PROGRAM WYCHOWAWCZY DLA DZIECI W WIEKU PRZEDSZKOLNYM NA ROK 2015/2016 PRZEDSZKOLE W ŁĄKIEM

PROGRAM WYCHOWAWCZY DLA DZIECI W WIEKU PRZEDSZKOLNYM NA ROK 2015/2016 PRZEDSZKOLE W ŁĄKIEM

SPIS TREŚCI 1. WSTĘP 2. CELE GŁÓWNE I SZCZEGÓŁOWE PROGRAMU 3. STANDARDY OSIĄGNIĘĆ DZIECKA 4. EWALUACJA 5. PLAN DZIAŁAŃ WYCHOWAWCZYCH 6. ZAKOŃCZENIE 7. LITERATURA 8. OPINIA NAUCZYCIELA 2

WSTĘP Wśród wszystkich pojęć pedagogicznych,,wychowanie jest jednym z trudniejszych do zdefiniowania. Można je rozpatrywać zarówno w węższym, jak i w bardzo szerokim znaczeniu. Wychowanie jest, więc świadomym, celowym i specyficznym działaniem pedagogicznym rodziców lub nauczycieli dokonywanym głównie przez słowo oraz przykład osobisty zmierzającym do osiągnięcia względnie trwałych zmian w rozwoju umysłowym, społecznym, kulturowym i duchowym jednostki ludzkiej. Wychowanie, więc rozpoczyna się w rodzinie, a przedszkole tylko je kontynuuje i ukierunkowuje. Jak powiedział J. Dewey,,przedszkolne życie powinno wyrastać stopniowo z życia domowego [ ] powinno podejmować i kontynuować zachowania, z którymi dziecko oswoiło się już w domu. Dlatego nauczyciel - wychowawca wraz z rodzicami bierze czynny udział w kształtowaniu osobowości dziecka przygotowując je do samodzielności, do dokonywania właściwych wyborów, odróżniania dobra od zła, bądź ucząc je podejmować ważne decyzje. Ponieważ u już dzieci w wieku przedszkolnym pojawiają się drobne konflikty lub zachowania agresywne, których przyczyną w wielu przypadkach są błędy wychowawcze popełniane przez rodziców, egocentryzm dziecięcy czy chęć dominacji. Dlatego jako nauczyciele nie możemy zamykać oczu i udawać, że wszystko jest w porządku bowiem jest to odpowiedni czas na to, aby z egoisty powstał człowiek tolerancyjny, wrażliwy na drugiego człowieka, troskliwy posiadający własny sposób radzenia sobie z emocjami oraz własny system wartości i oceny. 3

Stąd też rodzi się potrzeba stworzenia programu wychowawczego, który na podstawie powszechnie akceptowanego systemu wartości, wszechstronnie przygotowywałby dziecko do uczestnictwa w życiu społecznym, którego celem będzie poprawa jakości pracy edukacyjnej przedszkola, ujednolicenie oddziaływań wychowawczych nauczycieli i rodziców oraz skierowanie procesu wychowawczego na właściwe tory. Poniższy program oparty jest na wieloletnich obserwacjach zachowań dzieci i osiągnięć związanych z rozwojem społecznym i emocjonalnym. Aby uniknąć ewentualnych możliwych potknięć życiowych naszych wychowanków w życiu społecznym, dać im większe szanse rozwoju pragniemy już teraz wykorzystać każdą chwilę i dany nam czas na pracę nad pełnym rozwojem poznawczym i społecznym. Ugruntowanie pojęć i zasad współżycia w społeczeństwie da mocne podstawy do przyszłego życia zgodnego z obowiązującymi zasadami, jeżeli dziecko uzna je za własne i niepodważalne. Przyjmując panujący powszechnie system wartości społecznych oraz wiek rozwojowy dzieci pragniemy skupić się na zasadach i normach postępowania ważnych dla dziecka i społeczności przedszkolnej oraz poza placówką. CEL NADRZĘDNY Celem głównym niniejszego Programu Wychowawczego jest: stwarzanie warunków do pełnego rozwoju osobowości każdego z naszych wychowanków, zgodnego z ich wrodzonym potencjałem i możliwościami w relacjach ze środowiskiem społeczno - kulturowym i przyrodniczym, tj. uczenie dziecka współżycia z ludźmi; uczenie pozytywnego stosunku do otaczającego świata i siebie; uczenie zachowań społecznie akceptowanych. 4

