Materiały do ćwiczeń dla rodziców do pracy z dzieckiem w domu Ćwiczenia i zabawy usprawniające pracę narządów mowy. Ćwiczenia dźwiękonaśladowcze. Rozwijanie świadomości fonologicznej. Zebrała i opracowała: mgr Lilla Napieraj
ĆWICZENIA ODDECHOWE Gwizdanie Dmuchanie Dmuchanie na świeczkę Dmuchanie na bańki Wdmuchiwanie powietrza Dmuchanie na piórko.
Wąchanie kwiatka Dmuchanie balonika Jeśli masz rozwijającą się dmuchawkę to dmuchnij w nią! Dmuchanie na dmuchawce Syczenie jak wąż na jednym wydechu Ziewanie wywydechu
Naśladuj ruchy żucia. ĆWICZENIA I ZABAWY ARTYKULACYJNE Kotek wypił mleko i oblizuje pyszczek. Obliż wargi dookoła Piesek gonił zająca i bardzo się zmęczył. Wysunął język i dyszy. Spróbuj i ty! Mrówkojad wysuwa daleko język i łapie mrówki. Wysuń język jak najdalej do przodu,tak, żeby nie opierał się na zębach Wysunął język i dyszy. Spr Żółw chodzi powoli, wysuń powoli język z buzi lekko dotykając górnych zębów. Naśladuj wycieraczki do szyb. Wysuń język z buzi i przesuwaj go od prawego do lewego kącika ust.
Przesuwaj język tak jak wahadło zegara raz do prawego kącika ust, a następnie do lewego kącika ust Wysuń język z buzi skręcając go raz w prawo, raz w lewo tak jak pełza wąż.... Świnka głośno mlaszcze kiedy je. Spróbuj mlaskać tak jak świnka. Naśladuj stukot końskich kopyt, odbijając język od podniebienia Zjedź językiem po podniebieniu w głąb buzi. Namaluj czubkiem języka kropki na podniebieniu..popodniebieniu
Ania nosi lalę i śpiewa: a-a-a-a- Zosia bawi się samochodzikiem: brym-brym U a-o e, u a o e A i- a u A i- a u i e- y e i e y e Bachbach
Drrrr drrrr Bim-bam Bim-bam Pi-pi pi-pi Kukuryku-kukuryku Cip-cip-cipcip Kwa-kwa-kwakwa-kwa
Ko-ko-ko Ge-gę-gę-gę Taś-taśtaś-taś Gul-gulgul-gul Wrrrrwrrr Hauhauhau-hau Muu-muumuu Hauhau-hau
Pi-pi-pi-pi-pi Me-meme-me Be-be-bebe-be Ihaha-ihahaihaha Prr-prrrprr-prr Hu-hu-hu-hu
Hej-hej-hophop-hej-hejhop-hop Puk-pukpuk-puk Gruchugruchu Kwi-kwi-kwi Kru-kru Kra-kra
-hi Ding-dong ding-dong Hi-hi-hihi-hi Hah-haha-ha He-hehe-he Zzzzzzzzz Halohalo Żżżżżżżżżż
Puk-pukpuk-puk Bżżż-bżżż-bżżż B rrr-brrrbrrr Żżżżżżżżżżżżż Ćwrrćwrr-ćwrr Żżżżżżżżżżżż Szszzszsz-szsz
Sass-ssss- Sz..sz..sz..sz..sz..s z..sz Szszszszszszszsz To-takto-tak Czu-czuczu-czuczu-czu
