WYMAGANIA EDUKACYJNE Z HISTORII KLASA IV Ocena celująca posiada wiedzę wykraczającą poza obowiązujące ramy programu dla klasy IV, biegle wykorzystuje zdobytą wiedzę dla rozwiązywania nowego problemu, aktywnie uczestniczy w lekcji, potrafi samodzielnie dotrzeć i wykorzystać źródła informacji i w oparciu o nie rozszerzyć swą wiedzę historyczną, potrafi uporządkować zebrany materiał, przechować go i we właściwym czasie wykorzystać, na forum klasy potrafi zaprezentować wyniki swoich badań, zna i rozumie podstawowe pojęcia historyczne, prawidłowo posługuje się kategoriami historycznymi (myślenie przyczynowo skutkowe) wyraża własne zdanie i popiera je właściwą i logiczną argumentacją, bierze udział w konkursach historycznych. Ocena bardzo dobra *zna zagadnienia na ocenę dobrą, a ponadto: wskazuje różnicę pomiędzy rocznikiem a kroniką, wyjaśnia powiązania między historią a archeologią jako naukami pokrewnymi, wskazuje zadania muzeów, wie, czym zajmuje się genealogia i chronologia, wyjaśnia znaczenie herbów, opowiada legendę związaną ze swoja miejscowością, przedstawia sposoby prezentowania i zachowania tradycji ludowych, wskazuje różnice w obliczaniu kalendarza chrześcijańskiego i np. muzułmańskiego, opowiada o wyglądzie Biskupina i zajęciach jego mieszkańców, nazywa insygnia koronacyjne i symbole władzy, przedstawia znaczenie przyjęcia przez Polskę chrztu, opowiada o stylu życia szlachty i magnaterii w XVII w, b) dociera samodzielnie do źródeł informacji wskazanych przez nauczyciela, c) aktywnie uczestniczy w lekcji, d) samodzielnie rozwiązuje postawione problemy i zadania, e) rozwiązuje zadania dodatkowe i potrafi zaprezentować ich wyniki w klasie, f) sumiennie i starannie prowadzi zeszyt przedmiotowy. Ocena dobra *zna zagadnienia na ocenę dostateczną, a ponadto:
wskazuje okoliczności wydarzeń historycznych: przyczyna i skutek, dokonuje podziału źródeł historycznych na pisane i materialne oraz podaje ich przykłady, rozpoznaje różnorodny materiał pisarski, przedstawia zadania muzeum i różne jego typy, gromadzi informacje o swoim rodzie poprawnie wykorzystując pojęcia ród i rodzina, wskazuje na mapie siedzibę Polan, opisuje herb swojej miejscowości, wymienia kilka legend polskich, wskazuje na mapie krainy geograficzno historyczne Polski, oblicza, ile czasu upłynęło pomiędzy podanymi wydarzeniami, wskazuje na mapie tereny, na których pojawił się pierwszy człowiek, wymienia pierwsze ważne wynalazki człowieka pierwotnego, przedstawia funkcję grodu i podgrodzia oraz miejsce ich powstawania, wylicza pierwsze zakony, wymienia wynalazki XIX wieku, omawia rozwój przemysłu i położenie robotników. b) potrafi korzystać z zaprezentowanych na lekcji źródeł informacji, c) aktywnie uczestniczy w lekcji, d) problemy i zadania postawione przed nim rozwiązuje samodzielnie, a w przypadku zadań trudniejszych pod kierunkiem nauczyciela, e) starannie prowadzi zeszyt przedmiotowy. Ocena dostateczna *zna zagadnienia na ocenę dopuszczającą, a ponadto: wyjaśnia, czym są źródła historyczne i dokonuje ich podziału, wyjaśnia związki rodzinne na przykładzie własnej rodziny, wyjaśnia pochodzenie nazwy Polska, opowiada o pochodzeniu hymnu polskiego, wskazuje na mapie miejscowość i region, z którego pochodzi, wie, czym są legendy, wymienia polskie tańce narodowe, samodzielnie rysuje oś czasu i zaznacza na niej wydarzenia, przedstawia warunki życia człowieka pierwotnego i wskazuje w jego wyglądzie cechy ludzkie i zwierzęce, przedstawia dokonania człowieka pierwotnego, które umożliwiły mu przejście do osiadłego trybu życia, wyjaśnia pojęcia gród i podgrodzie i opowiada o zajęciach mieszkańców tych miejsc, wie, czym był cech i jakie miał zadania, przedstawia cechy rycerza i opisuje ceremonię pasowania na rycerza, opowiada o zajęciach mieszkańców wsi i miast b) potrafi wykonać proste zadania, c) pod kierunkiem nauczyciela potrafi skorzystać z podstawowych źródeł informacji, d) jest aktywny na lekcji w stopniu zadawalającym, e) w miarę regularnie prowadzi zeszyt przedmiotowy,
