1 Bezrobotni niepełnosprawni i niepełnosprawni poszukujący pracy niepozostający w zatrudnieniu w województwie zachodniopomorskim - I półrocze 2012 roku- 1 Szczecin 2012
Bezrobocie, to zjawisko dotyczące całego społeczeństwa. Jego negatywne skutki odczuwane są w różnoraki sposób. Jednakże osoby niepełnosprawne stanowią grupę bezrobotnych, która ze względu na istniejące bariery społeczne, ma największe trudności w uzyskaniu zatrudnienia. Jednocześnie praca daje osobom niepełnosprawnym możliwość pełnego uczestniczenia w życiu społecznym. Jest szansą rozwoju i istotnie wpływa na wzrost samooceny. Nic więc dziwnego, że dla wielu osób niepełnosprawnych stanowi kwestię priorytetową. Niestety nadal, dość często grupa ta, pod względem aktywności na rynku pracy jest marginalizowana i wyłączana ze społeczeństwa, a ich problemy ze znalezieniem pracy i utrzymaniem jej, są czynnikiem powodującym trudną do zaakceptowania sytuację. Publiczne służby zatrudnienia, dokładają wszelkich starań, aby pomóc osobom niepełnosprawnym powrócić na rynek pracy. W powiatowych urzędach pracy na pomoc mogą liczyć zarówno osoby niepełnosprawne, którym przysługuje status bezrobotnego jak również te, którym ten status nie przysługuje (rejestrowane są wtedy, jako osoby poszukujące pracy). Pojęcia bezrobotny oraz poszukujący pracy zostały zdefiniowane w ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Zgodnie z powyższą ustawą bezrobotny, to osoba niezatrudniona i niewykonująca innej pracy zarobkowej, zdolna i gotowa do podjęcia zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym w danym zawodzie lub służbie albo innej pracy zarobkowej, bądź, jeśli jest osobą niepełnosprawną, zdolną i gotową do podjęcia zatrudnienia co najmniej w połowie tego wymiaru czasu pracy, nieuczącą się w szkole, z wyjątkiem szkół dla dorosłych lub szkół wyższych w systemie wieczorowym albo zaocznym, zarejestrowaną we właściwym dla miejsca zameldowania stałego lub czasowego powiatowym urzędzie pracy oraz poszukującą zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej. Natomiast poszukujący pracy, to osoba niezatrudniona, poszukująca zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej oraz osoba zatrudniona zgłaszająca zamiar i gotowość podjęcia innej pracy zarobkowej lub zatrudnienia w wyższym wymiarze czasu pracy, dodatkowego albo innego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, zarejestrowana w powiatowym urzędzie pracy. 2
Bezrobotni niepełnosprawni w województwie zachodniopomorskim Liczba bezrobotnych niepełnosprawnych zarejestrowanych w powiatowych urzędach pracy na koniec I półrocza 2012 roku wyniosła 4 667, co stanowi 4,5 % ogółu bezrobotnych w województwie zachodniopomorskim. Większość bezrobotnych niepełnosprawnych mieszkało w mieście 3 263 osoby, na wsi natomiast 1 404 osoby. Wśród niepełnosprawnych bezrobotnych kobiety stanowiły 48,6%, a mężczyźni 51,4%. Tabela 1. Liczba bezrobotnych niepełnosprawnych według miejsca zamieszkania i płci w województwie zachodniopomorskim według stanu na dzień 30.06.2012 roku Niepełnosprawni bezrobotni Wyszczególnienie Liczba % Miejsce zamieszkania Płeć Ogółem 4 667 100,0 Miasto 3 263 69,9 Wieś 1 404 30,1 Mężczyźni 2 399 51,4 Kobiety 2 268 48,6 Wśród zarejestrowanych bezrobotnych osób niepełnosprawnych na koniec analizowanego okresu znajdowało się 2 769 osób długotrwale bezrobotnych tj. 59,3% badanej grupy, natomiast kwalifikacji zawodowych nie posiadało 1 456 osób czyli 31,2% niepełnosprawnych bezrobotnych. Wśród osób niepełnosprawnych będących w ewidencji bezrobotnych 89,7% stanowiły osoby poprzednio pracujące, w porównaniu do poprzedniego okresu ich udział wzrósł o 1,2 punktu procentowego. Tabela 2. Osoby niepełnosprawne będące w ewidencji bezrobotnych w końcu I półrocza 2011 oraz 2012 roku I półrocze 2011 I półrocze 2012 Wyszczególnienie ogółem % kobiety % ogółem % kobiety % Osoby będące w ewidencji osób