EDUKACJA FINANSOWA W PRAKTYCE SERWIS PKO JUNIOR
wstęp...4 serwis pko junior...5 aplikacja rodzica...7 SKARBONKI...11 TWÓJ plan OSZCZĘDZANIA...13 przelewy i doładowania...15 0dznaki...17 strona 3
WSTĘP Przygotowując ofertę PKO Junior, rozważaliśmy, jakie warunki musi ona spełnić, aby była atrakcyjna zarówno dla dzieci, jak i ich rodziców. Za kluczowy aspekt uznaliśmy kwestię bezpieczeństwa najmłodszych i ich rodziców. W serwisie PKO Junior żadne samodzielne działanie dziecka nie spowoduje uszczuplenia jego oszczędności. Funkcjonalności, które umożliwiają wydatkowanie środków (przelewy i doładowania telefonów), każdorazowo wymagają akceptacji rodzica w serwisie dla dorosłych ipko. Przekrój wieku dzieci, które mogą korzystać z serwisu PKO Junior, jest ogromny. Dlatego serwis oparty jest o duże, kolorowe, intuicyjne ikony, czytelne zarówno dla młodszych, jak i starszych dzieci. Każdy szczegół serwisu został zaprojektowany w taki sposób, aby ułatwiać dzieciom korzystanie z niego oraz zrozumienie, jak działa bankowość elektroniczna. Wszystkie funkcje są wspomagane odpowiedziami pojawiającymi się nie tylko w dymkach, lecz także w formie głosowej w postaci wypowiedzi żyrafy Lokatki. Zależało nam na tym, aby serwis był nie tylko funkcjonalny pod względem użyteczności, lecz spełniał także rolę edukacyjną. W broszurze, którą trzymają Państwo w rękach, znajdują się informacje, w jaki sposób funkcjonalności serwisu mogą wspierać edukację finansową Państwa dzieci. Wykorzystanie wszystkich możliwości serwisu (także edukacyjnych) zakłada Państwa aktywność. Serwis może być dla Państwa użytecznym wsparciem, ale należy pamiętać podejścia do oszczędzania oraz pieniędzy dzieci uczą się w pierwszej kolejności od swoich rodziców. Serwis tworzyliśmy najlepiej, jak to było możliwe sami jesteśmy rodzicami. Nierzadko szukając właściwych rozwiązań, zwracaliśmy się do osób dla nas najbardziej opiniotwórczych do naszych dzieci. Dzięki temu mamy pewność, że serwis PKO Junior jest bezpieczny i przyjazny dzieciom. I to jest dla nas najważniejsze. Treści zamieszczone w ramkach są autorstwa pani psycholog Katarzyny Sekścińskiej z Wydziału Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego. strona 4
SERWIS PKO JUNIOR Nowoczesny serwis transakcyjny PKO Junior jest dostosowany do wieku i preferencji najmłodszych. Specjalnie zaprojektowane funkcjonalności wspierają edukację finansową, a atrakcyjna grafika oraz ciekawe efekty dźwiękowe sprawiają, że nauka oszczędzania jest doskonałą zabawą, w której uczestniczą zarówno dzieci, jak i rodzice. Serwis jest bezpieczny dla dzieci i ich oszczędności. Każdy przelew oraz każde doładowanie wymagają każdorazowo akceptacji przez rodzica (poprzez dedykowaną sekcję w serwisie ipko). Nawet jeżeli ktoś niepowołany uzyska dostęp do konta dziecka, nie będzie mógł dokonać samodzielnie żadnych transakcji na rachunku. O bezpiecznym korzystaniu z bankowości elektronicznej opowiadamy na dedykowanej stronie junior.pkobp.pl/bezpieczenstwo. Co się stało? Najważniejsze rodzaje transakcji to wpłaty i wypłaty. Kwoty zaznaczone na czerwono oznaczają, ile pieniędzy ubyło z Twojego konta. Kwoty w kolorze zielonym pokazują, ile pieniędzy wpłynęło na Twoje konto. strona 5
strona 6
