Raport Euler Hermes Sytuacja ekonomiczna w Rosji Czerwiec 2013
Wzrost PKB mniejszy niż w 2011 Wzrost PKB jest obecnie o połowę mniejszy niż przed początkiem światowego kryzysu w 2008 roku (+8,5% w 2007 roku, ale też spadek -7,8% w 2009 roku) Prognozy Banku Światowego są bardziej umiarkowane spodziewa się on dalszego obniżenia tempa wzrostu PKB Rosji, do 3,3% w 2013 roku oraz 3,6% w przyszłym, 2014
Wzrost PKB mniejszy niż w 2011 Przyczyny zmniejszenia tempa wzrostu PKB Rosji w 2012: - spadek eksportu w wyniku słabego popytu, pw. na europejskim rynku (stosunkowo mała konkurencyjność rosyjskiego eksportu nie związanego z ropą; z kolei popyt na same produkty ropopochodne mocno zależy od koniunktury w efekcie eksport rosyjski jest czuły na sytuację zewnętrzną) oraz spadku inwestycji - koniec cyklu odbudowywania zapasów przez przedsiębiorstwa (po kryzysie 2008-2009) - susza, która uderzyła w sektor rolno-spożywczy (z w efekcie także w eksport) Spadło też tempo wzrostu inwestycji prywatnych (przedsiębiorstw) z 8,4% w 2011r. do 6% jako efekt większej ostrożności przedsiębiorców. Mimo to inwestycje ciągle są czynnikiem wzrostu PKB m.in. z powodu wydatków publicznych związanych z przygotowaniami do olimpiady zimowej w 2014 roku w Soczi. Głównym składnikiem podtrzymującym wzrost gospodarczy była konsumpcja wewnętrzna, rosnąca w tempie 6,6% (tak jak w 2011 r.).
Wzrost PKB mniejszy niż w 2011 Składniki wzrostu utrzymujące się tempo wzrostu konsumpcji, spadek zapasów oraz tempa wzrostu exportu i inwestycji.
Wymiana handlowa i rachunek obrotów bieżących oraz kapitałowych Spadła nadwyżka rachunku bieżącego, m.in. z powodu spadku eksportu w wyniku utrzymujących się wysokich cen ropy naftowej (z +98,8 mld US dol. do + 81,3 mld US dol.) - Udział eksportu surowców energetycznych w rosyjskim eksporcie dóbr wynosi ponad 65% (od lat waha się na tym poziomie) - średnia cena baryłki rosyjskiej ropy utrzymywała się na wysokim poziomie ponad 100 dolarów (103-111 US dol.) Utrzymuje się wysoki deficyt na rachunku obrotów nie związanych z handlem surowcami mineralnymi. Bank centralny mógł zacząć odbudowywać rezerwy walutowe (+39 mld. US dol.) dzięki - mniejszemu tempu odpływu kapitału - uelastycznieniu kursu wymiany
Budżet Mimo ekspansywnej polityki fiskalnej (jej poluzowania) w ub. roku, wydatki budżetowe nie osiągnęły planowanego wzrostu i budżet był niemal zbilansowany. Wprowadzenie nowej formuły fiskalnej w celu konsolidacji budżetu - reguła ograniczająca wydatki do poziomu przychodów powiększonych maksymalnie o 1 %PKB Powrót nadwyżki budżetowej spodziewany jest w 2015 roku Uzupełnienie funduszu rezerwy na wypadek kryzysu do poziomu 4,5% PKB Dług publiczny, wynoszący w krajach rozwiniętych przeciętnie 110% PKB w Rosji osiągnął poziom jedynie 10% PKB Rezerwy walutowe są mimo to nadal na poziomie poniżej połowy stanu sprzed kryzysu a wyodrębniony fundusz rezerwowy mniejszy niż docelowy poziom 7% PKB
Zatrudnienie, inflacja, stopy procentowe Bezrobocie spadło w styczniu br. do poziomu 5,4%, najniższego w ostatnich 20 latach Wzrost inflacji do poziomu 7,1% w styczniu br. w porównaniu do 4,2% rok wcześniej (po średniorocznej inflacji w 2012r. na poziomie 5,1% i 6,1% w 2011r.) - inflacja z powodu wzrostu cen art. spożywczych spowodowanego suszą (średnioroczny wzrost cen art. spożywczych wyniósł w kwietniu br. 8,6% w porównaniu do 1,2% rok wcześniej) oraz wzrostem cen zbóż na rynkach światowych - wzrost opodatkowania alkoholu - poza żywnością i wzrostem cen paliw wzrost pozostałych składowych koszyka cen o ok. 5,7% Stopy procentowe są niezmieniane od września 2012r. (m.in. stopa refinansowa 8,25%) Bank Centralny utrzymuje, iż ich obniżenie nie pobudzi wzrostu gospodarczego a jedynie wzmocni przekraczającą już planowany poziom inflację Utrzymuje się wzrost popytu kredytowego (mimo pewnego spowolnienia w końcu 2012r z powodu wysokich kosztów duży spread). Zadłużenie gospodarstw domowych osiągnęło w grudniu 2012 r. poziom 48% PKB (+3% w ciągu roku), co jest umiarkowanym wynikiem dla gospodarek rozwijających się.
