WYMAGANIA EDUKACYJNE Z PRZEDMIOTU EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA NAYCZYCIEL: Tomasz Zawada Lp. Temat jednostki Liczba lekcyjnej godzin. Zajęcia wstępne Realizowane treści Zajęcia poświęcone poznaniu uczniów, poziomu ich znajomości zagrożeń we współczesnym świecie wynikających z praw przyrody oraz zagrożeń Wymagania edukacyjne podstawowe ponadpodstawowe Uczeń wie, jakie treści będzie poznawał i jakimi metodami będzie się uczył w ramach przedmiotu w gimnazjum. Uczeń zna sposób organizacji nauki edukacji dla bezpieczeństwa w gimnazjum, kryteria oceniania. 9
2. we współczesnym świecie 2 wynikających z ingerencji w środowisko naturalne. Realizowane treści podstawowe ponadpodstawowe Typowe zagrożenia Uczeń zna typowe Uczeń potrafi opisać wynikające z praw zdrowia i życia zagrożenia zdrowia i właściwe zachowanie w przyrody. podczas powodzi życia podczas powodzi wystąpienia oraz innych klęsk oraz innych klęsk zagrożeń, zna żywiołowych. żywiołowych. zagrożenia, które miały miejsce w regionie i wynikające z ingerencji w środowisko życia podczas pożaru, wypadku samochodowego, Uczeń zna źródła promieniowania j ądrowego i jego skutki, zna wpływ środków potrafi przedstawić propozycje sposobów zapobiegania im w przyszłości. naturalne oraz z awarii promieniotwórczych na działalności energetycznej, ludzi, zwierzęta, gospodarczej chemicznej, żywność i wodę. człowieka. radiacyjnej. chorobami zakaźnymi. Źródła skażenia chemicznego, biologicznego i radiacyjnego. Wpływ promieniowania jądrowego i jego skutki dla ludzi, zwierząt, żywności i wody. 0
3. w domu, 2 szkole, w najbliższej Realizowane treści podstawowe ponadpodstawowe okolicy w Uczeń zna zagrożenia Uczeń potrafi domu, szkole oraz związane z pożarowe w domu, scharakteryzować w najbliższej eksploatacją sieci szkole i najbliższej zagrożenia w górach i okolicy. oraz urządzeń okolicy. nad wodą (śródlądowo i elektrycznych i nad morzem). gazowych, pieców, maszyn gospodarczych i środków ochrony roślin (na wsi). wynikaj ące ze stosowania używek (alkohol, narkotyki). na szlakach i w jaskiniach (na terenach górskich). związane z wodą - śródlądowo i nad morzem. związane z chorobami przenoszonymi przez zwierzęta (tereny leśne itp.)
w transporcie oraz w obiektach użyteczności publicznej. 4. Ochrona przeciwpożarowa 2 Najczęstsze przyczyny wypadków w ruchu drogowym. przemysłowe na przykładzie firm i szlaków komunikacyjnych znajdujących się w pobliżu miejsca zamieszkania uczniów. w obiektach użyteczności publicznej (centra handlowe, wydarzenia kulturalne, sportowe itp. z dużą liczbą widzów). Uczeń zna zasady poruszania się po drodze poza terenem zabudowanym. Uczeń wie, jakie zjawiska patologiczne występują wśród dzieci i młodzieży. Uczeń zna zasady zachowania się podczas wypadków i katastrof komunikacyjnych, technicznych i innych. Realizowane treści podstawowe ponadpodstawowe Pożar, telefony Pojęcie i rodzaje Uczeń wie, jakie Uczeń potrafi opisać alarmowe. Sposób pożarów, zagrożeń warunki muszą być środki gaśnicze i sprzęt informowania o miejscowych. spełnione, aby nastąpił gaśniczy oraz powstaniu Środki gaśnicze i proces spalania. przedstawić zasady ich zdarzenia. sprzęt gaśniczy. Uczeń zna najczęstsze stosowania podczas Telefony przyczyny pożaru. alarmowe. powstawania pożarów. Sposoby informowania o powstaniu zdarzenia. 2
