Kraków styczeń 2011 r. I n f o r m a c j a z kontroli zabawek W IV kwartale 2010 roku kontrolami w tym zakresie objęto 13 placówek, w tym: 3 producentów, 2 importerów, 2 hurtownie, 6 sklepów detalicznych. Ogółem ocenie pod kątem spełniania zasadniczych i innych wymagań poddano 81 zabawek, z których: 19 wyprodukowano w Polsce do pociągania, popychania i wspomagające naukę chodzenia (6), lalki (6), miękkie wypchane (5), tematyczne (1), zestawy gier (1), 61 stanowiło import, w tym 60 z Chin miękkie wypchane (12), konstrukcyjne i układanki (10), lalki (7), dla niemowląt do oglądania, chwytania, ściskania (6), do pociągania, popychania i wspomagające naukę chodzenia (5), figurki (5), pojazdy napędzane mechanicznie/elektrycznie (3), rozwijające umiejętności (2), przedstawiające różne sceny i gotowe modele (2), do zabawy w piasku i wodzie (2), do utrzymywania masy ciała dziecka (1), tematyczne(1), materiały artystyczne i rzemieślnicze (1), sprzęt do zabaw sportowych i piłki (1), zestawy do eksperymentowania (1), zestawy gier (1) i 1 z Kanady konstrukcyjne i układanki (1), 1 pochodziła z innego kraju UE (Wielka Brytania) figurki (1). Łącznie zakwestionowano 48 zabawek, co stanowi 59,25 proc. badanych. WYNIKI KONTROLI W zakresie zgodności zabawek z zasadniczymi i innymi wymaganiami: a) prawidłowość oznakowania znakiem CE Z poddanych kontroli zabawek 9 z nich nie posiadało znaku CE, natomiast przy piłce z gumką był on uwidoczniony jedynie na opakowaniu zbiorczym. b) informacja dotycząca producenta lub importera W przypadku 12 wyrobów nie podano pełnych danych producenta lub importera, a 5 zabawek nie zawierało w oznakowaniu informacji o celowości zachowania opakowania. c) prawidłowość klasyfikacji zabawek do poszczególnych kategorii Nie ujawniono w tym zakresie niezgodności. d) prawidłowość ostrzeżenia dołączonego do zabawek, które nie są przeznaczone dla dzieci poniżej 3 lat, ale mogą być dla nich niebezpieczne oraz informacji o szczególnym ryzyku związanym z tym ostrzeżeniem
Uwagi w powyższym zakresie dotyczyły 31 produktów, w tym: niewłaściwej klasyfikacji wiekowej (niezasadne zakwalifikowanie zabawki do grupy wiekowej powyżej 3 lat) 20 zabawek, tj.: (do pociągania, popychania i wspomagające naukę chodzenia: zwierzątko ciągacz, ciąganka krówka, ciąganka konik, zabawka edukacyjna z klockami na baterie; miękkie wypchane: pluszowy brelok pluszaki z klasą, jednorożec Sparkle, pluszowa postaci z Kubusia Puchatka, pluszowa Chrapuś, pluszowa pantera, maskotka (pies), maskotka pluszowa (żaba), tygrys mini, prosiak mini, miś Jaś, słoń mały, panda mała, Lalka; dla niemowląt do oglądania, chwytania, ściskania: telefon, krówka, karuzelka, które zgodnie z PKNCEN/CR 14379 Klasyfikacja zabawek. Wytyczne przeznaczone są dla dzieci bez ograniczeń wiekowych, podania nieistniejącego ryzyka dla 14 produktów (zwierzątko ciągacz, zabawka pluszowa postaci z Kubusia Puchatka, telefon, krówka, ciąganka krówka, jednorożec Sparkle, pluszowa pantera, maskotka pies, tygrys mini, prosiak mini, miś Jaś, słoń mały, panda mała, Lalka), nieokreślenia szczególnego ryzyka związanego z ograniczeniem wiekowym dla 2 zabawek (puzzle żyrafa, motor Choper), niewskazania przeznaczenia wiekowego dla 2 produktów (które powinny być przeznaczone dla dzieci powyżej 3 lat ze względu na ich funkcje) wraz z określeniem szczególnego ryzyka (komplet do zabawy dla dzieci, piłka z gumką informację o przeznaczeniu wiekowym określono wyłącznie na opakowaniu zbiorczym), podania istniejącego ryzyka (małe elementy) dla 5 wyrobów zakwalifikowanych dla dzieci powyżej 3 lat, które zgodnie z PKNCEN/CR 