RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 171483 (13)B1 (21) Numer zgłoszenia 301234 Urząd Patentowy (2 2) Data zgłoszenia 2 6.11.1993 Rzeczypospolitej Polskiej (5 1) IntC l6 A01B 19/06 (54) Brona aktywna (43) Zgłoszenie ogłoszono: 29.05.1995 BUP 11/95 (73) U praw niony z patentu: Akademia Rolniczo-Techniczna im.michała Oczapowskiego, Olsztyn-Kortowo, PL (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: 30.05.1997 WUP 05/97 (72) Tw órcy w ynalazku: Mikołaj Semczyszyn, Olsztyn, PL Bogusław Skwarski, Olsztyn, PL PL 171483 B1 (57) 1. Brona aktywna, wyposażona w ramę nośną z poprzeczną belką oraz w układ zawieszenia i układ napędowy, znamienna tym, ze do poprzecznej belki (4) ramy nośnej (1) zamocowane są obrotowo ramiona (5) z zębami (6), przy czym ramiona (5) połączone są na przemian listwami wzdłużnymi (7) i listwami ukośnymi (8), a dwa środkowe ramiona (5) współpracujące bezpośrednio z wahaczem (9) poprzez łącznik (10) ustawione są pod kątem ± α w przeciwnych kierunkach. Fig 1
Brona aktywna Zastrzeżenia patentowe 1. Brona aktywna, wyposażona w ramę nośną z poprzeczną belką oraz w układ zawieszenia i układ napędowy, znamienna tym, że do poprzecznej belki (4) ramy nośnej (1) zamocowane są obrotowo ramiona (5) z zębami (6), przy czym ramiona (5) połączone są na przemian listwami wzdłużnymi (7) i listwami ukośnymi (8), a dwa środkowe ramiona (5) współpracujące bezpośrednio z wahaczem (9) poprzez łącznik (10) ustawione są pod kątem ± a w przeciwnych kierunkach. 2. Brona według zastrz. 1, znamienna tym, że ramiona (5) połączone listwami wzdłużnymi (7) odchylone są od siebie w przeciwne strony w stosunku do poprzecznej belki (4). 3. Brona według zastrz. 1, znamienna tym, że ramiona (5) połączone listwami ukośnymi (8) odchylone są w tym samym kierunku w stosunku do poprzecznej belki (4). * * * Przedmiotem wynalazku jest brona aktywna, przeznaczona do doprawiania gleby przed siewem nasion, która może znaleźć zastosowanie w gospodarstwach rolniczych i ogrodniczych. W powszechnie znanych i stosowanych bronach aktywnych (wahadłowych) elementy robocze brony (zęby brony) zamocowane są do dwóch równoległych belek ustawionych prostopadle do kierunku ruchu ciągnika. W czasie pracy, belki wychylają się na boki w przeciwnych kierunkach. Taki układ belek powoduje powstawanie sił dynamicznych, które poprzez ramę główną brony, a następnie układ zawieszenia, przenoszą się na ciągnik. Pochodzące od sił dynamicznych drgania brony wahadłowej są przyczyną uszkodzeń ciągnika. Próba zmniejszenia drgań poprzez wprowadzenie krojów stabilizujących nie dała zadawalających efektów. Częściowe zmniejszenie drgań uzyskano poprzez sprężyste połączenie zębów brony z belką nośną (np. w bronie firmy Amazone-Werke z RFN). Ponadto, konstrukcje znanych bron wahadłowych nie zapewniają jednakow ego spulchnienia gleby na całej szerokości obrabianego pasa gleby. W ystępują miejsca nadmiernego rozdrobnienia gleby jak też jej niedopraw ienia. Tory ruchów kolejnych zębów brony nie układają się obok siebie, co zapewniłoby jednakowe oddziaływanie ich na glebę, ale często się krzyżują. Powoduje to powstawanie stref, w których na daną jednostkę gleby oddziaływuje tylko jeden ząb przedniej, lub tylnej belki, oraz stref, w których oddziaływują dwa zęby (ząb przedniej i tylnej belki). Celem wynalazku jest wyeliminowanie drgań brony