niepełnosprawnych w końcu półrocza 01 4 193 100,0 2 062 100,0 4 667 100,0 2 268 100,0 zarejestrowani po raz kolejny 02 3 767 89,8 1 834 88,9 4 216 90,3 2 024 89,2 w tym jako osoba niepełnosprawna 03 1 584 37,8 764 37,1 1 843 39,5 891 39,3 długotrwale 04 2 518 60,1 1 243 60,3 2 769 59,3 1 343 59,2 poprzednio pracujący 05 3 709 88,5 1 802 87,4 4 184 89,7 2 011 88,7 do momentu zarejestrowania się 06 1 425 34,0 730 35,4 1 643 35,2 847 37,3 z wiersza 06 - w zakładzie pracy chronionej 07 6 0,1 3 0,1 5 0,1 1 0,0 zwolnieni z przyczyn dotyczących zakładu pracy 08 75 1,8 42 2,0 84 1,8 51 2,2 zamieszkali na wsi 09 1 290 30,8 661 32,1 1 404 30,1 716 31,6 w tym posiadający gospodarstwo rolne 10 4 0,1 2 0,1 5 0,1 2 0,1 bez kwalifikacji zawodowych 11 1 370 32,7 717 34,8 1 456 31,2 797 35,1 po stażu 12 115 2,7 88 4,3 104 2,2 87 3,8 po pracach interwencyjnych 13 28 0,7 18 0,9 27 0,6 15 0,7 po robotach publicznych 14 101 2,4 40 1,9 58 1,2 22 1,0 3
do 1 roku 1-5 5-10 10-20 20-30 30 lat i więcej bez stażu Wyższe Policealne i średnie zawodowe Średnie ogólnokształcące Zasadnicze zawodowe Gimnazjalne Podstawowe i podstawowe nieukończone do 1 1-3 3-6 6-12 12-24 pow.24 18-24 25-34 35-44 45-54 55-59 60 i więcej lat po odbyciu przygotowania zawodowego dorosłych 15 6 0,1 3 0,1 9 0,2 5 0,2 po szkoleniu 16 134 3,2 75 3,6 157 3,4 85 3,7 po pracach społecznie użytecznych 17 139 3,3 65 3,2 131 2,8 63 2,8 po realizacji indywidualnego programu zatrudnienia socjalnego lub podpisania 18 5 0,1 5 0,2 6 0,1 3 0,1 kontraktu socjalnego osoby w okresie do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki 19 38 0,9 17 0,8 39 0,8 31 1,4 z wiersza 19 - osoby, które ukończyły szkołę wyższą, do 27 roku życia 20 8 0,2 5 0,2 10 0,2 8 0,4 samotnie wychowujące co najmniej jedno dziecko do 18 roku życia 21 399 9,5 337 16,3 402 8,6 326 14,4 Największą grupę niepełnosprawnych bezrobotnych stanowiły osoby w wieku 45-54 lata (32,1%), z wykształceniem podstawowym i niższym (39,4%), pozostające bez pracy od 6 do 12 miesięcy (21,7%) oraz posiadające staż pracy od 10 do 20 lat (20,5%). Zdecydowanie najmniej osób odnotowano w następujących kategoriach: 18 24 lata (5,4%), z wykształceniem gimnazjalnym (1,6%), pozostające bez pracy nie dłużej niż 1 miesiąc (7,4%) oraz ze stażem pracy dłuższym niż 30 lat (5,0%). Wykres 1. Struktura bezrobotnych osób niepełnosprawnych wg wieku, wykształcenia, stażu pracy i czasu pozostawania bez pracy w województwie zachodniopomorskim na koniec I półrocza 2012 roku 45,0 40,0 35,0 30,0 25,0 20,0 15,0 10,0 5,0 0,0 15,4 16,8 12,8 20,5 19,1 5,0 10,3 3,6 16,1 8,1 31,1 1,6 39,4 7,4 16,1 13,2 21,7 20,3 21,3 5,4 14,2 16,2 32,1 24,6 7,6 staż pracy wykształcenie czas pozostawania bez pracy wiek Na wykresie 2 umieszczono dane dotyczące stopnia niepełnosprawności bezrobotnych osób niepełnosprawnych. Wynika z nich, że na koniec I półrocza 2012 roku największą grupę zarejestrowanych stanowiły osoby posiadające orzeczenie o lekkim stopniu niepełnosprawności ponad 3 tysiące osób (68,4%). Umiarkowany stopień niepełnosprawności dotyczył 28,3% zarejestrowanych, z kolei znacznym charakteryzowało się 3,3% niepełnosprawnych. Porównując koniec I półrocza 2012 roku z analogicznym okresem roku ubiegłego zauważalna jest zwyżka w liczbie bezrobotnych osób niepełnosprawnych na każdym z trzech poziomów niepełnosprawności. Największą 4
