Urządzenia i sprzęt do inertyzacji atmosfery kopalnianej ZASADY PROWADZENIA AKCJI RATOWNICZYCH I PRAC PROFILAKTYCZNYCH Z WYKORZYSTANIEM GAZÓW INERTNYCH Podstawowe zasady stosowania gazów inertnych Decyzję o konieczności wykorzystania gazów inertnych w czasie akcji ratowniczej do likwidacji pożarów podziemnych lub zagrożeń gazowych podejmuje kierownik akcji ratowniczej w porozumieniu z kierownictwem Centralnej Stacji Ratownictwa Górniczego S.A. Decyzję o konieczności prowadzenia prac profilaktycznych z wykorzystaniem gazów inertnych podejmuje kierownik ruchu zakładu górniczego w porozumieniu z kierownictwem Centralnej Stacji Ratownictwa Górniczego S.A. Stosowanie gazów inertnych w wyrobiskach podziemnych zakładu górniczego, odpowiednio do występujących warunków górniczo technicznych w rozpatrywanym rejonie, wymaga: 1) przeprowadzenia szczegółowej analizy stanu przewietrzania, 2) określenia miejsca doprowadzenia gazu inertnego i sposobu jego przemieszczania się, 3) określenia miejsca i ilości gazu inertnego, jaka może być wynoszona z przestrzeni wyrobisk lub zrobów poeksploatacyjnych, do których podawany będzie gaz inertny przez powietrze przepływające przez tą przestrzeń do czynnych wyrobisk, 4) ustalenia sposobu regulacji rozpływu powietrza umożliwiającego zminimalizowanie przepływu powietrza przez tą przestrzeń, do której doprowadzany będzie gaz inertny, 5) ustalenia technologii podawania gazu inertnego, 6) ustalenia sposobu zabezpieczeń, jakie należy stosować w wyrobiskach czynnych, w celu zabezpieczenia załogi, 7) określenia sposobu kontroli w czasie podawania gazu inertnego. Stosowanie gazów inertnych w zakładach górniczych w czasie akcji ratowniczej lub w pracach profilaktycznych należy prowadzić na podstawie zatwierdzonej dokumentacji technicznej określającej między innymi zakres stosowania metody, sposób użycia oraz kontroli urządzeń i sprzętu, rodzaj zabezpieczeń i przewidywane skutki działania.
Dokumentację opracowują: - sztab akcji, a zatwierdza kierownik akcji ratowniczej w przypadku prowadzenia akcji ratowniczej, - kierownik działu wentylacji, a zatwierdza kierownik ruchu zakładu górniczego w przypadku prowadzenia prac profilaktycznych. W każdym wyżej wymienionym przypadku dokumentacja powinna być uzgodniona przez Centralną Stację Ratownictwa Górniczego S.A. Instalowanie oraz obsługiwanie urządzeń i sprzętu do stosowania gazów inertnych należy prowadzić zgodnie z instrukcją fabryczną producenta oraz stanowiskową instrukcją obsługi. Wymienione powyżej instrukcje powinny stanowić integralną część dokumentacji technicznej. Stosowanie gazów inertnych w czasie akcji ratowniczej lub w ramach prac profilaktycznych, w zależności od sytuacji powinno się prowadzić łącznie z innymi sprawdzonymi metodami, tj. w szczególności na przykład metodami wentylacyjnymi (regulacja rozpływu powietrza, wyrównanie potencjałów aerodynamicznych), zwiększeniem postępu ściany, dodatkowym uszczelnieniem zrobów i górotworu środkami mineralnymi lub chemicznymi. Gazy inertne (za wyjątkiem azotu i dwutlenku węgla) mogą być stosowane w rejonach wyrobisk względnie zrobów poeksploatacyjnych objętych zagrożeniem pożarowym lub gazowym, wyłącznie po zamknięciu rejonu tamami izolacyjnymi. W przypadku stosowania metanu, tamy izolacyjne powinny być wykonane jako przeciwwybuchowe. Tama izolacyjna, za którą będą wtłaczane gazy inertne musi być szczelna, tak aby gazy nie przedostawały się do czynnej części wyrobisk. Szczególnie dokładnie muszą być uszczelnione rurociągi i wyposażenie zabudowane w tej tamie.