CELE SZCZEGÓŁOWE: kształtowanie podstawowych powinności moralnych np. życzliwości, tolerancji, uczciwości, sprawiedliwości, odpowiedzialności, tworzenie więzi uczuciowej z rodziną i środowiskiem, w którym dziecko wzrasta, rozwijanie umiejętności polubownego rozwiązywania spraw konfliktowych i dochodzenia do kompromisu, rozwijanie umiejętności rozróżniania dobra od zła, uświadomienie złożoności otaczającego świata i czyhających zagrożeń, uświadomienie dzieciom swoich praw i obowiązków, rozwijanie poczucia własnej wartości. STANDARDY OSIĄGNIĘĆ: Dziecko: Dostrzega i rozumie potrzeby innych, akceptuje ich odrębność. Rozumie i przestrzega zasady zgodnego współżycia w grupie. Potrafi kulturalnie zwracać się do innych, używa zwrotów grzecznościowych. Ma poczucie własnej wartości, wiary we własne siły, możliwości i umiejętności. Potrafi nazywać, wyrażać i kontrolować swoje emocje. Szanuje wolność innych, cudze zdanie. Wyraża swoje uczucia, potrzeby i oczekiwania, a także dostrzega je u innych. Rozumie znaczenie dialogu w rozwiązywaniu sporów, potrafi argumentować swoje racje, oceny i odczucia. 5

Zna i kultywuje tradycje rodzinne, lokalne, regionalne i narodowe. Ma świadomość przynależności narodowej: rozpoznaje godło i barwy narodowe, rozumie pojęcie ojczyzna. Rozumie konieczność przestrzegania zasad zgodnego współżycia ze światem przyrody, przejawia postawy proekologiczne. Rozumie potrzebę stosowania profilaktyki prozdrowotnej. Zauważa sytuacje zagrażające bezpieczeństwu własnemu i innych, potrafi unikać zagrożeń. Umie funkcjonować w środowisku zgodnie z przyjętym powszechnie kanonem norm społecznych. Zna swoje prawa i obowiązki. Szanuje wartości: prawdę, dobroć, piękno, sprawiedliwość, uczciwość, życzliwość, szacunek, wyrozumiałość. Rozumie swoje prawo do pomocy ze strony dorosłych w trudnych sytuacjach. Ma poczucie obowiązkowości, odpowiedzialności i wytrwałości decydujące o doprowadzeniu do końca rozpoczętej pracy. Potrafi cieszyć się z własnych sukcesów, docenia sukcesy innych, umie z godnością przyjmować porażki. Interesuje się otaczającym światem, poszukuje odpowiedzi na nurtujące go pytania. EWALUACJA obserwacja dziecka rozmowy z dziećmi analiza wytworów dziecięcych ocena grupy przez nauczyciela 6

PLAN DZIAŁAŃ WYCHOWAWCZYCH REALIZOWANYCH NA SZCZEBLU EDUKACJI PRZEDSZKOLNEJ Zadanie główne Zadanie szczegółowe Normy postępowania 1.,,Bądź kulturalny 1. Samodzielne podejmowanie prostych obowiązków w domu i w przedszkolu, sprzątanie swoich zabawek, układanie książek, opieka nad swoim zwierzakiem. 2. Uwrażliwienie dzieci na potrzeby innych członków rodziny. 3. Spokojne i ciche zachowanie podczas gdy inni odpoczywają, opiekowanie się osobami chorymi, starszymi. 4. Uczenie się używania zwrotów grzecznościowych w określonych sytuacjach (dzień dobry, do widzenia, proszę, dziękuję, przepraszam). 5. Dostarczenie dzieciom wzorców właściwego zachowania się (postawa nauczycielki, postacie z literatury, itp.). 6. Utrwalenie nawyków kulturalnego zachowania się w miejscach publicznych (w sklepie, autobusie, kinie). 7. Poszanowanie własności i wytworów pracy kolegów. 8. Uczenie się mówienia miłych słów oraz dziękowania innym za te słowa. 9. Rozmawianie z dziećmi na temat prostych zasad savoir - vivru, stosowanie ich w sytuacjach codziennych. 10. Kształtowanie postawy otwartości w życiu społecznym,opartej na umiejętności samodzielnej analizy wzorców i norm społecznych. 11. Szanowanie wspólnych zabawek i - używaj form grzecznościowych: proszę, dziękuję, przepraszam; - nie mów z pełnymi ustami, - okazuj szacunek osobom dorosłym, starszym, - pamiętaj o kulturalnym zachowaniu w trakcie powitań i pożegnań (dzień dobry, do widzenia), - bądź miły dla innych osób (kolegów i dorosłych), - dbaj o porządek wokół siebie (nie śmieć, sprzątaj po zabawie), - słuchaj, kiedy inni mówią, mów kiedy inni słuchają. 7

