1. WSTĘP Do emulacji ruchu okrętu na mapie nawigacyjnej potrzebujemy trzech rzeczy: Komputera PC Programu nawigacyjnego polecam OpenCPN Programu symulatora GPS Programu Com0com jako mostka wirtualnego portów szeregowych Program nawigacyjny OpenCPN znajduje się pod adresem http://opencpn.org/ocpn/, natomiast link do pobrania : http://sourceforge.net/projects/opencpn/files/opencpn/2.5.0/opencpn_2.5.0_setup.exe/download Program emulatora GPS pobieramy ze strony www.sykahir.szczecin.pl z działu Pobieralnia. Program Com0com pobieramy ze strony : http://sourceforge.net/projects/com0com/files/http://sourceforge.net/projects/com0com/files/latest/download 2. INSTALACJA PROGRAMU NAWIGACYJNEGO. Program instalujemy wg wskazówek na stronie twórców. W większości przypadków mamy już go zainstalowanego w komputerze i często używamy go do prowadzenia nawigacji. Istnieją dwie możliwości symulacji szkoleniowej. Pierwsza, to zainstalowanie programu emulatora na innym komputerze i połączenie go z komputerem nawigacyjnym kablem RS ( w tym przypadku w oprogramowaniu nawigacyjnym nie musimy dokonywać żadnych zmian w zakładce ustawienia ), natomiast druga możliwość to zainstalowanie emulatora w komputerze nawigacyjnym i spięcie tych programów tzw. mostkiem wirtualnym ( przy wykorzystaniu programu Com0com ). 3. INSTALACJA PROGRAMU Com0com. Rozpakowujmy pobrane archiwum zip na pulpicie naszego komputera. Program instalujemy wg wskazówek instalatora. Po zakończeniu procesu instalacji uruchamiamy plik Setup.exe i możemy przystąpić do konfiguracji naszych wirtualnych portów szeregowych. Jeśli np. w naszym komputerze nawigacyjnym mamy zainstalowany port szeregowy RS232 jako Com1, to program Com0com ustawiamy na porty Com3 i Com 4 ( w oknie ustawień wpisujemy odpowiednio zamiast CNCA0 Com3 i CNCB0 Com4 ).Wirtualny port szeregowy Com3 będzie służył do podłączenia naszego programu nawigacyjnego, natomiast do portu Com4 podłączymy nasz emulator GPS.
4. USTAWIENIE PORTU SZEREGOWEGO PROGRAMU NAWIGACYJNEGO. W tym momencie musimy dokonać zmiany w ustawieniu portu szeregowego programu nawigacyjnego. Na rysunku przedstawiono wymagane ustawienia w zakładce GPS. Zatwierdzamy ustawienia przyciskiem OK, zwijamy okno programu do paska zadań i przystępujemy do instalacji emulatora GPS. Po pobraniu ze strony www.sykahir.szczecin.pl spakowanego archiwum z instalacją programu rozpakowujemy plik zip w dowolnym katalogu naszego komputera ( może to być pulpit ). Klikamy na pliku setup.exe i po chwili na naszym komputerze mamy już zainstalowany program emulatora GPS. Teraz możemy zacząć naszą zabawę z nawigacją.
Na początek w programie emulatora wybieramy właściwy Port COM na COM4 ( jak na rysunku). W oknie Lokalizacja startowa możemy wybrać wstępnie zdefiniowane punkty startu naszego statku. Klikamy na klawisz START i zaczynamy ćwiczenia. Suwakiem Prędkość jachtu określamy naszą prędkość ( kontrolka WS służy do włączenia biegu wstecznego, natomiast kontrolka x 10 kn służy do dziesięciokrotnego przyspieszenia symulacji ), suwakiem Kurs kompasowy obieramy kierunek, suwak Prędkość prądu służy do określenia siły dryfu, natomiast suwak Kierunek prądu do jego kierunku. W programie emulatora można także symulować błąd sterowania. Służy do tego suwak Dokładność sternika określający maksymalne odchyłki kątowe od kursu kompasowego. Ten błąd jest wprowadzany losowo. Dodatkowo, w centralnej części okna programu wyświetlany jest wykres wektorowy prędkości jachtu, dryfu i prędkości sumarycznej. Krótkie miganie kontrolki Port COM sygnalizuje wysyłanie danych GPS do programu nawigacyjnego. Oprócz przesyłania danych nawigacyjnych GPS, program emulatora wysyła kody NMEA czterech satelitów nawigacyjnych. Po prawej stronie okna programu zlokalizowałem część odpowiedzialną za ustawienia emulatora AIS. Ta część programu na razie w fazie beta nie pracuje prawidłowo, poprawki opublikuję w terminie późniejszym. Symulator AIS ma utrudnić zadania nawigacyjne poprzez wprowadzenie innych statków. Do ustawienia symulacji AIS w pierwszej kolejności należy ustawić poprawny Port COM AIS. Dla ćwiczeń najlepiej zrobimy to poprzez zaznaczenie opcji Port GPS sharing. W ten sposób dane GPS i AIS będą wysyłane do programu nawigacyjnego poprzez ten sam port szeregowy. W programie nawigacyjnym, w opcjach ustawień AIS włączamy port COM4, a w ustawieniach GPS zmieniamy port GPS na AIS Port ( Shared).