Zakres zadań Wypalanie traw. Uczeń zna różnice Uczeń zna sposoby ochrony Zakres zadań pomiędzy pożarem, ratowania ludzi i zwierząt przeciwpożarowej ochrony klęską żywiołową oraz z pożaru. oraz jej przeciwpożarowej innym miejscowym Uczeń potrafi organizacja. oraz jej zagrożeniem; umie zaproponować działania organizacja. określić, czym zajmuje zmierzające do się ochrona zapobiegania powstania pożarowe w domu, przeciwpożarowa; zna pożarów. szkole i w numery telefonów najbliższej okolicy alarmowych oraz (centra sposób przekazania mieszkaniowe, informacji o powstaniu komunikacyjne, zdarzenia. obiekty zabytkowe, Uczeń zna domy pomocy podstawowe znaki społecznej, szkoły, ewakuacyjne. szpitale, lasy, gazociągi). 5. Sposoby postępowania 2 w powstania zdarzenia Realizowane treści podstawowe ponadpodstawowe Sposób Postępowanie w Uczeń zna zasady Uczeń potrafi uzasadnić postępowania w zachowania się potrzebę powstania pożaru. ludności po ogłoszeniu przeciwdziałania panice; powstania pożaru i Alarmowanie i alarmu. wie, jak przeciwdziałać innych ewakuacja. Uczeń potrafi wyjaśnić, panice. miejscowych jak należy gasić zagrożeń. zarządzania zarzewie ognia, tłumem i wyjaśnia, jak należy przeciwdziałania gasić odzież palącą się panice. na człowieku. Korzystanie z podręcznego i improwizowanego sprzętu gaśniczego. 3
Sposób postępowania w powstania innego miejscowego zagrożenia. 6. Materiały niebezpieczne Rodzaje materiałów niebezpiecznych oraz ich oznakowanie. 2 Gaszenie zarzewia ognia, odzieży palącej się na człowieku. Postępowanie w Uczeń potrafi Uczeń omawia zasady zdefiniować i zachowania się podczas powstania innego rozpoznać rodzaje wypadków i katastrof miejscowego alarmów i sygnałów komunikacyjnych, zagrożenia alarmowych. technicznych i innych. (wypadków i Uczeń umie zachować katastrof się w szkole po komunikacyjnych, ogłoszeniu alarmu. technicznych). postępowania w wystąpienia klęski żywiołowej. Postępowanie po ogłoszeniu alarmu w szkole. Realizowane treści podstawowe ponadpodstawowe Rodzaje Uczeń zna rodzaje Uczeń potrafi materiałów znaków substancji wykorzystać różne niebezpiecznych, toksycznych i miejsca materiały na zastępcze miejsca ich ich eksponowania, środki ochrony dróg składowania oraz rozpoznaje znaki oddechowych i skóry. ich oznakowanie. substancji toksycznych na pojazdach i budowlach. 4
Transport Oznakowanie Uczeń zna zasady Uczeń potrafi materiałów materiałów postępowania w zaproponować sposoby niebezpiecznych. niebezpiecznych w awarii zapobiegania skażeniom transporcie. instalacji chemicznej, chemicznym. środka transportu lub postępowania w rozszczelnienia awarii zbiorników z instalacji substancjami chemicznej, środka toksycznymi. transportu lub rozszczelnienia zbiorników z substancjami toksycznymi. przygotowania zastępczych środków ochrony dróg oddechowych 7. Ochrona ludności i obrona cywilna Obrona cywilna 2 i skóry. Realizowane treści podstawowe ponadpodstawowe Podstawy prawne Uczeń zna podstawy Uczeń zna podstawowe oraz powszechna funkcjonowania prawne dokumenty ONZ samoobrona ochrony ludności i funkcjonowania regulujące ludności. System obrony cywilnej w ochrony ludności i funkcjonowanie obrony zarządzania Rzeczypospolitej obrony cywilnej w cywilnej na świecie. kryzysowego. Polskiej. Rzeczypospolitej Podstawowe Polskiej. dokumenty ONZ regulujące funkcjonowanie obrony cywilnej na świecie. Obrona cywilna oraz powszechna 5