f) może popełniać drobne błędy rzeczowe i językowe. Ocena dopuszczająca wyjaśnia,czym jest historia i kto ją tworzy, opowiada o historii swojego życia, wskazuje na mapie Polskę i państwa z nią sąsiadujące, nazywa polskie symbole narodowe, przedstawia i omawia zasady podziału czasu na ery, z pomocą nauczyciela określa wiek wydarzenia i zaznacza je na osi czasu, b) chętnie wykonuje proste polecenia nauczyciela (na miarę swoich możliwości), c) z pomocą nauczyciela rozwiązuje zadania o niewielkim stopniu trudności, d) konstruuje krótkie wypowiedzi zgodne z tematem, e) posiada zeszyt przedmiotowy. Ocena niedostateczna a) nie opanował minimum wiadomości i umiejętności przewidzianego podstawą programową; b) nie posiada, bądź nie prowadzi zeszytu ćwiczeń i zeszytu przedmiotowego; c) nie wykazuje chęci poprawy i nadrobienia braków d) nie chce skorzystać z proponowanej pomocy; e) zachowuje się nagannie podczas lekcji. KLASA V Ocena celująca posiada wiedzę wykraczającą poza obowiązujące ramy programu dla klasy V, biegle wykorzystuje zdobytą wiedzę dla rozwiązywania nowego problemu, aktywnie uczestniczy w lekcji, potrafi samodzielnie dotrzeć i wykorzystać źródła informacji i w oparciu o nie rozszerzyć swą wiedzę historyczną, potrafi uporządkować zebrany materiał, przechować go i we właściwym czasie wykorzystać, zna i rozumie podstawowe pojęcia historyczne, prawidłowo posługuje się kategoriami historycznymi (myślenie przyczynowo skutkowe) korzysta ze źródeł historycznych, zbiera dodatkowe materiały historyczne, które wykorzystuje na lekcjach, bierze udział w konkursach historycznych, uroczystościach o tematyce historycznej. Ocena bardzo dobra *zna zagadnienia na ocenę dobrą, a ponadto:
określa materialne i duchowe składniki cywilizacji, podaje imiona bóstw czczonych w Mezopotamii i Egipcie, opowiada dwa wybrane mity, podaje przykłady stosowania procedur demokratycznych w swoim otoczeni, podaje przykłady wkładu starożytnych w postęp cywilizacyjny, wskazuje na mapie granicę podziału imperium rzymskiego, dzielnice wyznaczone synom przez Krzywoustego, omówić proces kształtowania się stanów, rozumie różnicę pomiędzy prawem zwyczajowym a pisanym, opowiada o obyczajach dworskich, wymienia zabytki architektury średniowiecznej w Polsce. b) dociera samodzielnie do źródeł informacji wskazanych przez nauczyciela, c) zna i rozumie podstawowe pojęcia historyczne d) aktywnie uczestniczy w lekcji, e) samodzielnie potrafi uporządkować zebrany materiał i wykorzystać go, f) rozwiązuje zadania dodatkowe i potrafi zaprezentować ich wyniki w klasie, g) sumiennie i starannie prowadzi zeszyt przedmiotowy. h) wyraża własne zdanie i popiera je właściwą i logiczną argumentacją, Ocena dobra * zna zagadnienia na ocenę dostateczną, a ponadto: samodzielnie korzysta z tablicy genealogicznej Piastów, lokalizuje na mapie starożytne Chiny, Indie, Spartę i Palestynę, Tygrys, Eufrat, Nil, wyjaśnia, na czym polegał system nawadniający w państwach starożytnego Wschodu i jego znaczenie dla