DZIAŁ 2 ŹRÓDŁA ENERGII przygotowanie do sprawdzianu I. RODZAJE PALIW KOPALNYCH. II. PRZERÓBKA ROPY NAFTOWEJ I WĘGLA KAMIENNEGO. III. BENZYNA IV. SPOSOBY POZYSKIWANIA ENERGII A ŚRODOWIKO NATURALNE. 1. Wymienić paliwa kopalne. 2. Omówić skład oraz właściwości fizyczne, chemiczne ropy naftowej. 3. Omówić skład oraz właściwości fizyczne, chemiczne gazu ziemnego. 4. Wymienić odmiany węgli kopalnych i podać krótką charakterystykę. 5. Wymienić odmiany alotropowe węgla. 6. Wyjaśnić pojęcia: paliwa kopalne, alotropia, piroliza węgla, destylacja frakcyjna, liczba oktanowa, kraking, reforming 7. Wyjaśnić produkty destylacji ropy naftowej. 8. Wyjaśnić produkty pirolizy węgla i podaj ich zastosowania. 9. Omówić właściwości fizyczne odmian alotropowych węgla. Podpisz rysunki. 10. Omów zastosowanie benzyny (tab.str.60) 11. Podaj wzór ogólny: alkanów, alkenów, alkinów. 12. Wymień wyczerpywane i niewyczerpywane źródła energii. 13. Napisz wzory strukturalne cząsteczek gazów, które przyczyniają się do powstawania kwaśnych opadów. Zadanie 1. Spalono próbki antracytu, węgla kamiennego, węgla brunatnego i torfu. Pozostały po spaleniu każdej próbki popiół zważono. Uzupełnij tabelę na podstawie wyników doświadczenia chemicznego. Nazwa węgla kopalnego Masa próbki, g Masa popiołu, g Zawartość węgla pierwiastkowego, % 100 40 100 25 100 2 100 38 1
Zadanie 2. Uzupełnij zdania. Skorzystaj z poniższych określeń. nie przewodzi prądu elektrycznego twardy kowalencyjnymi regularną sieć przestrzenną przewodzi prąd elektryczny miękki płaszczyzny kuliste struktury sześciokątne pięciokątne W diamencie i graficie atomy węgla są połączone wiązaniami Diament i jest... Atomy węgla w diamencie tworzą Grafit dobrze i jest.. Atomy węgla w graficie tworzą... przypominające plastry miodu. Fulereny są to najczęściej.w których atomy węgla tworzą i. pierścienie. Zadanie 3. Uzupełnij schemat doświadczenia chemicznego (podaj nazwy szkła laboratoryjnego), oraz wniosek. Obserwacje: W miarę wzrostu temperatury składniki ropy naftowej kolejno odparowują. Gdy temperatura par przestaje rosnąć, zaczynają się one skraplać. Wniosek: Ropa naftowa jest jednorodną substancji różniących się temperaturami. Zadanie 4.Uzupełnij tekst. 2
Zadanie 5. Połącz liczby atomów węgla w cząsteczkach węglowodorów z odpowiednimi produktami destylacji ropy naftowej. Liczba atomów węgla w cząsteczkach węglowodorów Produkty destylacji 1) 1 4 a) oleje napędowe 2) 5 12 b) benzyny 3) 9 16 c) gaz rafineryjny 4) 15 18 d) mazut e) nafty Zadanie 6. Podaj nazwy produktów destylacji ropy naftowej uporządkowane zgodnie ze wzrastającą temperaturą wrzenia ich składników. Zadanie 7. Na podstawie schematu doświadczenia chemicznego uzupełnij obserwacje i wniosek. Obserwacje: Węgiel brunatny (lub drzewny) pod wpływem ogrzewania przyjmuje konsystencję o barwie. Wniosek: Gaz wydzielający się z probówki się. W wyniku pirolizy węgla brunatnego (lub drzewnego) powstają:. Zadanie 8. Uzupełnij tabelę. Sformułuj ogólny wniosek dotyczący zależności temperatury wrzenia od długości łańcucha węglowego w alkanach. Temperatura Nazwy produktów destylacji Liczba atomów węgla w cząsteczkach alka nów Wybrane wzory sumaryczne alkanów występujących w produktach destylacji <40 C 1-4 40-180 C 5-12 180-280 C 9-16 280-350 C 15-18 > 350 C >17 3