samoobrona ludności. System zarządzania Systemy kryzysowego. Systemy Uczeń definiuje i Uczeń zna zasady alarmowania i alarmowania i rozpoznaje rodzaje ewakuacji ludności i informowania informowania alarmów i sygnałów zwierząt z terenów ludności. ludności. Rodzaje alarmowych, zagrożonych, potrafi alarmów i charakteryzuje zasady wyjaśnić sposoby przeprowadzania sygnałów zachowania się zaopatrzenia ludności ewakuacji planowej i alarmowych. ludności po ogłoszeniu ewakuowanej w wodę i doraźnej ludności. alarmu, wymienia żywność. zachowania się po sposoby Uczeń zna obowiązki osób ogłoszeniu zabezpieczenia podlegających ewakuacji. poszczególnych żywności i wody przed alarmów. skażeniami, wyjaśnia znaczenie pojęć: przeprowadzania odkażanie, ewakuacji planowej dezaktywacja, i doraźnej ludności. dezynfekcja, Zabezpieczenie deratyzacja; wyjaśnia, potrzeb socjalno- na czym polegaj ą bytowych zabiegi sanitarne i ewakuowanej specjalne. ludności w wodę i 8. Pierwsza pomoc w 8 żywność. nagłych Realizowane treści podstawowe ponadpodstawowe wypadkach Łańcuch pierwszej Pojęcie i zakres Uczeń zna Uczeń umie ustalić i pomocy. pierwszej pomocy. podstawowe zasady eliminować realne i Łańcuch pierwszej udzielania pierwszej potencjalne zagrożenia pomocy jako pomocy. Uczeń potrafi dla ratownika i abecadło ustalić, co stało się w poszkodowanego w ratownicze. miejscu wypadku. miejscu wypadku. Uczeń umie dokonać kontroli najczęściej podstawowych 6
spotykane podczas udzielania pierwszej pomocy. czynności życiowych poszkodowanego. Ogólne zasady Ogólne zasady Uczeń umie wezwać Uczeń zna zasady udzielania udzielania odpowiednią pomoc; postępowania pierwszej pomocy. pierwszej pomocy rozpoznaje stopień aseptycznego i ze szczególnym zagrożenia osoby bezpieczeństwa dla uwzględnieniem poszkodowanej i ratownika, omawia aspektów wyjaśnia zasady sposób wynoszenia bezpieczeństwa bezpiecznego poszkodowanego ze ratownika, miejsca zdarzenia, poszkodowanego i osób postronnych oraz skutecznego alarmowania służb ratunkowych. postępowania w rejonie wypadku; omawia zasady zabezpieczenia miejsca wypadku; wyjaśnia, jak należy udzielać pomocy w wypadku drogowym, Sposoby ewakuacji podczas kąpieli, poszkodowanego ze strefy zagrożenia. działania ratowniczego podczas wypadku drogowego, wypadku podczas kąpieli, załamania lodu. załamania lodu. strefy zagrożenia. Osoba Pojęcie Uczeń rozpoznaje stan Uczeń zna zagrożenia dla nieprzytomna. przytomności. przytomności, bada osoby nieprzytomnej. Rozpoznawanie oddech i tętno. Uczeń zna przyczyny nieprzytomności. Uczeń zna zasady zaburzeń oddechu i Ocena obecności postępowania przy krążenia. oddechu. omdleniu. 7
związane z utratą przytomności. Wstępna ocena stanu poszkodowanego. Udzielanie pomocy Układanie osoby Uczeń zna Uczeń wie, jak ocenić osobom nieprzytomnej w najważniejsze zadania stan poszkodowanego nieprzytomnym. pozycji ratownicze do czasu leżącego na brzuchu, bezpiecznej. przyjazdu pogotowia. siedzącego w Opieka nad Uczeń wie, kiedy i jak samochodzie i wie, kiedy nieprzytomnym w ułożyć osobę można zmienić tę pozycj sytuacjach nieprzytomną w ę na pozycj ę bezpieczną. nietypowych - złamania, hipotermii, wstrząsu, ciąży. Resuscytacja. Pojęcia resuscytacji pozycji bezpiecznej z pozycji zastanej. Uczeń rozpoznaje Uczeń potrafi krążeniowo- oznaki zatrzymania przedstawić schemat oddechowej (RKO) oddechu i krążenia. postępowania i podstawowego Uczeń zna objawy ratowniczego z podtrzymywania śmierci klinicznej i niezbędnym wykonaniem życia (PPŻ). biologicznej. zabiegów Pojęcie bezdechu. Uczeń wie, jak ułożyć resuscytacyjnych. Rozpoznawanie poszkodowanego, zna Uczeń wie, jakie bezdechu. miejsce ucisku, jego zagrożenia dla życia częstotliwość i głębokość. poszkodowanego stanowi bezdech i brak krążenia. Resuscytacja w Technika Uczeń potrafi udrożnić Uczeń wie, jakie warunki sytuacjach wykonania drogi oddechowe i muszą być zachowane szczególnych. procedury przeprowadzić przy RKO i PPŻ u resuscytacji resuscytację porażonych prądem, przy krążeniowo- krążeniowooddechową podtopieniu/utonięciu i u 8