SŁUCH FONEMATYCZNY Zlokalizowany jest w korze mózgowej w płacie skroniowym półkuli dominującej w okolicy tylnej części górnego zwoju skroniowego (zwaną okolicą Wernickiego). Jest podstawowym elementem rozumienia i nadawania mowy dźwiękowej oraz warunkuje umiejętność czytania i pisania. Wykształca się w dzieciństwie pod wpływem odbieranych bodźców słuchowych, nie jest zdolnością wrodzoną. Najbardziej intensywniej kształtuje się do 2 roku życia, najnowsze wyniki badań naukowych dowodzą, iż memofizjologiczne podłoże tej funkcji kształtuje się już w 6 miesiącu życia płodowego. Dojrzałość percepcji dźwięków następuje w końcu okresu przedszkolnego czyli ok.5-6 roku życia. Świadomość fonologiczna wykształca się u dzieci w różnym tempie, ma to związek z postępem rozwoju mowy. Dziecko słyszy mowę ludzką zanim zacznie ją rozumieć, musi wyróżnić w niej poszczególne elementy, czyli fonemy tworzące poszczególne składniki słów. FONEM-jest to najmniejszy element składniowy wyrazu. Jest abstrakcyjna jednostką języka służącą do odróżnienia znaczenia wyrazów. Jest to zespół cech dystynktywnych głoski np. koza-kosa, głoski z-s, są w opozycji dźwięczna-bezdźwięczna, cecha ta powoduje zmianę znaczenia wyrazu. Fonemy realizowane są w mowie przez głoski, w piśmie przez litery. Poprzez powtarzanie sylab, słów, dziecko doskonali sprawność artykulacyjną narządów mowy, a także kontrolę słuchową, czego efektem jest coraz lepsze różnicowanie dźwięków. W okolicy skroniowej lewej półkuli (okolica Wernickiego)u osób praworęcznych, tworzą się wzorce słuchowe głosek, których istnienie powoduje z kolei wykształcenie się umiejętności rozróżniania dźwięków mowy, czyli słuch fonematyczny. Dzięki okolicy Wernickego możemy wyodrębnić bardzo subtelne różnice w realizacji fonemów: ĆWICZENIA ROZWIJAJĄCE SŁUCH FONEMATYCZNY 1. Rozpoznawanie dźwięków różnych instrumentów. 2. Rozpoznawanie odgłosów przyrody, domu itp 3. Lokalizowanie źródła dźwięku (dziecko siedzi tyłem lub ma zasłonięte oczy) 4. Rozpoznawanie kolegów po głosie. 5. Naśladowanie różnych odgłosów-onomatopeje. 6. Klaskanie, wystukiwanie rytmu, na bębenku-mocne i słabe uderzenia. 7. Dzielenie wyrazów na sylaby-zaczynamy od wyrazów dwusylabowych. 8. Wydzielanie wyrazów w zdaniu-liczenie wyrazów, rysowanie kółeczek, kresek,ustawianie klocków. 9. Kończenie słów przy użyciu obrazka -wyrazy dwusylabowe lub aktualizowanie słuchowe wyrazu na podstawie sylaby początkowej. 10. Wskazywanie na obrazku przedmiotów na określoną sylabę. 11. Wskazywanie, rozpoznawanie samogłoski na początku wyrazu.
