Dydaktyka etyki dzieci

Teologia praktyczna Dydaktyka etyki dzieci... 2 Dydaktyka etyki młodzieży i dorosłych... 6 Dydaktyka katechezy dzieci... 10 Dydaktyka katechezy młodzieży i dorosłych... 14 Dydaktyka ogólna... 18 Katechetyka fundamentalna... 21 Katechetyka specjalna... 27 Metodyka katechezy i etyki... 31 MUZYKA RELIGIJNA... 35 TEOLOGIA HOMILII... 40 Homiletyka formalna... 43 Teologia przepowiadania... 46 Przepowiadanie kazualne... 52 Homiletyka fundamentalna... 55 Liturgiczne i pozaliturgiczne przepowiadanie do dzieci... 58 Homiletyka formalna... 61 Liturgia Eucharystii... 64 Liturgika ogólna... 68 Teologia pastoralna szczegółowa... 72 Teologia pastoralna ogólna... 76 Komunikacja społeczna... 80 Technologie informacji... 85 Emisja... 90 rok liturgiczny... 93 liturgia godzin... 97 liturgia eucharystii... 100 liturgia sakramentów... 104 liturgika pastoralna... 108 liturgia sakramentów... 112 Emisja głosu... 116 Śpiewy chóralne... 120

Nazwa przedmiotu Dydaktyka etyki dzieci Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Kod ECTS według ustalonego wzoru Studia Wydział Teologiczny / Katedra Katechetyki i Teologii Pastoralnej kierunek stopień tryb specjalność specjalizacja nazwa jednolite mgr stacjonarne katechetycznopastoralna oraz kapłańska Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących) ks. dr hab. Jerzy Kostorz, prof. UO Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba godzin Liczba punktów ECTS A. Formy zajęć Wykład B. Sposób realizacji 1 zajęcia w sali dydaktycznej C. Liczba godzin 15 Status przedmiotu obowiązkowy Język wykładowy polski Metody dydaktyczne wykład / wykład problemowy / wykład z prezentacją multimedialną ćwiczenia audytoryjne: analiza tekstów z dyskusją / praca w grupach / dyskusja Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny lub wymagania egzaminacyjne Sposób zaliczenia zaliczenie z oceną B. Formy zaliczenia egzamin pisemny: testowy / z pytaniami (zadaniami) otwartymi C. Podstawowe kryteria 1. Praca zaliczeniowa 50% 2. Aktywność na zajęciach 25% 3. Znajomość zadanych lektur 25% Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi

A. Wymagania formalne Etyka, Pedagogika ogólna, Dydaktyka ogólna, Metodyka etyki, Psychologia rozwojowa (dzieci) B. Wymagania wstępne podstawowe kierunki pedagogiczne i dydaktyczne; płaszczyzny rozwojowe, zwłaszcza rozwój moralny dzieci; metody nauczania i wychowania Cele przedmiotu Wiedza dotycząca uwarunkowań, natury, celów, treści i metod wychowania moralnego dzieci. Treści programowe A. Problematyka wykładu Płaszczyzny rozwojowe dzieci przedszkolnych z uwzględnieniem rozwoju moralnego. Charakterystyka wychowania moralnego dzieci i dorastających w wieku szkolnym (7 16 lat). Właściwości rozwojowe i ich znaczenie w nauczaniu etyki. Cele, treści, metody i środki nauczania etyki w szkole. Podstawowe podręczniki nauczania etyki w szkole. Wiedza i przekonania moralne. Współpraca różnych środowisk wychowawczych (dom, parafia, szkoła). Wykaz literatury A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu): A.1. wykorzystywana podczas zajęć M. BAŁA, J. JEZIORSKA, S. ZALEWSKA, Pokochać mądrość. Zarys dydaktyki filozofii i etyki, Warszawa 2009. Podręczniki etyki przeznaczone dla przedszkola, szkoły podstawowej i gimnazjum, np.: M. GORCZYK, Etyka. Chcemy być lepsi. Podręcznik i program nauczania do klasy I, II, i III szkoły podstawowej, 2003. A.2. studiowana samodzielnie przez studenta M. ŁOBOCKI, Wychowanie moralne w zarysie, Kraków 2002. Z. MAREK, Podstawy wychowania moralnego, Kraków 2005. J. STALA, E. OSEWSKA (red.), Wychowanie dzieci w wieku przedszkolnym, Tarnów 2005.

Efekty kształcenia J. STALA (red.), Wychowanie dzieci w młodszym wieku szkolnym. Część I. Wychowanie ogólne, Tarnów 2006. J. STALA (red.), Wychowanie młodzieży w średnim wieku szkolnym. Część I. Wychowanie ogólne, Tarnów 2007. B. Literatura uzupełniająca B. MUCHACKA, Podstawy pedagogiki przedszkolnej, w: M. ŚNIEŻYŃSKI (red.), Katecheta w szkole. Poradnik pedagogiczny, Kraków 1994. M. PRZETACZNIK-GIEROWSKA, Z. WŁODARSKI, Psychologia wychowawcza, Warszawa 1994 6. M. JĄDER, Efektywne i atrakcyjne metody pracy z dziećmi, Kraków 2010. Wiedza - zna terminologię wykorzystywaną do opisu zjawisk pedagogicznych oraz jej zastosowanie w dyscyplinach pokrewnych, a także w odniesieniu do teologii; - ma uporządkowaną wiedzę o różnych środowiskach wychowawczych i katechetycznych, ich specyfice i procesach w nich zachodzących; Kod TnMA_W01 TnMA_W05 Odniesienie do efektów kształcenia H2A_W03 H2A_W04 S1A_W02 S1A_W03 S1A_W08 S1A_W04 - posiada uporządkowaną i pogłębioną wiedzę o uczestnikach działalności edukacyjnej, wychowawczej, opiekuńczej, kulturalnej, pomocowej, a także katechetycznej oraz o specyfice funkcjonowania dzieci i młodzieży w kontekście prawidłowości i nieprawidłowości rozwojowych; TnMA_W08 - posiada wiedzę o metodyce wykonywania typowych zadań, normach, procedurach i dobrych praktykach stosowanych w różnych obszarach działalności pedagogicznokatechetycznej (przedszkola, szkoły ogólnodostępne, szkoły specjalne, oddziały integracyjne). TnMA_W10 H1A_W04 Umiejętności - potrafi posługiwać się systemami normatywnymi, normami i regułami (dogmatycznymi, etyczno-moralnymi, prawnymi, zawodowymi) Kościoła katolickiego w celu rozwiązywania konkretnych problemów; - potrafi samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać swoje profesjonalne umiejętności związane z działalnością pedagogiczno-katechetyczną, korzystając z różnych źródeł (w języku rodzimym i obcym) i nowoczesnych technologii; - posiada elementarne umiejętności badawcze, pozwalające na rozpoznawanie sytuacji uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych, opracowywanie wyników TMA_U13 TnMA_U04 S2A_U05 H1A_U01 H1A_U03 H1A_U10 H1A_U02 H1A_U04

obserwacji i formułowanie wniosków oraz podejmowania odpowiednich działań. TnMA_U05 S1A_U01 Kontakt Kompetencje społeczne (postawy) - ma przekonanie o sensie, wartości i potrzebie podejmowania działań pedagogicznokatechetycznych w środowisku społecznym i eklezjalnym; jest gotowy do podejmowania wyzwań zawodowych; wykazuje aktywność, podejmuje trud i odznacza się wytrwałością w realizacji indywidualnych i zespołowych działań w zakresie katechezy szkolnej i pozaszkolnej; angażuje się we współpracę. ks. dr hab. Jerzy Kostorz, prof. UO, jkostorz@poczta.onet.pl TnMA_K01 H1A_K04 H2A_K02 S1A_K04 S1A_K06