dynamikę przyrostu odnotowano w grupie osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności o 22,2 %, a następnie wśród osób z mniejszą niepełnosprawnością odpowiednio 2,5% umiarkowany, 14,9% lekki. Wykres 2. Bezrobotne osoby niepełnosprawne wg stopnia niepełnosprawności w województwie zachodniopomorskim na koniec I półrocza 2011 i 2012 roku lekki 2777 3191 umiarkowany 1322 1290 I półrocze 2012 I półrocze 2011 znaczny 154 126 0 1000 2000 3000 4000 Z analizy danych dotyczących rodzaju niepełnosprawności osób bezrobotnych wynika, że najwięcej osób będących w ewidencji urzędów pracy na koniec I półrocza 2012 roku cierpiało z powodu upośledzenia narządów ruchu 30,6% wobec 29,8/% w analogicznym okresie roku poprzedniego. Ponad 10% w badanej grupie stanowiły ponadto osoby z chorobami psychicznymi 12,3%, co w stosunku do roku 2011 oznacza spadek udziału tejże grupy o 0,3 pkt proc. W porównaniu ze stanem z końca I półrocza 2011 roku największy przyrost w liczbie bezrobotnych zaobserwowano w grupie osób z chorobami układu pokarmowego, o 18,8%, znaczne wzrosty notowano również wśród osób z chorobami układu moczowo-płciowego, o 14,2% oraz z upośledzeniem narządów ruchu, o 12,5%. Tendencję spadkową odnotowano w przypadku grupy o nieustalonym rodzaju niepełnosprawności (o 35,8%), a także w zbiorowości osób z upośledzeniem umysłowym, o 16,3%. Wykres 3. Bezrobotne osoby niepełnosprawne wg stopnia niepełnosprawności w województwie zachodniopomorskim na koniec I półrocza 2011 i 2012 roku Upośledzenie umysłowe 10,9 3,22,1 12,3 Choroby psychiczne Zaburzenia głosu, mowy i choroby słuchu 9,1 2,7 9,1 4,8 12,6 6,6 Choroby narządu wzroku Upośledzenia narządu ruchu 9,8 6,4 Epilepsja 2,6 1,7 2,5 1,6 9,5 7,1 7,2 Choroby układu oddechowego i układu krążenia Choroby układu pokarmowego 9,5 4,2 29,8 Choroby układu moczowo-płciowego 4,3 30,6 Choroby neurologiczne Inne Nieustalony pierścień wewnętrzny - I półrocze 2011 roku 5
w tym w tym w tym w tym W ciągu I półrocza 2012 roku w powiatowych urzędach pracy z Zachodniopomorskiego zarejestrowano ponad 3,1 tys. osób niepełnosprawnych, w tym 48,0% stanowiły kobiety, a co trzeci zarejestrowany posiadał znaczny lub umiarkowany stopień niepełnosprawności. Wśród włączonych do ewidencji osób, 90,8% to osoby zarejestrowane po raz kolejny (w tym 53,6% ponownie jako osoba niepełnosprawna). Osoby, które poprzednio pracowały stanowiły 89,5% włączonych do ewidencji w analizowanym okresie. Z danych ze sprawozdania MPIPS-07 wynika, że w badanym okresie z rejestrów PUP wyłączono z ewidencji ponad 3,2 tys. osób niepełnosprawnych, o 136 osób więcej niż zarejestrowano. Główny powód wyłączeń z ewidencji stanowiło podjęcie pracy, które dotyczyło 32,6% wyrejestrowań (1 062 osoby). Wyraźną grupę stanowiły również osoby, które zrezygnowały lub nie potwierdziły gotowości do podjęcia zatrudnienia 22,0%, a także osoby, które utraciły status osoby niepełnosprawnej 15,8%. Niemal 500 osób wyłączono z ewidencji na czas odbywania programu stażu, udziału w pracach społecznie użytecznych i szkoleniach. W przypadku podjęć pracy zdecydowana większość osób niepełnosprawnych decydowała się na niesubsydiowane formy zatrudnienia (84,0%). Na subsydiowanych miejscach pracy zatrudniono 170 osób, w tym 18 osób na miejscach pracy refundowanych ze środków PFRON. Na pracę w ramach robót publicznych zdecydowały się 73 osoby, prace interwencyjne wykonywało 50 osób, a działalność gospodarczą rozpoczęło w analizowanym czasie 17 osób niepełnosprawnych. Tabela 3. Bilans bezrobotnych osób niepełnosprawnych w województwie zachodniopomorskim w I półroczu 2011 i 2012 roku Wyszczególnienie I półrocze 2011 I półrocze 2012 Różnica ogółem kobiety ogółem kobiety ogółem kobiety Osoby włączone do ewidencji osób niepełnosprawnych 01 2 881 1 361 3 126 1 502 245 141 w tym zarejestrowani po raz kolejny 02 2 622 1 229 2 839 1 351 217 122 w tym poraz kolejny jako osoba niepełnosprawna 03 1 340 624 1 523 724 183 100 Osoby wyłączone z ewidencji osób niepełnosprawnych 04 3 076 1 475 3 262 1 635 186 160 podjęcie pracy 05 1 055 514 1 062 569 7 55 praca subsydiowana 06 134 59 170 82 36 23 na miejscach pracy refundowanych ze środków PFRON 07 20 10 18 7-2 -3 z wiersza 04 - w zakładach pracy chronionej 08 0 0 0 0 0 0 w zakładach pracy chronionej - pozostałe 09 0 0 0 0 0 0 podjęcie działalności gospodarczej 10 21 8 17 5-4 -3 prace interwencyjne 11 30 14 50 32 20 18 roboty publiczne 12 47 21 73 32 26 11 praca niesubsydiowana 13 921 455 892 487-29 32 praca sezonowa 14 113 57 83 49-30 -8 podjęcie działalności gospodarczej 15 28 15 17 8-11 -7 rozpoczęcie szkolenia 16 36 16 104 49 68 33 rozpoczęcie stażu 17 179 127 186 129 7 2 rozpoczęcie przygotowania zawodowego dorosłych 18 0 0 0 0 0 0 rozpoczęcie pracy społecznie użytecznej 19 186 83 202 98 16 15 rozpoczęcie realizacji indywidualnego programu zatrudnienia 6 20 17 9 21 13 4 4 socjalnego lub podpisania kontraktu socjalnego podjęcie nauki 21 0 0 1 0 1 0 odmowa bez uzasadnionej przyczyny(...) 