadczonych usług (np. ze sprzedaży wytworzonych wyrobów, usług budowlanych, szkoleniowych itp.), przychody za sprzedaży towarów i materiałów nabytych w celu ich odsprzedaży. POZOSTAŁE PRZYCHODY OPERACYJNE pośrednio związane z działalnością operacyjną przedsiębiorstwa to: przychody ze sprzedaży zbędnych, niefinansowych aktywów przedsiębiorstwa, odszkodowania, rozwiązanie rezerw, przychody z najmu lub dzierżawy środków trwałych, przychody z dotacji, subwencji, dopłat, zwrotu cła JK WZ UW 97
W sferze strumieni przychodów należy wymienić szczególny strumień jakim są ZYSKI NADZWYCZAJNE, które wchodzą w skład POZOSTAŁYCH PRZYCHODÓW OPERACYJNYCH. Są to rezultaty wydarzeń losowych korzystnych dla przedsiębiorstwa, takich jak np. odzyskanie części wartości zniszczonych urządzeń w wyniku ich złomowania, otrzymane odszkodowania z tytułu strat nadzwyczajnych spowodowanych pożarem, powodzią, kradzieżą itp. PRZYCHODY FINANSOWE (z operacji finansowych) obejmują głównie: zysk ze sprzedaży obcych papierów wartościowych (inwestycji finansowej), przychody z udziału w innych przedsiębiorstwach, dywidendy, udziały w zyskach, odsetki od udzielonych kredytów i pożyczek oraz od lokat terminowych, aktualizacja wartości inwestycji (finansowych). JK WZ UW 98
DZIAŁALNOŚĆ PODSTAWOWA OPERACYJNA WYNIK NA SPRZEDAŻY + DZIAŁALNOŚĆ POZOSTAŁA OPERACYJNA WYNIK NA POZOSTAŁEJ DZIAŁALNOŚCI OPERACYJNEJ + DZIAŁALNOŚĆ FINANSOWA WYNIK NA OPERACJACH FINANSOWYCH - OBOWIĄZKOWE OBCIĄŻENIA FISKALNE WYNIKU = WYNIK FINANSOWY NETTO JK WZ UW 99
WARIANT KALKULACYJNY WARIANT PORÓWNAWCZY A.Przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów I.Przychody netto ze sprzedaży produktów II.Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów B.Koszty sprzedanych produktów, towarów i materiałów I.Koszt wytworzenia sprzedanych produktów II.Wartość sprzedanych towarów i materiałów C.Zysk (strata) brutto na sprzedaży D.Koszty sprzedaży E.Koszty ogólnego zarządu F.Zysk (strata) na sprzedaży A.Przychody netto ze sprzedaży i zrównane z nimi I.Przychody netto ze sprzedaży produktów II.Zmiana stanu produktów III.Koszt wytworzenia produktów na własne potrzeby jednostki IV.Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów B.Koszty działalności operacyjnej I.Amortyzacja II.Zużycie materiałów i energii III.Usługi obce IV.Podatki i opłaty V.Wynagrodzenia VI.Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia VII.Pozostałe koszty rodzajowe VIII.Wartość sprzedanych towarów i materiałów C.Zysk (strata) na sprzedaży JK WZ UW 100
WARIANT KALKULACYJNY WARIANT PORÓWNAWCZY + Pozostałe przychody operacyjne - Pozostałe koszty operacyjne = Zysk(strata) na działalności operacyjnej + Przychody finansowe - Koszty finansowe = Zysk (strata) brutto - Podatek dochodowy (w przypadku zysku brutto) = Zysk (strata) netto JK WZ UW 101