Nazwa przedmiotu Dydaktyka etyki młodzieży i dorosłych Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Kod ECTS według ustalonego wzoru Studia Wydział Teologiczny / Katedra Katechetyki i Teologii Pastoralnej kierunek stopień tryb specjalność specjalizacja nazwa jednolite mgr stacjonarne katechetycznopastoralna oraz kapłańska Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących) ks. dr hab. Jerzy Kostorz, prof. UO Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba godzin Liczba punktów ECTS A. Formy zajęć Wykład B. Sposób realizacji 1 zajęcia w sali dydaktycznej C. Liczba godzin 15 Status przedmiotu obowiązkowy Język wykładowy polski Metody dydaktyczne wykład / wykład problemowy / wykład z prezentacją multimedialną ćwiczenia audytoryjne: analiza tekstów z dyskusją / praca w grupach / dyskusja Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny lub wymagania egzaminacyjne Sposób zaliczenia zaliczenie z oceną B. Formy zaliczenia egzamin pisemny: testowy / z pytaniami (zadaniami) otwartymi C. Podstawowe kryteria 1. Praca zaliczeniowa 50% 2. Aktywność na zajęciach 25% Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi 3. Znajomość zadanych lektur 25% A. Wymagania formalne Etyka, Pedagogika ogólna, Dydaktyka ogólna, Metodyka etyki, Psychologia rozwojowa

B. Wymagania wstępne podstawowe kierunki pedagogiczne i dydaktyczne; płaszczyzny rozwojowe, zwłaszcza rozwój moralny; metody nauczania i wychowania Cele przedmiotu Wiedza dotycząca uwarunkowań, natury, celów, treści i metod wychowania moralnego młodzieży i dorosłych. Treści programowe A. Problematyka wykładu Płaszczyzny rozwojowe młodzieży i dorosłych z uwzględnieniem rozwoju moralnego. Charakterystyka wychowania moralnego młodzieży i dorosłych. Właściwości rozwojowe i ich znaczenie w nauczaniu etyki. Cele, treści, metody i środki nauczania etyki w szkole i w innych środowiskach. Podstawowe podręczniki nauczania etyki w szkole. Literatura z zakresu etyki. Wiedza i przekonania moralne. Współpraca różnych środowisk wychowawczych (dom, szkoła, media, wspólnoty religijne i inne). Wykaz literatury A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu): A.1. wykorzystywana podczas zajęć 2007. J. STALA (red.), Wychowanie młodzieży na poziomie szkół ponadgimnazjalnych. Część I. Wychowanie ogólne, Tarnów M. BAŁA, J. JEZIORSKA, S. ZALEWSKA, Pokochać mądrość. Zarys dydaktyki filozofii i etyki, Warszawa 2009. Podręczniki etyki, np.: J. KAPISZEWSKI, P. KOŁODZIŃSKI, Etyka. Podręcznik dla liceum ogólnokształcącego, liceum profilowanego i technikum, Gdynia 2008. J. HARTMAN, J. WOLEŃSKI, Wiedza o etyce, Bielsko-Biała 2009. M. Środa, Etyka dla myślących. Podręcznik dla szkół ponadgimnazjalnych, Warszawa 2010.

Efekty kształcenia A.2. studiowana samodzielnie przez studenta M. ŁOBOCKI, Wychowanie moralne w zarysie, Kraków 2002. Z MAREK, Podstawy wychowania moralnego, Kraków 2005. B. Literatura uzupełniająca J. BAGROWICZ, Edukacja religijna współczesnej młodzieży, Toruń 2000. Wiedza - zna terminologię wykorzystywaną do opisu zjawisk pedagogicznych oraz jej zastosowanie w dyscyplinach pokrewnych, a także w odniesieniu do teologii; - ma uporządkowaną wiedzę o różnych środowiskach wychowawczych i katechetycznych, ich specyfice i procesach w nich zachodzących; - posiada uporządkowaną i pogłębioną wiedzę o uczestnikach działalności edukacyjnej, wychowawczej, opiekuńczej, kulturalnej, pomocowej, a także katechetycznej oraz o specyfice funkcjonowania dzieci i młodzieży w kontekście prawidłowości i nieprawidłowości rozwojowych; Kod TnMA_W01 TnMA_W05 TnMA_W08 Odniesienie do efektów kształcenia H2A_W03 H2A_W04 S1A_W02 S1A_W03 S1A_W08 S1A_W04 - posiada wiedzę o metodyce wykonywania typowych zadań, normach, procedurach i dobrych praktykach stosowanych w różnych obszarach działalności pedagogicznokatechetycznej (przedszkola, szkoły ogólnodostępne, szkoły specjalne, oddziały integracyjne). TnMA_W10 H1A_W04 Umiejętności - potrafi posługiwać się systemami normatywnymi, normami i regułami (dogmatycznymi, etyczno-moralnymi, prawnymi, zawodowymi) Kościoła katolickiego w celu rozwiązywania konkretnych problemów; - potrafi samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać swoje profesjonalne umiejętności związane z działalnością pedagogiczno-katechetyczną, korzystając z różnych źródeł (w języku rodzimym i obcym) i nowoczesnych technologii; - posiada elementarne umiejętności badawcze, pozwalające na rozpoznawanie sytuacji uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych, opracowywanie wyników obserwacji i formułowanie wniosków oraz podejmowania odpowiednich działań. TMA_U13 TnMA_U04 S2A_U05 H1A_U01 H1A_U03 H1A_U10 H1A_U02 H1A_U04 S1A_U01

TnMA_U05 Kontakt Kompetencje społeczne (postawy) - ma przekonanie o sensie, wartości i potrzebie podejmowania działań pedagogicznokatechetycznych w środowisku społecznym i eklezjalnym; jest gotowy do podejmowania wyzwań zawodowych; wykazuje aktywność, podejmuje trud i odznacza się wytrwałością w realizacji indywidualnych i zespołowych działań w zakresie katechezy szkolnej i pozaszkolnej; angażuje się we współpracę. ks. dr hab. Jerzy Kostorz, prof. UO, jkostorz@poczta.onet.pl TnMA_K01 H1A_K04 H2A_K02 S1A_K04 S1A_K06

Nazwa przedmiotu Dydaktyka katechezy dzieci Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Kod ECTS według ustalonego wzoru Studia Wydział Teologiczny / Katedra Katechetyki i Teologii Pastoralnej kierunek stopień tryb specjalność specjalizacja nazwa jednolite mgr stacjonarne katechetycznopastoralna oraz kapłańska Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących) ks. dr hab. Jerzy Kostorz, prof. UO Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba godzin Liczba punktów ECTS A. Formy zajęć wykład B. Sposób realizacji 1 zajęcia w sali dydaktycznej C. Liczba godzin 15 Status przedmiotu obowiązkowy Język wykładowy polski Metody dydaktyczne wykład / wykład problemowy / wykład z prezentacją multimedialną ćwiczenia audytoryjne: analiza tekstów z dyskusją / praca w grupach / dyskusja Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny lub wymagania egzaminacyjne Sposób zaliczenia zaliczenie z oceną B. Formy zaliczenia egzamin pisemny: testowy / z pytaniami (zadaniami) otwartymi C. Podstawowe kryteria 1. Praca zaliczeniowa 50% 2. Aktywność na zajęciach 25% Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi Należy określić: 3. Znajomość zadanych lektur 25% A. Wymagania formalne Pedagogika ogólna, Dydaktyka ogólna, Katechetyka fundamentalna, Metodyka katechezy, Psychologia rozwojowa (dzieci)