22 54 24 43 13-11 -11 rezygnacja lub niepotwierdzenie gotowości do pracy 23 751 323 717 311-34 -12 utrata statusu osoby niepełnosprawnej 24 431 211 517 263 86 52 inne 25 367 168 409 190 42 22
W I półroczu 2012 roku w porównaniu z analogicznym okresem roku ubiegłego zaobserwowano większą liczbę osób niepełnosprawnych korzystających z instrumentów rynku pracy oferowanych przez urzędy pracy. Pracę subsydiowaną rozpoczęło w sumie 36 osób więcej niż przed rokiem, tj. więcej osób skierowano na roboty publiczne i prace interwencyjne. O wzroście zainteresowania można mówić również w grupie osób, które zdecydowały się na program szkolenia, bądź stażu (Tabela 3). Natomiast niewielki spadek notowano w przypadku zatrudnienia niesubsydiowanego, o 29 osób. Wykres 4 przedstawia procentowy udział niepełnosprawnych bezrobotnych w ogólnej liczbie bezrobotnych w podziale na poszczególne powiaty województwa zachodniopomorskiego. W województwie zachodniopomorskim niepełnosprawni bezrobotni stanowili 4,5% z ogólnej liczby bezrobotnych. Najwięcej procentowo niepełnosprawnych bezrobotnych w swych rejestrach odnotowały: Miasto Koszalin 8,6% z ogólnej liczby bezrobotnych, powiat sławieński 6,8% z ogólnej liczby bezrobotnych, powiat szczecinecki 6,7% z ogólnej liczby bezrobotnych, powiat stargardzki 6,0% z ogólnej liczby bezrobotnych. Wykres 4. Udział procentowy niepełnosprawnych bezrobotnych w ogólnej liczbie bezrobotnych w podziale na powiaty na koniec I półrocza 2012 roku 0,0 1,0 2,0 3,0 4,0 5,0 6,0 7,0 8,0 9,0 Białogardzki Choszczeński Drawski Goleniowski Gryficki Gryfiński Kamieński Kołobrzeski Miasto Koszalin Koszaliński Łobeski Myśliborski Policki Pyrzycki Sławieński Stargardzki Szczecinecki Świdwiński Miasto Świnoujście Wałecki Miasto Szczecin Zachodniopomorskie 0,8 1,5 1,7 4,9 2,9 3,5 3,5 3,4 4,1 4,8 2,8 3,6 4,2 4,5 4,3 4,5 5,4 5,7 6,0 6,8 6,7 8,6 Na podstawie analizy struktury bezrobotnych osób niepełnosprawnych w rejestrach PUP według płci, wnioskować należy, że największa różnica między liczbą kobiet i mężczyzn charakterystyczna była dla powiatu polickiego, gdzie kobiety stanowiły 60,5%. W 9 innych 7
Białogardzki Choszczeński Drawski Goleniowski Gryficki Gryfiński Kamieński Kołobrzeski Miasto Koszalin Koszaliński Łobeski Myśliborski Policki Pyrzycki Sławieński Stargardzki Szczecinecki Świdwiński Miasto Świnoujście Wałecki Miasto Szczecin Zachodniopomorskie 47,1 35,4 49,1 49,4 54,8 57,0 53,8 52,3 42,1 50,8 42,3 52,5 60,5 50,9 46,0 53,4 52,1 46,6 42,0 45,2 45,3 48,6 52,9 64,6 50,9 50,6 45,2 43,0 46,2 47,7 57,9 49,2 57,7 47,5 39,5 49,1 54,0 46,6 47,9 53,4 58,0 54,8 54,7 51,4 powiatach odsetek kobiet również kształtował się na poziomie wyższym niż 50%. Natomiast zdecydowanie najmniejszy udział kobiet z orzeczoną niepełnosprawnością odnotowano w powiecie kołobrzeskim tj. 35,4% ogółu niepełnosprawnych. Wykres 5. Niepełnosprawni bezrobotni w podziale na płeć w poszczególnych powiatach udział procentowy na koniec I półrocza 2012 roku 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% kobiety mężczyźni Tabela 4. Bezrobotne osoby niepełnosprawne w powiatach województwa zachodniopomorskiego na koniec I półrocza 2012 roku Powiat Liczba bezrobotnych Liczba bezrobotnych osób niepełnosprawnych Udział procentowy osób niepełnosprawnych Bezrobotne osoby niepełnosprawne - kobiety Udział procentowy niepełnosprawnych kobiet