ZIEMNIAK. Wstępne wyniki plonowania odmian w doświadczeniach porejestrowych P O R E J E S T R O W E D O Ś W I A D C Z A L N I C T W O O D M I A N O WE

Podobne dokumenty
ZIEMNIAK. Wstępne wyniki plonowania odmian w doświadczeniach porejestrowych POREJESTROWE DOŚWIADCZA L N I C T W O O D M I A N O W E

Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych. tel.: do 47 faks:

WSTĘPNE WYNIKI PLONOWANIA ODMIAN ROŚLIN ROLNICZYCH W DOŚWIADCZENIACH POREJESTROWYCH w województwie kujawsko pomorskim.

CHARAKTERYSTYKA ODMIAN ZIEMNIAKA Opracowanie: mgr inż. Janusz Sychowicz

Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin - Państwowy Instytut Badawczy Oddział Jadwisin. Wydanie XIX

Punkt doświadczalny SDOO w Zybiszowie. Zbiór wczesny (po 40 dniach od wschodów)

WSTĘPNE WYNIKI PLONOWANIA ODMIAN ROŚLIN ROLNICZYCH W DOŚWIADCZENIACH POREJESTROWYCH w województwie kujawsko pomorskim.

CHARAKTERYSTYKA KRAJOWEGO REJESTRU ODMIAN ZIEMNIAKA

CHARAKTERYSTYKA ODMIAN ZIEMNIAKA

CHARAKTERYSTYKA ODMIAN ZIEMNIAKA

Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin - Państwowy Instytut Badawczy Oddział Jadwisin. Wydanie XVIII

Tabela 83. Plon ziemniaków bardzo wczesnych w 2017 r. (dt ha -1 ). Wzorzec dt ha x x

Eugeniusz Stanisław Stefaniak. Charakterystyka odmian ziemniaka jadalnego i skrobiowego

Tabela 63. Agrotechniczne i polowe warunki prowadzenia doświadczeń w 2013 r.

Wzorzec dt z ha 201 x x

Tabela 79. Plon ziemniaków bardzo wczesnych w 2016 r. (dt ha -1 ). Wzorzec dt ha x x

CHARAKTERYSTYKA ODMIAN ZIEMNIAKA

Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin - Państwowy Instytut Badawczy Radzików Dyrektor Instytutu - Prof. dr hab. Henryk Jan Bujak

Agrotechniczna i użytkowa konkurencyjność polskich odmian ziemniaka na tle ofert hodowli zagranicznych

Agrotechniczne i polowe warunki prowadzenia doświadczeń w 2018 r.

bardzo wczesne - jadalne wczesne - jadalne

Tabela 54. Agrotechniczne i polowe warunki prowadzenia doświadczeń w 2012 r.

Ziemniaki Doświadczenia w Lubaniu zostały dofinansowane ze środków Samorządu Województwa Pomorskiego.

Krajowe Zagraniczne wczesne. średnio- średnio-

Tabela 51. Agrotechniczne i polowe warunki prowadzenia doświadczeń w 2011 r.

Czy poprzez profesjonalizację produkcji ziemniaka można odnieść sukces na rynku ziemniaka?

Tabela 65. Agrotechniczne i polowe warunki prowadzenia doświadczeń w 2014 r.

późne liczba odmian w KR jadalne przetwórstwo* skrobiowe razem

WSTĘP Opracowanie zawiera wyniki doświadczeń prowadzonych w ramach Porejestrowego doświadczalnictwa

WSTĘP Opracowanie zawiera wyniki doświadczeń prowadzonych w ramach Porejestrowego doświadczalnictwa

dr Wojciech Nowacki Kierownik tematu: IHAR-PIB Oddział w Jadwisinie

mgr inż. Irena Stypa IHAR-PIB, Zakład Nasiennictwa i Ochrony Ziemniaka w Boninie

WSTĘP Opracowanie zawiera wyniki doświadczeń prowadzonych w ramach Porejestrowego doświadczalnictwa

WSTĘP Opracowanie zawiera wyniki doświadczeń prowadzonych w ramach Porejestrowego doświadczalnictwa