14379 Klasyfikacja zabawek. Wytyczne przeznaczone są dla dzieci bez ograniczeń wiekowych, a więc nie powinny zawierać małych elementów (pluszowy brelok pluszaki z klasą, ciąganka konik, zabawka edukacyjna z klockami na baterie, maskotka pluszowa żaba, karuzela), występowania małych elementów w 3 zabawkach przeznaczonych dla dzieci poniżej 3 lat (drewniany konik do ciągnięcia, samochodziki przytulanki, zawieszka do smoczka), niezasadnie zastosowanego znaku graficznego ostrzegawczego dotyczącego wieku (niezgodny z wzorem) dla 3 wyrobów (klocki magnetyczne Magnastix, interaktywny domek edukacyjny, lusterko do kąpieli). e) prawidłowość dołączenia do zabawek informacji o konieczności nadzoru osoby dorosłej W 6 przypadkach ujawniono niezasadne podanie informacji o konieczności nadzoru osoby dorosłej. Z uwagi na swoje funkcje, wymiary i charakterystykę nie wymagały one tego ostrzeżenia (krówka, ciąganka krówka, ciąganka konik, pozytywka, piłka z gumką, maskotka pluszowa,), przy czym 5 z nich zgodnie z PKNCEN/CR 14379 Klasyfikacja zabawek. Wytyczne to zabawki przeznaczone dla dzieci bez ograniczeń wiekowych, a więc ich użytkowanie nie powinno wymagać nadzoru osoby dorosłej. W przypadku piłki z gumką stwierdzono, że umieszczenie omawianej informacji jest zbędne, gdyż nie zapewniałaby ona bezpieczeństwa jej użytkowania, ponieważ zabawka ta z uwagi na swoją konstrukcję może nie być bezpieczna dla dziecka. f) instrukcje bezpiecznego użytkowania zabawek W powyższym zakresie zakwestionowano 2 wyroby z uwagi na brak instrukcji obsługi dla zabawki na baterie dla: muzycznej fermy (uzupełniono w toku kontroli), zabawki pluszowej (wycofano ze sprzedaży). g) procedura oceny zgodności przeprowadzonej przez producenta (lub importera) W czasie kontroli realizowanych u 3 producentów dokonano oceny zgodności zabawek. 2
Obejmowała ona sprawdzenie wyrobów pod kątem zgodności z normami zharmonizowanymi (nie kontrolowano produktów, dla których konieczny byłby certyfikat badania typu). Ocenie poddano łącznie 26 zabawek, w tym: 14 produkcji polskiej (lalki: Sabrina z pozytywką, Bunia z pozytywką, Kasia z aparatem głosowym, Zosia z aparatem głosowym, Bobo, Maluch; miękkie wypchane: tygrys mini, prosiak mini, miś Jaś, słoń mały, panda mała; do pociągania, popychania wspomagające naukę chodzenia: bęben z kijkiem, smok na kółkach z kijkiem, stukacz drewniany na kijku) oraz 12 pochodzących z importu z Chin (klocki magnetyczne Magnastix, interaktywny edukacyjny domek, lusterko do kąpieli, kotkowy domek, klocki blocks 171, rowerek Smart, motor Choper, drewniany konik do ciągnięcia, samochodziki przytulanki, maskotka pluszowa królik, zabawka edukacyjna z klockami na baterie, zawieszka do smoczka). W wyniku powyższego ustalono, że producent 3 zabawek (bęben z kijkiem, smok na kółkach z kij kiem, stukacz drewniany na kijku) nie przeprowadził oceny zgodności dla produkowanych przez siebie zabawek. Zadeklarował dobrowolne wstrzymanie ich sprzedaży oraz wycofanie od odbiorców. Ponadto poinformował, że w miarę możliwości przeprowadzi procedurę oceny zgodności przed ponownym wprowadzeniem zabawek do obrotu. Kontrola ta była podyktowana nieprawidłowościami ujawnionymi w placówce detalicznej. W pozostałych przypadkach: okazane dokumenty dotyczyły kontrolowanych zabawek; zostały przeprowadzone badania na zgodność z normami; badania dotyczyły wszystkich parametrów związanych z zabawkami; sprawozdania nie zawierały wyników badań parametrów, które nie dotyczą kontrolowanych wyrobów; dla zabawek przeznaczonych dla dzieci w przedziale wiekowym powyżej 3 lat wskazano w sprawozdaniach