powstawania cywilizacji, opowiada o życiu ludzi w starożytności, ich rozrywkach i obyczajach, opowiada o wierzeniach mieszkańców Wschodu, dostrzega różnicę pomiędzy rzeczywistością historyczną a mitologiczną, przypisuje bogom greckim i rzymskim ich atrybuty i dziedziny życia, którymi się opiekowali, wyjaśnia różnicę pomiędzy władzą despotyczną w Egipcie a demokracją w Grecji, wyjaśnia rolę teatru i igrzysk olimpijskich w życiu Greków, wymienia przyczyny upadku imperium rzymskiego, rozumie znaczenie przyjęcia chrztu i koronacji Chrobrego dla Polski, zna postanowienia testamentu Krzywoustego, wie, jaka była rola średniowiecznego dworu, wyjaśnia, na czym polegała trójpolówka, zna rolę cechów w życiu średniowiecznego miasta, wyjaśnia rolę Akademii Krakowskiej w tworzeniu kultury, zna przyczyny, datę i skutki zawarcia unii polsko litewskiej, zna przebieg konfliktu polsko krzyżackiego o Pomorze. b) potrafi korzystać ze źródeł historycznych wskazanych przez nauczyciela c) aktywnie uczestniczy w lekcji, d) problemy i zadania postawione przed nim rozwiązuje samodzielnie, e) starannie prowadzi zeszyt przedmiotowy, f) poprawnie posługuje się poznanymi pojęciami,
g) dostrzega przyczyny i skutki wydarzeń historycznych. Ocena dostateczna *zna zagadnienia na ocenę dopuszczającą, a ponadto: oblicza, ile lat dzieli wydarzenia między sobą, podaje nazwy pierwszych cywilizacji, wskazuje na mapie Babilonię, Ateny, Mezopotamię, opowiada o pochodzeniu niewolnictwa, zna głównych bogów rzymskich i greckich, zna postaci twórców religii chrześcijańskiej i muzułmańskiej, samodzielnie zaznacza na osi czasu wydarzenia, wie, jak wyglądała architektura grecka, wylicza nazwy plemion słowiańskich zamieszkujących ziemie polskie, wie, dlaczego Krzywousty wydał testament, umie korzystać z pomocą nauczyciela z tablicy genealogicznej Piastów, wymienia style w architekturze średniowiecza. b) w miarę aktywnie uczestniczy w lekcji, c) potrafi korzystać ze źródeł historycznych przedstawionych na lekcji, d) samodzielnie wykonuje zadania o niewielkim stopniu trudności, e) w miarę regularnie prowadzi zeszyt przedmiotowy, f) potrafi współpracować w zespole. Ocena dopuszczająca podaje nazwy epok historycznych, zna datę założenia Rzymu, pierwszej olimpiady, przyjęcia chrztu przez Mieszka I, koronacji Bolesława Chrobrego zaznacza na osi czasu wydarzenie, stanowiące początek kalendarza chrześcijańskiego, wskazuje na mapie Rzym, Grecję i Egipt, z pomocą nauczyciela zaznacza wydarzenie na osi czasu i określa jego wiek. b) chętnie wykonuje proste polecenia nauczyciela (na miarę swoich możliwości), c) z pomocą nauczyciela rozwiązuje zadania o niewielkim stopniu trudności, d) konstruuje krótkie wypowiedzi zgodne z tematem, e) posiada zeszyt przedmiotowy. Ocena niedostateczna a) nie opanował minimum wiadomości i umiejętności przewidzianego podstawą programową; b) nie posiada, bądź nie prowadzi zeszytu ćwiczeń i zeszytu przedmiotowego; c) nie wykazuje chęci poprawy i nadrobienia braków