WYNIKI PLONOWANIA ODMIAN ZIEMNIAKA W DOŚWIADCZENIACH POREJESTROWYCH w województwie kujawsko-pomorskim

WSTĘP Opracowanie zawiera wyniki doświadczeń prowadzonych w ramach Porejestrowego doświadczalnictwa

Charakterystyka odmian ziemniaka i cech zewnętrznych bulw po zbiorze

12. Ziemniak. Uwagi ogólne. Wyniki doświadczeń

Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin - Państwowy Instytut Badawczy Oddział Jadwisin. Wydanie XV

Rozpoznawanie odmian ziemniaka w okresie wegetacji (kiełki, kwiaty, pokrój roślin), urzędowy opis odmian

13. Ziemniak. Uwagi ogólne. Wyniki doświadczeń

Nasiennictwo i odmianoznawstwo

Tabela Liczba odmian ziemniaków w Krajowym Rejestrze na dzień 30 kwietnia 2016 Grupa wczesności średnio- średnio- Krajowe Zagraniczne wczesne

WSTĘP. Opracowanie zawiera wyniki doświadczeń prowadzonych w ramach Porejestrowego doświadczalnictwa

Ziemniak. Uwagi ogólne. Wyniki doświadczeń

Ziemniak Polski 2014 nr 1

Rynek Ziemniaka nr 45. Produkcja nasienna

CHARAKTERYSTYKA ODMIAN ZIEMNIAKA. Opracowanie: mgr inż. Irena Stypa, IHAR PIB, Zakład Nasiennictwa i Ochrony Ziemniaka w Boninie Wstęp

Ocena wpływu stosowania kwalifikowanego materiału siewnego roślin zbożowych i ziemniaków na integrowana ochronę i produkcje roślin Zadanie.5.

Produkcja nasienna ziemniaka 1)

Ziemniak. Uwagi ogólne. Wyniki doświadczeń

Mikrorozmnażanie - szybka i nowoczesna metoda uzyskania materiałów wyjściowych dla produkcji nasiennej ziemniaka. Materiał wyjściowy stanowią rośliny

Materiał i metody. Słowa kluczowe: nasiennictwo ziemniaka, udział odmian, ziemniak

Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin - Państwowy Instytut Badawczy Oddział Jadwisin. Wydanie XIV

8,4 8,8 13,7 12,9 18,7 17,9 18,2

Wykrywalność bakteriozy pierścieniowej ziemniaka w Polsce w latach

12. Ziemniak Uwagi ogólne

proporcji (1:1:1,5), natomiast w doświadczeniach nawożenie było zwiększone proporcjonalnie o 30%. Do nawadniania używano deszczowni

Nowe odmiany ziemniaka wpisane w 2019 roku do krajowego rejestru: - Astana (d.zah 24216) odmiana jadalna średniowczesna, typ konsumpcyjny

Wyniki Porejestrowych Doświadczeń Odmianowych w Woj. Świętokrzyskim

ZIEMNIAK. Wyniki porejestrowych doświadczeń odmianowych z ziemniakiem realizowanych w środkowo-wschodniej części Polski.

Przez innowacyjność do profesjonalizacji produkcji i rynku ziemniaka dobór odmian do systemu uprawy

BOBOWATE GRUBONASIENNE (bobik, łubin żółty, łubin wąskolistny, groch siewny)

Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych Słupia Wielka. Dyrektor. prof. dr hab. Edward S. Gacek

ZIEMNIAK. Wyniki porejestrowych doświadczeń odmianowych z ziemniakiem realizowanych w środkowo-wschodniej części Polski.

WYNIKI POREJESTROWYCH DOŚWIADCZEŃ ODMIANOWYCH

Ziemniak. Uwagi ogólne

ZIEMNIAK. Wyniki porejestrowych doświadczeń odmianowych z ziemniakiem realizowanych w środkowo-wschodniej części Polski.

WYNIKI POREJESTROWYCH DOŒWIADCZEÑ ODMIANOWYCH

Integrowana Ochrona w warunkach produkcyjnych ziemniaka w Polsce. Wojciech Nowacki Zakład Agronomii Ziemniaka IHAR-PIB Oddział w Jadwisinie

ZIEMNIAK. Wyniki porejestrowych doświadczeń odmianowych z ziemniakiem realizowanych w środkowo-wschodniej części Polski.