faktycznie istniejące ryzyko. Z okazanych dokumentów dla 5 z nich (miękkie wypchane) nie wynikało dla jakiego przedziału wiekowego są przeznaczone (w ich oznakowaniu uwidoczniono informację: Uwaga! Nieodpowiednie dla dzieci poniżej 3 lat. Zawiera małe elementy, które mogłyby zostać oderwane lub połknięte ); dla 5 okazano sprawozdania na zgodność z normą EN 62115:2005 obejmujące wyniki badań wszystkich niezbędnych parametrów; dla 1 (zawieszka do smoczka) okazano sprawozdania z badań na jej zgodność z normą EN 71 część 1:2005 + A6: 2008, część 2:2006 +A1:2007, część 3:1994 +A1:2000+AC:2002 oraz z normą EN 12586:2007. W obydwu przypadkach stwierdzono, że jest zgodna z wymaganiami cyt. wyżej dokumentów, a tymczasem ocena organoleptyczna wykazała, że zawieszka do smoczka nie spełnia wymagań zawartych w żadnej z w/w norm (posiada małe elementy, zaniżoną szerokość paska). Wycofano ją ze sprzedaży. Ustalenia zostaną przekazane do UOKiK. h) wyniki przeprowadzonych oględzin zabawek W trakcie kontroli nie dokonano oględzin wyrobów. i) wyniki przeprowadzonych badań organoleptycznych i laboratoryjnych Łącznie badania organoleptyczne i laboratoryjne przeprowadzono dla 33 zabawek, w tym 25 poddano badaniom organoleptycznym, a 8 przesłano do laboratorium. Wykonana ocena organoleptyczna wykazała: nieodpowiednie przeznaczenie wiekowe (powyżej 3 lat) w przypadku 19 wyrobów (zwierzątko ciągacz, zabawka pluszowa postaci z Kubusia Puchatka, pluszowy brelok pluszaki z klasą, telefon, pluszowa Chrapuś, krówka, ciąganka krówka, ciąganka konik, jednorożec Sparkle, zabawka edukacyjna z klockami na baterie, pluszowa pantera, maskotka pies, maskotka pluszoważaba, mini tygrys, prosiak mini, miś Jaś, słoń mały, panda mała, Lalka); brak przeznaczenia wiekowego dla 2 zabawek które ze względu na swoje funkcje powinny być przeznaczone dla dzieci powyżej 3 lat (komplet do zabawy dla dzieciproducent przesłał oświadczenie, że omyłkowo wyrób nazwał zabawką i dlatego nie oznaczył go informacją o przeznaczeniu 3
wiekowym; piłka z gumką informacja o przeznaczeniu wiekowym uwidoczniona wyłącznie na opakowaniu zbiorczym); obecność małych elementów dla 3 zabawek przeznaczonych dla dzieci poniżej 3 lat (drewniany konik do ciągnięcia, samochodziki przytulanki, zawieszka do smoczka) oraz dla 4 zabawek niezasadnie przeznaczonych dla dzieci powyżej 3 lat (ciąganka konik, zabawka edukacyjna z klockami na baterie, maskotka pluszowa żaba, karuzelka); wskazanie nieistniejącego ryzyka jako przyczynę ograniczenia wiekowego dla 11 zabawek (telefon, krówka, jednorożec Sparkle, pluszowa pantera, maskotka pies, tygrys, prosiak mini, miś Jaś, słoń mały, panda mała, Lalka); określenie niewłaściwego ryzyka, tj. ryzyko udławienia małymi elementami zamiast uduszenia (gumką) piłka z gumką; brak znaku CE dla 3 zabawek (komplet do zabawy dla dzieci, piłka z gumką, stukacz drewniany na kiju); niezasadny nadzór osoby dorosłej 5 zabawek (maskotka pluszowa żaba, krówka, ciąganka krówka, ciąganka konik, piłka z gumką); brak instrukcji do zabawki bateryjnej zabawka pluszowa Chrapuś; niepodanie informacji o producencie/importerze 2 zabawki (stukacz drewniany na kiju, piłka z gumką); przekroczenie dopuszczalnych 220 mm linki dla 2 ciągaczy przeznaczonych dla dzieci poniżej 3 lat (ciąganka krówka, ciąganka konik); prawdopodobieństwo niespełniania zasadniczych wymagań ze względu na konstrukcję piłki z gumką. W związku z powyższym w toku kontroli dobrowolnie wycofano ze sprzedaży 9 zabawek (komplet do zabawy, zabawka pluszowa Chrapuś, ciąganka krówka, ciąganka konik, drewniany konik do ciągnięcia, samochodziki