B. Wymagania wstępne podstawowe kierunki pedagogiczne, dydaktyczne, katechetyczne; płaszczyzny rozwojowe; metody nauczania i wychowania Cele przedmiotu Wiedza dotycząca uwarunkowań, natury, celów, treści i metod katechezy dzieci. Treści programowe A. Problematyka wykładu Płaszczyzny rozwojowe dzieci przedszkolnych z uwzględnieniem rozwoju religijnego. Założenia, cele, treści i metody katechezy w przedszkolu. Charakterystyka wychowania religijnego dzieci i dorastających w wieku szkolnym (7 16 lat). Właściwości rozwojowe i ich znaczenie w katechezie. Cele, treści, metody i środki katechezy szkolnej. Podstawowe podręczniki katechetyczne. Rozwój wiary, obraz Boga, kształtowanie sumienia w katechezie. Przygotowanie sakramentalne (sakrament pojednania, Eucharystia). Współpraca różnych środowisk wychowawczych (dom, parafia, szkoła). Wykaz literatury A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu): A.1. wykorzystywana podczas zajęć KONFERENCJA EPISKOPATU POLSKI, Podstawa programowa katechezy Kościoła katolickiego w Polsce, Kraków 2010. KOMISJA WYCHOWANIA KATOLICKIEGO KONFERENCJI EPISKOPATU POLSKI, Program nauczania religii rzymskokatolickiej w przedszkolach i szkołach, Kraków 2010. Podręczniki katechetyczne przeznaczone dla przedszkola, szkoły podstawowej i gimnazjum. R. CHAŁUPNIAK, J. KOSTORZ, Wybrane zagadnienia z katechetyki, Opole 2002. J. KOSTORZ, Katecheza dzieci w młodszym i średnim wieku szkolnym, w: J. STALA (red.), Katechetyka szczegółowa, Tarnów 2003, s. 61-168. A.2. studiowana samodzielnie przez studenta J. STALA, E. OSEWSKA (red.), Wychowanie dzieci w wieku przedszkolnym, Tarnów 2005. J. STALA (red.), Wychowanie dzieci w młodszym wieku szkolnym. Część I. Wychowanie ogólne, Tarnów 2006.

Efekty kształcenia J. STALA (red.), Wychowanie dzieci w młodszym wieku szkolnym. Część II. Wychowanie religijne i katecheza, Tarnów 2006. J. STALA (red.), Wychowanie młodzieży w średnim wieku szkolnym. Część I. Wychowanie ogólne, Tarnów 2007. J. STALA (red.), Wychowanie młodzieży w średnim wieku szkolnym. Część II. Wychowanie religijne i katecheza, Tarnów 2007. B. Literatura uzupełniająca B. MUCHACKA, Podstawy pedagogiki przedszkolnej, w: M. ŚNIEŻYŃSKI (red.), Katecheta w szkole. Poradnik pedagogiczny, Kraków 1994. M. PRZETACZNIK-GIEROWSKA, Z. WŁODARSKI, Psychologia wychowawcza, Warszawa 1994 6. Wiedza - zna proces i uwarunkowania rozwoju religijno-duchowego oraz jego zagrożenia; - zna terminologię wykorzystywaną do opisu zjawisk pedagogicznych oraz jej zastosowanie w dyscyplinach pokrewnych, a także w odniesieniu do teologii; - ma uporządkowaną wiedzę o różnych środowiskach wychowawczych i katechetycznych, ich specyfice i procesach w nich zachodzących; Kod TMA_W10 TnMA_W01 TnMA_W05 Odniesienie do efektów kształcenia H2A_W02 H2A_W03 H2A_W04 S1A_W02 S1A_W03 S1A_W08 S1A_W04 - posiada uporządkowaną i pogłębioną wiedzę o uczestnikach działalności edukacyjnej, wychowawczej, opiekuńczej, kulturalnej, pomocowej, a także katechetycznej oraz o specyfice funkcjonowania dzieci i młodzieży w kontekście prawidłowości i nieprawidłowości rozwojowych; TnMA_W08 - posiada wiedzę o metodyce wykonywania typowych zadań, normach, procedurach i dobrych praktykach stosowanych w różnych obszarach działalności pedagogicznokatechetycznej (przedszkola, szkoły ogólnodostępne, szkoły specjalne, oddziały integracyjne). TnMA_W10 H1A_W04 Umiejętności - potrafi posługiwać się systemami normatywnymi, normami i regułami (dogmatycznymi, etyczno-moralnymi, prawnymi, zawodowymi) Kościoła katolickiego w celu rozwiązywania konkretnych problemów; - potrafi samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać swoje profesjonalne umiejętności związane z działalnością pedagogiczno-katechetyczną, korzystając z różnych źródeł (w języku rodzimym i obcym) i nowoczesnych technologii; - posiada elementarne umiejętności badawcze, pozwalające na rozpoznawanie TMA_U13 TnMA_U04 S2A_U05 H1A_U01 H1A_U03 H1A_U10 H1A_U02

sytuacji uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych, opracowywanie wyników obserwacji i formułowanie wniosków oraz podejmowania odpowiednich działań. TnMA_U05 H1A_U04 S1A_U01 Kontakt Kompetencje społeczne (postawy) - ma przekonanie o sensie, wartości i potrzebie podejmowania działań pedagogicznokatechetycznych w środowisku społecznym i eklezjalnym; jest gotowy do podejmowania wyzwań zawodowych; wykazuje aktywność, podejmuje trud i odznacza się wytrwałością w realizacji indywidualnych i zespołowych działań w zakresie katechezy szkolnej i pozaszkolnej; angażuje się we współpracę. ks. dr hab. Jerzy Kostorz, prof. UO, jkostorz@poczta.onet.pl TnMA_K01 H1A_K04 H2A_K02 S1A_K04 S1A_K06

Nazwa przedmiotu Dydaktyka katechezy młodzieży i dorosłych Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Kod ECTS według ustalonego wzoru Studia Wydział Teologiczny / Katedra Katechetyki i Teologii Pastoralnej kierunek stopień tryb specjalność specjalizacja nazwa jednolite mgr stacjonarne katechetycznopastoralna oraz kapłańska Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących) ks. dr hab. Jerzy Kostorz, prof. UO Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba godzin Liczba punktów ECTS A. Formy zajęć Wykład B. Sposób realizacji 1 zajęcia w sali dydaktycznej C. Liczba godzin 15 Status przedmiotu obowiązkowy Język wykładowy polski Metody dydaktyczne wykład / wykład problemowy / wykład z prezentacją multimedialną ćwiczenia audytoryjne: analiza tekstów z dyskusją / praca w grupach / dyskusja Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny lub wymagania egzaminacyjne Sposób zaliczenia zaliczenie z oceną B. Formy zaliczenia egzamin pisemny: testowy / z pytaniami (zadaniami) otwartymi C. Podstawowe kryteria 1. Praca zaliczeniowa 50% 2. Aktywność na zajęciach 25% Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi Należy określić: 3. Znajomość zadanych lektur 25% A. Wymagania formalne Pedagogika ogólna, Dydaktyka ogólna, Katechetyka fundamentalna, Metodyka katechezy, Psychologia rozwojowa (młodzież i dorośli)