Gazy inertne: 1.Dwutlenek węgla 2. Metan 3. Azot Wyposażenie pogotowia Wyposażenie pogotowia stanowią: 1. Azotowe urządzenie membranowe HPLC firmy MG GENERON 2. Azotowe urządzenie gaśnicze typu AUG-2. 3. Azotowa parownica atmosferyczna APA-1 4. Cysterna na ciekły azot SR 1600 A-18
Azotowa Parownica Atmosferyczna APA-1 1. Instalacja doprowadzenia ciekłego azotu. 2. Wymiennik ciepła 3. Instalacja odprowadzająca azot gazowy 4. Naczepa siodłowa 5. Instalacja odmrożeniowa Urządzenie APA-1 posiada następujące dane techniczne: 1. Wymiary urządzenia - długość 9000 mm - szerokość 2500 mm - wysokość 3800 mm 2. Masa urządzenia 12,5 Mg 3. Wydajność urządzenia 2000 m 3 /h 4. Maksymalne ciśnienie tłoczenia azotu gazowego 0,65 MPa 5. Odległość transportowa azotu gazowego (zależna od ciśnienia azotu i średnicy rurociągu tłocznego) ok. 6000 m
Urządzenie AUG-2 posiada następujące parametry techniczne: 1. Wymiary jednego zbiornika na podwoziu - długość 2,7 m - szerokość 0,9 m - wysokość 1,65 m 2. Masa zbiornika napełnionego azotem (bez podwozia)1110 kg 3. Pojemność całkowita zbiornika 1,079 m 3 4. Ciśnienie robocze zbiornika 0,8 MPa 5. Wydajność urządzenia 0,5-5,0 kg/s 6. Czas napełnienia 3-ch zbiorników 20 minut
Urządzenie membranowe HPLC do wytwarzania azotu z powietrza atmosferycznego Urządzenie membranowe HPLC służy do pozyskiwania azotu bezpośrednio z powietrza atmosferycznego. Polega to na rozdziale powietrza na dwa składniki: tlen i azot. Rozdzielenie tych dwóch składników jest możliwe dzięki zastosowaniu nowoczesnego zespołu membran, który spełnia rolę seperatora. Urządzenie to zabudowane jest na podwoziu kołowym w formie kontenera, który w bardzo szybki i dogodny sposób można przemieszczać w dowolne miejsce, przy pomocy ciągnika siodłowego. Urządzenie to stosowane jest w górnictwie do likwidacji zagrożeń pożarowych poprzez dozowanie do miejsc zagrożonych dużych ilości azotu gazowego, a tym samym zredukowania tlenu w powietrzu wokół źródła tworzenia się pożaru. Równocześnie poprzez wprowadzanie dużych ilości azotu następuje przekształcanie wybuchowej mieszaniny gazów w mieszaninę niewybuchową. Wytwornica ta może być stosowana poza górnictwem np. do
wytwarzania atmosfery beztlenowej w magazynach, gdzie przechowuje się w dłuższym okresie czasu produkty spożywcze (warzywa, owoce). Dane techniczne urządzenia: Wydajność urządzenia: Max. Ilość wytworzonego azotu 600 m 3 /h lub 1000 m 3 /h Zawartość azotu - min. 97,0 % N 2 Zawartość tlenu - < 3,0 % O 2 Odległość transportowa azotu - 6000 m Wymiary i ciężar urządzenia: Wymiary kompletnego urządzenia 12,20 x 3,79 x 2,43 m Ciężar urządzenia łącznie z naczepą 20.000 kg lub 28.000 kg Zapotrzebowanie na środki produkcji: Ciśnienie w sprężarce - >12,5 lub 13 bar (nadciś.) Napięcie elektryczne - 380 V / 50 Hz / 3 fazy Całkowita moc urządzenia - 221 lub 350 kw
Instalacje do podawania CO 2 Do charakterystycznych właściwości CO 2 należy przede wszystkim jego gęstość, która w stosunku do gęstości powietrza wynosi 1,529. W temperaturze 0 C i przy ciśnieniu barometrycznym 1 MPa jeden litr CO 2 ma masę 1,971 g. Z uwagi na gęstość gazu stosowany jest on szczególnie w czasie zagrożeń pożarowych w kopalniach w nieprzebitych upadowych lub pionowych wyrobiskach kopalnianych. W takich sytuacjach użycie dwutlenku węgla dla zobojętnienia jest niemal nie do zastąpienia. Zbiornik magazynowy ciekłego dwutlenku węgla jest zabudowany na podwoziu i może służyć jako autocysterna. Jest on konstrukcją spawaną w kształcie walca wykonaną ze stali z przyspawanymi dennicami elipsoidalnymi. Posiada osłonę izolacyjną wykonaną z izopianu (pianka poliuretanowa) o grubości 200 mm. Pianka zewnętrznie pokryta jest szczelnie blachą aluminiową o grubości 2 mm.
Parownica atmosferyczna wraz ze zbiornikiem
Parownica służy do zgazowania ciekłego dwutlenku węgla. Zbudowana jest dziesięciu grzałek elektrycznych połączonych szeregowo, wykonanych ze stali o mocy 9 kw każda. Grzałki zasilane są i sterowane ze skrzynek sterowniczych. Całość zabudowana jest na konstrukcji wykonanej z kształtowników stalowych.