Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi ul. Gdańska 38, 90 730 Łódź... Łódź, dnia 27.01.2012 r. (oznaczenie organu Inspekcji Handlowej) Nr akt: ŻG.8361.288.2011 DECYZJA Nr 7 / ŻG / 2012 Na podstawie art. 40a ust. 1 pkt 3 i ust. 4 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (Dz. U. z 2005 r. Nr 187, poz. 1577 z późn. zm.) oraz art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. nr 98, poz. 1071 z późn. zm.) po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego, Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi wymierza przedsiębiorcy Jeronimo Martins Dystrybucja S.A. z siedzibą w Kostrzyniu, ul. Żniwna 5 karę pieniężną w kwocie 500,00 zł (słownie: pięćset złotych) z tytułu wprowadzenia do obrotu handlowego 1 partii boczku wędzonego, oznaczonego numerem partii produkcyjnej 23636 01535 oraz terminem przydatności do spożycia 30.09.2011, wyprodukowanego dla Biedronka przez Sokołów S.A., Al. 550-lecia 1, 08-300 Sokołów Podlaski, Oddział w Robakowie k. Poznania, Robakowo, ul. Poznańska 14, 62-023 Gądki wartości 67,65 zł, nieodpowiadającego jakości handlowej zadeklarowanej przez producenta na opakowaniu jednostkowym z uwagi na wyższą zawartość tłuszczu (w tabeli wartości odżywczej zadeklarowano 22,5 g w 100 g, a stwierdzono 34,4 ± 2,0 %). Uzasadnienie W dniach od 12 do 14 września 2011 r. na podstawie upoważnienia Łódzkiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej numer ŻG.8361.267.2011 z dnia 12.09.2011 r. inspektorzy Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Łodzi, przeprowadzili kontrolę w sklepie Biedronka Nr 3284 zlokalizowanym w Łodzi przy ul. Liściastej 2, należącym do Jeronimo Martins Dystrybucja S.A. z siedzibą w Kostrzyniu. Kontrolę przeprowadzono na podstawie przepisów art. 3 ust. 1-3 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 882/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt (Dz. U. L 165 z 30.4.2004 ze zm.), art. 17 ust. 3 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. z 2005 r. nr 187, poz. 1577, z późn. zm.) w związku z art. 3 ust. 1 pkt 1, 2, 6 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. 1
o Inspekcji Handlowej (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1219 z późn. zm.) w obecności osoby upoważnionej ( ). W toku kontroli w dniu 13 września 2011 r. pobrano do badań laboratoryjnych próbkę boczku wędzonego, oznaczonego numerem partii produkcyjnej 23636 01535 oraz terminem przydatności do spożycia 30.09.2011, wyprodukowanego dla Biedronki przez Sokołów S.A., w Oddziale w Robakowie, ul. Poznańska 14, 62-023 Gądki, który został opisany w protokóle pobrania próbki numer 073773. Celem przeprowadzenia badań organoleptycznych i fizyczno chemicznych próbkę produktu przekazano do Laboratorium Kontrolno-Analitycznego Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Kielcach, ul. Sienkiewicza 76. Na podstawie sprawozdania z przeprowadzonych badań numer 397/2011 z dnia 21 września 2011 r. wystawionego przez wyżej wymienione laboratorium stwierdzono, że przedmiotowy boczek nie odpowiadał jakości handlowej zadeklarowanej przez producenta na opakowaniu z uwagi na wyższą zawartość tłuszczu (w tabeli wartości odżywczej zadeklarowano 22,5 g w 100 g, a stwierdzono 34,4 ± 2,0 %). W dniu 28 września 2011 r. w trakcie kontroli przeprowadzonej na podstawie upoważnienia Łódzkiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej numer ŻG.8361.288.2011 z dnia 28.09.2011 r. stwierdzono, że opakowanie zabezpieczające próbkę kontrolną było uszkodzone przez przedsiębiorcę folia, w