oddechowej u osób u poszkodowanego. dorosłych i dzieci; Uczeń wie, jak porażenia prądem, wykonać czynności podtopienia/utonięc RKO i PPŻ u małych ia, hipotermii, dzieci i niemowląt. kobiety ciężarnej. kobiety ciężarnej. Porażenie prądem. Źródła, przyczyny i Uczeń wyjaśnia, jak Uczeń wie, jakie są Źródła, przyczyny i charakterystyka. należy udzielać objawy porażenia charakterystyka Porażenie prądem pomocy w wypadku piorunem i jak należy porażenia prądem zerwanej linii porażenia prądem ze udzielać pomocy. zmiennym i stałym. wysokiego szczególnym napięcia. Rozpoznawanie zwróceniem uwagi na bezpieczeństwo porażenia prądem. ratownika. Postępowanie w ratowania ofiary porażenia prądem. Pierwsza pomoc w Utrwalenie Uczeń wie, jakie są Uczeń potrafi udzielić umiejętności objawy porażenia pierwszej pomocy ratowania ofiary wykonania prądem elektrycznym. zgodnie ze schematem porażenia prądem. resuscytacji Uczeń umie wykonać ratowniczym. krążeniowo- oddechowej. resuscytację krążeniowo- oddechową. Krwotok. Pojęcie rany, Uczeń zna rodzaje ran. Uczeń potrafi udzielić zasady Uczeń potrafi pomocy postępowania rozpoznać objawy poszkodowanemu z aseptycznego. krwotoku tętniczego i krwotokiem zewnętrznym Technika żylnego; potrafi i wewnętrznym. wykonania zatamować krwotok za Uczeń umie tamować opatrunku pomocą opatrunku krwotok z ciałem obcym. osłaniającego za uciskowego. Uczeń potrafi dowieść, że 9
pomocą bandaża, pomoc przedlekarska przylepca, siatki ma istotny wpływ na opatrunkowej. sposób gojenia się ran i Technika stan poszkodowanego. wykonania opatrunku uciskowego. postępowania z raną z ciałem obcym. Pojęcie i rodzaje krwotoków. Rozpoznawanie krwotoków. Niebezpieczeństw Uczeń umie Uczeń potrafi a związane z Postępowanie w zabezpieczyć się rozpoznać objawy krwotokiem i przed bezpośrednim wstrząsu wstrząsem ratowania ofiary kontaktem z krwią. pourazowego. pourazowym. krwotoku. Pojęcie Uczeń wie, co Uczeń umie wyjaśnić i rodzaje nazywamy przyczyny zakażenia wstrząsów. zakażeniem rany i ran. Uczeń potrafi Rozpoznawanie jakie są jego objawy. ułożyć wstrząsów. poszkodowanego w Pozycja pozycji przeciwwstrząso przeciwwstrząsowej. wa. Niebezpieczeńst wa związane z krwotokiem i Złamanie i wstrząsem Uczeń rozpoznaje Uczeń umie na zwichnięcie. pourazowym. złamanie i podstawie objawów Pojęcie i rodzaje złamań, zwichnięć i skręceń. Rozpoznawanie podejrzenia złamania. zwichnięcie; zna reguły Potta dotyczące unieruchamiania złamanych kości i określić zwichnięcie i skręcenie. Uczeń potrafi udzielić pierwszej pomocy w uszkodzenia 20
Postępowanie w zwichniętych stawów; stawu barkowego, potrafi unieruchomić łokciowego, kolanowego ratowania ofiary uszkodzone kończyny. i skokowego. podejrzenia Uczeń wie, jakie są złamania kończyny objawy złamań kości. i urazu kręgosłupa. Uczeń zna sposoby Technika unieruchamiania kości stabilizowania kończyn. kończyny górnej, kończyny dolnej. Technika postępowania w podejrzeniu urazu kręgosłupa. Niebezpieczeństwa Technika Uczeń wie, jakie mogą Uczeń zna metody związane ze postępowania w być przyczyny urazów unieruchomienia głowy i złamaniami kości i podejrzeniu urazu głowy i kręgosłupa i szyi poszkodowanego urazami stawów. kręgosłupa. krwotoków przy użyciu swoich rąk i Odmienności wewnętrznych. Uczeń kolan. postępowania w wie, jak należy Uczeń umie postępować