12. Rozpoznawanie spółgłosek na początku i na końcu Synteza słuchowa wyrazów (jakie to słowo? o-k-o. m-a-m-a itd 13. Analiza głoskowa wyrazów (prosimy aby dziecko podzieliło wyraz na głoski, zaczynamy od krótkich wyrazów) WIERSZYKI KSZTAŁTUJĄCE ŚWIADOMOŚĆ FONOLOGICZNĄ I UTRWALAJĄCE WYMOWĘ RÓŻNYCH GŁOSEK Miau miau miau, Miau miau miau Śpiewają koty. Miau miau miau, Miau miau miau Śpiewam ja sam. Hau hau hau, hau hau hau. Śpiewaja pieski. Hau hau hau, hau hau hau. Śpiewam ja sam. itd. Zwierzęce gadanie Co mówi bocian, gdy żabkę zjeść chce? --Kle, kle, kle. Co mówi żaba, gdy bocianów tłum? --Kum, kum, kum. Co mówi kotek, gdy mleczka by chciał? --Miau, miau, miau Co mówi kura, gdy znosi jajko? ---Ko, ko, ko. Co mówi kogut, gdy budzi się w kurniku? ---Ku-ku-ryku. Co mówi koza, gdy jeść jej się chce? ---Me, me, me. Co mówi krowa, gdy brak jej tchu? ----Mu, mu, mu. Co mówi piesek, gdy kość zjeść by chciał? ---Hau, hau, hau. Co mówi baran, gdy spać mu się chce? ----Be, be, be. Co mówi ryba, gdy powiedzieć chce? Nic! Przecież ryby nie mają głosu! Co słychać na wsi? Co słychać? Zależy - gdzie. Na łące słychać: Kle, kle! Na stawie: Kum, kum! Na polu: Ku - ku, ku - ku! Przed kurnikiem: Kukuryku! Ko - ko - ko - ko - ko! - w kurniku. Koło budy słychać: Hau, hau! A na progu: Miau... A co słychać w domu,
Nie powiem nikomu! W zagrodzie Małgosi bajeczka ortofoniczna Wieczorem w zagrodzie cioci Małgosi Każde zwierzątko o jedzenie prosi. Piesek szczeka: HAU, HAU, HAU, Kotek miauczy: MIAU, MIAU, MIAU, Kura gdacze; KOD, KO, DA Kaczka kwacze: KWA, KWA, KWA. Gąska gęga: GĘ, GĘ, GĘ Ona też chce najeść się. Owca beczy: BE, BE, BE, Koza muczy: ME, ME, ME, Indor gulaga: GU, GU, GU Krowa ryczy: MU, MU, MU, Konik parska: PRR, PRR, PRR A pies warczy: WRR, WRR, WRR. I tak gra orkiestra ta, aż Małgosia jeść im da. ZWIERZĄTKA NA WSI W chlewiku mieszka świnka I trąca ryjkiem drzwi. Gdy niosę jej jedzenie, To ona kwi- kwi- kwi! W oborze stoi koza Co trawę wolno je Ja kłaniam jej się nisko A ona me me me A obok duża krowa Ogonem macha tu Gdy chciałem ją pogłaskać To ona mu mu mu Po trawie chodzi kaczka, Co krzywe nóżki ma. Ja mówię jej dzień dobry A ona: kwa-, kwa-, kwa-! W kurniku małe kurki Jest chyba ich ze sto Podchodzę do nich cicho A one ko, ko, ko! W ogródku tuż za domem Szarusek kotek stał Gdy wziąłem go na ręce On do mnie miau, miau, miau. Przed budą trzy szczeniaczki Podnoszą straszny gwałt. Ja mówię: cicho pieski, A one hau-, hau-, hau-!
Indyk utrwalenie głoski g w sylabach Indyk strasznie się indyczy: GUL, GUL, GUL Wciąż korale swoje liczy GUL, GUL, GUL Ciągle pióra swe ogląda GUL, GUL, GUL Dumny, że jak paw wygląda GUL, GUL, GUL Kolorowy niby król Ciągle gulga: GUL. GUL. GUL Odgłosy Jedzie pociąg - fu, fu, fu Trąbi trąbka - tu, tu, tu A bębenek - bum, bum, bum Na to żabki - kum, kum, kum Konik człapie - człap, człap, człap Woda z kranu - kap, kap, kap Mucha bzyczy - bzy, bzy, bzy A wąż syczy - ssssss Piesek szczeka hau hau hau Kotek miauczy miau miau miau Bocian woła kle kle kle Baran beczy be be be A owieczki - me, me, me Wszystkim jeść się chce Gąska gęga gę gę gę Już odpocząć chcę Myszki wierszyk do ćwiczeń logorytmicznych utrwalających głoskę sz w sylabach: Myszek sto do norki szło: SZO, SZO, SZO SZO, SZO, SZO Wtem wybiegły koty dwa: SZA, SZA, SZA SZA, SZA, SZA A, że były bardzo złe SZE, SZE, SZE SZE, SZE, SZE To złapały myszki dwie SZE, SZE, SZE SZE, SZE, SZE Potem jeszcze zjadły trzy SZY, SZY, SZY SZY, SZY, SZY I ostrzyły ciągle kły SZY, SZY, SZY SZY, SZY, SZY Ale, że im brakło tchu SZU, SZU, SZU SZU, SZU, SZU Nie złapały wszystkich stu SZU, SZU, SZU SZU, SZU, SZU Kot i myszka utrwalanie grupy spółgłoskowej dr Myszka jedna mała DRAP, DRAP, DRAP, Na płot się wdrapała DRAP, DRAP, DRAP, Za nią stary kot DRAP, DRAP, DRAP, Wdrapał się na płot DRAP, DRAP, DRAP, A za kotem pies Agatki DRAP, DRAP, DRAP, Cały w drobne białe łatki DRAP, DRAP, DRAP, Deszczyk tekst logorytmiczny utrwalający grupę spółgłoskową: szcz Deszczyk kropi, deszczyk mży, Człapią w deszczu żuczki trzy.
