Tytu³ orygina³u Liberal Fascism. The Secret History of the American Left from Mussolini to the Politics of Change Copyright 2007, 2009 by Jonah Goldberg This translation published by arrangement with Doubleday, an imprint of The Knopf Doubleday Publishing Group, division of Random House, Inc. All rights reserved Copyright 2013 for the Polish translation by Zysk i S-ka Wydawnictwo s.j., Poznañ Prze³o yli Lech Jêczmyk (rozdzia³y 2 4 oraz 9) Jacek Lang (pozosta³e czêœci) Projekt ok³adki i stron tytu³owych www.designpartners.pl Redakcja i sk³ad Axis Jacek Lang ISBN 978-83-7785-276-7 Zysk i S-ka Wydawnictwo ul. Wielka 10, 61-774 Poznañ tel. 61 853 27 51, 61 853 27 67, fax 61 852 63 26 Dzia³ handlowy, tel./fax 61 855 06 90 sklep@zysk.com.pl www.zysk.com.pl
Spis treœci Leszek Balcerowicz, S³owo wstêpne: Goldberg odk³amuje historiê i jêzyk Wprowadzenie. Wszystkie twoje przekonania na temat faszyzmu s¹ b³êdne 1. Mussolini: ojciec faszyzmu 2. Adolf Hitler: cz³owiek lewicy 3. Thomas Woodrow Wilson i narodziny liberalnego faszyzmu 4. Faszystowski Nowy ad Franklina Roosevelta 5. Lata szeœædziesi¹te: faszyzm wychodzi na ulice 6. Od mitu Kennedy ego do marzenia Johnsona: liberalny faszyzm i kult pañstwa 7. Liberalny rasizm: eugeniczny duch w faszystowskiej machinie 8. Liberalna ekonomia faszystowska 9. Nowa wspania³a wioska: Hillary Clinton i sens liberalnego faszyzmu 10. New Age: teraz wszyscy jesteœmy faszystami Pos³owie: Kusz¹cy konserwatyzm Pos³owie do wydania z 2009 roku: Barack Obama i stara znana zmiana Podziêkowania Dodatek: Program partii nazistowskiej Przypisy 7 13 49 87 119 175 229 281 341 401 447 501 547 569 593 596 601
Od Wydawcy Wydawca œwiadom jest ró nic definicyjnych pomiêdzy amerykañskim a europejskim rozumieniem s³owa liberalny. Pierwotnie s³owo to oznacza³o tradycjê myœli spo³ecznej i politycznej, której g³ównym za³o eniem jest ograniczenie w³adzy pañstwa po to, aby utrzymaæ szeroko zakrojon¹ wolnoœæ jednostki, funkcjonowanie wolnego rynku, a tak e rz¹dy prawa. W Europie termin ten zachowa³ generalnie swój pierwotny sens. Natomiast w Stanach Zjednoczonych pojêcie libera³ okreœla osoby popieraj¹ce szeroki zakres interwencji pañstwa poprzez przede wszystkim rozbudowane programy socjalne i aktywnoœci regulacyjne ograniczaj¹ce wolnoœæ jednostki. Termin ten w Stanach Zjednoczonych oznacza pogl¹dy, które w Europie okreœlamy mianem lewicowych, socjalistycznych czy socjaldemokratycznych. Jonah Goldberg, u ywaj¹c s³owa liberalny w ksi¹ ce i w oryginalnym tytule, pos³uguje siê utrwalonym na kontynencie amerykañskim znaczeniem tego terminu. Wydawnictwo, w porozumieniu z autorem i za rad¹ autora Wstêpu do polskiego wydania, profesora Leszka Balcerowicza, podjê³o decyzjê o zmianie tytu³u, który w naszej opinii lepiej oddaje g³ówne przes³anie ksi¹ ki. Czytelnik znajdzie obszerne wyjaœnienie kwestii terminologicznych zarówno we Wprowadzeniu Jonaha Goldberga, jak i Wstêpie profesora Leszka Balcerowicza.
Leszek Balcerowicz S³owo wstêpne: Goldberg odk³amuje historiê i jêzyk Propaganda nie musi byæ prawdziwa, aby zatriumfowaæ w umys³ach ludzi. Wystarczy, gdy jest silna i uporczywa oraz umiejêtnie gra na emocjach. Taka jest lekcja z krajów totalitarnych, gdzie z definicji stosuj¹ca przymus w³adza publiczna ma monopol na wszystko, w tym na œrodki masowego przekazu. Fa³szywa propaganda mo e jednak równie odnosiæ sukcesy w pañstwach demokratycznych, w których systematycznie wybiera siê w³adze i istniej¹ rozleg³e indywidualne swobody. To pokazuje Jonah Goldberg w wybitnej ksi¹ ce Lewicowy faszyzm, w której zarazem odk³amuje propagandowe has³a, fa³szerstwa, manipulacje i zwyk³e nieporozumienia. Wiele osób kojarzy zapewne s³owo faszyzm z nazizmem i uwa- a, e faszyzm to skrajna prawica, czyli coœ, co le y na krañcu przeciwnym do lewicy. To pierwsze skojarzenie jest zrozumia³e: okropnoœci hitlerowskiego nazizmu wytworzy³y w umys³ach wielu ludzi swoisty znak równoœci miêdzy nazizmem a faszyzmem i spowodowa³y, e s³owo faszyzm wywo³uje efekt emocjonalnego odrzucenia. Goldberg nie broni faszyzmu, przeciwnie, jest on podobnie jak autor niniejszego wstêpu bardzo wobec niego krytyczny. Pokazuje on jednak, e faszyzm Mussoliniego ró ni³ siê zasadniczo od nazizmu Hitlera. Tak np. w³oski faszyzm nie by³ antysemicki, a ydzi