w ogólnej liczbie osób niepełnosprawnych Białogardzki 4 607 225 4,9 106 47,1 Choszczeński 3 953 116 2,9 57 49,1 Drawski 4 884 172 3,5 85 49,4 Goleniowski 4 747 166 3,5 91 54,8 Gryficki 4 215 142 3,4 81 57,0 Gryfiński 5 113 210 4,1 113 53,8 Kamieński 3 006 44 1,5 23 52,3 Kołobrzeski 2 906 158 5,4 56 35,4 Miasto Koszalin 5 849 501 8,6 211 42,1 Koszaliński 4 954 238 4,8 121 50,8 Łobeski 3 261 26 0,8 11 42,3 Myśliborski 3 866 221 5,7 116 52,5 Policki 4 082 114 2,8 69 60,5 Pyrzycki 3 196 53 1,7 27 50,9 Sławieński 4 435 300 6,8 138 46,0 Stargardzki 7 102 425 6,0 227 53,4 Szczecinecki 6 832 455 6,7 237 52,1 Świdwiński 3 661 133 3,6 62 46,6 Miasto Świnoujście 1 193 50 4,2 21 42,0 Wałecki 3 262 146 4,5 66 45,2 Miasto Szczecin 17 982 772 4,3 350 45,3 Zachodniopomorskie 103 106 4 667 4,5 2 268 48,6 8
W I półroczu 2012 roku w województwie zachodniopomorskim 1 123 wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej skierowane były do osób niepełnosprawnych tj. o 288 więcej niż w 2011 roku w tym samym okresie. Wykres 6.Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej dla osób niepełnosprawnych zgłoszone w I półroczu 2011 i 2012 roku 1 200 1 000 800 600 400 200 835 1 123 0 I półrocze 2011 I półrocze 2012 9
Niepełnosprawni poszukujący pracy niepozostający w zatrudnieniu w województwie zachodniopomorskim w I półroczu 2012 roku Według danych z końca I półrocza 2012 roku w ewidencji powiatowych urzędów pracy znajdowało się 913 osób niepełnosprawnych, które poszukiwały pracy i nie pozostawały w zatrudnieniu tj. 10,9% mniej niż przed rokiem. Osoby z analizowanej grupy stanowiły 53,5% wszystkich osób poszukujących pracy. W strukturze badanej grupy według miejsca zamieszkania większość tj. ¾ osób pochodziło z obszarów miejskich. Z analizy danych dotyczących płci wynika, że większy odsetek stanowili mężczyźni 59,7% poszukujących zatrudnienia. Tabela 5. Liczba niepełnosprawnych poszukujących pracy według miejsca zamieszkania i płci w województwie zachodniopomorskim według stanu na dzień 30.06.2012 roku Niepełnosprawni poszukujący Wyszczególnienie pracy niepozostający w zatrudnieniu Liczba % Ogółem 913 100,0 Miejsce Miasto 711 77,9 zamieszkania Wieś 202 22,1 Płeć Mężczyźni 550 60,2 Kobiety 363 39,8 W badanej grupie niepełnosprawnych ponad połowa to osoby długotrwale poszukujące pracy (485 osób), natomiast 1/3 zarejestrowanych stanowiły osoby nie posiadające kwalifikacji zawodowych. Tabela 6. Bilans osób niepełnosprawnych poszukujących pracy w województwie zachodniopomorskim w I półroczu 2011 i 2012 roku Wyszczególnienie I półrocze 2011 I półrocze 2012 ogółem % kobiety % ogółem % kobiety % Osoby będące w ewidencji osób niepełnosprawnych w końcu 01 1 022 100 412 100 913 100 363 100 półrocza zarejestrowani po raz kolejny 02 698 68,3 286 69,4 640 70,1 242 66,7 w tym jako osoba niepełnosprawna 03 433 62,0 169 59,1 408 63,8 159 65,7 długotrwale 04 548 53,6 217 52,7 485 53,1 195 53,7 poprzednio pracujący 05 527 51,6 204 49,5 481 52,7 170 46,8 do momentu zarejestrowania się 06 47 8,9 18 8,8 51 10,6 21 12,4 z wiersza 06 - w zakładzie pracy chronionej 07 1 2,1 0 0,0 1 2,0 0 0,0 zwolnieni z przyczyn dotyczących zakładu pracy 08 230 43,6 100 49,0 219 45,5 92 54,1 zamieszkali na wsi 09 247 24,2 101 24,5 202 22,1 88 24,2 w tym posiadający gospodarstwo rolne 10 0 0,0 0 0,0 0 0,0 0 0,0 bez kwalifikacji zawodowych 11 364 35,6 143 34,7 328 35,9 130 35,8 po stażu 12 51 5,0 29 7,0 43 4,7 20 5,5 po pracach interwencyjnych 13 0 0,0 0 0,0 0 0,0 0 0,0 10