Po kałużach: CZŁAP, CZŁAP, CZŁAP Woda pluszcze: SZLAP, SZLAP, SZLAP Deszczyk piosenka logorytmiczna do utrwalania głoski sz w izolacji Deszczyk pada KAP, KAP, KAP Ty kropelkę ŁAP, ŁAP, ŁAP. Woda szumi SZ, SZ, SZ.. Do kałuży wpadłe(a)ś ty ( szumi kolejno każde dziecko) Pada deszczyk Pada deszczyk! Pada deszczyk! I po liściach tak szeleści... Kap! Kap! Kap! ( dzieci w przysiadzie bębnią rytmicznie palcami o podłogę) Deszcz ustaje płyną chmury- Kwiaty wznoszą się do góry! Ho! Ho! Ho! (dzieci wznoszą stopniowo głowy i ramiona w góry) Biegną dzieci tu z ochotą: uważajcie takie błoto! Hyc! Hyc! Hyc! (dzieci biegną na palcach) Byle słonko nam nie zgasło róbmy prędko z błota masło! Chlap! Chlap! Chlap! (dzieci przebierają nogami w miejscu) Teraz baczność kroki duże Przeskoczymy przez kałużę! Hop! Hop! Hop! (dzieci biegną i skaczą, a potem maszerują rytmicznie) Gruszki i muszelki utrwalanie głoski sz w sylabach i wyrazach SZA, SZA, Szymek ma, SZE, SZE, muszle dwie SZY, SZY gruszki trzy SZU, SZU, wpadły mu SZO, SZO, aż na dno Do koszyka szarego. Wyliczanka Cieszymy się ha ha A boimy Aaaaaaa Zachwycamy się: ho ho I dziwimy ooo, ooo! Szeptem mówię; sza, sza Głośno wołam ha ha Cicho mówię pss pss Głośno wołam kra kra! Dziadzio Mrok Pada, pada deszcz. Chlupu, chlupu, chlup. Idzie dziadzio Mrok.