aplikacja rodzica Rodzice mają dostęp do pełnej obsługi rachunków dzieci w wydzielonej części ipko Aplikacji Rodzica. Po zalogowaniu się do ipko można ją uruchomić, klikając w banner PKO Junior po lewej stronie. Aplikacja pozwala na podgląd historii operacji na koncie dziecka oraz na akceptację przelewów oraz doładowań zainicjowanych przez dziecko. strona 7
Dla wygody rodziców stworzyliśmy Kieszonkowe, czyli specjalnie zaprojektowane zlecenie przelewu stałego poprzez formularz wybieramy konto dziecka (numer rachunku uzupełniany jest automatycznie), nadajemy tytuł, ustalamy kwotę oraz częstotliwość przelewów. Rodzic może też określić, jak długo kieszonkowe ma być wypłacane. Zdobywanie wiedzy ekonomicznej przez dzieci rozpoczyna się przyswajaniem podstawowych pojęć związanych z pieniędzmi i ich używaniem. Nie ulega wątpliwości, że zrozumienie funkcji pieniędzy jest łatwiejsze, gdy dziecko uczy się przez doświadczenie. W związku z tym otrzymywanie kieszonkowego i możliwość wydatkowania własnych pieniędzy stanowi bardzo cenny element procesu edukacji ekonomicznej. Regularnie otrzymywane kieszonkowe daje dziecku możliwość uczenia się planować swoje wydatki w określonym czasie, oszczędzania oraz racjonalnego wydawania posiadanych środków.. strona 8
W naszej ocenie jedną z najciekawszych funkcji w Aplikacji Rodzica są Wyzwania. Stworzyliśmy ją jako formę wsparcia rodziców w uczeniu dzieci oszczędzania poprzez wyznaczanie zadań do realizacji. Celem tej funkcjonalności jest wspieranie rozwoju dzieci w obszarach, które są kluczowe nie tylko w nauce oszczędzania, ale również w innych sferach życia. Obszary, dla których stworzyliśmy predefiniowane wyzwania, to odpowiedzialność, planowanie, systematyczność i wytrwałość. Rodzic za pomocą dedykowanego formularza określa, jakie zadanie chce wyznaczyć dziecku do wykonania. Do wyboru jest kilkanaście zadań przeznaczonych zarówno dla młodszych dzieci, np. składanie ubrań po prasowaniu (wytrwałość) czy mycie rąk (systematyczność), jak i dla starszych, np. plan domowych oszczędności (planowanie) lub pomoc przy zakupach (odpowiedzialność). Jeśli spośród dostępnych wyzwań w serwisie rodzic nie będzie mógł wybrać żadnego dla swojego dziecka, ma również możliwość stworzenia własnego, unikalnego wyzwania. Rodzic oprócz wyboru wyzwania określa także czas, w jakim zadanie ma być wykonane, oraz nagrodę za jego realizację. W serwisie znajdują się także propozycje nagród, np. wyjście do kina, wybór deseru, nagroda finansowa, ale możliwe jest także zaproponowanie własnej formy gratyfikacji. Co jest istotne, rodzic może także tworzyć wyzwania dla więcej niż jednego dziecka. Dzięki temu poza wspomaganiem wymienionych wyżej obszarów rozwojowych dziecka może również kształtować postawę współpracy u rodzeństwa. strona 9
strona 10
SKARBONKI Jasno wytyczone cele pozwalają nam skoncentrować się na działaniach, które zbliżają nas do osiągnięcia sukcesu. Oszczędzanie celowe, w którym mamy dokładnie określoną wartość zbieranej kwoty, jest jedną z kluczowych kwestii w osiąganiu naszych celów finansowych. Wirtualne skarbonki w serwisie PKO Junior wspierają proces rozwijania świadomości dziecka w zakresie rozumienia roli pieniądza. Dzięki celowemu oszczędzaniu dzieci mogą zmienić postrzeganie swoich pieniędzy ze stosu monet i banknotów na środki do realizacji swoich celów i marzeń. Ponadto proces tworzenia skarbonki zakłada podanie przez dziecko zarówno