B. Wymagania wstępne podstawowe kierunki pedagogiczne, dydaktyczne, katechetyczne; płaszczyzny rozwojowe; metody nauczania i wychowania Cele przedmiotu Wiedza dotycząca uwarunkowań, natury, celów, treści i metod katechezy młodzieży i dorosłych. Treści programowe A. Problematyka wykładu Ogólna charakterystyka młodzieży. Katecheza w szkole średniej (cele, treści, metody, środki). Podstawowe podręczniki katechetyczne. Wychowanie społeczne, moralne i religijne. Współpraca różnych środowisk wychowawczych (dom, parafia, szkoła). Konieczność, treści i formy katechezy dorosłych. Wykaz literatury A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu): A.1. wykorzystywana podczas zajęć KONFERENCJA EPISKOPATU POLSKI, Podstawa programowa katechezy Kościoła katolickiego w Polsce, Kraków 2010. KOMISJA WYCHOWANIA KATOLICKIEGO KONFERENCJI EPISKOPATU POLSKI, Program nauczania religii rzymskokatolickiej w przedszkolach i szkołach, Kraków 2010. MIĘDZYNARODOWA RADA DS. KATECHEZY, Katecheza dorosłych we wspólnocie chrześcijańskiej. Niektóre linie i ukierunkowania, Kraków 2001 (Watykan 1990). Podręczniki katechetyczne przeznaczone dla szkół ponadgimnazjalnych oraz do katechezy dorosłych. R. CHAŁUPNIAK, J. KOSTORZ, Wybrane zagadnienia z katechetyki, Opole 2002. A.2. studiowana samodzielnie przez studenta R. NIPARKO, Katecheza dorosłych, Poznań 1987. R. MURAWSKI (red.), Teoretyczne założenia katechezy młodzieżowej, Warszawa 1989. W. KOSKA, Do dojrzałości w wierze. Materiały do katechezy dorosłych, Poznań 1998.

Efekty kształcenia A. OFFMAŃSKI, W kierunku katechezy ewangelizacyjnej. Polska katecheza młodzieżowa w latach 1945-2000, Szczecin 2000. J. BAGROWICZ, Edukacja religijna współczesnej młodzieży, Toruń 2000. C. ROGOWSKI (red.), Katecheza dorosłych w teorii i praktyce. Impulsy - wyzwania - perspektywy, Lublin-Olsztyn 2001. K. MISIASZEK (red.), Katecheza dorosłych we wspólnocie Kościoła, Warszawa 2002. K. MISIASZEK, J. STALA (red.), Katecheza dorosłych, Tarnów 2009. J. STALA (red.), Wychowanie młodzieży na poziomie szkół ponadgimnazjalnych. Część I. Wychowanie ogólne, Tarnów 2007. J. STALA (red.), Wychowanie młodzieży na poziomie szkół ponadgimnazjalnych. Część II. Wychowanie religijne i katecheza, Tarnów 2007. S. ŁABENDOWICZ, Katecheza dorosłych Kościoła posoborowego w świetle dokumentów i literatury katechetycznej, Radom 2007. Wiedza - zna proces i uwarunkowania rozwoju religijno-duchowego oraz jego zagrożenia; - zna terminologię wykorzystywaną do opisu zjawisk pedagogicznych oraz jej zastosowanie w dyscyplinach pokrewnych, a także w odniesieniu do teologii; - ma uporządkowaną wiedzę o różnych środowiskach wychowawczych i katechetycznych, ich specyfice i procesach w nich zachodzących; Kod TMA_W10 TnMA_W01 TnMA_W05 Odniesienie do efektów kształcenia H2A_W02 H2A_W03 H2A_W04 S1A_W02 S1A_W03 S1A_W08 S1A_W04 - posiada uporządkowaną i pogłębioną wiedzę o uczestnikach działalności edukacyjnej, wychowawczej, opiekuńczej, kulturalnej, pomocowej, a także katechetycznej oraz o specyfice funkcjonowania dzieci i młodzieży w kontekście prawidłowości i nieprawidłowości rozwojowych; TnMA_W08 - posiada wiedzę o metodyce wykonywania typowych zadań, normach, procedurach i dobrych praktykach stosowanych w różnych obszarach działalności pedagogicznokatechetycznej (przedszkola, szkoły ogólnodostępne, szkoły specjalne, oddziały integracyjne). TnMA_W10 H1A_W04 Umiejętności - potrafi posługiwać się systemami normatywnymi, normami i regułami (dogmatycznymi, etyczno-moralnymi, prawnymi, zawodowymi) Kościoła katolickiego w celu rozwiązywania konkretnych problemów; - potrafi samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać swoje profesjonalne umiejętności związane z działalnością pedagogiczno-katechetyczną, korzystając z różnych źródeł (w języku rodzimym i obcym) i nowoczesnych technologii; TMA_U13 TnMA_U04 S2A_U05 H1A_U01 H1A_U03

- posiada elementarne umiejętności badawcze, pozwalające na rozpoznawanie sytuacji uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych, opracowywanie wyników obserwacji i formułowanie wniosków oraz podejmowania odpowiednich działań. TnMA_U05 H1A_U10 H1A_U02 H1A_U04 S1A_U01 Kontakt Kompetencje społeczne (postawy) - ma przekonanie o sensie, wartości i potrzebie podejmowania działań pedagogicznokatechetycznych w środowisku społecznym i eklezjalnym; jest gotowy do podejmowania wyzwań zawodowych; wykazuje aktywność, podejmuje trud i odznacza się wytrwałością w realizacji indywidualnych i zespołowych działań w zakresie katechezy szkolnej i pozaszkolnej; angażuje się we współpracę. ks. dr hab. Jerzy Kostorz, prof. UO, jkostorz@poczta.onet.pl TnMA_K01 H1A_K04 H2A_K02 S1A_K04 S1A_K06

Nazwa przedmiotu Dydaktyka ogólna Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Kod ECTS według ustalonego wzoru Studia Wydział Teologiczny / Katedra Katechetyki i Teologii Pastoralnej kierunek stopień tryb specjalność specjalizacja nazwa jednolite mgr stacjonarne katechetycznopastoralna oraz kapłańska Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących) ks. dr hab. Radosław Chałupniak, prof. UO Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba godzin Liczba punktów ECTS A. Formy zajęć wykład B. Sposób realizacji 2 zajęcia w sali dydaktycznej C. Liczba godzin 30 Status przedmiotu obowiązkowy Język wykładowy polski Metody dydaktyczne wykład / wykład problemowy / wykład z prezentacją multimedialną ćwiczenia audytoryjne: analiza tekstów z dyskusją / praca w grupach / dyskusja Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny lub wymagania egzaminacyjne Sposób zaliczenia zaliczenie z oceną B. Formy zaliczenia egzamin pisemny: testowy / z pytaniami (zadaniami) otwartymi C. Podstawowe kryteria 1. Praca zaliczeniowa 70% 2. Aktywność na zajęciach 20% Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi Należy określić: A. Wymagania formalne Pedagogika ogólna 3. Znajomość zadanych lektur 10%