Tupu, tupu, tup. Idzie dziadzio Mrok. Człapu, człapu, człap. Wyskoczyła noc, Za połę go łap. Zmyka dziadzio Mrok. Tupu, tupu, tup. A noc za nim brnie. Chlupu, chlupu, chlup. MARZEC POWRÓCIŁ Marzec powrócił więc zmienna pogoda. Co dzień inaczej - wiosenna moda W poniedziałek słonko We wtorek deszcz leje W środę bardzo zimno W czwartek wicher wieje W piątek śnieżek pada W sobotę słonko świeci W niedzielę cieplutko - więc cieszą się dzieci. Smok Mały smok lubi sok. Po co tobie smoku Tyle tego soku? - Jemu dam, tobie dam, resztę zaś wypiję sam. Osioł usprawnianie warg i utrwalanie sylaby sio Był kiedyś osioł siodłaty Śmieszny, bo w siwe łaty. W kurniku się osioł wychował Kur mowę opanował. Na próżno wszyscy się wysilali I oślej mowy go nauczali. Prosiła go gosposia: Osiołku, i o, i o, Lecz osioł odpowiadał: A sio, a sio, a sio. Przynosił Tosiek siano: Osiołku, i o, i o, A osioł powtarzał uparcie: A sio, a sio, a sio. Basia siekała mu sieczkę: Osiołku, i o, i o, A osioł wciąż odpowiadał: A sio, a sio, a sio. Prosiły go gęsi i rysie, prosiaki oraz misie: Osiołku, i o, i o. Osioł uparcie swoje: A sio, a sio, a sio. Silili się nie na żarty, Lecz osioł był uparty, Aż wreszcie zrezygnowali i osła przedrzeźniali: A sio, a sio, a sio A osioł spojrzał leniwie I ryknął do nich złośliwie: Znudziło mi się to, i o, i o, i o. Na wiosennej łące piosenka ortofoniczna
Na wiosennej łące Słychać głosów koncert: Żabki w stawie robią: PLUM. Na wiosennej łące Słychać głosów koncert Bociek żabkę złapać chce. Na wiosennej łące Słychać głosów koncert: To świerszcz wypił wody łyk. Na wiosennej łące Słychać głosów koncert: Jasiek z Olą w piłkę gra KUM, KUM, KUM x2 KLE, KLE, KLE, x2 CYK, CYK, CYK, x2 HOP, SA, SA x2 ROZMOWA Z BOCIANEM - Dzień dobry, panie bocianie! - Kle, kle! - Czy smaczne było śniadanie? - Kle, kle! - Co jadł pan na drugie danie? - Kle, kle! - Jak długo pan tu zostanie? - Kle, kle! - Bywaj zdrów, panie bocianie! - Kle, kle! Mowa zwierząt Każde zwierze na tym świecie cos nam mówi, o tym wiecie. Chociaż nic nie rozumiemy, wspólnie je naśladujemy: Ref.: Miau, miau, hau, hau, mu, mu, me, me; Kum, kum, gul, gul, kwi, kwi, kle, kle. Zwierzaczki Tyka zegar tik - tak, tik- tak, Gdacze kwoka koko-dak Szczeka piesek hau hau hau A kot na to miau miau Syczy żmija ssssssss Szumią drzewa szszszsz Jak tu zimno brrrrrr Stój koniku prrrrrr Kukułka Kukułka, jak to kukułki, Chciała z kimś kukać do spółki. Kot siedział na płocie. - Kukaj ze mną kocie! Kot zamiauczał: miau - miau - miau! Pies się w budzie zdrzemnął. - Kukaj piesku ze mną! Pies zaszczekał: hau - hau - hau!
Martwi się kukułka: - Nikt nie chce zakukać... Może i dla dzieci To za trudna sztuka Sowa w starym lesie mądra sowa wśród gałęzi głowę chowa. oczy wielkie ma jak koła, wszystko dostrzec nimi zdoła. siedzi cicho pośród mchu co nam powie? hu hu hu! Baranek wstało słońce, czeka ranek, już na łące jest baranek. biega, skacze, trawę je a co mówi? bee bee! Czapla Czapla ma bardzo długie nogi. Powtarzając sylaby razem z czaplą przeskakuj z nogi na nogę lub podnoś wysoko kolana. Szła po błocie czapla do szkoły się uczyć. I tak wciąż powtarzała cza-cza, czo-czo, czu-czu, cze-cze czy-czy, czą-czą, czę-czę Taka duża czapla co się uczyć chciała. Dżdżownica Klaszcz w dłonie wymawiając każdą sylabę. Możesz też dotykać prawą ręka do lewej pięty i odwrotnie. Uważaj możesz mieć kłopot z utrzymaniem równowagi. Była też dżdżownica, co się uczyć chciała. I tak powtarzała. dża-dża, dżo-dżo, dżu-dżu, dże-dże dży-dży, dżą-dżą-dżę-dżę Taka mała dżdżownica co się uczyć chciała.