Tab.1. Ziemniak struktura krajowego rejestru (stan na )

CENTRALNY OŚRODEK BADANIA ODMIAN ROŚLIN UPRAWNYCH. Wstępne wyniki plonowania odmian. w doświadczeniach porejestrowych KUKURYDZA

BOBOWATE GRUBONASIENNE (bobik, wyka siewna, groch siewny, łubin wąskolistny, łubin żółty)

ODMIANY ZIEMNIAKÓW Charakterystyka tabelaryczna

) Metodyka badania wartości gospodarczej odmian

Nasiennictwo i odmianoznawstwo

KUKURYDZA. Wstępne wyniki plonowania odmian w doświadczeniach porejestrowych POREJESTROWE DOŚ WIADCZALNICTWO ODMIANOWE

Optymalizacja nawożenia według Integrowanej Ochrony Ziemniaka. Dr inż. Cezary Trawczyński Zakład Agronomii Ziemniaka IHAR-PIB Oddział w Jadwisinie

KUKURYDZA. Wstępne wyniki plonowania odmian w doświadczeniach rozpoznawczych CENTRALNY OŚRODEK BADANIA ODMIAN ROŚLIN UPRAWNYCH

Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych. tel.: do 47 faks:

LZO Listy zalecanych odmian ziemniaka do uprawy na terenie Lubelszczyzny w 2015 roku

Wyniki Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego w woj. lubelskim, małopolskim, podkarpackim i świętokrzyskim

JADALNE ODMIANY ZIEMNIAKA W WALCE Z OTYŁOŚCIĄ

Ziemniak. W roku 2014 średnie plony bulw ziemniaka odmian skrobiowych były najniższe w omawianym

Łódzki Zespół Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego

Nasiennictwo i odmianoznawstwo

Tab Ziemniak. Warunki agrotechniczne doświadczeń. Rok zbioru 2015

Ocena wpływu stosowania kwalifikowanego materiału siewnego roślin zbożowych i ziemniaków na integrowana ochronę i produkcje roślin Zadanie.5.

Wstęp. Mapa 1. Rozmieszczenie doświadczeń z odmianami ziemniaka przeprowadzonych w 2016 r., w południowowschodniej

Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych. tel.: do 47 faks:

Zad. 5.2 Ocena wpływu stosowania kwalifikowanego materiału siewnego roślin zbożowych i ziemniaków na integrowana ochronę i produkcje roślin.

Wyniki Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego w woj. lubelskim, małopolskim, podkarpackim i świętokrzyskim

odmiany ziemniaka bardzo wczesnego posiadają odporność na mątwika ziemniaczanego i raka ziemniaka. Do bardziej odpornych na choroby wirusowe należały

Wyniki Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego w woj. lubelskim, małopolskim, podkarpackim i świętokrzyskim

LISTA ODMIAN ZALECANYCH (LOZ) NA 2014 ROK ZIEMNIAK

Ziemniak Sprzyjające warunki klimatyczne i glebowe w naszym kraju powinny zachęcać do uprawy ziemniaka(rys. 1). W 2016 roku Polska zajmowała 10

Ziemniak. Wyniki porejestrowych doświadczeń odmianowych z ziemniakiem realizowanych w środkowo-wschodniej części Polski.

dr inż. Janusz Urbanowicz IHAR-PIB, Oddział w Boninie,

Średnia zawartość skrobi wynosiła od 11,5% w 2014 do 13,0 % w 2013 roku. Wyższą odznaczały się odmiany Miłek i Justa, a niższą Impala, Denar, Lord i

Transkrypt:

P O R E J E S T R O W E D O Ś W I A D C Z A L N I C T W O O D M I A N O WE CENTRALNY OŚRODEK BADANIA ODMIAN ROŚLIN UPRAWNYCH Wstępne wyniki plonowania odmian w doświadczeniach porejestrowych ZIEMNIAK 2016 Słupia Wielka, październik 2016

Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych 63-022 Słupia Wielka tel.: 61 285 23 41 do 47 faks: 61 285 35 58 e-mail: sekretariat@coboru.pl www.coboru.pl Dyrektor prof. dr hab. Edward S. Gacek Program Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego (PDO) Koordynatorzy prof. dr hab. Edward S. Gacek mgr inż. Marcin Behnke Pracownia WGO Roślin Okopowych i Kukurydzy Kierownik dr inż. Tomasz Lenartowicz Opracowanie dr inż. Tomasz Lenartowicz Informacja zawiera wyniki plonowania odmian wpisanych do Krajowego rejestru (KR) wg stanu na dzień 25 października 2016 roku, badanych w ramach programu Porejestrowego doświadczalnictwa odmianowego (PDO) z wyjątkiem odmian, które nie były badane w czterech ostatnich latach. Dla odmian nowych, zarejestrowanych w latach 2014-2016, przedstawiono także wyniki pochodzące z doświadczeń rejestrowych (pochyła czcionka w tabelach). Odmiany w tabelach przedstawiono odrębnie dla poszczególnych kierunków użytkowych i wydzielonych grup wczesności. W tabelach odmiany jadalne uszeregowano wg malejącego plonu ogólnego natomiast skrobiowe wg malejącego plonu skrobi, w roku 2016 lub latach poprzednich. Przy nazwach odmian podano dwuliterowy kod państw, przyjęty przez organizacje międzynarodowe, który oznacza miejsce wyhodowania odmiany. Przedstawiony materiał wynikowy ma charakter wstępny i po pełnej weryfikacji może ulec niewielkiej zmianie. Zweryfikowane wyniki, uwzględniające oprócz plonowania inne cechy rolnicze i użytkowe, zostaną opublikowane w ramach serii wydawniczej: Wyniki porejestrowych doświadczeń odmianowych. Ziemniak 2016. Rozpowszechnianie danych zawartych w publikacji wyłącznie z podaniem COBORU jako źródła informacji COBO 52/2016 n. 400

- 3 - Tabela 1 ZIEMNIAK odmiany jadalne bardzo wczesne. Zbiór po 40 dniach od wschodów. 2016 2015 2014 2013 2016 2015 2014 2013 1 2 3 234 227 210 205 222 207 199 180 1 Arielle NL 115 116 89 118 117 118 89 124 2 Riviera NL 112 101 109 130 114 103 111 136 3 Impala NL 105 95 100 94 105 95 99 95 4 Denar PL 97 93 101 85 97 90 101 82 5 Viviana DE 95 94 107 111 94 93 106 112 6 Lord PL 94 103 107 104 93 102 109 102 7 Miłek PL 81 100 105 106 81 100 104 104 8 Tacja (d. ZAH 21313) PL 94 103 92 99 9 Impresja PL 98 101 97 100 10 Justa PL 92 82 93 82 Liczba doświadczeń 30 29 27 27 Tabela 2 ZIEMNIAK odmiany jadalne bardzo wczesne. Zbiór po zakończeniu wegetacji. 527 411 485 395 499 388 461 364 11,8 12,7 12,5 13,3 1 Impala NL 111 102 106 102 110 102 104 101 11,2 12,0 11,7 12,1 2 Denar PL 110 105 111 96 111 104 111 95 11,5 12,3 11,8 12,2 3 Lord PL 108 111 112 111 109 111 114 113 11,7 12,5 12,1 12,8 4 Arielle NL 106 108 94 112 108 109 96 114 12,2 13,0 12,4 13,6 5 Viviana DE 90 88 97 99 90 88 97 99 11,8 12,7 12,0 12,9 6 Riviera NL 89 92 91 98 89 93 92 102 10,8 11,8 11,2 10,9 7 Miłek PL 86 94 95 99 83 92 93 97 13,6 14,8 14,5 15,1 8 9 Tonacja * (d. STB 20213) Tacja (d. ZAH 21313) PL 95 104 96 106 11,8 11,6 PL 92 96 90 94 12,5 11,9 10 Impresja PL 108 102 108 102 10,2 9,6 11 Justa PL 86 81 86 81 13,1 14,0 Liczba doświadczeń 30 29 31 27 Odmiany z Krajowego rejestru niebadane w ostatnich czterech latach: Berber, Fresco, Ingrid, Irys ; * - odmiana w doświadczeniach rejestrowych badana w grupie wczesnej, wpisana do KR jako bardzo wczesna