B. Wymagania wstępne historia wychowania, podstawowe kierunki pedagogiczne Cele przedmiotu Podstawowa wiedza i umiejętności związane z procesem nauczania-uczenia się. Treści programowe A. Problematyka wykładu Etymologia i geneza nazwy dydaktyka ; dydaktyka ogólna a dydaktyki szczegółowe; przedmiot i zadania dydaktyki; podstawowe pojęcia dydaktyczne; metody badań dydaktycznych; szkoła J.F. Herbarta i szkoła J. Dewey'a, teoretyczne podstawy szkoły współczesnej; cele wychowania i cele nauczania; wymagania naukowe dotyczące treści nauczania; teorie doboru treści nauczania; plan i program nauczania; podręczniki szkolne rola i funkcje dydaktyczne; proces nauczania uczenia się: ogniwa procesu; zasady dydaktyczne (poglądowości, przystępności, świadomego i aktywnego udziału uczniów, systematyczności, trwałości wiedzy, operatywności wiedzy, wiązania teorii z praktyką); ogólne wiadomości dot. metod nauczania; organizacyjne formy nauczania; system klasowo-lekcyjny i próby jego modernizacji; lekcja, jej struktura i typy; zajęcia pozaszkolne; środki dydaktyczne; media jako pomoc dydaktyczna; niepowodzenia szkolne; ewaluacja pracy nauczyciela. Wykaz literatury A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu): A.1. wykorzystywana podczas zajęć F. BEREŹNICKI, Podstawy dydaktyki, Kraków 2011. K. KRUSZEWSKI, Sztuka nauczania. Czynności nauczyciela, Warszawa 2009. CZ. KUPISIEWICZ, Podstawy dydaktyki ogólnej, Warszawa 1994. B. NIEMIERKO, Kształcenie szkolne. Podręcznik skutecznej dydaktyki, Warszawa 2007. W. OKOŃ, Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej, Warszawa 1996. A.2. studiowana samodzielnie przez studenta R.I. ARENDS, Uczymy się nauczać, Warszawa 1994. K. KRUSZEWSKI, Sztuka nauczania. Szkoła, Warszawa 1994. M. KOSZMIDER (opr.), Materiały do ćwiczeń z dydaktyki ogólnej, Kraków 2010. E. PERROTT, Efektywne nauczanie, Warszawa 1995. B. Literatura uzupełniająca D. KLUS-STAŃSKA, Dydaktyka wobec chaosu pojęć i zdarzeń, Warszawa 2010. A. Balicki, T. Guz, W. Lis (red.), Szkoła, edukacja i wychowanie, Lublin 2010.

Efekty kształcenia M. KOSTERA, A. ROSIAK, Zajęcia dydaktyczne, Gdańsk 2005. Wiedza - zna podstawowe teorie dotyczące wychowania, uczenia się i nauczania, rozumie różnorodne uwarunkowania tych procesów i ich związek z życiem religijno-duchowym; - ma wiedzę o strukturze i funkcjach systemu edukacji; celach, podstawach prawnych, organizacji i funkcjonowaniu różnych instytucji edukacyjnych, wychowawczych, opiekuńczych, terapeutycznych, kulturalnych i pomocowych, a także pastoralnocharytatywnych; - ma elementarną wiedzę o bezpieczeństwie i higienie pracy w instytucjach edukacyjnych, wychowawczych, opiekuńczych, kulturalnych i pomocowych; Kod TnMA_W04 TnMA_W07 TnMA_W11 Odniesienie do efektów kształcenia H1A_W04 S1A_W09 S1A_W07 Umiejętności - potrafi wykorzystać podstawową wiedzę teoretyczną z zakresu pedagogiki i psychologii w powiązaniu z teologią w celu analizowania i interpretowania problemów edukacyjnych, wychowawczych, katechetycznych, opiekuńczych, kulturalnych i pomocowych, a także motywów i wzorów ludzkich zachowań; Kompetencje społeczne (postawy) - jest świadomy etycznego wymiaru diagnozowania i oceniania uczniów TnMA_U02 TnMA_K04 S1A_U01 S1A_U02 S1A_U04 S1A_U06 H1A_K04 S1A_K04 Kontakt ks. dr hab. Radosław Chałupniak, prof. UO, radek@uni.opole.pl, tel. 504 31 66 93

Nazwa przedmiotu Katechetyka fundamentalna Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Kod ECTS według ustalonego wzoru Studia Wydział Teologiczny / Katedra Katechetyki i Teologii Pastoralnej kierunek stopień tryb specjalność specjalizacja nazwa jednolite mgr stacjonarne katechetycznopastoralna oraz kapłańska Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących) ks. dr hab. Radosław Chałupniak, prof. UO Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba godzin Liczba punktów ECTS A. Formy zajęć wykład B. Sposób realizacji 1 zajęcia w sali dydaktycznej C. Liczba godzin 15 Status przedmiotu obowiązkowy Język wykładowy polski Metody dydaktyczne wykład / wykład problemowy / wykład z prezentacją multimedialną ćwiczenia audytoryjne: analiza tekstów z dyskusją / praca w grupach / dyskusja Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny lub wymagania egzaminacyjne Sposób zaliczenia zaliczenie z oceną B. Formy zaliczenia egzamin pisemny: testowy / z pytaniami (zadaniami) otwartymi C. Podstawowe kryteria 1. Praca zaliczeniowa 50% 2. Aktywność na zajęciach 25% Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi Należy określić: A. Wymagania formalne Pedagogika ogólna, Dydaktyka ogólna 3. Znajomość zadanych lektur 25%

B. Wymagania wstępne historia wychowania, podstawowe kierunki pedagogiczne i dydaktyczne Cele przedmiotu Wiedza podstawowa dotycząca katechezy, zasadniczych kierunków katechetycznych, dokumentów katechetycznych, istoty, celów i treści katechezy, środowisk katechetycznych, osoby katechety. Treści programowe A. Problematyka wykładu Podstawowe pojęcia katechetyki Katechetyka jako dyscyplina naukowa Dzieje katechezy Uwarunkowania współczesnej katechezy Katecheza integralna Zasada wierności Bogu i człowiekowi Cele, zadania i treści katechezy Wymiary katechezy Struktura katechezy Konspekt Hospitacja Osoba katechety Zagadnienia prawne związane ze szkolnym nauczaniem religii Wykaz literatury A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu): A.1. wykorzystywana podczas zajęć Katechizm Kościoła Katolickiego, Poznań 1994 (numery 1-25). JAN PAWEŁ II, Adhortacja apostolska Catechesi tradendae, Watykan 1979. KONFERENCJA EPISKOPATU POLSKI, Dyrektorium Katechetyczne Kościoła Katolickiego w Polsce, Kraków 2001. R. CHAŁUPNIAK, J. KOSTORZ, Wybrane zagadnienia z katechetyki, Opole 2002. A.2. studiowana samodzielnie przez studenta E. ALBERICH, Katecheza dzisiaj. Podręcznik katechetyki fundamentalnej, Warszawa 2003 (La catechesi oggi. Manuale di