odkładanie ich na wyznaczone miejsce. 12. Opanowanie umiejętności kulturalnego jedzenia (np. nie mówienie z pełnymi ustami, używanie serwetki, itp.). 13. Przyzwyczajanie dzieci do przestrzegania zasad dotyczących utrzymywania porządku i szanowania zieleni w najbliższym otoczeniu (papierki wrzucamy do kosza, nie depczemy trawników i skwerków, nie niszczymy drzew, krzewów). 2.,,Bądź koleżeński 1. Zawieranie umów z dziećmi dotyczących właściwego zachowania w przedszkolu, konsekwentne ich przestrzeganie. 2. Interesowanie się wytworami swoich kolegów, dostrzeganie wysiłku włożonego w ich powstanie, poszanowanie własności i wytworów pracy kolegów. 3. Rozumienie, że inni mają takie same potrzeby jak ja: uczestnictwa w zabawach, korzystania z zabawek, spożywania słodyczy (w związku z tym dzielenie się nimi). 4. Uczenie się właściwego zachowania podczas rozwiązywania zaistniałego konfliktu - używanie zwrotów grzecznościowych, korzystanie z pomocy i doradztwa nauczycielki, zrozumienie tego, co przeżywają inni. 5. Słuchanie kolegów pełniących dyżur w grupie, podporządkowywanie się ich poleceniom i uwagom. 6. Wyrabiane nawyku uprzejmego witania się z kolegami spotkanymi w szatni lub na podwórku (mówienie dzień dobry, skinienie ręką, itp.). 7. Sprawianie radości choremu koledze przez: wspólne napisanie listu, przygotowanie upominku, odwiedziny. 8. Dostrzeganie i przeciwstawianie się - zgodnie baw się z kolegami, - szanuj cudzą własność, - dziel się z innymi tym, co masz, - nie bądź zawzięty w kontaktach z innymi, - nie wyrządzaj krzywdy innym, - nie rób drugiemu, co tobie nie miłe (nie wyśmiewaj się, nie przedrzeźniaj, nie przezywaj), - pomagaj tym, którzy tej pomocy potrzebują. 8

przejawom samolubstwa, okrucieństwa, przezywania, dokuczania (rozumienie przeżyć z tym związanych). 9. Sprawianie radości innym dzieciom przez składanie życzeń imieninowych, urodzinowych, wykonywanie dla nich upominków. 10. Opiekowanie się nowymi kolegami oraz tymi, którzy tej pomocy potrzebują (rozumienie ich zagubienia i nieporadności). 3.,,Kontroluj swoje zachowanie 1. Ustalenie reguł i norm życia w grupie, przestrzeganie ich: - zgodnego zachowania się podczas zabaw, - kulturalnego włączania się do zabaw kolegów, - korzystania ze sprzętu i zabawek, - mądrego rozwiązywania zaistniałych konfliktów, - porozumiewania się umiarkowanym głosem. 2. Przestrzeganie zasad podporządkowania się dyżurnym np. łazienka, sala. 3. Ponoszenie konsekwencji łamania przyjętych umów. 4. Reagowanie na umówione sygnały np. sygnał kończący zabawę. 5. Uczenie dzieci właściwego zachowania w stosunku do innych (nie stosujemy obraźliwych słów). 6. Uczenie dzieci umiejętności określania swoich uczuć, wyrażania swoich oczekiwań w sposób zrozumiały dla innych. 7. Zapoznawanie z bezpiecznymi sposobami rozładowywania emocji nie wyrządzając krzywdy innym (np. gryzmolenie po kartce, zgniatanie gazety, darcie papieru). 8. Poznawanie wzorców właściwego zachowania (postawa nauczyciela, postacie - unikaj krzyku, kłótliwości, - przestrzegaj zawartych umów, reguł, - oceniaj zachowanie, a nie osoby, - wyrażaj swoje emocje w sposób kontrolowany, - korzystaj z pomocy dorosłych w trudnych sytuacjach, - ciesz się z sukcesów, przyjmuj z godnością porażki, - wystrzegaj się kłamstwa, - odróżniaj dobro od zła, - mów o swoich uczuciach (odczuciach) 9