- 4 - Tabela 3 ZIEMNIAK odmiany jadalne wczesne. 536 421 498 419 509 396 469 391 12,6 13,9 12,7 14,1 1 Ignacy PL 116 114 114 117 115 115 12,4 13,4 12,0 2 Michalina PL 108 112 110 107 109 113 112 107 12,3 14,0 12,1 13,6 3 Gwiazda PL 105 106 105 107 105 108 107 108 12,0 13,9 11,9 13,4 4 Altesse FR 101 106 93 98 98 104 91 94 12,8 13,7 12,5 14,1 5 Madeleine NL 101 117 98 102 118 100 12,0 12,7 11,4 6 Bellarosa DE 96 91 87 94 98 94 84 97 12,2 13,2 12,3 13,3 7 Aruba PL 96 96 15,2 8 Vineta DE 95 102 99 101 96 103 98 103 12,7 13,4 13,0 13,9 9 Owacja PL 93 101 101 111 93 100 102 110 12,8 14,3 13,5 14,7 10 Gala * DE 88 82 86 79 12,1 13,4 11 Lawenda (d. ZAH 21113) PL 107 107 105 102 14,0 12,8 12 Oman PL 88 91 86 88 92 83 15,3 14,1 15,5 13 Lady Rosetta NL 82 88 81 87 18,2 17,0 14 Magnolia PL 97 99 99 98 15,8 16,7 15 Bohun PL 100 97 12,4 Liczba doświadczeń 30 30 32 30 Odmiany z Krajowego rejestru niebadane w ostatnich czterech latach: Amora, Annabelle, Augusta, Bila, Carrera, Etola, Gracja, Innovator, Lady Claire, Latona * - odmiana ze Wspólnotowego katalogu odmian roślin rolniczych (CCA), niewpisane do KR w Polsce, włączona do PDO po dwóch latach badań rozpoznawczych.

- 5 - Tabela 4 ZIEMNIAK odmiany jadalne średniowczesne. Odmiany 561 433 521 492 526 404 484 455 14,2 15,9 14,3 15,4 1 El Mundo * NL 118 120 12,2 2 Laskara PL 106 104 106 104 16,3 17,0 3 Satina DE 105 106 105 110 108 107 108 111 13,5 14,6 13,1 14,8 4 Jurek PL 105 101 105 104 13,4 14,2 5 Oberon PL 104 93 93 94 98 89 92 94 13,2 14,7 12,8 14,6 6 Mazur PL 104 97 105 100 15,5 16,5 7 Tajfun PL 101 112 106 105 103 114 109 107 16,6 17,5 15,9 17,5 8 Finezja PL 99 101 94 104 97 101 93 106 16,3 17,0 15,4 16,9 9 Bogatka PL 89 95 88 91 12,2 13,5 10 Orchestra NL 85 85 11,0 11 Honorata DE 84 94 88 84 97 88 16,1 17,2 15,8 12 Aldona PL 109 109 108 111 12,7 12,1 (d. ZAH 21413) 13 Gawin PL 104 94 97 103 92 94 17,7 16,1 17,6 14 Manitou NL 103 96 100 104 98 100 13,3 11,9 13,1 15 Lech PL 96 96 93 93 14,9 13,8 (d. ZAH 21113) 16 Stasia PL 95 106 106 93 105 106 15,3 13,9 15,8 17 Malaga PL 86 96 93 84 94 90 13,6 12,0 13,8 18 Ametyst PL 127 127 123 123 13,9 15,4 19 Cekin PL 101 93 103 95 14,5 16,5 20 Folva DK 100 100 15,4 21 Otolia DE 95 98 15,0 22 Jurata DE 93 94 16,3 23 Sagitta NL 90 89 15,5 Liczba doświadczeń 33 31 31 29 Odmiany z Krajowego rejestru niebadane w ostatnich czterech latach: Almera, Asterix, Courage, Ditta, Dali, Etiuda, Irga, Lavinia, Sante, Victoria, VR 808 * - odmiana ze Wspólnotowego katalogu odmian roślin rolniczych (CCA), niewpisane do KR w Polsce, włączona do PDO po dwóch latach badań rozpoznawczych.