5. SYMULATOR AIS Do uruchomienia transmisji sygnałów AIS służy klawisz WYSYŁAJ AIS. Krótkie miganie kontrolki AIS WYSYŁANIE sygnalizuje wysyłanie danych AIS. Linie wyboru Nazwa statku, Typ statku, MMSI, Call sign., itd. Służą do określenia parametrów statku AIS. W polu Prędkość i Kurs statku możemy określić parametry ruchu obiektu AIS. Dane te są zapamiętywane w pliku tekstowym w głównym katalogu dysku C komputera. Przy pierwszym uruchomieniu programu emulacji ten plik jest tworzony na C:\ z parametrami określonymi w programie. Przy następnym uruchomieniu programu, plik jest wczytywany do programu. Parametry te można zmieniać w programie, a następnie zapisać na dysku przy pomocy klawisza ZAPISZ DANE. Przy następnym uruchomieniu programu emulacyjnego, nowe parametry AIS zostaną wczytane do programu. 6. WYSYŁANIE POLECEŃ NMEA. Program emulatora umożliwia także wysyłanie poleceń NMEA wpisanych do wiersza NMEA. Przy okazji, poprzez zaznaczenie pola Wyświetl listę NMEA w oknie centralnym można włączyć ściągawkę z formatem typowych poleceń NMEA. Istnieje także możliwość wysyłania poleceń NMEA zapisanych w pliku tekstowym. Do wczytania takiego pliku służy klawisz ZAŁADUJ PLIK, który otwiera okno kontekstowe systemu Windows. Klawisz WYSYŁAJ NMEA powoduje wysłanie listy rozkazów z pliku lub pojedynczego rozkazu z linii NMEA. 7. INSTRUKCJA PROGRAMU Com0com. Opis zaczerpnięty ze strony : http://myinventions.pl/index.php?page=wirtualnyportszeregowy. Com0com jest aplikacją typu open source dla środowiska Windows, która pozwala tworzyć pary wirtualnych portów szeregowych tak, że wyjście danych z jednego jest wejściem danych do drugiego i odwrotnie. Tworzenie pary połączonych wirtualnych portów szeregowych. Pod adresem http://sourceforge.net/projects/com0com/files/http://sourceforge.net/projects/com0com/files/latest/download odnajdujemy najnowszą wersję aplikacji com0com dla naszego systemu Windows (i386 lub x64, aktualnie najnowsza wersja nr 2.2.2.0) i pobieramy ją. Rozpakowujemy i uruchamiamy instalację. W czasie instalacji system wykryje dwa nowe urządzenie (CNCA0 i CNCB0), do których zainstalować trzeba sterowniki. W oknie instalacji sterowników zaznaczamy kolejno, że nie chcemy aby Windows połączył się z Windows Update w celu wyszukiwania sterowników, a następnie wybieramy opcję automatycznej instalacji urządzenia. Przejdźmy do manager a urządzeń systemu (właściwości mojego komputera / zakładka sprzęt). Na liście widnieć powinny następujące urządzenia:
Poprzez menu start/programy/com0com uruchamiamy skrót Setup, otwierający następujące okno konfiguracji programu: Okno to pozwala dodawać i usuwać nowe pary portów szeregowych, zmieniać ich parametry, a nawet przeciągnięciami myszki łączyć konkretne piny łączonych portów szeregowych. Warto zwrócić uwagę, na krzyżowe połączenie pinów RX i TX odpowiedzialnych w istocie za przesyłanie danych. Kolejnym krokiem jest zmiana domyślnych nazw portów, gdyż te mogą nie być widoczne przez aplikacji. Wpisujemy np. nazwy COM10 i COM11. Uwaga, gdy nazwa po wpisaniu będzie mieć czerwony kolor czcionki oznacza to, że ten port jest zarezerwowany i jego użycie może bardzo utrudnić pracę systemu (np. konflikty IRQ i zasobów). Wolna nazwa portu widnieć będzie niebieską czcionką. Zatwierdzamy zmiany przyciskiem Apply.