Efekty kształcenia catechetica fondamentale, Torino 2001). R. CHAŁUPNIAK, J. KOCHEL, J. KOSTORZ, W. SPYRA (red.), Wokół katechezy posoborowej. Księga pamiątkowa dedykowana ks. biskupowi Gerardowi Kuszowi, Opole 2004. B. Literatura uzupełniająca Czasopismo Paedagogia Christiana (Toruń) Czasopismo Katecheta (Poznań) F. BLACHNICKI, Katechetyka fundamentalna, Lublin 1970. J. CHARYTAŃSKI, W kręgu zadań i treści katechezy, Kraków 1992. W. KOSKA, Katechetyka, Poznań 1993. S. ŁABENDOWICZ (oprac.), Aspekty prawne nauczania religii rzymskokatolickiej w polskim systemie oświatowym, Radom 2001. M. MAJEWSKI, Fundamentalne problemy katechetyki, Lublin 1981. A. ORCZYK, Katecheza Kościoła i jej źródła. Zarys katechetyki fundamentalnej i materialnej, Radom 2004. T. PANUŚ, Zasada wierności Bogu i człowiekowi i jej realizacja w polskiej katechizacji, Kraków 2001. J. SZPET, D. JACKOWIAK, Lekcje religii szkołą wiary, Poznań 1996. J. SZPET, Dydaktyka katechezy, Poznań 1999. J. SZPET, Vademecum katechety, Poznań 2000. J. STALA (red.), Historia katechezy i katechetyka fundamentalna, Tarnów 2003. Kod Odniesienie do efektów kształcenia Wiedza TMA_W08 H2A_W04 - zna główne zasady działalności ewangelizacyjnej, pastoralnej i charytatywnej Kościoła katolickiego, dialogu ekumenicznego i międzyreligijnego; - ma pogłębioną wiedzę o powiązaniach teologii z innymi dziedzinami nauki, a zwłaszcza z naukami humanistycznymi, społecznymi i prawnymi, pozwalającą na integrowanie perspektyw właściwych dla kilku dyscyplin naukowych; TMA_W12 H2A_W05 - zna terminologię wykorzystywaną do opisu zjawisk pedagogicznych oraz jej zastosowanie w dyscyplinach pokrewnych, a także w odniesieniu do teologii; - ma uporządkowaną wiedzę na temat wychowania i kształcenia, jego teologicznofilozoficznych, społeczno-kulturowych, historycznych, biologicznych, psychologicznych i medycznych podstaw; - zna podstawowe teorie dotyczące wychowania, uczenia się i nauczania, rozumie różnorodne uwarunkowania tych procesów i ich związek z życiem religijno-duchowym; TnMA_W01 TnMA_W02 H2A_W02 H2A_W03 H1A_W05

- ma uporządkowaną wiedzę o różnych środowiskach wychowawczych i katechetycznych, ich specyfice i procesach w nich zachodzących; - ma wiedzę o strukturze i funkcjach systemu edukacji; celach, podstawach prawnych, organizacji i funkcjonowaniu różnych instytucji edukacyjnych, wychowawczych, opiekuńczych, terapeutycznych, kulturalnych i pomocowych, a także pastoralnocharytatywnych; - ma elementarną wiedzę o bezpieczeństwie i higienie pracy w instytucjach edukacyjnych, wychowawczych, opiekuńczych, kulturalnych i pomocowych; - ma podstawową wiedzę na temat projektowania ścieżki własnego rozwoju i awansu zawodowego oraz etyki zawodu nauczyciela. TnMA_W04 TnMA_W06 TnMA_W06 H1A_W04 S1A_W02 S1A_W03 S1A_W08 S1A_W09 S1A_W07 TnMA_W11 S1A_W07 TnMA_W12 Umiejętności - posiada podstawowe umiejętności badawcze w zakresie dyscyplin pomocniczych teologii; - umie prowadzić dialog światopoglądowy, ekumeniczny i międzyreligijny; - posiada umiejętność formułowania opinii krytycznych o wytworach kultury na podstawie wiedzy teologicznej i doświadczenia oraz umiejętność prezentacji opracowań krytycznych w różnych formach i w różnych mediach; - potrafi prawidłowo interpretować i wyjaśniać zjawiska społeczne oraz wzajemne relacje między zjawiskami społecznymi; - potrafi posługiwać się systemami normatywnymi, normami i regułami (dogmatycznymi, etyczno-moralnymi, prawnymi, zawodowymi) Kościoła katolickiego w celu rozwiązywania konkretnych problemów; - potrafi twórczo włączyć się w różne formy działalności ewangelizacyjnej, pastoralnej i charytatywnej Kościoła katolickiego; - potrafi dokonać obserwacji i interpretacji zjawisk społecznych; analizuje ich powiązania z różnymi obszarami działalności pedagogicznej i katechetycznej; - potrafi wykorzystać podstawową wiedzę teoretyczną z zakresu pedagogiki i psychologii w powiązaniu z teologią w celu analizowania i interpretowania problemów edukacyjnych, wychowawczych, katechetycznych, opiekuńczych, kulturalnych i pomocowych, a także motywów i wzorów ludzkich zachowań; - potrafi posługiwać się podstawowymi ujęciami teoretycznymi w celu analizowania motywów i wzorów ludzkich zachowań, diagnozowania i prognozowania sytuacji oraz analizowania strategii działań praktycznych w odniesieniu do różnych kontekstów działalności pedagogiczno-katechetycznej; - potrafi samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać swoje profesjonalne umiejętności TMA_U03 TMA_U10 TMA_U11 TMA_U12 TMA_U13 TMA_U15 TnMA_U01 TnMA_U02 H1A_U02 S1A_U03 H2A_U04 H2A_U03 H2A_U07 S2A_U01 S2A_U05 H2A_U04 H2A_U03 S1A_U01 S1A_U08 S1A_U01 S1A_U02 S1A_U04 S1A_U06 H1A_U04 H1A_U06 S1A_U03 S1A_U08

związane z działalnością pedagogiczno-katechetyczną, korzystając z różnych źródeł (w języku rodzimym i obcym) i nowoczesnych technologii; - potrafi zaprojektować plan własnego rozwoju zawodowego, jak również dokonać analizy własnych działań pedagogiczno-katechetycznych i wskazać ewentualne obszary wymagające modyfikacji w przyszłym działaniu; - potrafi popularyzować wiedzę teologiczną, przekazywać ją i dzielić się doświadczeniem religijno-duchowym, zwłaszcza przez posługę duszpasterską w Kościele katolickim. TnMA_U03 TnMA_U04 H1A_U01 H1A_U03 H1A_U10 S1A_U06 H2A_U08 TnMA_U10 TkMA_U02 Kompetencje społeczne (postawy) - ma krytyczną świadomość poziomu własnej dojrzałości osobowej, nabytej wiedzy i umiejętności; - rozumie potrzebę intelektualnego oraz religijno-duchowego formowania się przez całe życie, potrafi inspirować i organizować proces kształcenia się innych osób oraz potrafi samodzielnie i krytycznie uzupełniać wiedzę i umiejętności, rozszerzone o wymiar interdyscyplinarny; - identyfikuje i rozstrzyga dylematy zwłaszcza doktrynalne i etyczno-moralne związane z życiem indywidualnym i społecznym; - ma przekonanie o sensie, wartości i potrzebie podejmowania działań pedagogicznokatechetycznych w środowisku społecznym i eklezjalnym; jest gotowy do podejmowania wyzwań zawodowych; wykazuje aktywność, podejmuje trud i odznacza się wytrwałością w realizacji indywidualnych i zespołowych działań w zakresie katechezy szkolnej i pozaszkolnej; angażuje się we współpracę; - dostrzega i formułuje problemy teologiczno-moralne i dylematy etyczne związane z ludzką aktywnością, poszukuje optymalnych rozwiązań z punktu widzenia światopoglądu chrześcijańskiego; postępuje zgodnie z zasadami moralności chrześcijańskiej; wykazuje cechy refleksyjnego praktyka; - ma świadomość konieczności prowadzenia zindywidualizowanego działania pedagogiczno-katechetycznego w odniesieniu do uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjno-formacyjnych; - jest świadomy etycznego wymiaru diagnozowania i oceniania uczniów; - jest przygotowany do aktywnego uczestnictwa w grupach, organizacjach i instytucjach realizujących działania pedagogiczne i ewangelizacyjno-katechetyczne; TMA_K01 TMA_K02 TMA_K06 TnMA_K01 TnMA_K02 H2A_K01 H2A_K01 S2A_K06 H2A_K04 H1A_K04 H2A_K02 S1A_K04 S1A_K06 H1A_K04 S1A_K04 H2A_K04 S2A_K04