- 6 - Tabela 5 ZIEMNIAK odmiany jadalne średniopóźne i późne. 570 432 528 488 541 410 499 468 14,7 15,1 14,1 16,2 1 Mondeo NL 104 107 109 111 105 108 111 111 14,7 15,4 13,4 15,8 2 Syrena PL 100 103 97 98 101 94 14,9 15,1 13,3 3 Jelly DE 96 90 97 102 97 91 97 102 14,6 14,8 13,4 15,2 Liczba doświadczeń 29 29 29 27 Odmiany z Krajowego rejestru niebadane w ostatnich czterech latach: Bryza, Cecile, Eurostar, Fianna Tabela 6 Ziemniak odmiany skrobiowe średniowczesne. Plon bulw, plon skrobi, zawartość skrobi. Lata zbioru 2013-2016 bulw Plon skrobi % wzorca % 481 335 391 402 102,2 68,5 75,5 80,1 21,3 20,5 19,3 20,0 1 Jubilat PL 106 93 109 109 97 114 21,8 21,3 20,2 2 Pasat PL 112 106 105 108 101 103 20,4 18,6 19,8 3 Zuzanna DE 110 105 92 103 107 106 89 103 20,8 20,6 18,6 20,1 4 Boryna PL 96 101 100 102 22,2 20,9 5 Kaszub PL 88 99 93 95 105 104 22,8 21,6 21,4 6 Harpun PL 97 101 98 87 92 99 96 88 20,2 20,1 19,0 20,0 7 Szyper PL 92 108 89 109 20,8 20,3 8 Mieszko PL 102 102 105 103 101 106 20,8 19,1 20,8 9 Glada PL 100 103 106 96 97 105 19,4 18,2 19,9 10 Rumpel PL 99 93 19,3 11 Widawa PL 95 106 91 105 18,7 20,4 Liczba doświadczeń 11 11 10 11 Odmiany z Krajowego rejestru niebadane w ostatnich czterech latach: Kuba oraz Cedron (skrobiowa wczesna)

- 7 - Tabela 7 Ziemniak odmiany skrobiowe średniopóźne i późne. Plon bulw, plon skrobi, zawartość skrobi. Lata zbioru 2013-2016 bulw Plon skrobi % wzorca % 504 363 460 484 107,5 72,4 86,7 95,8 21,4 20,0 18,8 20,0 1 Kuras NL 107 115 109 112 105 110 106 111 20,9 19,1 18,3 19,6 2 Inwestor PL 101 91 87 96 103 93 89 99 21,7 20,3 19,3 20,6 3 Pasja Pomorska PL 101 96 95 94 97 92 93 94 20,6 19,1 18,5 20,0 4 Hinga PL 91 98 98 90 95 106 111 96 22,4 21,5 21,3 21,2 5 Amarant (d. STB 20813) 96 102 97 108 20,4 19,9 6 Pokusa PL 115 108 109 101 17,8 18,6 Liczba doświadczeń 10 10 10 10 Odmiany z Krajowego rejestru niebadane w ostatnich czterech latach: Bzura, Gandawa, Ikar, Jasia, Rudawa, Skawa Tabela 8 Ziemniak odmiany jadalne bardzo wczesne badane rozpoznawczo. Plon bulw i zawartość skrobi. Rok zbioru 2016 Odmiany wzorcowe zbiór po 40 dniach od wschodów zbiór po zakończeniu wegetacji zbiór po 40 dniach od wschodów zbiór po zakończeniu wegetacji 1 2 3 245 576 240 557 12,2 1 Denar PL 97 111 97 112 12,0 2 Lord PL 98 109 98 109 11,3 3 Arielle NL 114 107 115 108 12,4 4 Impala NL 106 106 106 106 11,3 5 Viviana DE 92 91 91 92 12,3 6 Riviera NL 112 91 113 91 11,2 7 Miłek PL 81 85 80 82 14,3 badane rozpoznawczo (CCA) 8 Everest NL 93 113 92 115 12,2 Liczba doświadczeń 5 5