RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 159619 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 276863 (51) IntCl5: B66D 3/06 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: 30.12.1988 (54)Urządzenie do transportu pionowego (73) Uprawniony z patentu: (43) Zgłoszenie ogłoszono: Instytut Energetyki, Warszawa, PL 09.07.1990 BUP 14/90 (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: 31.12.1992 WUP 12/92 (72) Twórca wynalazku: Witold Wiśniewski, Gliwice, PL PL 159619 B1 (57) U rządzenie do transportu pionow ego zawierające krążek linowy współpracujący z blokadą m echaniczną, znamienne tym, że k rążek linowy (1) jest osadzony obrotow o na osi (2) pom iędzy płytą (3) i płytą (4) przy czym po zewnętrznej stronie płyty (4) na osi (2) jest osadzona centrycznie tarcza blokująca (6) z kołkam i obwodowymi, dociskana do płyty (4) osadzoną na osi (2) sprężyną dociskającą (7) a krążek linowy (1) i płyta (4) mają otwory (5) mocujące obwodowe kołki tarczy blokującej (6) przy czym między otworam i (5) znajdują się nieprzelotowe otwory (9) ponadto pom iędzy płytą (3) i płytą (4) poniżej krążka linowego (1) znajdują się osadzone obrotow o na osiach (11) o zmiennym rozstawie, rolki prowadzące (10).
URZĄDZENIE DO TRANSPORTU PIONOWEGO Z a s t r z e ż e n i e p a t e n t o w e Urządzenie do transportu pionowego zawierające krążek linowy współpracujący z blokadą mechaniczną, z n a m i e n n e t y m, że krążek linowy / 1/ jest osadzony obrotowo na osi /2/ pomiędzy płytę /3/ i płytę /4/, przy czym po zewnętrznej stronie płyty /4/ na osi / 2 / j est osadzona centrycznie tarcza blokująca / 6 / z kołkami obwodowymi, dociskana do płyty /4/ osadzoną na osi /2/ sprężyną dociskającą /7/, a krążek linowy / 1/ i płyta /4/ mają otwory /5/ mocujące obwodowe kołki tarczy blokującej /6/, przy czym między otworami /5/ znajdują się nieprzelotowe otwory /9/, ponadto pomiędzy płytą /3/ i płytą /4/ poniżej krążka linowego /1/ znajduję się osadzone obrotowo na osiach / 11/ o zmiennym rozstawie rolki prowadzące /10/. * * * Przedmiotem wynalazku jest urządzenie do transportu pionowego, a zwłaszcza do awaryjnego opuszczania z wysokości przedmiotów lub osób, poszkodowanych przy pracy na wysokości. Znane jest urządzenie transportowe składające się z bloku linowego i układu ciernego. Blok linowy zbudowany jest z krążka linowego zamocowanego obrotowo na osi pomiędzy dwiema płytami bloku i zawieszany na haku zamocowanym obrotowo w sworzniu, który z kolei jest połączony wahliwie z płytami bloku. Układ cierny tworzę trzy rolki prowadzące rozmieszczone w formie trójkąta poniżej krążka linowego i umocowane w płycie bloku. Urządzenie pracuje jako podnośnik po opasaniu linę tylko krążka linowego lub jako urządzenie zjazdowe po dodatkowym przepłaceniu jej przez układ cierny. Prędkość zjazdu zależy przede wszystkim od wielkości opuszczanego ciężaru i brak możliwości jej regulacji. Znane jest ponadto z książki S.N. Kożewnikowa pt. Elementy mechanizmów WNT 1954 str.235 urządzenie do transportu pionowego wyposażone w blokadę mechaniczną współpracują- cą z kółkiem łańcuchowym. Po zablokowaniu kółko łańcuchowe obraca się w jedną stronę i pracuje jako blok. Celem wynalazku jest opracowanie urządzenia realizującego szybkę i łatwą zamianę bloku linowego w hamulec cierny umożliwiający przesuwanie się w dół w sposób kontrolowany liny obciążonej ciężarem w szczególności człowieka na przykład poszkodowanego przy pracy na wysokości. Istota wynalazku polega na osadzeniu krążka linowego