- odpowiedzialnie przygotowuje się do swojej pracy, projektuje i wykonuje działania pedagogiczno-katechetyczne; - utożsamia się z wartościami, celami i zadaniami realizowanymi w praktyce pedagogiczno-katechetycznej; odznacza się rozwagą, dojrzałością i zaangażowaniem w projektowanie, planowanie i realizowanie działań pedagogiczno-katechetycznych; - podejmuje przez całe życie osobisty religijno-duchowy rozwój i potrafi kierować rozwojem religijno-duchowym innych osób; - prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy doktrynalne i etyczno-moralne związane z pracą duszpasterską. TnMA_K03 TnMA_K04 TnMA_K05 TnMA_K06 TnMA_K07 H1A_K04 S1A_K04 H1A_K02 S1A_K02 S1A_K03 S1A_K05 S2A_K04 S2A_K05 H2A_K01 H2A_K04 TkMA_K01 TkMA_K02 Kontakt ks. dr hab. Radosław Chałupniak, prof. UO, radek@uni.opole.pl, tel. 504 31 66 93

Nazwa przedmiotu Katechetyka specjalna Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Kod ECTS według ustalonego wzoru Studia Wydział Teologiczny / Katedra Katechetyki i Teologii Pastoralnej kierunek stopień tryb specjalność specjalizacja nazwa jednolite mgr stacjonarne katechetycznopastoralna oraz kapłańska Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących) ks. dr hab. Jerzy Kostorz, prof. UO Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba godzin Liczba punktów ECTS A. Formy zajęć wykład B. Sposób realizacji 1 zajęcia w sali dydaktycznej C. Liczba godzin 15 Status przedmiotu obowiązkowy Język wykładowy polski Metody dydaktyczne wykład / wykład problemowy / wykład z prezentacją multimedialną ćwiczenia audytoryjne: analiza tekstów z dyskusją / praca w grupach / dyskusja Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny lub wymagania egzaminacyjne Sposób zaliczenia zaliczenie z oceną B. Formy zaliczenia egzamin pisemny: testowy / z pytaniami (zadaniami) otwartymi C. Podstawowe kryteria 1. Praca zaliczeniowa 50% 2. Aktywność na zajęciach 25% Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi Należy określić: 3. Znajomość zadanych lektur 25% A. Wymagania formalne Pedagogika ogólna, Dydaktyka ogólna, Katechetyka fundamentalna, Metodyka katechezy, Psychologia rozwojowa

B. Wymagania wstępne podstawowe kierunki pedagogiczne, dydaktyczne, katechetyczne; płaszczyzny rozwojowe; metody nauczania i wychowania Cele przedmiotu Wiedza dotycząca uwarunkowań, natury, celów, treści i metod katechezy osób niepełnosprawnych. Treści programowe A. Problematyka wykładu Podstawowa terminologia. Potrzeba katechezy specjalnej. Ogólna charakterystyka osób upośledzonych. Edukacja osób upośledzonych. Katecheza osób upośledzonych umysłowo (cele, program, metody, środki). Katecheza osób niewidomych. Katecheza osób społecznie niedostosowanych. Katecheza osób głuchych i niedosłyszących. Wykaz literatury A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu): A.1. wykorzystywana podczas zajęć KONFERENCJA EPISKOPATU POLSKI, Podstawa programowa katechezy Kościoła katolickiego w Polsce, Kraków 2010. KOMISJA WYCHOWANIA KATOLICKIEGO KONFERENCJI EPISKOPATU POLSKI, Program nauczania religii rzymskokatolickiej w przedszkolach i szkołach, Kraków 2010. Podręczniki katechetyczne. A.2. studiowana samodzielnie przez studenta - A. KICIŃSKI, Katecheza osób szczególnej troski. Stan aktualny, propozycje na przyszłość, Kraków 2008. - J. STALA (red.), Katechetyka specjalna. Problemy i wyzwania, Kielce 2003. - Z. BRZEZINKA (red.), Katecheza osób w szczególnych sytuacjach. Propozycja programu, Katowice 2001. - K.M. LAUSCH, Teoretyczne podstawy katechizacji osób głębiej upośledzonych umysłowo, Warszawa 1987.

Efekty kształcenia B. Literatura uzupełniająca - J. SOWA, Pedagogika specjalna w zarysie, Rzeszów 1997. - M. ORWID, K. PIETRUSZEWSKI, Psychiatria dzieci i młodzieży, Kraków 1996. - T. WITKOWSKI, Rozumieć problemy osób niepełnosprawnych (13 rodzajów niepełnosprawności), Warszawa 1993. - J. DOROSZEWSKA, Pedagogika specjalna, t. 1-2, Wrocław 1989 2. Wiedza - zna proces i uwarunkowania rozwoju religijno-duchowego oraz jego zagrożenia; - zna terminologię wykorzystywaną do opisu zjawisk pedagogicznych oraz jej zastosowanie w dyscyplinach pokrewnych, a także w odniesieniu do teologii; - ma uporządkowaną wiedzę o różnych środowiskach wychowawczych i katechetycznych, ich specyfice i procesach w nich zachodzących; Kod TMA_W10 TnMA_W01 TnMA_W05 Odniesienie do efektów kształcenia H2A_W02 H2A_W03 H2A_W04 S1A_W02 S1A_W03 S1A_W08 S1A_W04 - posiada uporządkowaną i pogłębioną wiedzę o uczestnikach działalności edukacyjnej, wychowawczej, opiekuńczej, kulturalnej, pomocowej, a także katechetycznej oraz o specyfice funkcjonowania dzieci i młodzieży w kontekście prawidłowości i nieprawidłowości rozwojowych; TnMA_W08 - posiada pogłębioną wiedzę na temat specyfiki zaburzeń funkcjonowania u dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych; S1A_W04 - posiada wiedzę o metodyce wykonywania typowych zadań, normach, procedurach i dobrych praktykach stosowanych w różnych obszarach działalności pedagogicznokatechetycznej (przedszkola, szkoły ogólnodostępne, szkoły specjalne, oddziały integracyjne). TnMA_W09 TnMA_W10 H1A_W04 Umiejętności - potrafi posługiwać się systemami normatywnymi, normami i regułami (dogmatycznymi, etyczno-moralnymi, prawnymi, zawodowymi) Kościoła katolickiego w celu rozwiązywania konkretnych problemów; - potrafi samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać swoje profesjonalne umiejętności związane z działalnością pedagogiczno-katechetyczną, korzystając z różnych źródeł (w języku rodzimym i obcym) i nowoczesnych technologii; - posiada elementarne umiejętności badawcze, pozwalające na rozpoznawanie sytuacji uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych, opracowywanie wyników obserwacji i formułowanie wniosków oraz podejmowania odpowiednich działań. TMA_U13 TnMA_U04 S2A_U05 H1A_U01 H1A_U03 H1A_U10 H1A_U02 H1A_U04 S1A_U01

TnMA_U05 Kompetencje społeczne (postawy) - ma przekonanie o sensie, wartości i potrzebie podejmowania działań pedagogicznokatechetycznych w środowisku społecznym i eklezjalnym; jest gotowy do podejmowania wyzwań zawodowych; wykazuje aktywność, podejmuje trud i odznacza się wytrwałością w realizacji indywidualnych i zespołowych działań w zakresie katechezy szkolnej i pozaszkolnej; angażuje się we współpracę; - ma świadomość konieczności prowadzenia zindywidualizowanego działania pedagogiczno-katechetycznego w odniesieniu do uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjno-formacyjnych. TnMA_K01 TnMA_K03 H1A_K04 H2A_K02 S1A_K04 S1A_K06 H2A_K04 S2A_K04 Kontakt ks. dr hab. Jerzy Kostorz, prof. UO, jkostorz@poczta.onet.pl