Zabawa w pociąg Lokomotywa (nauczyciel) i wagony (dzieci) jadą w daleką podróż po sali. Po drodze napotykają różne przystanki, stacje, dworce. Mają w swoich nazwach ćwiczone głoski. Nazwy mogą być coraz trudniejsze. Pociąg rusza: - cza cza- czo czo cza cza-czo-czo (najpierw wolono potem oraz szybciej) Dojeżdża do stacji Radecznica. Nauczyciel pełniący funkcję zawiadowcy stacji ogłasza: - Stacja Radczenica! Dzieci powtarzają (wolno): - Stacja Radecznica. Konduktor (jedno z dzieci) powtarza raz jeszcze: - Stacja Radczenica. Zawiadowca woła: - Odjazd! Dzieci powtarzają. Pociąg rusza w dalszą podróż: - cza cza- czo czo cza cza-czo-czo Zwalnia, staje. Zawiadowca woła: - Stacja Szczawnica! Dzieci powtarzają - Szczawnica itd. Po drodze dzieci załadowują wagony różnymi wymyślonymi towarami, w których nazwach słychać umówione głoski, lub których nazwy rozpoczynają się jedną z głosek np. SZ, DŻ Śmiecholandia E. M. Skorek W Śmiecholandii państwie małym, słynnym w świecie prawie całym, ludzie śmieją się tu wszyscy: obcy, krewni, dalsi, bliscy. Śmieją się panowie w kapeluszach na głowie: - Ho, ho, ho Śmieją się panie grube jak banie: - Ha, ha, ha.
Śmieją się dziewczynki piękne jak malinki: - Hi, hi, hi. Śmieje się staruszka wprost do twego uszka: - He, he, he Wszędzie słychać śmiech wesoły, w sklepie, w biurze, wokół szkoły, w banku, w barze i w taksówce, w kinie, w szkole na klasówce. Śmieją się panowie w kapeluszach na głowie: - Ho, ho, ho Śmieją się panie grube jak banie: - Ha, ha, ha. Śmieją się dziewczynki piękne jak malinki: - Hi, hi, hi. Śmieje się staruszka wprost do twego uszka: - He, he, he Śmiech rozlega się wokoło, wszędzie w kraju jest wesoło, tak się głośno śmieją wszyscy, krewni dalsi oraz bliscy.
Śmieją się panowie w kapeluszach na głowie: - Ho, ho, ho Śmieją się panie grube jak banie: - Ha, ha, ha. Śmieją się dziewczynki piękne jak malinki: - Hi, hi, hi. Śmieje się staruszka wprost do twego uszka: - He, he, he W Śmiecholandii tak dzień cały różne śmiechy rozbrzmiewały, ludzie tu weseli byli, wciąż ze śmiechem sobie żyli. Ziewanie E. M. Skorek Lew zwyczaje swoje miewa, gdy się budzi, głośno ziewa: - Aaa Gdy jest senna też pantera, do ziwania pysk otwiera: - Aaa A i niedźwiedź szarobury
ziewa, ostrząc swe pazury: - Aaa Kotek Mruczek tuż przed spaniem też zajmuje się ziewaniem: - Aaa Hipopotam paszczę szczerzy, ziewa tak, jak się należy. - Aaa W którą stronę spojrzyszziewających wszędzie dojrzysz! - Aaa Dzieci wiedzą: to ziewanie zawsze nam zwiastuje spanie. Same dzieci też ziewają, gdy na spanie chętkę mają: - Aaa ZABAWY Z RYMAMI Lata osa koło (nosa) Lata bąk koło..(rąk) Wlazł kotek na (płotek) Lata.koło ucha (mucha)
Lata.koło czoła (pszczoła) Lecą.koło nóżki (muszki) Biegną.. koło główki (mrówki) Lata koło drzewa(mewa) W studni coś głośno..(dudni) Kaczka to była (dziwaczka) Ciele wciąż językiem (miele) Wrona była bez..(ogona) Jedźmy z górki na.(pazurki) Mała Zosia to wielka..(samosia) Dla ochłody zjadam.(lody) Piotruś kochany lubi (banany) Duży Tomek buduje.(domek) Cicho myszy bo kot..(słyszy) Zaprasza nas iglasty.(las) Dobry dżem chętnie.(zjem) Owoce spadają, dzieci je...zbierają. Andrzej maluje, mama...np. rysuje. Sowa to mądra...głowa. Przyszła koza do...woza. Ten kwiatek nazywa się...bratek. Wskocz do wody dla...ochłody. Mała Ania nie zjadła dzisiaj...śniadania. Agata podłogę miotłą...zamiata.