d) nie chce skorzystać z proponowanej pomocy; e) zachowuje się nagannie podczas lekcji. KLASA VI Ocena celująca spełnia kryterium oceny bardzo dobrej, a posiadaną wiedzą wykracza poza obowiązujący program nauczania, uczeń wykazuje szczególne zainteresowanie przedmiotem, potrafi nie tylko poprawnie rozumować kategoriami ściśle historycznymi (przyczyna skutek), ale również umie powiązać problematykę historyczną z zagadnieniami poznawanymi w czasie lekcji innych przedmiotów, wychodzi z samodzielnymi inicjatywami rozwiązywania konkretnych problemów w czasie lekcji oraz zajęć pozalekcyjnych, potrafi korzystać z różnych źródeł informacji wskazanych przez nauczyciela, jak również samodzielnie zdobywać wiadomości, osiąga sukcesy w konkursach przedmiotowych. Ocena bardzo dobra *zna zagadnienia na ocenę dobrą, a ponadto: zna znaczenie wpływu nowości nawigacyjnych na rozwój żeglarstwa w średniowieczu, dokonuje podziału skutków wypraw geograficznych na pozytywne i negatywne, wie, na czym polegała różnica w poglądach humanistów i filozofów średniowiecza, wymienia państwa, w których toczyły się wojny religijne oraz przedstawia podział religijny Europy, jaki nastąpił w XVI w., wyjaśnia ideę ekumenizmu, dokonuje oceny skutków reformacji, wie, na czym polegało przełomowe znaczenie odkrycia Kopernika, przedstawia proces kształtowania się sejmu walnego, omawia wpływ przywilejów na umocnienie się pozycji szlachty w państwie, analizuje źródła ikonograficzne i na ich podstawie wskazuje zabytki architektury baroku, przedstawia najważniejsze konsekwencje rewolucji francuskiej, omawia znaczenie działalności KEN, rozumie wpływ czynników zewnętrznych na niemożność przeprowadzenia reform w państwie, wyjaśnia związek między rozwojem przemysłu a procesem urbanizacyjnym, wymienia główne przyczyny wybuchu Wiosny Ludów, rozpoznaje wybitne dzieła malarzy impresjonizmu i realizmu, przedstawia przykłady pracy organicznej, analizuje źródła historyczne i na ich podstawie omawia przykłady walki o polskość, wymienia mniejszości narodowe zamieszkujące II RP, wymienia najważniejsze osiągnięcia nauki i techniki okresu międzywojennego. b) aktywnie uczestniczy w lekcji, a postawione problemy i zadania rozwiązuje samodzielnie,
c) poprawnie posługuje się poznanymi pojęciami, dostrzega przyczyny i skutki wydarzeń historycznych, d) rozwiązuje zadania dodatkowe, a wyniki potrafi zaprezentować na forum klasy, e) interpretuje wydarzenia wykorzystując materiały źródłowe, formułuje opinie na temat osób i wydarzeń, f) broni umiejętnie własnego zdania, g) swobodnie posługuje się i wykorzystuje mapę historyczną, h) starannie prowadzi zeszyt przedmiotowy. Ocena dobra * zna zagadnienia na ocenę dostateczną, a ponadto: zna umowną datę końca średniowiecza i początku nowożytności, wie, jaki wpływ miały odkrycia geograficzne na zmiany gospodarcze w Europie, wymienia główne dzieła twórców renesansu, wie, jakie poglądy głosili humaniści, wymienia cywilizacje Ameryki przedkolumbijskiej, przedstawia skład sejmu walnego, na podstawie drzewa genealogicznego odczytuje imiona władców z dynastii Jagiellonów, wyjaśnia, na czym polegały kontrasty w życiu codziennym w dobie baroku, wie, jakie cechy przypisywali sobie Sarmaci, zna główne założenia filozofii Oświecenia, opisuje styl klasycystyczny i wskazuje elementy nawiązujące do antyku, analizuje źródła historyczne, określa rolę S. A. Poniatowskiego w rozwoju oświaty i kultury w Polsce, wie, na czym polegała rewolucja przemysłowa, wymienia przyczyny rozbiorów Polski, wskazuje różnice w zagospodarowaniu i organizacji ziem w trzech zaborach, wyjaśnia znaczenie hasła za wolność Waszą i naszą, zna przyczyny wybuchu I wojny światowej, podaje różnice pomiędzy państwem demokratycznym a rządzonym przez dyktatora, przedstawia najważniejsze wydarzenia II wojny światowej, rozumie zagrożenia wynikające z wyścigu zbrojeń, zna nazwę państwa polskiego w latach 1952-1989, zna przełomowe znaczenie wydarzeń 1989r, wymienia główne cele działalności i zadania UE i NATO oraz określa korzyści płynące z członkostwa Polski w tych strukturach. b) potrafi korzystać z zaprezentowanych na lekcji źródeł informacji, c) umie samodzielnie rozwiązać zadania typowe, d) trudniejsze zadania rozwiązuje pod kierunkiem nauczyciela, e) potrafi umieszczać wydarzenia historyczne w przedziałach wiekowych, f) starannie prowadzi zeszyt przedmiotowy i regularnie odrabia zadania domowe, g) umie posługiwać się mapą, h) podejmuje się samodzielnego wykonywania prac o niewielkim stopniu trudności. Ocena dostateczna