po robotach publicznych 14 0 X 0 X 0 X 0 X po odbyciu przygotowania zawodowego dorosłych 15 12 1,2 4 1,0 7 0,8 3 0,8 po szkoleniu 16 18 1,8 7 1,7 24 2,6 12 3,3 po pracach społecznie użytecznych 17 0 X 0 X 0 X 0 X po realizacji indywidualnego programu zatrudnienia socjalnego 18 0 0,0 0 0,0 1 0,1 1 0,3 lub podpisania kontraktu socjalnego osoby w okresie do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki 19 8 0,8 7 1,7 9 1,0 4 1,1 z wiersza 19 - osoby, które ukończyły szkołę wyższą, do 27 20 3 37,5 3 42,9 3 33,3 2 50,0 roku życia pobierający świadczenie rentowe z tytułu niezdolności do pracy 21 533 52,2 200 48,5 456 49,9 172 47,4 osoby, którym przyznano rentę szkoleniową 22 0 0,0 0 0,0 1 0,1 0 0,0 pobierający rentę socjalną 23 269 26,3 124 30,1 239 26,2 116 32,0 samotnie wychowujące co najmniej jedno dziecko do 18 roku życia 24 26 2,5 16 3,9 28 3,1 15 4,1 Na wykresie 7 przedstawiono strukturę osób niepełnosprawnych poszukujących pracy i niepozostających w zatrudnieniu według wieku, wykształcenia, stażu pracy i czasu pozostawania bez pracy na koniec I półrocza 2012 roku. W przypadku wieku badanej zbiorowości największą ponad 27% grupę stanowiły osoby w wieku 25-34 lata. Więcej niż 20% osób poszukujących pracy mieściło się również w przedziałach wiekowych 45-54 lata i 35-44 lata. W badanej grupie 33,7% osób posiadało wykształcenie podstawowe, bądź też nie zakończyło edukacji na tym poziomie nauczania. Dyplom uczelni wyższej posiadało blisko 11,0% poszukujących pracy (w grupie osób bezrobotnych niepełnosprawnych było to 3,6%). Prawie połowa zarejestrowanych z rozpatrywanej kategorii nie dokumentowała jakiegokolwiek stażu pracy, a jeżeli już miała doświadczenie zawodowe, to zwykle kilkuletnie. Z analizy struktury osób poszukujących pracy według czasu pozostawania poza zatrudnieniem wynika, że im dłuższy czas spędzony poza rynkiem pracy tym większa liczba zarejestrowanych. Długoterminowym poszukiwaniem pracy (ponad 24 miesiące) charakteryzowało się 35,2% niepełnosprawnych z badanej zbiorowości. Z analizy struktury osób niepełnosprawnych poszukujących pracy według stopnia niepełnosprawności wynika, że największą grupę reprezentowały osoby z orzeczonym umiarkowanym stopniem niepełnosprawności, tj. 49,6%. W porównaniu ze stanem w analogicznym okresie ubiegłego roku zauważa się spadki w liczbie zarejestrowanych w każdym z trzech poziomów niepełnosprawności, a największy w grupie osób z najmniejszą niepełnosprawnością, o 30,2%. Z porównania dwu analizowanych grup osób niepełnosprawnych tj. bezrobotnych i poszukujących pracy niepozostających w zatrudnieniu wnioskować należy, że istnieją wyraźne różnice w udziale procentowym osób według stopnia 11
do 1 roku 1-5 5-10 10-20 20-30 30 lat i więcej bez stażu Wyższe Policealne i średnie zawodowe Średnie ogólnokształcące Zasadnicze zawodowe Gimnazjalne Podstawowe i podstawowe nieukończone do 1 1-3 3-6 6-12 12-24 pow.24 18-24 25-34 35-44 45-54 55-59 60 i więcej lat niepełnosprawności, szczególnie w przypadku osób ze stopniem lekkim i znacznym. W grupie pierwszej dominują osoby ze stopniem lekkim, a w drugiej z umiarkowanym. Wykres 7. Struktura niepełnosprawnych poszukujących pracy niepozostających i niepozostających w zatrudnieniu wg wieku, wykształcenia, stażu pracy i czasu pozostawania bez pracy w województwie zachodniopomorskim w I półroczu 2012 roku 50,0 45,0 40,0 35,0 30,0 25,0 20,0 15,0 10,0 5,0 0,0 16,8 12,4 7,7 9,1 5,6 1,2 47,3 11,0 18,8 10,0 23,3 3,2 33,7 7,2 9,7 18,0 14,3 15,6 35,2 6,4 27,6 21,9 21,0 15,6 7,6 staż pracy wykształcenie czas pozostawania bez pracy wiek Wykres 8. Osoby niepełnosprawne poszukujące pracy i niepozostające w zatrudnieniu wg stopnia niepełnosprawności w województwie zachodniopomorskim na koniec I półrocza 2011 i 2012 roku lekki 159 207 umiarkowany 453 493 I półrocze 2012 I półrocze 2011 znaczny 301 322 0 100 200 300 400 500 600 Na wykresie 9 zaprezentowano strukturę osób niepełnosprawnych poszukujących pracy niepozostających w zatrudnieniu według rodzaju niepełnosprawności na koniec I półrocza 2011 i 2012 roku. Zauważyć należy, że w analizowanym okresie największa liczba zarejestrowanych to osoby posiadające zaświadczenie o chorobie psychicznej 20,3%. Na poziomie wyższym od 10% kształtował się ponadto odsetek osób z upośledzeniem narządu ruchu, chorobami narządu wzroku. W porównaniu do analogicznego okresu ubiegłego roku niewielki wzrost liczbowy odnotowano wśród poszukujących pracy w grupie osób 12