kwoty, jak i terminu, w którym cel finansowy ma być osiągnięty. Cel staje się nie tylko mierzalny, lecz także osadzony w konkretnych ramach czasowych. Po określeniu kwoty i terminu serwis podpowiada, ile środków powinno wpływać do skarbonki co miesiąc, aby cel został osiągnięty w wyznaczonym czasie. Dzięki temu uczymy dzieci kluczowej kwestii w oszczędzaniu regularności. Uczenie ludzi oszczędzania już od najmłodszych lat zdaje się niezwykle cenne. Pozwala kształtować pozytywne zachowania finansowe, zrozumieć wartość pieniądza i odraczać nagrody w czasie. Wyniki badań wskazują, że większość dzieci oszczędza na konkretny zakup. Pozwala im to wyznaczyć horyzont czasowy odkładania pieniędzy, uczy cierpliwości i wytrwałości w dążeniu do wyznaczonego celu, co w przyszłości może zaprocentować we wszystkich dziedzinach ich życia. strona 11
strona 12
TWÓJ PLAN OSzCZĘDZANIA Łatwo jest zarządzać budżetem, w którym jest tylko jeden cel. Jednak im starsze są dzieci, tym więcej mają potrzeb. Dlatego w serwisie PKO Junior można stworzyć kilka różnych skarbonek. Domyślnie każdy wpływ na PKO Konto Dziecka powiększa kwotę tzw. wolnych oszczędności. Dziecko może samo przelać kwotę z wolnych oszczędności do poszczególnych skarbonek. Może też skorzystać z narzędzia Twój Plan Oszczędzania. Za jego pomocą młody użytkownik serwisu określa, jaka część wpłacanych pieniędzy trafi automatycznie do poszczególnych skarbonek, a jaka pozostanie w wolnych oszczędnościach. Dzięki temu nie musi za każdym razem definiować kwot wpłacanych do skarbonek. Wystarczy, że ustali, które ze skarbonek są dla niego najważniejsze i jaka część pieniędzy powinna do nich trafić. W ostatnich latach na całym świecie jest coraz bardziej widoczny problem nieumiejętnego zarządzania budżetem kończący się często nadmiernym zadłużaniem i spłacaniem jednego kredytu kolejnym. Nierzadko przyczyną takiej sytuacji jest trudność w ustaleniu ważności poszczególnych wydatków, niemożność dokonania wyboru i poczucie konieczności kupienia wszystkiego na raz. Uczenie dzieci określenia hierarchii ważności planowanych wydatków może więc w pewnym stopniu zredukować ryzyko wpadnięcia przez nie w tarapaty finansowe już w dorosłym życiu. Ponadto warto nadmienić, że dziś sklepy oferują niemal nieskończoną liczbę artykułów skierowanych do dzieci, co w znacznym stopniu utrudnia im dokonywanie wyboru, czasem zupełnie go uniemożliwiając. Warto więc wspierać dziecko w tych decyzjach, pomagając w nabyciu umiejętności klasyfikowania własnych potrzeb zakupowych. strona 13
Każda skarbonka ma swój suwak, dzięki któremu dziecko określa, jaka część wpływów na jego konto będzie automatycznie przekazywana do danej skarbonki. strona 14
PRzELEWY I DOŁADOWANIA PKO Junior to także nauka obsługi swojego własnego konta bankowego przez internet. Jedną z podstawowych i najczęściej wykorzystywanych funkcji rachunku jest realizacja przelewów. Serwis jest przygotowany dla dzieci poniżej 13. roku życia i umożliwia naukę wypełniania kompletnego formularza przelewu wpisywania numeru rachunku i danych odbiorcy, tytułu oraz kwoty przelewu. Podobnie w przypadku doładowania telefonu komórkowego. Z perspektywy dziecka wykonuje ono te same czynności, co mama i tata w swoich dorosłych serwisach bankowych. Warto podkreślić, że sama realizacja przelewu i doładowania jest możliwa dopiero po jego akceptacji przez rodzica w ipko. Dopóki rodzic nie zatwierdzi operacji, środki pozostają na koncie dziecka. Gdy Twoje dziecko dorośnie i będzie miało możliwość samodzielnego zarządzania swoimi pieniędzmi, będzie już potrafiło obsługiwać swoje konto w internecie, ponieważ wszystkiego, co niezbędne, nauczy się wcześniej w bezpiecznym serwisie PKO Junior. strona 15