* zna zagadnienia na ocenę dopuszczającą, a ponadto: wymienia przyczyny odkryć geograficznych, wskazuje elementy charakterystyczne dla architektury renesansu, podaje nazwy wyznań powstałych w wyniku reformacji, wie, z jakich stanów składało się społeczeństwo polskie, podaje podstawowe cechy sztuki i architektury baroku, wymienia przyczyny wojen Polski z sąsiadami w XVII w. i miejsc najważniejszych bitew, zna daty rozbiorów Polski, obrad Sejmu Wielkiego i uchwalenia Konstytucji 3 maja, wskazuje na mapie i nazywa ziemie polskie, leżące w zaborze austriackim, pruskim i rosyjskim, wie, dlaczego Polacy podejmowali walkę zbrojną w XIX w., wie, na czym polegała polityka germanizacji i rusyfikacji Polaków; podaje jej przykłady wymienia wydarzenia, które doprowadziły do odzyskania niepodległości przez Polskę, zna nazwiska osób, które przyczyniły się do odzyskania niepodległości, zna datę i przyczyny wybuchu II wojny światowej, omawia politykę Niemców wobec Polaków i Żydów w II wojnie światowej, wie, dlaczego nastąpił podział powojennej Europy, zna zadania, jakie wykonują samorządowe władze gminne, powiatowe i wojewódzkie, zna nazwy organizacji stojących na straży praw człowieka, na podstawie tekstu konstytucji określa prawa i obowiązki obywateli. b) wykonuje proste zadania i korzysta z podstawowych źródeł informacji, c) podczas lekcji wykazuje się aktywnością w stopniu zadawalającym, d) formułuje proste wnioski z pomocą nauczyciela, e) w sposób zadawalający wykorzystuje mapę, f) w miarę regularnie prowadzi zeszyt przedmiotowy i odrabia zadania domowe. Ocena dopuszczająca wymienia nazwiska wielkich odkrywców, wymienia państwa, z którymi Polska prowadziła wojny w XVII w, podaje nazwiska wybitnych hetmanów polskich, wymienia państwa, które dokonały rozbiorów Polski, zna imię ostatniego króla Polski, wie, że Konstytucja 3 maja była pierwszą w Europie, wie, w jakim zaborze znajdowała się miejscowość, w której mieszka, zna daty świąt państwowych: 11 XI i 15 VIII i wie dlaczego są obchodzone uroczyście, wie, jakie zasługi położył dla Polski Józef Piłsudski, wie dlaczego należy okazywać szacunek symbolom narodowym, wskazuje na mapie sąsiadów Polski, miejscowość i województwo, którym mieszka, wie, jakie sprawy można załatwić w urzędzie, rozumie znaczenie pracy dla rozwoju społeczeństwa, zna podstawowe prawa przysługujące człowiekowi, określa swoje obowiązki w domu i szkole. b) polecenia wykonuje na miarę swoich możliwości, c) z pomocą nauczyciela czyta mapę, odpowiada na pytania o niewielkim stopniu trudności, d) potrafi wykonać proste polecenia wymagające wykorzystania podstawowych umiejętności,
e) posiada zeszyt przedmiotowy. Ocena niedostateczna a) nie opanował minimum wiadomości i umiejętności przewidzianego podstawą programową; b) nie posiada, bądź nie prowadzi zeszytu ćwiczeń i zeszytu przedmiotowego; c) nie wykazuje chęci poprawy i nadrobienia braków d) nie chce skorzystać z proponowanej pomocy; e) zachowuje się nagannie podczas lekcji. Marek Sieniek