wahadłowej, które skracają okres użytkowania ciągnika oraz uzyskanie w przybliżeniu równoległego ułożenia torów ruchu zębów brony. Według wynalazku brona aktywna wyposażona w ramę nośną z poprzeczną belką oraz w układ zawieszenia i układ napędowy charakteryzuje się tym, że do poprzecznej belki ramy nośnej zamocowane są obrotowo ramiona z zębami, przy czym ramiona połączone są na przemian listwami wzdłużnymi i ukośnymi, natomiast dwa środkowe ramiona współpracujące bezpośrednio z wahaczem poprzez łącznik ustawione są pod kątem ± a w przeciwnych kierunkach. Ramiona połączone listwami wzdłużnymi są odchylone od siebie w przeciwne strony, natomiast ramiona połączone listwami ukośnymi są odchylone w tym samym kierunku w stosunku do poprzecznej belki ramy nośnej. Dźwigniowy układ napędu ramion brony aktywnej według wynalazku zapewnia taki ruch zębów, ze kolejne zęby znajdujące się z przodu poprzecznej belki ramy nośnej na przemian parami rozchodzą się i schodzą się, natomiast w części tylnej odwrotnie schodzą się i rozchodzą się. Takie rozwiązanie konstrukcyjne pozwala uzyskać obciążenie poprzecznej
171 483 3 belki ramy nośnej parami sił, które się równoważą, a tory ruchu zębów brony przebiegają obok siebie. Brona według wynalazku jest narzędziem aktywnym o właściwych parametrach techniczno-technologicznych. Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony w przykładzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia bronę aktywną w schemacie ogólnym w rzucie z góry, a fig. 2 - tory ruchu zębów brony w glebie. Do ramy nośnej 1 z układem zawieszenia 2 i 3 przymocowana jest poprzeczna belka 4 Z poprzeczną belką 4 połączone są obrotowo ramiona 5 z zębami 6. Ramiona połączone są ze sobą na przemian listwami wzdłużnymi 7 i ukośnymi 8. Ramiona 5 współpracujące bezpośrednio z wahaczem 9 poprzez łącznik 10 ustawione są pod kątem ± α w przeciwnych kierunkach. Ramiona 5 połączone listwami 7 są odchylone w przeciwne strony, natomiast ramiona 5 połączone listwami ukośnymi 8 są odchylone w tym samym kierunku w stosunku do poprzecznej belki 4. Napęd na wahacz 9 przenoszony jest od WOM ciągnika poprzez wał wielowypustowy 11, sprzęgło elastyczne 12, koło zamachowe 13 i mimośród 14. Działanie brony aktywnej jest następujące. Po zagłębieniu zębów 6 brony w glebę i włączeniu napędu, obracające się koło zamachowe 13 poprzez mimośród 14 wprawia w ruch wahacz 9. Wahacz 9 poprzez łącznik 10, listwy ukośne 8 i wzdłużne 7 napędza ramiona 5 z zębami 6. Przy ruchu wahacza 9 w kierunku V ramiona 5 zamocowane w punktach A i B z przodu poprzecznej belki 4 rozchodzą się, w punktach C i D schodzą się, E i F rozchodzą się i G i H schodzą się. W tym samym czasie zęby ramion 5 z tyłu poprzecznej belki 4 wykonują ruch przeciwny. Przy zmianie kierunku ruchu wahacza 9 ruch ramion 5 z przeciwnych stron poprzecznej belki 4 ulega zamianie. Poruszające się zęby 6 uderzając w glebę powodują jej rozdrobnienie Złożenie dwóch ruchów: ruchu zęba i ruchu agregatu daje ruch wypadkowy zęba zbliżony kształtem do krzywej sinusoidalnej. Tory ruchu 15 i 16 kolejnych zębów 6 przebiegają w przybliżeniu równolegle do siebie. Taki ruch sąsiednich zębów 6 stwarza warunki do równomiernego rozdrobnienia gleby na całej szerokości roboczej brony.
fig. 2 171 483
171 483 fig 1 Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 90 egz. Cena 2,00 zł