z literatury). 9. Uczenie właściwego przyjmowania pochwał i krytyki. 10. Poszukiwanie sposobów nagradzania sukcesów innych. 11. Udział w inscenizacjach dziecięcych z wykorzystaniem literatury. 12. Rozróżnianie prawdy, fałszu, fantazji, kłamstwa w utworach literackich i w sytuacjach codziennych. 13. Podejmowanie prób oceny i ocenianie postępowania bohaterów bajek i opowiadań. 14. Układanie zakończeń historyjek obrazkowych, przewidywanie skutków złego postępowania, wyciąganie wniosków. 15. Rozumienie konsekwencji kłamstwa dla siebie i innych. 16. Podejmowanie oceny postępowania własnego i kolegów w konkretnych sytuacjach. 17. Włączanie zabaw dramowych jako element bloku integracyjnego określającego samopoczucie dziecka. 18. Systematyczne prowadzenie rozmów, wyjaśnień, wymiany zdań i przedstawienie argumentów dotyczących własnych ocen i odczuć, liczenie się z odczuciami drugiej osoby. 19. Uczenie się mówienia o rzeczach miłych, wyrażanie dezaprobaty dla zachowań negatywnych. 20. Ukierunkowanie na zdobycie konstruktywnego i stabilnego systemu wartości, w tym docenianie znaczenia zdrowia oraz poczucia sensu istnienia. 4.,,Dbaj o Spotkania z policjantem. - nie oddalaj się od grupy z miejsca 10

bezpieczeństwo Ustalenie zasad warunkujących bezpieczeństwo podczas pobytu w przedszkolu (sala, teren) oraz na wycieczkach. Przestrzeganie zakazu spożywania produktów nieznanego pochodzenia (owoce, rośliny, grzyby, słodycze otrzymywane od obcych). Omówienie sposobu postępowania w razie złego samopoczucia, skaleczenia, określonej dolegliwości. Zapamiętanie własnego imienia i nazwiska oraz adresu zamieszkania. W toku zajęć scenek rodzajowych, dramy poznanie konsekwencji niebezpiecznych zabaw i zachowań. Poznanie niektórych możliwości radzenia sobie w sytuacjach zagrażających własnemu bezpieczeństwu. Oglądanie slajdów, filmów o właściwym zachowaniu w ZOO. Spotkanie z weterynarzem - omówienie zachowań zwierząt, gdy: zwierzę jest zdenerwowane, boi się, gdy jest chore. Rozumienie przestrzegania zasad kodeksu drogowego dla pieszych. Dostarczenie wzorców właściwego zachowania na ulicy (wycieczki na skrzyżowanie, filmy edukacyjne, książki). Uczenie bycia asertywnym. Konkurs plastyczny "Bezpieczne zabawy zimowe". zabaw, - nie próbuj nieznanych ci produktów i potraw nieznanego pochodzenia, - informuj dorosłych o swoich dolegliwościach: skaleczenie, złe samopoczucie, - pamiętaj swój adres zamieszkania, - unikaj niebezpiecznych zabaw i zachowań, - zachowaj ostrożność w kontaktach z obcymi, - nie zbliżaj się do nieznanych zwierząt, - przestrzegaj zasad ruchu drogowego dla pieszych, 5.,,Dbaj o swoje zdrowie 1. Dostarczanie dzieciom wzorców właściwego zachowania w różnych sytuacjach (E. Burakowska "Cicho... głośno"). 2. Czynne uczestnictwo dzieci w zabawach - nie krzycz, mów umiarkowanym głosem, - często korzystaj z 11