Wyszczególnienie Przedsiębiorstwa A B C Przychody ze sprzedaży 125 50 242 Produktów 100 38 200 Towarów i materiałów 25 12 42 Koszty operacyjne 48 31 114 Wytworzenia produktów 40 25 84 Wartość sprzedanych towarów i materiałów 8 6 30 Zysk brutto na sprzedaży 77 19 128 Koszty sprzedaży 10 11 31 Koszty ogólnego zarządu 24 19 22 Zysk (strata) na sprzedaży 43-11 75 Pozostałe przychody operacyjne 16 36 21 w tym: Zyski nadzw. Pozostałe koszty operacyjne 19 12 24 w tym: Straty nadzw. Zysk operacyjny (podstawowy i pozostały) 40 13 72 Przychody finansowe 33 30 0 Koszty finansowe 32 4 27 Zysk brutto 41 39 45 PODSTAWOWA DZIAŁALNOŚĆ OPERACYJNA POZOSTAŁA DZIAŁALNOŚĆ OPERACYJNA DZIAŁALNOŚĆ FINANSOWA Zysk brutto 41 39 45 Podatek (20%) 8 8 9 JK WZ UW Zysk netto 33 31 36 107
SPRAWOZDANIE FINANSOWE JEST EFEKTEM PROWADZONEJ PRZEZ PRZEDSIĘBIORSTWO RACHUNKOWOŚCI I STANOWI PODSTAWOWE ŹRÓDŁO INFORMACJI O SYTUACJI MAJĄTKOWO FINANSOWEJ ORAZ RENTOWNOŚCI PODMIOTU GOSPODARCZEGO. 108
Obowiązkowemu badaniu podlegają sprawozdania finansowe: 1. banków oraz zakładów ubezpieczeń, 2. jednostek działających na podstawie przepisów o publicznym obrocie papierami wartościowymi oraz przepisów o funduszach inwestycyjnych, 3. jednostek działających na podstawie przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, 4. spółek akcyjnych, 5. pozostałych jednostek spełniających w roku poprzedzającym rok obrotowy, za który sporządzono sprawozdanie finansowe, co najmniej dwa z następujących trzech warunków: średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty wynosi co najmniej 50 osób, suma aktywów na koniec roku obrotowego stanowi równowartość w walucie polskiej co najmniej 2 500000 euro, przychód netto ze sprzedaży towarów i produktów oraz operacji finansowych za rok obrotowy stanowi równowartość w walucie polskiej co najmniej 5.000.000 euro. 109
PRZYCHODY KOSZTY = ZYSK (lub Strata) DO SPORZĄDZENIA RACHUNKU ZYSKÓW WYSTARCZY DOKUMENTACJA POTWIERDZAJĄCA ZAWARTE TRANSAKCJE (np. faktury, umowy itp.) WPŁYWY WYDATKI = PRZEPŁYWY PIENIĘŻNE DO SPORZĄDZENIA RACHUNKU PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH KONIECZNA JEST DOKUMENTACJA POTWIERDZAJĄCA WPŁYWY I WYPŁYWY ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH (np. wyciągi z konta bankowego) JK WZ UW 110
Przedsiębiorstwem jest niewielki SKLEP, w którym zakupy są możliwe tylko za gotówkę Miesięczna sprzedaż wyniosła 50.000 Jedynym kosztem jest amortyzacja = 15.000 Sklep nie płaci podatku dochodowego RACHUNEK ZYSKÓW RACHUNEK PRZEPŁYWÓW PIEN. JK WZ UW 111
ISTOTA INFORMACJI ZAWARTYCH W ZESTAWIENIU CASH FLOW CASH FLOW z DZIAŁALNOŚCI OPERACYJNEJ informuje o wpływach i wydatkach pieniężnych związanych z PRODUKTEM FIRMY baza informacyjna to elementy Rachunku Zysków z części przychodów i kosztów operacyjnych oraz elementy Aktywów i Pasywów bieżących, związanych z działalnością operacyjną (zapasy, należności, zobowiązania) CASH FLOW z DZIAŁALNOŚCI INWESTYCYJNEJ informuje o wpływach i wydatkach związanych ze zmianami w Aktywach (głównie trwałych), czyli o inwestycjach i dezinwestycjach baza informacyjna to przede wszystkim zmiany stanów składników aktywów (głównie trwałych) CASH FLOW z DZIAŁALNOŚCI FINANSOWEJ informuje o wpływach i wydatkach związanych ze zmianami w Pasywach kapitałach) głównie stałych oraz o obsłudze tych kapitałów baza informacyjna to przede wszystkim zmiany stanów poziomu składników kapitałów (Pasywa) oraz niektóre elementy Rachunku JK WZ UW Zysków 112