przytulanki, zabawka edukacyjna z klockami na baterie, zawieszka do smoczka, stukacz drewniany na kiju). Badania laboratoryjne wykonano dla 8 zabawek, w tym 6 pod kątem spełniania zasadniczych lub innych wymagań oraz 2 na zawartość ftalanów. Zakwestionowano 3 z nich z uwagi na: brak danych producenta/importera oraz informacji o celowości zachowania opakowania (puzzle krowa); obecność małych elementów, zaniżoną grubość linek, zawyżony poziom ciśnienia akustycznego (karuzela 2102); niepodanie informacji o producencie/importerze oraz brak znaku CE (stukacz drewniany na kiju). W przypadku puzzli skierowano pismo z wnioskiem o uzupełnienie brakujących danych. W pozostałych sprawa jest w toku. Pod kątem zawartości ftalanów badania nie wykazały nieprawidłowości. Ze sprawdzanych produktów żadne nie były zarejestrowane w systemie Rapex. Nie wydawano również opinii dla organów celnych. Przeprowadzono 1 kontrolę wynikającą ze skargi dotyczącą niespełniania zasadniczych wymagań przez pozytywkę dla dzieci (oderwała się metalowa część w trakcie zabawy). Ww. wyrobu nie stwierdzono na stanie placówki, więc informację przesłano do wykorzystania przez Inspektorat, na terenie którego był dostawca produktu. j) ocena spełniania zasadniczych wymagań Z uwagi na fakt, iż sprawy znajdują się w toku opracowywania (weryfikacji) nie dokonano ostatecznej oceny w tym zakresie. k) dalsze działania wojewódzkiego inspektoratu IH W trakcie kontroli przedsiębiorcy dobrowolnie wycofali ze sprzedaży 9 zabawek. 4
W przypadku 1 z nich sprzedawca podjął działania mające na celu wyeliminowanie małego elementu, poprzez jego odcięcie (maskotka pluszowa żaba). Natomiast do muzycznej fermy już w toku kontroli dołączono brakującą instrukcję obsługi dla zabawki bateryjnej. Do chwili obecnej ustalenia kontroli dały podstawę do skierowania: 1 pisma w sprawie podjęcia dobrowolnych działań naprawczych mających na celu usunięcie niezgodności dotyczących zmiany oznakowania, 10 wystąpień w zakresie podjęcia działań dobrowolnych mających na celu poprawę oznakowania, 2 zawiadomień o podejrzeniu popełnienia przestępstwa z uwagi na brak oznakowania zabawek CE. Pozostałe sprawy znajdują się w weryfikacji i w toku opracowywania. IV. Inne informacje 1. W związku z informacjami otrzymanymi od konsumentów (1) i zleconymi przez UOKiK (2) prze prowadzano 3 dodatkowe kontrole. W ich toku nie stwierdzono na stanie placówek zabawek, które były podstawą ich wszczęcia. 2. Jedna kontrola nie została zakończona z uwagi na długotrwałe zwolnienie lekarskie przedsiębiorcy. 3. Do chwili obecnej skierowano 2 powiadomienia do organów ścigania z powodu braku znaku CE na wyrobach (2 producentów). 4. Nie wydawano opinii dotyczących zabawek dla organów celnych. 5. Nałożono 3 mandaty karne kredytowane za wykroczenia z art. 136 2 Kw oraz 60 1 2 Kw na łączną kwotę 550,00 zł. Ponadto w oznakowaniu 7 zabawek stwierdzono brak sposobu konserwacji (zabawka maskotka pies oraz lalki: Sabrina z pozytywką, Bunia z pozytywką, Kasia z aparatem głosowym, Zosia z apara tem głosowym, Bobo, Maluch). V. Podsumowanie i analiza wyników kontroli oraz wnioski Ustalenia z kontroli dają podstawę do stwierdzenia, że przedsiębiorcy w dalszym ciągu mają problemy z właściwą klasyfikacją wiekową zabawek. Dokonują zawyżenia ich przeznaczenia wiekowego mimo tego, że z uwagi na swoje funkcje i konstrukcje powinny one być dedykowane dla dzieci poniżej 3 roku życia. Często mając świadomość, że produkowane bądź importowane przez nich zabawki zawierają np. niedopuszczalne małe elementy proponują nadzór osoby dorosłej. Kategorie zabawek, wśród których wystąpiły nieprawidłowości wraz z podaniem ich rodzaju i kraju pochodzenia przedstawia poniższa tabela: Kategoria zabawek Stwierdzone niezgodności zasadnicze wymagania inne wymagania Inne nieprawidłowości Pochodzenie zabawki (zbad./ kwest.) Producent kraj (zbad./ kwest.) 