Zadanie 9. Uzupełnij zdania tak, aby informacje były prawdziwe. a) Miarą odporności benzyny na spalanie stukowe jest. Dodanie podwyższa LO benzyny. Benzyna apteczna jest mieszaniną i._. Węgiel kopalny o największej zawartości węgla pierwiastkowego to. b) Głównym składnikiem gazu ziemnego jest. Paliwa stałe to węgiel kamienny, węgiel brunatny i. Węgiel kamienny poddaje się procesowi, w którego wyniku otrzymuje się gaz koksowniczy, wodę pogazową, i koks. jest paliwem ciekłym. W wyniku destylacji frakcyjnej ropy naftowej otrzymujemy: gaz rafineryjny, benzyny, nafty, oleje napędowe i Zadanie 10. Podczas próby spalania pewnej benzyny stwierdzono, że zachowuje się ona jak mieszanina 98% izooktanu. Wskaż model drugiego ze składników mieszaniny oraz określ LO tej benzyny. Zadanie 11. Spalanie paliw kopalnych (m.in. gazu ziemnego i węgla kamiennego) oraz produktów destylacji ropy naftowej (np. benzyny), powoduje emisję do atmosfery zwiększonej ilości tlenku węgla(iv). Zapisz i uzgodnij równania reakcji spalania całkowitego: A. węgla pierwiastkowego zawartego w węglu kamiennym, B. głównego składnika gazu ziemnego, C. składnika benzyny - alkanu - zawierającego 5 atomów węgla w cząsteczce. Zadanie 12. Wskaż poprawne dokończenie zdania. Płonącej benzyny nie należy gasić wodą, ponieważ A. benzyna ma gęstość większą od gęstości wody, więc woda odcina dostęp tlenu do płonącej substancji. B. woda ma gęstość większą od gęstości benzyny, nie odcina więc dostępu tlenu do płonącej substancji C. produkty spalania benzyny reagują z wodą, tworząc produkty łatwo palne. D. woda może się zapalić. 4
Zadanie 13. Wybierz poprawne uzupełnienia poniższych zdań. Benzynę bezołowiową o LO = 98 oznacza się A / B. Proces spalania tej benzyny jest porównywalny ze spalaniem C / D. Ta benzyna ma E / F odporność na spalanie stukowe od benzyny o LO = 95. A. C. mieszaniny 98% izooktanu i 2% heksanu E. większą B. D. mieszaniny 98% izooktanu i 2% heptanu F. mniejszą Zadanie 14. Gazy cieplarniane zapobiegają utracie ciepła przez Ziemię. Jednak ich zwiększone stężenie w atmosferze przyczynia się m.in. do wzrostu średniej temperatury powietrza na naszej planecie. Wpisz obok opisów wzory sumaryczne odpowiednich gazów cieplarnianych. A. Potocznie nazywany gazem błotnym lub kopalnianym. Jest palny i ma gęstość mniejszą od gęstości powietrza B. Bezbarwny gaz, który powoduje mętnienie wody wapiennej C. Związek chemiczny stanowiący 70% masy ciała dorosłego człowieka D. Powstaje na skutek wyładowań elektrycznych w powietrzu, m.in. w czasie burzy. E. Cząsteczka tego tlenku zawiera atom pierwiastka chemicznego, który stanowi ok. 78% objętościowych powietrza. Zadanie 15. Spalanie zanieczyszczonego węgla powoduje emisję do atmosfery związków gazowych. Większość z nich reaguje z parą wodną i powraca na Ziemię w postaci kwaśnych opadów. Uzupełnij tabelę, wpisując we właściwe miejsca podane wzory sumaryczne. NO N 2O 3 S0 2 HCI H 2S CO Wzory sumaryczne związków chemicznych, które tworzę kwasy beztlenowe. które tworzą kwasy tlenowe. które nie reagują z wodą, są w niej praktycznie nierozpuszczalne. Zadanie 16. Smog, tzw. mgła przemysłowa, składa się m.in. z tlenków siarki(iv) i węgla(iv), tworzących z mgłą kropelki kwasów. Zapisz równania reakcji chemicznej powstawania kwasów. Równanie reakcji chemicznej: 5
Zadanie 17. Uzupełnij tabelę podanymi sformułowaniami. Niektóre określenia możesz stosować kilkakrotnie. woda biopaliwa Słońce ciepło wnętrza Ziemi paliwa kopalne wiatr wodór przemiany promieniotwórcze emisja CO 2 emisja pyłów, tlenków siarki i azotu możliwość skażenia środowiska przyrodniczego przyczyniają się do śmierci ptaków tamy zatrzymują osady w niewielkim stopniu wpływa na środowisko przyrodnicze Metody wytwarzania energii Źródła energii Negatywny wpływ na środowisko przyrodnicze Elektrownie słoneczne Hydroelektrownie Elektrownie wiatrowe Spalanie w silnikach diesla Elektrownie geotermalne Elektrownie węglowe Elektrownie atomowe 6