z chorobami układu oddechowego i układu krążenia, chorobami układu moczowo-płciowego, zaburzenia głosu, mowy i chorobami słuchu. Wzrost zaobserwowano w pozostałych grupach schorzeń, z czego największe o ponad 66,7% w przypadku osób z chorobami układu pokarmowego. Wykres 9. Osoby niepełnosprawne poszukujące pracy i niepozostające w zatrudnieniu wg rodzaju niepełnosprawności w województwie zachodniopomorskim na koniec I półrocza 2011 i 2012 roku Upośledzenie umysłowe Choroby psychiczne 10,2 8,9 Zaburzenia głosu, mowy i choroby słuchu 10,4 7,4 14,3 9,9 18,2 20,3 Choroby narządu wzroku Upośledzenia narządu ruchu Epilepsja 9,1 1,9 0,2 3,7 3,7 9,1 1,4 0,6 3,0 3,4 14,9 16,5 3,7 12,4 12,4 4,4 Choroby układu oddechowego i układu krążenia Choroby układu pokarmowego Choroby układu moczowo-płciowego Choroby neurologiczne Inne Nieustalony pierścień wewnętrzny - I półrocze 2011 rok W ciągu I półrocza 2012 roku w powiatowych urzędach pracy z Zachodniopomorskiego zarejestrowano ponad 400 osób niepełnosprawnych poszukujących pracy, w tym 38,1% stanowiły kobiety, a ¾ zarejestrowanych posiadało znaczny lub umiarkowany stopień niepełnosprawności. Wśród włączonych do ewidencji osób, 77,9% to osoby zarejestrowane po raz kolejny ( w tym 68,7% ponownie jako osoba niepełnosprawna). Osoby, które poprzednio pracowały stanowiły 61,6% włączonych do ewidencji w analizowanym okresie. Z danych ze sprawozdania MPIPS-07 wynika, że w I półroczu 2012 roku z rejestrów PUP wyłączono z ewidencji niemal pół tysiąca osób niepełnosprawnych poszukujących pracy, o 38 osób więcej niż zarejestrowano. Główny powód wyłączeń z ewidencji stanowiła rezygnacja lub niepotwierdzenie gotowości do pracy, które dotyczyło 60,7% wyrejestrowań (284 osób). Wyraźną grupę stanowiły osoby, które utraciły status osoby niepełnosprawnej 12,8%. Dla porównania zatrudnienie w analizowanym okresie, głównie niesubsydiowane, znalazło zaledwie 3,2% poszukujących pracy. Ponad 80 osób wyłączono z ewidencji na czas odbywania programu stażu i udziału w szkoleniach. W porównaniu z I półroczem 2011 zauważalna jest mniejsza liczba osób, które zdecydowały się zarówno na subsydiowane jak i niesubsydiowane formy zatrudnienia, na co wpływ ma w głównej mierze wielkość środków przeznaczonych na aktywizację zawodową, którymi dysponują urzędy pracy. W przypadku podjęć pracy zdecydowana większość osób niepełnosprawnych poszukujących pracy decydowała się na 13
w tym w tym w tym w tym niesubsydiowane formy zatrudnienia (73,3,0%). Na subsydiowanych miejscach pracy zatrudniono 4 osoby, w tym 1 na miejsce refundowane przez PFRON. Tabela 7. Bilans osób niepełnosprawnych poszukujących pracy i niepozostających w zatrudnieniu w I półroczu 2011 i 2012 roku Wyszczególnienie I półrocze 2011 I półrocze 2012 Różnica ogółem kobiety ogółem kobiety ogółem kobiety Osoby włączone do ewidencji osób niepełnosprawnych 01 410 148 430 164 20 16 w tym zarejestrowani po raz kolejny 02 315 117 335 124 20 7 w tym poraz kolejny jako osoba niepełnosprawna 03 204 81 228 89 24 8 Osoby wyłączone z ewidencji osób niepełnosprawnych 04 490 160 468 181-22 21 podjęcie pracy 05 15 3 15 2 0-1 praca subsydiowana 06 1 0 4 0 3 0 na miejscach pracy refundowanych ze środków PFRON z wiersza 04 - w zakładach pracy chronionej 07 1 0 1 0 0 0 08 0 0 0 0 0 0 w zakładach pracy chronionej - pozostałe 09 0 0 0 0 0 0 podjęcie działalności gospodarczej 10 0 0 1 0 1 0 prace interwencyjne 11 0 0 2 0 2 0 roboty publiczne 12 x x 0 0 x x praca niesubsydiowana 13 14 3 11 2-3 -1 praca sezonowa 14 1 0 0 0-1 0 podjęcie działalności gospodarczej 15 0 0 0 0 0 0 rozpoczęcie szkolenia 16 5 2 13 5 8 3 rozpoczęcie stażu 17 38 15 73 37 35 22 rozpoczęcie przygotowania zawodowego dorosłych 18 0 0 0 0 0 0 rozpoczęcie pracy społecznie użytecznej 19 x x 0 0 x x rozpoczęcie realizacji indywidualnego programu zatrudnienia socjalnego lub podpisania kontraktu socjalnego 20 0 0 0 0 0 0 podjęcie nauki 21 0 0 0 0 0 0 odmowa bez uzasadnionej przyczyny(...) 