1 2 3 4 5 6 do pociągania, popychania i wspomagające naukę chodzenia zbyt długa linka do ciągacza, przekraczająca 220 mm, obecność małych elementów brak znaku CE, danych producenta/importera, niewłaściwa klasyfikacja wiekowa, wskazanie nieistniejącego ryzyka niezasadny nadzór osoby dorosłej 11/11 import: 5/5 kraj: 6/6 Chiny 5/5 Polska 6/6 5
miękkie wypchane obecność małego elementu, brak instrukcji do zabawki bateryjnej niewłaściwa klasyfikacja wiekowa, wskazanie nieistniejącego ryzyka niezasadny nadzór osoby dorosłej, brak sposobu konserwacji 17/13 import: 12/8 kraj: 5/5 Chiny 12/8 Polska 5/5 1 2 3 4 5 6 konstrukcyjne i układanki brak danych producenta/importera, inf. o celowości zachowania opakowania, znaku CE znak graficzny dla dzieci poniżej 3 lat" niezgodny z wzorem 11/5 import: 11/5 Chiny 10/5 Kanada 1/0 tematyczne brak danych producenta/importera, CE, określenia przeznaczenia wiekowego i ryzyka z nim związanego 2/1 import: 1/0 kraj: 1/1 Chiny 1/0 Polska 1/1 lalki brak inf. o celowości zachowania opakowania, niewłaściwa klasyfikacja wiekowa, wskazanie nieistniejącego ryzyka brak sposobu konserwacji 13/8 import: 7/1 kraj: 6/6 Chiny 7/2 Polska 6/6 do zabawy w piasku i w wodzie znak graficzny dla dzieci poniżej 3 lat" został zmodyfikowany na dla dzieci poniżej 1 roku" 2/1 import: 2/1 Chiny 2/1 zabawki dla niemowląt do oglądania, chwytania i/lub ściskania zawiera małe elementy, zbyt wysoki poziom ciśnienia akustycznego, zaniżona grubość linek nieodpowiednia klasyfikacja wiekowa, wskazanie nieistniejącego ryzyka niezasadny nadzór osoby dorosłej, na zabawce umieszczono informację, żeby unikać bezpośredniego kontaktu dziecka z zabawką, co jest sprzeczne z definicją zabawki 6/5 import: 6/5 Chiny 6/5 6
sprzęt do zabaw sportowych i piłki piłka z uwagi na swoją konstrukcję może stwarzać poważne ryzyko uduszenia lub urazu brak danych producenta/importera, CE, informacji o przeznaczeniu wiekowym, informacji o celowości zachowania opakowania, niewłaściwe określenie ryzyka (małe elementy zamiast ryzyka uduszenia) (w/w informacje podano jedynie na opakowaniu zbiorczym) niezasadny nadzór osoby dorosłej 1/1 import: 1/1 Chiny 1/1 1 2 3 4 5 6 znak graficzny dla dzieci brak instrukcji poniżej 3 lat" do zabawki został zmodyfikowany 2/2 na bateryjnej import: 2/2 dla dzieci poniżej 1 roku" rozwijające umiejętności pojazdy napędzane mechanicznie/ elektrycznie brak wskazania ryzyka związanego z ograniczeniem wiekowym 3/1 import: 3/1 Chiny 2/2 Chiny 3/1 Łącznie zakwestionowano 48 zabawek z uwagi na: zasadnicze wymagania 5 kategorii, inne wymagania 8 kategorii, inne nieprawidłowości 8 kategorii. Ujawnione w IV kwartale 2010 roku niezgodności dotyczą głównie niewłaściwego przeznaczenia wiekowego, wskazania nieistniejącego ryzyka dotyczącego ograniczenia wiekowego, niezasadnego umieszczanie ostrzeżeń o nadzorze osób dorosłych, braku informacji o celowości zachowania opakowania. W dalszym ciągu najwięcej nieprawidłowości stwierdzono w zabawkach pochodzących z importu z Chin. Świadczy o tym fakt, że aż 30 z nich (62,5 proc. kwestionowanych) posiadało różnego ro dzaju niezgodności. Kontrole wykazały niestety również brak wiedzy z zakresu systemu oceny zgodności dla zabawek wśród polskich producentów. MAŁOPOLSKI WOJEWÓDZKI INSPEKTOR INSPEKCJI HANDLOWEJ mgr Marek B. Jasiński 7