G 1 = 250 Stan końcowy gotówki 31 grudnia G 0 = 200 1 stycznia Stan początkowy gotówki Przepływy CF = Przepływy CF = Przepływy operacyjne CF oper = Przepływy inwestycyjne CF inw = Przepływy finansowe CF fin = 113
RACHUNEK PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH (metoda pośrednia) A. PRZEPŁYWY ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH Z DZIAŁALNOŚCI OPERACYJNEJ I. Zysk (strata) netto...... 5. Zmiana stanu rezerw... II.Korekty razem (1 do 10)...... 6. Zmiana stanu zapasów... 1. Amortyzacja... 7. Zmiana stanu należności... 2. Zyski (straty) z tyt. różnic kursowych... 8. Zmiana st.zobow.kr-term (poza kred)... 3. Odsetki i udziały w zyskach... 9. Zmiana stanu rozliczeń m-okres... 4. Zysk (strata) z działaln.inwestyc. 10. Inne korekty... III. PRZEPŁYWY PIEN.NETTO Z DZIAŁALNOŚCI OPERACYJNEJ(I +... II) B. PRZEPŁYWY ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH Z DZIAŁALNOŚCI INWESTYCYJNEJ I. WPŁYWY I. WYDATKI 1. Zbycie wart.niemat.i pr.oraz akt. rzecz...... 1. Nabycie wart.niemat.i praw.oraz rzecz...... 2. Zbycie inwest.w nieruchom.oraz wart. niemat.i praw...... 2. Inwest.w nieruch.i wart.niemat.i prawne... 3. Z aktywów finansowych...... 3. Na aktywa finansowe...... 4. Inne wpływy inwestycyjne...... 4. Inne wydatki inwestycyjne...... III. PRZEPŁYWY PIEN.NETTO Z DZIAŁALNOŚCI INWESTYCYJNEJ (I - II)...... C. PRZEPŁYWY ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH Z DZIAŁALNOŚCI FINANSOWEJ I. WPŁYWY I. WYDATKI 1. Wpływy netto z wydania udziałów (emisji akcji) i innych instr.kapitał.oraz dopłat do kapitału...... 1. Umorzenie lub reemisja kapitału podstawowego... JK WZ UW II) 114... 2. Kredyty i pożyczki...... 2. Dywid. i inne wypł. na rzecz właścicieli... 3. Emisja dłużnych papierów wartościow.... 3. Inne (niż dla właśc.) wydatki z podz.zysk... 4. Z tytułu innych zobowiązań finansowyc... 4. Spłaty kredytów i pożyczek...... 5. Inne wpływy finansowe...... 5. Wykup dłużnych papierów wartośc...... 6. Z tytułu innych zobowiązań...... 7. Płatności zobowiąz. z tyt.leasingu finan... 8. Odsetki...... 9. Inne wydatki finansowe...... III. PRZEPŁYWY PIEN.NETTO Z DZIAŁALNOŚCI FINANSOWEJ (I -... D. PRZEPŁYWY PIENIĘŻNE NETTO RAZEM (A.III+/-B.III+/-C.III)...
RACHUNEK PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH (metoda bezpośrednia) A. PRZEPŁYWY ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH Z DZIAŁALNOŚCI OPERACYJNEJ I. WPŁYWY I. WYDATKI 1. Sprzedaż...... 1. Dostawy...... 2. Inne wpływy operacyjne...... 2. Wynagrodzenia...... 3. Ubezpieczenia i inne świadcz...... 4. Podatki i opł.o char.publicznoprawnym.... 5. Inne wydatki operacyjne...... III. PRZEPŁYWY PIEN.NETTO Z DZIAŁALNOŚCI OPERACYJNEJ(I -... II) B. PRZEPŁYWY ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH Z DZIAŁALNOŚCI INWESTYCYJNEJ I. WPŁYWY I. WYDATKI 1. Zbycie wart.niemat.i pr.oraz akt. rzecz...... 1. Nabycie wart.niemat.i praw.oraz rzecz...... 2. Zbycie inwest.w nieruchom.oraz wart. niemat.i praw...... 2. Inwest.w nieruch.i wart.niemat.i prawne... 3. Z aktywów finansowych...... 3. Na aktywa finansowe...... 4. Inne wpływy inwestycyjne...... 