Zasady prowadzenia i dokumentowania oceny ryzyka w procesie projektowania maszyn z wykorzystaniem programu eksperckiego PRO-M dr inż. Marek Dźwiarek mgr inż. Andrzej Biernacki IV Sympozjum Bezpieczeństwa Maszyn, Urządzeń i Instalacji Przemysłowych, 17-19.09.2008 r.
Zasady ogólne ocena ryzyka jest ciągiem logicznych kroków mających na celu określenie, w usystematyzowany sposób, ryzyka związanego z obsługą maszyn podstawowe zasady prowadzenia i dokumentowania oceny ryzyka przedstawione są w normie PN-EN 14121-1:2008 przy prowadzeniu oceny ryzyka szczególna uwagę należy zwrócić na systematyczność prowadzonych działań oraz ich udokumentowanie
Metodyka prowadzenia oceny ryzyka Hierarchia doboru środków ochronnych: Konstrukcja bezpieczna sama w sobie, Stosowanie technicznych i uzupełniających środków ochronnych Informowanie o ryzyku resztkowym
Metodyka prowadzenia oceny ryzyka OCENA RYZYKA Identyfikacja maszyny Określenie ograniczeń dotyczących maszyny Identyfikacja zagrożeń Oszacowanie ryzyka REDUKCJA RYZYKA NIE Czy, zgodnie z celem dyrektywy, wymagane jest zmniejszenie ryzyka, TAK Informacja o ryzyku resztkowym Sporządzenie dokumentacji
Charakterystyka programu PRO-M program ma strukturę modułową moduł główny stanowi narzędzie zarządzania procesem oceny ryzyka, moduły szczegółowe dotyczą zagrożeń najczęściej występujących przy maszynach
Charakterystyka programu PRO-M MODUŁ GŁÓWNY MODUŁY DOTYCZĄCE POSZCZEGÓLNYCH ZAGROŻEŃ DOKUMEN TACJA MECHANICZNYCH DOKUMEN TACJA ELEKTRYCZNYCH DOKUMEN TACJA ZWIĄZANYCH Z NIESPRAWNOŚCIĄ SYSTEMU STEROWANIA DOKUMEN TACJA HAŁASEM DOKUMEN TACJA WYBUCHEM DOKUMEN TACJA BIOMEHCANICZ- NYCH DOKUMEN TACJA PYŁOWYCH DOKUMEN TACJA DOKUMENTACJA WYMAGANA DYREKTYWĄ 2006/42/WE
Charakterystyka programu PRO-M START PROGRAMU Logowanie użytkownika Czy nowy projekt? Nie Tak Wprowadzenie danych identyfikacyjnych projektu Edycja danych Wstępne dane o ograniczeniach dotyczących maszyny Wstępna identyfikacja zagrożeń Uszczegóławianie zapisów Ocena ryzyka wg poszczególnych modułów na kolejnych etapach projektowania Dokument podsumowujący w każdym module ze wskazaniem zasadniczych wymagań bezpieczeństwa Lista kontrolna zasadniczych wymagań bezpieczeństwa
Struktura modułu głównego MODUŁ GŁÓWNY - identyfikacja projektu - Opis opis ograniczeń dotyczących maszyny, w tym zamierzonego używania i możliwego do przewidzenia w uzasadniony sposób niewłaściwego jej użycia - identyfikacja zagrożeń wg PN-EN 1050 (lista kontrolna) Moduły szczegółowe dotyczące poszczególnych zagrożeń Wykaz zasadniczych wymagań bezpieczeństwa (lista kontrolna) DOKUMENTACJA WYMAGANA DYREKTYWĄ 2006/42/WE
Zarządzanie procesem oceny ryzyka w programie PRO M administrator: zarządza systemem, tworzy listę użytkowników systemu, nadaje uprawnienia, konfiguruje system, zarządza projektami (kontroluje stan realizacji, archiwizuje zakończone), wskazuje projektantów główny projektant: tworzy i edytuje projekt, zarządza oceną ryzyka z poziomu modułu głównego, przeprowadza wstępną identyfikację zagrożeń, nadaje uprawnienia pozostałym osobom uczestniczącym w projekcie, tworzy ostateczną dokumentację z oceny ryzyka
Zarządzanie procesem oceny ryzyka w programie PRO M projektant: ma uprawnienia dostępu do modułu (zagrożenia) wskazanego przez głównego projektanta, przeprowadza ocenę ryzyka w ramach danego modułu, tworzy dokumentację z przeprowadzonej oceny oraz przekazuje wyniki końcowe do modułu głównego walidator: ma uprawnienia dostępu do modułu wskazanego przez administratora (standardowo posiada uprawnienia do zagrożeń związanych z niesprawnością systemu sterowania), przeprowadza walidację projektu i sprawdza dokumentację wytworzoną przez projektanta edytor baz danych: ma uprawnienia do modyfikacji i uzupełniania baz danych
Tworzenie i edycja projektu Narzędzia metodyczne wspierające ocenę
Identyfikacja zagrożeń Narzędzia metodyczne wspierające ocenę
Informacja o ryzyku resztkowym Narzędzia metodyczne wspierające ocenę
Listy kontrolne wymagań zasadniczych Narzędzia metodyczne wspierające ocenę
Efekt końcowy programu PRO-M wykazanie, że zastosowano wszelkie dostępne środki w celu zredukowania ryzyka związanego z obsługą maszyny udokumentowanie tego poprzez sporządzenie wymaganej przez dyrektywę maszynową dokumentacji z oceny ryzyka pokazującej zastosowaną procedurę: opis środków zapobiegawczych wdrożonych w celu wyeliminowania rozpoznanych zagrożeń lub zmniejszenia ryzyka oraz, w stosownych przypadkach, wskazanie ryzyka resztkowego związanego z maszyną wykaz zasadniczych wymagań w zakresie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa, które mają zastosowanie do maszyny
Zasady prowadzenia i dokumentowania oceny ryzyka przy projektowaniu maszyn z wykorzystaniem programu eksperckiego PRO-M Dziękuję za uwagę dr inż. Marek Dźwiarek mgr inż. Andrzej Biernacki IV Sympozjum Bezpieczeństwa Maszyn, Urządzeń i Instalacji Przemysłowych, 17-19.09.2008 r.