którą zapakowano próbkę kontrolną oraz zabezpieczająca ją taśma zostały przecięte i rozerwane w sposób, który umożliwiał swobodne wyjęcie opakowań produktu. Powyższy fakt udokumentowano w protokole kontroli z dnia 28 września 2011 r. oraz na zdjęciach wykonanych w trakcie tej kontroli. W związku z zaistniałą sytuacją próbka kontrolna, która została pobrana i zabezpieczona w trakcie kontroli w dniu 13 września 2011 r. za protokołem numer 073774 w ilości 0,909 kg nie mogła być przebadana ani na wniosek przedsiębiorcy, ani z urzędu jak to wynika z art. 29 ust.3 ustawy z dnia 15 grudnia 2000r. o Inspekcji Handlowej (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1219 ze zm.). O fakcie tym powiadomiono przedsiębiorcę pismem numer ŻG.8361.288.2011 z dnia 12 października 2011 r. W prowadzonym postępowaniu przy ocenie wyników badań Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej uwzględnił fakt, iż deklarowane na opakowaniu wartości odżywcze są wartościami średnimi, tak jak określono to w 12 ust. 1 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 25 lipca 2007 r. w sprawie znakowania wartością odżywczą (Dz. U. nr 137 poz. 967 z późn. zm.) i zastosował 15 % tolerancję, która winna być wystarczająca dla uwzględnienia faktu, iż prezentowane wartości liczbowe składników odżywczych (w tym przypadku tłuszczu) są wartościami średnimi i nie będzie wprowadzała w znaczący sposób konsumenta w błąd. Uzasadnieniem do przyjęcia granicy tolerancji na poziomie 15 % jest definicja znaczącej ilości określona w dyrektywie Rady 90/496/EWG z dnia 24 września 1990 r. w sprawie oznaczania wartości odżywczej środków spożywczych (Dz. U. L 276 z 06.10.1990 r. z późn. zm.). Według tej definicji znacząca ilość, co do zasady, oznacza 15 % zalecanego spożycia zawartego w 100 g lub 100 ml produktu lub w opakowaniu produktu jeśli opakowanie zawiera jedną porcję. Z motywu dwunastego preambuły do dyrektywy Komisji 2008/100/WE z dnia 28 października 2008 r. zmieniającej dyrektywę Rady 90/496/EWG w sprawie oznaczania wartości odżywczej środków spożywczych w odniesieniu do zalecanego dziennego spożycia współczynników przeliczeniowych 2
energii oraz definicji (Dz. U. L 285 z 29.10.2008 r.) wynika, że zasada dotycząca ilości znaczącej określonej w załączniku do dyrektywy 90/496/EWG, winna mieć zastosowanie dla pozostałego prawodawstwa wspólnotowego. Przenosząc to na grunt rozważań różnicy zawartości składników deklarowanych w wartości odżywczej w stosunku do rzeczywistej ich zawartości należało uznać, że przekroczenie progu 15 % jako ilości znaczącej w sposób istotny wprowadzi w błąd konsumenta, a tym samym należało uznać, iż badany boczek wędzony nie odpowiadał jakości handlowej zadeklarowanej na opakowaniach. W związku z powyższym w dniu 30 listopada 2011 r. zostało wszczęte z urzędu postępowanie administracyjne w przedmiocie wymierzenia, na podstawie art. 40 a ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (Dz. U. z 2005 r. Nr 187, poz. 1577 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o jakości, kary pieniężnej z tytułu wprowadzenia do obrotu przetworu mięsnego nieodpowiadającego jakości handlowej. Strona została poinformowana o wszczęciu postępowania z urzędu oraz o przysługującym prawie do zapoznania się z aktami sprawy, wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów, lecz z tego prawa nie skorzystała. Jednocześnie poproszono stronę o przesłanie informacji na temat wielkości obrotu za rok 2010. Przedmiotowe pismo zostało odebrane przez stronę w dniu 05 grudnia 