4. Inne wydatki inwestycyjne...... III. PRZEPŁYWY PIEN.NETTO Z DZIAŁALNOŚCI INWESTYCYJNEJ (I - II)...... C. PRZEPŁYWY ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH Z DZIAŁALNOŚCI FINANSOWEJ I. WPŁYWY I. WYDATKI 1. Wpływy netto z wydania udziałów (emisji akcji) i innych instr.kapitał.oraz dopłat do kapitału...... 1. Umorzenie lub reemisja kapitału podstawowego... E.2. w tym: ZMIANA STANU ŚR.PIEN. Z TYT.RÓŻNIC KURS.OD WALUT OBCYCH... JK WZ UW 115... 2. Kredyty i pożyczki...... 2. Dywid. i inne wypł. na rzecz właścicieli... 3. Emisja dłużnych papierów wartościow.... 3. Inne (niż dla właśc.) wydatki z podz.zysk... 4. Z tytułu innych zobowiązań finansowyc... 4. Spłaty kredytów i pożyczek...... 5. Inne wpływy finansowe...... 5. Wykup dłużnych papierów wartośc...... 6. Z tytułu innych zobowiązań...... 7. Płatności zobowiąz. z tyt.leasingu finan... 8. Odsetki...... 9. Inne wydatki finansowe...... III. PRZEPŁYWY PIEN.NETTO Z DZIAŁALNOŚCI FINANSOWEJ (I -... II) D. PRZEPŁYWY PIENIĘŻNE NETTO RAZEM (A.III+/-B.III+/-C.III)... E.1. BILANSOWA ZMIANA STANU ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH... F. ŚRODKI PIENIĘŻNE NA POCZĄTEK OKRESU... G. ŚRODKI PIENIĘŻNE NA KONIEC OKRESU...
WSTĘPNA ANALIZA PRZEPŁYWÓW GOTÓWKOWYCH CF oper + + + + - - - - CF inwest + + - - - - + + CF finans + - + - - + - + JK WZ UW 116
DŁUGOFALOWE WPŁYWY BIEŻĄCE DŁUGOFALOWE WYDATKI BIEŻĄCE JK WZ UW 117
PRÓG RENTOWNOŚCI (BP) I MARGINES BEZPIECZEŃSTWA (MB) Przychody Koszty Przychody Koszty całkowite Koszty stałe Koszty zmienne BEP MB Q Produkcja Sprzedaż gdzie: BEP próg rentowności MB margines bezpieczeństwa Q planowana (realizowana) wielkość produkcji lub zdolność produkcyjna JK WZ UW 118
PRÓG RENTOWNOŚCI (BP) I MARGINES BEZPIECZEŃSTWA (MB) Przychody Przychody Koszty Koszty całkowite Koszty stałe Koszty zmienne BP Q MB Produkcja gdzie: BP próg rentowności MB margines bezpieczeństwa Q planowana (realizowana) wielkość produkcji JK WZ UW 119
PRÓG RENTOWNOŚCI TO TAKA WIELKOŚĆ PRODUKCJI = SPRZEDAŻY, PRZY KTÓREJ ZYSK = 0 czyli SPRZEDAŻ = KOSZTY CAŁKOWITE S = K czyli q * c = q * v + F Dla jakiej wielkości sprzedaży (q) będzie spełnione to równanie? q = c - JK WZ UW 120 F v
PRÓG RENTOWNOŚCI a/ ilościowy próg rentowności (produkcja wyrażona w mierniku naturalnym) BEP i = F c - v Przy wielkości produkcji sprzedanej BEP i przedsiębiorstwo nie ponosi strat, ale jeszcze nie osiąga zysku. b/ stopień wykorzystania zdolności produkcyjnej (wyrażony w procentach wykorzystania zdolności produkcyjnej) F BEP Z = 100 z (c - v) Przy wykorzystaniu zdolności wytwórczej w stopniu BEP z przedsiębiorstwo nie ponosi strat, ale jeszcze nie osiąga zysku. Różnicę 100-BEP z interpretuje się często jako margines bezpieczeństwa - jest to więc miara ryzyka. JK WZ UW 121
c/ wartościowy próg rentowności (wyrażona w jednostkach pieniężnych wartość produkcji sprzedanej) BEP w = BEP i c F BEP w = * c = c - v F v 1- c Przy wartości produkcji sprzedanej BEP w przedsiębiorstwo nie ponosi strat, ale też nie osiąga zysku. Przykład Planowane wielkości dotyczące produkcji wyrobu C: zdolność produkcyjna...z = 12.000 sztuk cena...c = 15 zł jednostkowy koszt zmienny...v = 8 zł globalne koszty stałe...f = 50.000 zł JK WZ UW 122