Nazwa przedmiotu Metodyka katechezy i etyki Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Kod ECTS według ustalonego wzoru Studia Wydział Teologiczny / Katedra Katechetyki i Teologii Pastoralnej kierunek stopień tryb specjalność specjalizacja nazwa jednolite mgr stacjonarne katechetycznopastoralna oraz kapłańska Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących) ks. dr hab. Radosław Chałupniak, prof. UO Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba godzin Liczba punktów ECTS A. Formy zajęć wykład B. Sposób realizacji 1 zajęcia w sali dydaktycznej C. Liczba godzin 15 Status przedmiotu obowiązkowy Język wykładowy polski Metody dydaktyczne wykład / wykład problemowy / wykład z prezentacją multimedialną ćwiczenia audytoryjne: analiza tekstów z dyskusją / praca w grupach / dyskusja Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny lub wymagania egzaminacyjne Sposób zaliczenia zaliczenie z oceną B. Formy zaliczenia egzamin pisemny: testowy / z pytaniami (zadaniami) otwartymi C. Podstawowe kryteria 1. Praca zaliczeniowa 50% 2. Aktywność na zajęciach 25% Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi Należy określić: A. Wymagania formalne Pedagogika ogólna, Dydaktyka ogólna 3. Znajomość zadanych lektur 25%

B. Wymagania wstępne historia wychowania, podstawowe kierunki pedagogiczne i dydaktyczne Cele przedmiotu Podstawowa wiedza dotycząca metod stosowanych w ramach lekcji religii i etyki. Umiejętność ich wykorzystania w praktyce. Treści programowe A. Problematyka wykładu Rola metody w nauczaniu. Różne podziały metod. Kryteria doboru metod. Słowo mówione. Wykład, opowiadanie, opis. Metodyka pytań. Pogadanka i dyskusja. Słowo pisane. Metody oparte na słowie pisanym. Wykorzystanie zasady poglądowości w nauczaniu. Metody poglądowe. Gry i zabawy w nauczaniu religii i etyki. Zagadnienia szczegółowe (zeszyt, zadanie domowe, konspekt, hospitacja). Wykaz literatury A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu): A.1. wykorzystywana podczas zajęć R. CHAŁUPNIAK, J. KOSTORZ, Wybrane zagadnienia z katechetyki, Opole 2002 (por. katechetyka.diecezja.opole.pl) A.2. studiowana samodzielnie przez studenta B. Literatura uzupełniająca - czasopismo Paedagogia Christiana (Toruń) - czasopismo Katecheta (Poznań) - M. KORGUL, Dydaktyka dla katechetów, Świdnica 2007. - Z. BARCIŃSKI (red.), Vademecum katechety. Metody aktywizujące, Kraków-Lublin 2006. - R. CHAŁUPNIAK, J. KOSTORZ, W. SPYRA (red.), Aktywizacja w katechezie - szansa czy zagrożenie?, Opole 2002. - B. TWARDZICKi, Katechetyka formalna w służbie wiary, Przemyśl 2001. - P. DUKSA, Metody katechetyczne, Olsztyn 1998.

Efekty kształcenia - A. DŁUGOSZ, Jak przygotowywać i oceniać katechezę, Częstochowa 1997. - R. PODPORA, Pomoce audiowizualne w katechezie, Lublin 1997. - J. SZPET, D. JACKOWIAK, Lekcje religii szkołą wiary, Poznań 1996. Kod Odniesienie do efektów kształcenia Wiedza - zna terminologię wykorzystywaną do opisu zjawisk pedagogicznych oraz jej zastosowanie w dyscyplinach pokrewnych, a także w odniesieniu do teologii; - ma uporządkowaną wiedzę o różnych środowiskach wychowawczych i katechetycznych, ich specyfice i procesach w nich zachodzących; TnMA_W01 TnMA_W06 H2A_W02 H2A_W03 S1A_W02 S1A_W03 S1A_W08 - posiada wiedzę o metodyce wykonywania typowych zadań, normach, procedurach i dobrych praktykach stosowanych w różnych obszarach działalności pedagogicznokatechetycznej (przedszkola, szkoły ogólnodostępne, szkoły specjalne, oddziały integracyjne); H1A_W04 TnMA_W10 Umiejętności - posiada pogłębioną umiejętność przygotowania wystąpień ustnych, w języku polskim i z wykorzystaniem wybranego języka obcego; - ma rozwinięte umiejętności w zakresie komunikacji interpersonalnej; posiada umiejętność prezentowania własnych pomysłów, wątpliwości i sugestii; TMA_U18 TnMA_U06 H2A_U10 H2A_U11 H1A_U06 H1A_U07 - potrafi ocenić przydatność typowych metod, procedur i dobrych praktyk do realizacji zadań związanych z różnymi sferami działalności pedagogicznokatechetycznej z wykorzystaniem nowoczesnych strategii edukacyjnych; S1A_U06 S1A_U07 - potrafi animować prace nad rozwojem uczestników procesów pedagogicznokatechetycznych, także tych o specjalnych potrzebach edukacyjnych, oraz wspierać ich w procesie samowychowania; TnMA_U07 S1A_U06 - potrafi pracować w zespole; umie wyznaczać oraz przyjmować wspólne cele działania; potrafi przyjąć rolę lidera w zespole; TnMA_U08 S1A_U05 - potrafi popularyzować wiedzę teologiczną, przekazywać ją i dzielić się doświadczeniem religijno-duchowym, zwłaszcza przez posługę duszpasterską w Kościele katolickim. H2A_U08 TnMA_U09 TkMA_U02

Kompetencje społeczne (postawy) - rozumie potrzebę intelektualnego oraz religijno-duchowego formowania się przez całe życie, potrafi inspirować i organizować proces kształcenia się innych osób oraz potrafi samodzielnie i krytycznie uzupełniać wiedzę i umiejętności, rozszerzone o wymiar interdyscyplinarny; - dostrzega i formułuje problemy teologiczno-moralne i dylematy etyczne związane z ludzką aktywnością, poszukuje optymalnych rozwiązań z punktu widzenia światopoglądu chrześcijańskiego; postępuje zgodnie z zasadami moralności chrześcijańskiej; wykazuje cechy refleksyjnego praktyka; - jest przygotowany do aktywnego uczestnictwa w grupach, organizacjach i instytucjach realizujących działania pedagogiczne i ewangelizacyjno-katechetyczne; - odpowiedzialnie przygotowuje się do swojej pracy, projektuje i wykonuje działania pedagogiczno-katechetyczne; - utożsamia się z wartościami, celami i zadaniami realizowanymi w praktyce pedagogiczno-katechetycznej; odznacza się rozwagą, dojrzałością i zaangażowaniem w projektowanie, planowanie i realizowanie działań pedagogiczno-katechetycznych; - podejmuje przez całe życie osobisty religijno-duchowy rozwój i potrafi kierować rozwojem religijno-duchowym innych osób. TMA_K02 TnMA_K02 TnMA_K05 TnMA_K06 TnMA_K07 H2A_K01 S2A_K06 H1A_K04 S1A_K04 H1A_K02 S1A_K02 S1A_K03 S1A_K05 S2A_K04 S2A_K05 H2A_K01 Kontakt ks. dr hab. Radosław Chałupniak, prof. UO, radek@uni.opole.pl, tel. 504 31 66 93 TkMA_K01