Korzystanie z usług banków nierzadko przysparza kłopotów dorosłym użytkownikom. Język, którym posługują się banki jest zbudowany z trudnych pojęć, co często staje się przyczyną podejmowania nie najlepszych decyzji o skorzystaniu lub zrezygnowaniu z usług oferowanych przez banki. Jedną z usług oferowanych przez Banki, która może stanowić wyzwanie, jest konto internetowe stające się coraz popularniejsze wśród Polaków. Korzystanie z niego w dzieciństwie stanowi swoistą formę rozrywki i poprzez zabawę pozwala oswoić się z systemem bankowości. Można oczekiwać, że dzieci poznające sposoby funkcjonowania e-kont i możliwości, które dają, związane zarówno z bieżącą konsumpcją, jak i oszczędzaniem pieniędzy, w dorosłym życiu będą czuły się pewniej w świecie finansów. Spodziewać się można także, że będą charakteryzować się zaufaniem do usług bankowych i skorzystają z nich z korzyścią dla siebie w większym stopniu niż osoby, które poznają je dopiero w dorosłości. W przypadku posiadania wcześniejszych doświadczeń ograniczony zostaje lęk przed czymś nowym i nieznanym, który w przypadku podejmowania decyzji może mieć duże znaczenie. strona 16
ODZNAKI Oszczędzanie nie jest łatwe nawet dla dorosłych. Dzieci, zwłaszcza na etapie kształtowania pożądanych nawyków, często potrzebują dodatkowej motywacji w postaci na przykład choćby symbolicznej nagrody. Dlatego w serwisie PKO Junior nagradzamy dzieci za określone osiągnięcia, m.in. za zakładanie skarbonek, regularne wpłaty na konto, długoterminowe oszczędzanie, planowanie (zaoszczędzenie wyznaczonej kwoty w zadeklarowanym przez dziecko terminie). Stylistyka nagród jest utrzymana w konwencji magicznej i przygotowana w dwóch wersjach dla młodszych i starszych dzieci. Do zdobycia jest kilkadziesiąt odznak. strona 17
Dzieci w dużym stopniu uczą się przez doświadczenie. Budują swoje przeświadczenie o tym, jakie zachowanie jest dobre, a jakie złe, m.in. poprzez obserwowanie reakcji otoczenia, gdy coś zrobią. Najczęściej to rodzice pokazują dzieciom, które zachowania powinny być powtarzane w przyszłości, a które nie. Zachowania oceniane negatywnie mogą się wiązać z karami a pozytywnie z nagrodami. Nagrody mogą przyjąć postać pochwał, drobnych i większych niespodzianek materialnych i niematerialnych, ale niezależnie od swojej formy uczą dziecko, że dane zachowanie było dobre i należy je powtarzać. Podnoszą też u niego wiarę w siebie i swoje możliwości, a także zachęcają do podejmowania kolejnych wyzwań. Należy jednak pamiętać, że nagroda powinna być dostosowana do wysiłku włożonego w realizację zadania. Warto pamiętać by doceniać wykonanie przez dziecko szczególnie tych zadań, które były dla niego trudne i wymagały dużego zaangażowania. Ponadto badania wskazały, że nagradzanie jest również cennym narzędziem w procesie edukacji ekonomicznej; dzieci chętniej oszczędzają pieniądze, które dostały za wykonane zadanie, niż otrzymane bez włożonego wysiłku. strona 18