22 x x 0 0 x x rezygnacja lub niepotwierdzenie gotowości do pracy 23 348 116 284 104-64 -12 utrata statusu osoby niepełnosprawnej 24 55 17 60 25 5 8 inne 25 29 7 23 8-6 1 Wykres 10 przedstawia procentowy udział niepełnosprawnych poszukujących pracy w ogólnej liczbie poszukujących pracy w podziale na powiaty. W województwie zachodniopomorskim procentowy udział niepełnosprawnych poszukujących pracy w ogólnej liczbie poszukujących pracy wynosił 53,5%. Najwięcej procentowo niepełnosprawnych poszukujących pracy w swych rejestrach odnotowały: powiat pyrzycki 87,0%, powiat kamieński 84,7%. 14
Białogardzki Choszczeński Drawski Goleniowski Gryficki Gryfiński Kamieński Kołobrzeski Miasto Koszalin Koszaliński Łobeski Myśliborski Policki Pyrzycki Sławieński Stargardzki Szczecinecki Świdwiński Miasto Świnoujście Wałecki Miasto Szczecin Zachodniopomorskie 0,0 25,0 14,3 12,5 42,9 40,0 36,7 41,4 38,6 33,3 40,9 54,2 45,3 40,4 33,3 35,6 34,4 47,8 38,3 39,8 68,8 60,9 75,0 85,7 87,5 100,0 57,1 60,0 63,3 58,6 61,4 66,7 59,1 45,8 54,7 59,6 66,7 64,4 65,6 52,2 61,7 60,2 31,3 39,1 Wykres 10. Udział procentowy niepełnosprawnych poszukujących pracy niepozostających w zatrudnieniu w ogólnej liczbie poszukujących pracy w podziale na powiaty na koniec I półrocza 2012 roku. Białogardzki Choszczeński Drawski Goleniowski Gryficki Gryfiński Kamieński Kołobrzeski Miasto Koszalin Koszaliński Łobeski Myśliborski Policki Pyrzycki Sławieński Stargardzki Szczecinecki Świdwiński Miasto Świnoujście Wałecki Miasto Szczecin Zachodniopomorskie 0,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,0 60,0 70,0 80,0 90,0 100,0 13,8 34,8 Na podstawie analizy struktury niepełnosprawnych poszukujących pracy według płci, wnioskować należy, ze największa różnica między liczbą kobiet i mężczyzn charakterystyczna była dla powiatu białogardzkiego i świdwińskiego, gdzie kobiety stanowiły odpowiednio 68,8% i 60,9%. Natomiast zdecydowanie najmniejszy udział kobiet poszukujących pracy odnotowano w powiecie łobeskim(12,5%), w Mieście Świnoujściu w badanym okresie nie zarejestrowano żadnej kobiety. Wykres 11. Niepełnosprawni poszukujący pracy w podziale na płeć w poszczególnych powiatach udział procentowy na koniec I półrocza 2012 roku 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 36,8 46,7 47,3 53,3 59,0 44,1 47,7 50,0 56,4 60,4 48,9 50,0 53,5 59,2 62,6 64,8 76,7 76,2 84,7 87,0 kobiety mężczyźni 15
Tabela 8. Osoby poszukujące pracy i niepozostające w zatrudnieniu w powiatach województwa zachodniopomorskiego na koniec I półrocza 2012 roku Powiat Liczba poszukujących pracy i niepozostających w zatrudnieniu Liczba osób niepełnosprawnych poszukujących pracy i niepozostających w zatrudnieniu Udział % osób niepełnosprawnych poszukujących pracy w ogólnej liczbie poszukujących pracy Liczba osób niepełnosprawnych poszukujących pracy i niepozostających w zatrudnieniu - kobiety Udział % niepełnosprawnych kobiet poszukujących pracy w ogólnej liczbie osób niepełnosprawnych poszukujących pracy Białogardzki 30 16 53,3 11 68,8 Choszczeński 15 7 46,7 3 42,9 Drawski 74 35 47,3 14 40,0 Goleniowski 46 16 34,8 4 25,0 Gryficki 83 49 59,0 18 36,7 Gryfiński 210 29 13,8 12 41,4 Kamieński 85 72 84,7 39 54,2 Kołobrzeski 38 14 36,8 2 14,3 Miasto Koszalin 188 83 44,1 32 38,6 Koszaliński 44 21 47,7 7 33,3 Łobeski 16 8 50,0 1 12,5 Myśliborski 39 22 56,4 9 40,9 Policki 106 64 60,4 29 45,3 Pyrzycki 54 47 87,0 19 40,4 Sławieński 47 23 48,9 11 47,8 Stargardzki 71 42 59,2 14 33,3 Szczecinecki 139 87 62,6 31 35,6 Świdwiński 30 23 76,7 14 60,9 Miasto Świnoujście 18 9 50,0 0 0,0 Wałecki 42 32 76,2 11 34,4 Miasto Szczecin 330 214 64,8 82 38,3 Zachodniopomorskie 1 705 913 53,5 363 39,8 16