obrotowo na osi pomiędzy dwiema płytami, płytę pierwszą i płytę drugą, przy czym po zewnętrznej s tronie płyty drugiej na wspólnej osi jest osadzona centrycznie tarcza blokująca z kółkami obwodowymi, dociskana do płyty drugiej sprężynę osadzoną na wspólnej osi, a krążek linowy i płyta druga posiadają otwory mocujące obwodowe kołki tarczy blokującej, przy czym między otworami mocującymi kołki tarczy blokującej znajduję się inne otwory nieprzelotowe. Ponadto pomiędzy płytę pierwszą i płytę drugą, poniżej krążka linowego znajduję się osadzone obrotowo na osiach o zmiennym rozstawie rolki prowadzące. Przedmiot wynalazku jest pokazany w przykładzie wykonania na rysunku, na którym fig.1 przedstawia półprzekrój urządzenia w rzucie bocznym, fig.2-widok z przodu, a fig.3- alternatywną konstrukcję urządzenia. W urządzeniu według wynalazku krążek linowy 1 osadzony jest obrotowo na osi 2 pomiędzy płytami 3 i 4. Krążek linowy 1 i płyta 4 mają po cztery otwory 5 na występy bloka-
159 619 3 dy mechanicznej 6 w postaci kołków, które po umieszczeniu w tych otworach blokuje ruch obrotowy krążka. Blokadę mechaniczną 6 stanowi tarcza z obwodowo osadzonymi czterema kołkami. Blokadę mechaniczną 6 osadzoną na osi 2, po zewnętrznej stronie płyty 4, dociska do tej płyty sprężyna 7 nasunięta na oś 2 i zabezpieczona przed wypadnięciem pierścieniem oporowym 8. W płycie 4 wykonano ponadto cztery nieprzelotowe otwory 9 rozmieszczone pomiędzy otworami 5 i wykorzystywane wtedy, gdy urządzenie pracuje jako blok linowy. Dwie rolki prowadzące 10 osadzone są obrotowo pomiędzy płytami 3 i 4 poniżej krążka linowego 1 na osiach 11 o zmiennym rozstawie. Zmienny rozstaw osi 11 pozwala regulować prędkość opuszczania przedmiotu lub osoby przez zmianę wielkości kąta opasania liny na krążku linowym 1. Do zmiany rozstawu osi 11 służy mechanizm 12, który tworzą dwie płytki połączone z płytami 3 i 4 osią 16 zakończoną pokrętłem 15. W płytkach wykonane są dwa mimośrodowe wycięcia 13, w których osadzone są końce osi 11. Mechanizm 12 zmienia rozstaw osi 11 w zakresie długości dwóch poziomych szczelin 14 wykonanych w płytkach 3 i 4 przez obrót pokrętłem 15. Urządzenie podwiesza się na haku 17 zamocowanym obrotowo w sworzniu, który z kolei jest połączony wahliwie z płytami 3 i 4. Przedstawiona na fig.3 konstrukcja urządzenia do transportu pionowego i wyżej opisana różnią się konstrukcję mechanizmu do zmiany rozstawu osi 11. Mechanizm składa się ze śruby rzymskiej 18, której końce połączone są z dwoma ramionami 19, których jedne końce połączone są niżycowo osią 2 wspólnie z krążkiem linowym 1, a drugie końce połączone są dwiema osiami 11 z dwiema rolkami prowadzącymi 10. Urządzenie do transportu pionowego zawieszone na wysokości na haku pracuje jako podnośnik po opasaniu liną nie pokazaną na rysunku, krążka linowego 1 i ustawieniu kołków blokady mechanicznej 6 w nieprzelotowych otworach 9. Zmiana charakteru pracy następuje po osadzeniu kołków blokady mechanicznej 6 w otworach 5 krążka linowego 1 i płyty 4, co zatrzymuje ruch obrotowy krążka. Liną opasującą krążek linowy 1 i przechodzącą między rolkami prowadzącymi można opuszczać z regulowaną prędkością zjazdu przedmioty lub osobę umocowane na niej. Regulacja prędkości zjazdu polega na zwiększeniu lub zmniejszeniu rozstawu osi 11, na których osadzone są rolki prowadzące 10 co zwiększa lub zmniejsza wielkość kąta opasania liną krążka linowego 1.
159 619 Fig. 3
159 619 Fig.2
159 619 Fig.1 Zakład Wydawnictw UP RP. Nakład 90 egz. Cena 10 000 zł