Wlazł kotek na...płotek. Zróbmy koło, będzie...wesoło. Ryby pływają ptaki...latają. Abecadło z pieca...spadło. Koło choinki stoją trzy...dziewczynki. Poszła Ola do...przedszkola. Na wysoki płot wskoczył bury...kot. Hej, mój Tomku, wróć do...domku. Tutaj jest dziura, w którą weszła... To jest wyraz rymujący się z kłódka Pływa po morzu, to jest... (łódka) To jest coś, co rymuje się z miasto Jest słodkie, jem je na deser. Już wiem, to...(ciasto) To, o czym mówimy, rymuje się z duża Na chodniku, gdy deszcz pada, robi się...(kałuża) To jest małe zwierze, rymuje się z płotek Ma wąsy i miauczy, to właśnie jest...(kotek) To przydatny mebel, brzmi trochę jak kołek Można na nim siedzieć, jest z drewna, to...(stołek) Myślę o czymś, co ma dwie nogawki. Rymuje się z wygodnie...(spodnie) Myślę o czymś, przy czym siedzimy w klasie. Rymuje się z kawka...(ławka) Myślę o ubraniu bez rękawów. Rymuje się z belka...(kamizelka) Myślę o zwierzęciu, które nie śpi nocą. Rymuje się z głowa... (sowa)
Myślę o czymś, czym możemy pisać. Rymuje się z biuro... (pióro) Myślę o czymś, na czym śpimy. Rymuje się z gruszka... (poduszka) WYLICZANKI Siedzą zające na łące, liczą pieniądze w skarbonce, raz, dwa,trzy odchodź ty! Dwa aniołki w niebie piszą list do siebie. Piszą, piszą i rachują ile listów po-trzebu-ją! Wpadła bomba do piwnicy, napisała na tablicy- SOS, wściekły pies. Jakie imię twoje jest? Ene, due, rike, fake. Torba, borba, ósme smake. Deus, deus, kosmateus I morele baks! Jedzie kaczka na rowerze, wysiedziała trzy talerze. Raz, dwa, trzy- będziesz ty! Pan Majewski miał trzy pieski- czerwony, zielony, niebieski! Entliczek, pentliczek, czerwony stoliczek, na kogo wypadnie Raz, dwa, trzy, kot miauczy, pies szczeka na biednego człowieka! na tego bęc! Aniołek, fiołek, róża, bez, konwalia, balia, wściekły pies! Na ulicy Kopernika siedzi pani bez bucika. Ja jej mówię gdzie jest bucik, ona mówi, że jej uciekł. Myszka Miki gra w guziki, raz, dwa, trzy- wygrasz ty! Jeden, dwa-janek ma, trzy, cztery-smaczne sery, pięć, sześć-chciał je zjeść, siedem, osiem-spotkał Zosię, dziewięć, dziesięć -schował w kieszeń.