organizowanych przez nauczycielkę (zabawy ruchowe, zestawy ćwiczeń gimnastycznych, spacery, wycieczki, pobyt na świeżym powietrzu). 3. Uczenie się umiejętności dokonywania wyboru odpowiedniego ubrania stosownie do pogody (wykorzystanie pomocy dydaktycznych "Ubieram się sam"). 4. Kształtowanie nawyku zjadania śniadania. 5. Systematyczne mobilizowanie dzieci do stosowania zabiegów higienicznych oraz mycia rąk przed posiłkami i po wyjściu z toalety, myciu zębów po posiłku. 6. Rozumienie potrzeby wizyt kontrolnych u lekarza pediatry oraz stałego kontrolowania i leczenia zębów - spotkania z lekarzem, wizyta w gabinecie stomatologicznym. 7. Stosowanie w zajęciach różnych form sprzyjających zrozumieniu potrzeb własnych i kolegów (drama, pedagogika zabawy, itp.). 8. Uświadamianie dzieciom konieczności spożywania owoców i warzyw jako źródła witamin (poprzez spożywanie posiłków w przedszkolu, zajęcia dydaktyczne, zajęcia gospodarcze, hodowle prowadzone w kąciku przyrody, filmy edukacyjne itp.). 9. Udział dzieci w konkursach dotyczących zdrowia Zdrowie na talerzu, 10. Udział w programach i projektach Akademia Aquafresh, Zęby małego dziecka, Moje dziecko idzie do szkoły, Czyste powietrze wokół nas, Bądźmy zdrowi wiemy, więc działamy. pobytu na świeżym powietrzu, hartuj swój organizm, - ubieraj się odpowiednio do temperatury, - zjadaj przygotowane dla ciebie posiłki, - pamiętaj o korzystaniu z zabiegów higienicznych, - zasłaniaj nos i usta przy kichaniu i kasłaniu, - nie obawiaj się wizyty u lekarza, - mów o tym, czego się boisz, - unikaj hałasu. 6.,,Poznaj swoje tradycje rodzinne i narodowe 1. Pobudzanie ciekawości do interesowania się historią i tradycjami swojej rodziny. 2. Wzmacnianie więzi rodzinnych poprzez udział rodziców i dziadków w uroczystościach organizowanych w - kultywuj tradycje swojej rodziny, - rozmawiaj z rodzicami o ich pracy, 12

przedszkolu, zajęciach otwartych, festynach. 3. Wykonanie drzewa genealogicznego swojej rodziny. 4. Prowadzenie rozmów i zajęć dotyczących poznawania pracy zawodowej rodziców i dziadków, zapraszanie przedstawicieli na zajęcia do przedszkola. 5. Realizowanie tematów kompleksowych dotyczących poznawania zawodów: np. strażaka, policjanta, lekarza, nauczyciela. 6. W trakcie zajęć oraz przy każdej nadarzającej się okazji uświadamianie dzieciom ich przynależności narodowej - jesteśmy Polakami, mówimy po polsku, rozumiemy znaczenie słowa ojczyzna. 7. Zapoznawanie dzieci z barwami narodowymi, godłem i hymnem Polski. 8. Pomaganie w orientowaniu się na mapie Polski. - pamiętaj o uroczystościach rodzinnych, - bądź dumny z kraju, w którym mieszkasz, - szanuj język ojczysty i tradycje narodowe, - poznaj piękno swojego kraju, regionu, miasta ZAKOŃCZENIE,,Program wychowawczy dla przedszkolaków opracowany został w oparciu o Podstawę programową wychowania przedszkolnego ( ) rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 r. (Dziennik Ustaw z 2012 r. poz. 977) oraz rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 sierpnia 2015 r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii (Dz.U. z 2015 r. poz. 1249). Program ten jest opracowaniem własnym adresowanym dla dzieci 3-6 letnich naszego przedszkola. Zawiera on propozycje zadań zmierzających do osiągnięcia założonych celów zapewniających wypracowanie u wychowanków pożądanych norm postępowania 13

i zachowania ułatwiających im prawidłowe funkcjonowanie w środowisku zgodnie z przyjętymi normami społecznymi. W roku szkolnym 2015/2016 program będzie realizowany podczas zabaw i zajęć z dziećmi 3-6 letnimi a dokumentowany zapisami w dziennikach zajęć. Działania obejmują również rodziców w celu ujednolicenia oddziaływań wychowawczych i osiągania sukcesów. LITERATURA 1. Edukacja w przedszkolu. RAABE 2. Faber A. Mazlish E. Jak mówić, żeby dzieci nas słuchały. Jak słuchać, żeby dzieci do nas mówiły. 3. Obuchowska I. Kochać i rozumieć- jak pomóc swojemu dziecku przeżyć szczęśliwe dzieciństwo. Poznań 2000r. 4. Peters R. Szczęśliwa rodzina, 25 zasad rodzicielstwa. Warszawa 2003r. 5. Portmann R. Gry i zabawy przeciwko agresji. Kielce 1999r. 6. Prus Wiśniewska H. Zanim dziecko pójdzie do szkoły. Warszawa 1995r. 7. Sękowska Z. Współzależność wychowania i rozwoju dziecka. Kraków 1998r. 8. Ziemska M. Rodzina i dziecko. Warszawa 1986r. Opracowały: Mariola Kostrzewa Weronika Rosolska 14

15