traktować odłamki zgodnie ze schematem złamania kostne w ranie przy postępowania otwartego. złamaniu otwartym. ratowniczego. Niebezpieczeństwa Uczeń zna różnicę związane ze pomiędzy złamaniami, zwichnięciem i zwichnięciami i skręceniem. skręceniami. Zatrucie. Rodzaje zatruć. Uczeń rozpoznaje Uczeń wie, jakimi Specyfika zatruć objawy zatrucia; drogami może nastąpić pokarmowych, udziela pomocy przy zatrucie organizmu i lekami, gazami, zatruciach: potrafi udzielić pierwszej środkami pokarmowych, lekami, pomocy przy zatruciach chemicznymi. gazami, środkami przez układ pokarmowy i 2
Rozpoznawanie chemicznymi. skórę. zatrucia. Postępowanie w ratowania ofiary zatrucia. Niebezpieczeństa Niebezpieczeństwa Uczeń potrafi ocenić Uczeń zna związane z związane z niebezpieczeństwo zagrożenia wynikaj zatruciami. zatruciami. grożące zatrutemu. ące z oparzeń Ewakuacja Uczeń wie, co może chemicznych. poszkodowanego spowodować zatrucie Uczeń potrafi udzielić ze strefy zatrutej. organizmu. pierwszej pomocy przy Technika, zatruciach i zasady, oparzeniach wskazania i chemicznych zgodnie przeciwwskazani ze schematem a do postępowania prowokowania ratowniczego. wymiotów. Rozpoznawanie oparzeń Oparzenie chemicznych. Uczeń zna skutki Uczeń potrafi określić i działania niskiej i na podstawie objawów odmrożeni Pojęcia oraz wysokiej temperatury stopnie oparzenia i e. rodzaje oparzeń i na organizm ludzki; odmrożenia. odmrożeń. udziela pomocy Uczeń wie, jakie są Rozpoznawanie osobie objawy udaru oparzeń i poszkodowanej przy cieplnego i porażenia odmrożeń. oparzeniu słonecznego oraz Postępowanie w termicznym i porażenia prądem chemicznym. elektrycznym. ratowania ofiary oparzenia lub odmrożenia. Technika chłodzenia oparzeń i ocieplania 22
odmrożeń. Niebezpieczeństw Niebezpieczeństwa Uczeń zna Uczeń potrafi udzielić a związane z związane z mechanizm oraz pierwszej pomocy oparzeniami i odmrożeniami. oparzeniami i odmrożeniami. Mechanizm oraz objawy przegrzania i objawy przegrzania i wychłodzenia. Uczeń wie, co może spowodować oparzenie. ofierze w wypadku przegrzania lub wychłodzenia zgodnie ze schematem ratowniczym. wychłodzenia organizmu. Postępowanie w ratowania ofiary przegrzania lub wychłodzenia organizmu. Technika postępowania z ofiarą udaru termicznego i hipotermii. Kiedy ktoś nagle Uczeń potrafi Uczeń umie ustalić, co zachoruje. Pojęcie zawału rozpoznać oznaki się stało w miejscu serca, duszności, zawału serca, wypadku. epilepsji, duszności, epilepsji; omdlenia, udaru omdlenia potrafi mózgu. nieść pomoc Rozpoznawanie osobom, które napadu doznaj ą zawału duszności, serca, ataku napadu duszności lub drgawkowego, epilepsji. podejrzenia Pierwsza pomoc zawału serca, Uczeń potrafi Uczeń wie, jakie są w omdlenia, udaru udzielić pomocy zagrożenia związane z nagłych mózgu. Postępowanie z ofiarą: napadu 23
zachorowań. duszności, napadu poszkodowanemu z nie udzieleniem pomocy drgawkowego, napadem duszności, osobie z napadem podejrzenia zawału napadu drgawkowego, drgawkowym, napadem serca, omdlenia, zawałem serca, duszności, zawałem udaru mózgu. udarem mózgu i przy serca, udarem mózgu. Technika omdleniu. Uczeń wie, zabezpieczenia jak zabezpieczyć osoby z napadem osobę z napadem drgawkowym, drgawkowym. napadem duszności, podejrzeniem zawału serca, udarem mózgu, omdleniem. związane z brakiem udzielenia pomocy w takich 9. Kontrola nad 2 przypadkach. Sprawdzenie Zadanie testowe kontrolno-oceniające w I i II przebiegiem i wymagań - półroczu. wynikami weryfikacja kształcenia. praktyczna i teoretyczna.