RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 172573 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 302552 (22) Data zgłoszenia: 09.03.1994 (51) IintCl6 E21D 23/16 E21D 15/51 (54) Układ hydrauliczny stabilizacji stojaka (23) Pierwszeństwo z wystawy: 13.09.1993,PL,SIMMEX 93 KATOWICE (73) Uprawniony z patentu: (43) Zgłoszenie ogłoszono: 20.03.1995 BUP 06/95 Fabryka Zmechanizowanych Obudów Ścianowych "FAZOS" S.A., Tarnowskie Góry, PL (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: 31.10.1997 WUP 10/97 (72) Twórcy wynalazku: Jan Bojdoł, Tarnowskie Góry, PL Henryk Trembaczewski, Tarnowskie Góry, PL Henryk Zych, Tarnowskie Góry, PL PL 172573 B1 (57) 1. Układ hydrauliczny stabilizacji stojaka, zmechanizowanej obudowy górniczej, posiadający co najmniej jeden siłownik połączony z mechanizmami stabilizującymi obejmującymi stojaki, znamienny tyra, ze jego siłownik stabilizujący (3) jest zabezpieczony blokiem (8) z zaworem przelewowym (9) nastawionym na wysokie ciśnienie przelewu, lub zaworem progowym (4) pracującym jako zawór przelewowy nastawiony na niskie ciśnienie przelewu, przy czym zabezpieczenie zaworem (9) lub zaworem (4) jest zależne od fazy cyklu pracy obudowy górniczej. Fig. 1
Układ hydrauliczny stabilizacji stojaka Zastrzeżenia patentowe 1. Układ hydrauliczny stabilizacji stojaka, zmechanizowanej obudowy górniczej, posiadający co najmniej jeden siłownik połączony z mechanizmami stabilizującymi obejmującymi stojaki, znamienny tym, że jego siłownik stabilizujący (3) jest zabezpieczony blokiem (8) z zaworem przelewowym (9) nastawionym na wysokie ciśnienie przelewu, lub zaworem progowym (4) pracującym jako zawór przelewowy nastawiony na niskie ciśnienie przelewu, przy czym zabezpieczenie zaworem (9) lub zaworem (4) jest zalezne od fazy cyklu pracy obudowy górniczej. 2. Układ hydrauliczny według zastrz. 1, znamienny tym, ze jest połączony w obwód zawierający trójpołożeniowy rozdzielacz czterodrogowy (7) i bloki zaworowe (11) połączone ze stojakami (1). 3. Układ hydrauliczny według zastrz. 1, znamienny tym, że posiada przełącznik obiegu (5) połączony z rozdzielaczem (7), a także zawór odcinający (6), który w czasie pracy układu jest w zasadzie zamknięty. * * * Przedmiotem wynalazku jest układ hydrauliczny stabilizacji stojaka stosowany w podporowych obudowach górniczych. Znane są w stanie techniki konstrukcje mechanicznej stabilizacji stojaków w hydraulicznych obudowach zmechanizowanych. Znana jest z polskiego wynalazku nr 106 594 pt. "Ścianowa obudowa zmechanizowana" konstrukcja sekcji obudowy wiszącej. Sekcja jest zbudowana ze stropnicy, dwóch spągnic połączonych między sobą przesuwnikiem, przegubowo związanych ze spągnicami dwóch hydraulicznych stojaków dwustronnego działania. Stojaki są jednym końcem przegubowo zamocowane do stropnicy i mają sprężyste ograniczniki wychylenia stojaka. Ograniczniki są w postaci prętów z jednej strony osadzonych w obejmie stojaka, a z drugiej strony tkwiących w otworach wkładki w konstrukcji gniazda stropnicy. Stabilizacja stojaka polega na ustawieniu w pozycji zbliżonej do pionowej, z wykorzystaniem luzu prętów stabilizujących w otworach obejmy lub wkładki, a po "wybraniu" luzu, wykorzystania sprężystości prętów. Znana jest również z opisu patentowego nr 129 550 pt. "Stabilizator kierunku ustawienia stojaków obudowy górniczej" rozwiązanie zawierające wspornik mocowany wzdłuż jednego boku do stropnicy, a dwoma przyległymi bokami opasujący stojaki podatną obejmą. Wspornik jest zamocowany do stropnicy za pomocą przegubów i jest połączony ze stropnicą, dodatkowo co najmniej jednym siłownikiem. Oś symetrii siłownika jest usytuowana poprzecznie do osi przegubów łączących wspornik ze stropnicą z tym, że siłownik łączy się ze wspornikiem i stropnicą przegubowo. Znana konstrukcja usztywnia sekcję obudowy górniczej i ogranicza swobodę ustawienia stojaków, co ma znaczenie przy nierównoległym i nierównym spągu i stropie wyrobiska górniczego. Znane rozwiązania mają jednak niedogodność polegającą na niewielkiej możliwości korygowania mechanicznego ustawienia - w granicach luzów połączeń przegubowych i otworów, którymi są połączone wsporniki lub pręty sprężyste. Wadą jest również to, że w przypadku korekcji hydraulicznej - stabilizacja siłownikami jest realizowana ze stałą siłą bez względu na fazy pracy obudowy górniczej. Celem wynalazku jest uniknięcie tych wad i skonstruowanie takiego układu hydraulicznego, sterującego pracą elementów mechanicznych obudowy - który zapewnia możliwość korekcji ustawienia stojaków, przy jednoczesnym trzymaniu ich ze zmienną siłą stabilizującą.