2011 r. Strona nie przesłała jednak informacji na temat wielkości obrotu za rok 2010. W związku z koniecznością przeprowadzenia dodatkowych czynności wyjaśniających pismem numer ŻG.8361.288.2011 z dnia 28 grudnia 2011 r. poinformowano stronę o przedłużeniu terminu zakończenia toczącego się postępowania administracyjnego oraz ponownie poproszono o przesłanie informacji na temat wielkości obrotu za rok 2010. Przedmiotowe pismo zostało odebrane przez stronę w dniu 02 stycznia 2012 r. Strona nie przesłała informacji na temat wielkości obrotu. Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi mając na uwadze powyższe ustalił i stwierdził. Zgodnie z przepisem art. 17 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds.. Bezpieczeństwa Żywności i ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. U. L 31 z 01.02.2002 r. ze zm.) podmioty działające na rynku spożywczym zapewniają na wszystkich etapach zgodność żywności z wymogami prawa żywnościowego właściwymi dla ich działalności i kontrolowanie przestrzegania tych wymogów. Ustawa o jakości stanowi w art. 4 ust. 1, że wprowadzane do obrotu artykuły rolnospożywcze powinny spełniać wymagania w zakresie jakości handlowej, jeżeli w przepisach o jakości handlowej zostały określone takie wymagania, oraz dodatkowe wymagania dotyczące tych artykułów, jeżeli ich spełnienie zostało zadeklarowane przez producenta. 3
Jak wynika z przepisu art. 3 pkt 5 ustawy o jakości, przez jakość handlową należy rozumieć cechy artykułu rolno-spożywczego dotyczące jego właściwości organoleptycznych, fizykochemicznych i mikrobiologicznych w zakresie technologii produkcji, wielkości lub masy oraz wymagania wynikające ze sposobu produkcji, opakowania, prezentacji i oznakowania, nieobjęte wymaganiami sanitarnymi, weterynaryjnymi lub fitosanitarnymi. Biorąc powyższe pod uwagę Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi uznał, iż kontrolowany przedsiębiorca był odpowiedzialny za wprowadzenie do obrotu (w rozumieniu art. 3 pkt 4 ustawy o jakości) produktu nieodpowiadającego jakości handlowej. Na skutek przeprowadzonego postępowania Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej wydał decyzję o wymierzeniu temu przedsiębiorcy kary pieniężnej. Ustalając wysokość kary wziął pod uwagę: 1. średni stopień szkodliwości czynu, gdyż wprowadzenie do obrotu przetworu mięsnego, dla którego deklarowana w wartości odżywczej zawartość składnika (tłuszczu) w znaczącej ilości różniła się od ilości rzeczywistej w sposób istotny wprowadzało konsumenta w błąd i naruszało jego interesy. Konsument dokonując zakupu przedmiotowego boczku wędzonego otrzymywał produkt o innych parametrach jakościowych niż wynikało to z zamieszczonej na opakowaniu deklaracji; 2. wysoki stopień zawinienia, ponieważ zgodnie z zamieszczonym na opakowaniach oznaczeniem, przedmiotowy boczek został wyprodukowany pod marką sieci BIEDRONKA. W związku z powyższym to kontrolowany przedsiębiorca ponosi odpowiedzialność za wprowadzenie do obrotu produktu nieodpowiadającego jakości handlowej zadeklarowanej w oznakowaniu; 3. średni zakres naruszenia, bowiem wprowadzony do obrotu środek spożywczy nie spełniał wymagań w zakresie jakości handlowej zadeklarowanej na opakowaniach jednostkowych dość istotnych z punktu widzenia właściwości produktu, a tym samym został wprowadzony do obrotu z naruszeniem art. 4 ust. 1 ustawy o jakości; 4. dotychczasową działalność przedsiębiorcy z dokumentacji zgromadzonej przez Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Łodzi wynika, że kontrolowany