Branże w Rosji barometr koniunktury Euler Hermes Usługi komputerowe i telekomunikacyjne Transport lotniczy Logistyka i dystrybucja Budownictwo Półprzewodniki i części elektroniczne Stal Chemikalia Papier Sprzęt komputerowy i telekomunikacyjny Urządzenia przemysłowe Sprzęt kolejowy, morski i lotniczy Części samochodowe Samochody Farmacja Elektronika konsumencka Żywność i alkohole Pozytywne fundamenty i perspektywy Oznaki osłabienia Strukturalne osłabienie Nadciągający lub już mający miejsce kryzys
Rosja - barometr koniunktury Euler Hermes Zysk przedsiębiorstw niefinansowych* Nadwyżka operacyjna brutto PKB * W UE średnio w 2011 wyniósł 38,2% (poniżej 30% we Francji i Słowenii, powyżej 50% - Irlandia, Słowacja, Łotwa, Litwa, Norwegia)
Podsumowanie szanse vs. zagrożenia Szanse Zagrożenia Poprawiający się bilans wymiany handlowej Maleje tempo inwestycji, ale wciąż pozostają one na plusie Niskie bezrobocie Plan zbilansowania budżetu, niski deficyt Spadający import to w dużej mierze efekt spadku tempa inwestycji co osłabia potencjał eksportowy gospodarki Uzależnienie wzrostu inwestycji od wydatków publicznych (co po Soczi 2014?), bezpośrednie inwestycje zagraniczne nie odzyskały jeszcze swojej skali - Spowolnienie tempa wzrostu mniejszy popyt powoduje, iż rozszerza się zjawisko pracy w niepełnym wymiarze czasu; - Wzrost płac zahamowany uderzy to w konsumpcję; - Oprócz niepewności odnośnie perspektyw nowe inwestycje są hamowane przez problemy ze znalezieniem wykwalifikowanych pracowników, szczególnie w sektorze finansowym, transporcie i spedycji, telekomunikacji i energetycznym. - Duże uzależnienie od cen surowców energetycznych, konieczność reform strukturalnych; - Wysoka inflacja co uderzyć może w filar wzrostu gospodarczego, konsumpcję
Podsumowanie szanse vs. zagrożenia cd. Szanse Zagrożenia Utrzymujący się wzrost konsumpcji Odbudowywanie rezerw walutowych -Wspierany niskim bezrobociem, większą chęcią do zakupów na kredyt (wzrost w 2012 od 27% do 19% r/r), wydatkami publicznymi. Malejące inwestycje prywatne a także państwowe (jako efekt zaciskania fiskalnego) nie będą go już wspierać w takim stopniu Ich poziom wciąż jest mniejszy od połowy ich stanu przed kryzysem w 2008 roku Wyraźny postęp w usuwaniu przeszkód w biznesie (badanie BEEPS jako ciekawe prezentujemy na końcu) Poziom korupcji, zawiłości przepisów, czasochłonności procedur, urzędniczej uznaniowości wciąż powinny ulec zmniejszeniu
Trendy w rozwoju biznesu - usuwaniu przeszkód i korupcji
Trendy w rozwoju biznesu - usuwaniu przeszkód i korupcji Wiele pozytywnych trendów, jak np. zmniejszenie liczby kontroli skarbowych, ale jednocześnie Podobnie jak w Polsce administracja broni swoich wpływów przez głębsze koncesjonowanie i regulowanie wielu dziedzin
Dziękuję