172 573 3 Cel ten uzyskano według wynalazku, w którym układ hydrauliczny stabilizacji stojaka ma siłownik stabilizujący zabezpieczony blokiem z zaworem przelewowym, nastawionym na wysokie ciśnienie przelewu i zaworem progowym. Zawór progowy pracujc jako zawór przelewowy, nastawiony na mskie ciśnienie przelewu. Zabezpieczenie zaworem przelewowym lub progowym jest zalezne od fazy cyklu pracy obudowy górniczej. Układ hydrauliczny według jest połączony w obwód zawierający trój położeniowy rozdzielacz czterodrogowy i bloki zaworowe, połączone ze stojakami. Układ posiada przełącznik obiegu połączony z rozdzielaczem, a także zawór odcinający, który w czasie pracy układu jest w zasadzie zamknięty. Układ hydrauliczny stabilizacji stojaka jest przedstawiony w przykładzie wykonania na rysunku, którego fig. 1 ukazuje schemat układu hydraulicznego, a fig. 2 i fig. 3 - widok z boku i widok z góry sekcji obudowy górniczej ze stojakami, które są stabilizowane przez układ według wynalazku. Układ hydrauliczny ma siłownik stabilizujący 3 zabezpieczony blokiem 8 z zaworem przelewowym 9 lub za w orem progowym 4. Układ jest połączony przewodam i ciśnięniow ym i w obwód zawierający trójpolożeniowy rozdzielacz czterodrogowy 7, a także bloki zaworowe 11 połączone ze stojakami 1. Z zaworem progowym 4 jest połączony zawór zwrotny 10. Pomiędzy rozdzielaczem 7 a układem hydraulicznym siłownika stabilizującego 3 jest włączony przełącznik obiegu 5. Układ hydrauliczny ma zawór odcinający 6, który w czasie pracy układu jest zamknięty. Siłownik stabilizujący 3 jest połączony przegubowo z dwoma mechanizmami stabilizującymi 2, obejmującymi parę stojaków hydraulicznych 1 sekcji obudowy górniczej. Układ hydrauliczny stabilizacji stojaka według wynalazku działa w zależności od sposobu zasilania siłownika stabilizującego 3, siłownika jednostronnego działania. Przestrzeń podtłokowa siłownika jest zaślepiona zaślepką bez uszczelki. Napięcie układu stabilizującego następuje po zasilaniu z rozdzielacza 7 przestrzeni nadłokowej siłownika 3 - położenie C. Emulsja przedostaje się do siłownika 3 przez przełącznik obiegu 5, zawór zwrotny 10 i blok zaworowy 8. Po całkowitym napięciu układu i odcięciu zasilania siłownika 3 jest zabezpieczony zaworem przelewowym 9 bloku zaworowego 8, nastawionym na wysokie ciśnienie, np. 48 MPa. Taki stan układu utrzymuje się podczas wszystkich faz pracy sekcji obudowy górniczej, z wyjątkiem rozpierania stojaków. W momencie rozpierania sekcji - położenie A, równocześnie następuje podanie emulsji do bloku zaworowego 8 siłownika 3, co powoduje otwarcie zaworu zwrotnego bloku zaworowego 8. Na skutek tego część emulsji z przestrzeni nadłokowej siłownika 3 przedostaje się przez blok 8, a następnie przez zawór progowy 4, nastawiony na niskie ciśnienie przelewu, np. 5 MPa, do spływu. W tym momencie ciśnienie w przestrzeni nadłokowej siłownika 3 spada do wartości 5 MPa utrzymując się na tym poziomie do momentu ponownego zasilania siłownika 3 z rozdzielacza 7, lub automatycznie w czasie rabowania stojaków 1 - położenie B. W układzie znajduje się również zawór odcinający 6, który powinien być stale zamknięty. Dzięki otwarciu zaworu 6, w przypadkach awaryjnych, można obniżać ciśnienie w siłowniku 3 do wielkości zerowej Następuje to w momencie zasilania przestrzeni podtłokowej stojaków 1, przy otwartym zaworze odcinającym 6. Układ według wynalazku działa samoczynnie, sterowane są tylko podstawowe funkcje pracy sekcji obudowy. Przedmiot wynalazku może być zastosowany zwłaszcza w obudowach górniczych, podporowych, pracujących w systemie podsadzkowym.
172 573
172 573 Fig. 2 Fig. 3
172 573 Fig. 1 Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 90 egz. Cena 2,00 zł