przedsiębiorca w okresie ostatnich 24 miesięcy po raz trzeci naruszył przepisy ustawy o jakości (wcześniej strona wprowadziła do obrotu zafałszowany deser Bondi i truskawki mrożone nieodpowiadające jakości handlowej); 5. wysoką wielkość obrotów, przedsiębiorca nie nadesłał wielkości obrotu za rok 2010 w związku z powyższym wielkość obrotu oszacowano na postawie danych podanych przez stronę z roku 2009 (pismo z dnia 30 listopada 2010r.), a także wzięto pod uwagę fakt, iż wielkość przedsiębiorcy wykracza poza przesłanki zawarte w rozdziale 7 ustawy z dnia 02 lipca 2004r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2010r. nr 220, poz. 1447 z późn. zm.) dotyczące mikro, małych i średnich przedsiębiorców i sklasyfikowano go jako dużego przedsiębiorcę, prowadzącego działalność w formie sieci handlowej o mocnej pozycji na rynku (na podstawie danych zamieszczonych na stronie internetowej ustalono, że kontrolowana spółka posiada ponad 1800 sklepów Biedronka na terenie całego kraju). 4
W oparciu o powyższe ustalenia faktyczne i prawne dokonane w toku postępowania, a w szczególności o ustalenia odnoszące się do pięciu kryteriów wskazanych w art. 40a ust. 5 ustawy o jakości oraz ustalenia wynikające z treści art. 40 a ust. 1 pkt 3 ustawy o jakości, stanowiącego, iż kto wprowadza do obrotu artykuły rolno spożywcze nieodpowiadające jakości handlowej podlega karze pieniężnej w wysokości do pięciokrotnej wartości korzyści majątkowej uzyskanej lub która mogłaby zostać uzyskana przez wprowadzenie tych artykułów do obrotu, lecz nie mniejszej niż 500,00 zł, a także z treści art. 17 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds.. Bezpieczeństwa Żywności i ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. U. L 31 z 01.02.2002 r. ze zm.) ustalającego normę, iż kary mające zastosowanie w przypadku naruszenia prawa żywnościowego powinny być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające, Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej orzekł jak w sentencji i wymierzył karę minimalną w wysokości 500,00 zł. Pouczenie: 1. Zgodnie z art. 127 1 i 2 kpa, art. 129 1 i 2 kpa stronie postępowania służy odwołanie od niniejszej decyzji do Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Warszawie (00-950 Warszawa, Plac Powstańców Warszawy 1). Odwołanie należy wnieść w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji za pośrednictwem Łódzkiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej (90 730 Łódź, ul. Gdańska 38). 2. Na podstawie art. 40a ust. 6 i 7 ustawy o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych karę pieniężną stanowiącą dochód budżetu państwa przedsiębiorca - Jeronimo Martins Dystrybucja S. A. z siedzibą w Kostrzyniu, ul. Żniwna 5 - powinien wpłacić na rachunek bankowy Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Łodzi, ul. Gdańska 38, 90-730 Łódź nr 91101013710007652231000000 NBP O/Okręgowy w Łodzi lub w kasie Inspektoratu w Łodzi, ul. Gdańska 38 (pok. 11) w dniach urzędowania w godz. 7 30 9 30 i 13 30 14 30 (poniedziałek, środa, czwartek, piątek) oraz w godz. 8 00 10 00 i 14 00 15 00 (wtorek) w terminie 30 dni od dnia, w którym decyzja o wymierzeniu kary stała się ostateczna. Kara niezapłacona w terminie staje się zaległością podatkową w rozumieniu art. 51 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.). Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej Marek Jacek Michalak... (imię i nazwisko, stanowisko służbowe, podpis) Otrzymują: 1. Jeronimo Martins Dystrybucja S.A. ul. Żniwna 5 62-025 Kostrzyn 2. a/a 5