Wymagania edukacyjne z historii (na poszczególne oceny) w Zespole Szkół Publicznego Gimnazjum im. Antoniny Prorokowej w Rajbrocie

Transkrypt

1 Wymagania edukacyjne z historii (na poszczególne oceny) w Zespole Szkół Publicznego Gimnazjum im. Antoniny Prorokowej w Rajbrocie Ogólne wymagania na poszczególne oceny Ocena niedostateczna Uczeń ma bardzo duże braki w zakresie podstawowej wiedzy. Nie rozumie prostych poleceń. Nawet przy pomocy nauczyciela nie potrafi odtworzyć fragmentarycznie wiedzy. Wykazuje się brakiem systematyczności i chęci do nauki, nie wykonuje poleceń nauczyciela. Nie podejmuje prób rozwiązywania zadań, nawet przy pomocy nauczyciela. Ocena dopuszczająca Uczeń ma duże braki w wiedzy. Jego postawa na lekcjach jest bierna, ale wykazuje chęci do współpracy i odpowiednio motywowany jest w stanie przy pomocy nauczyciela wykonać proste polecenia. Nie uczestniczy aktywnie w lekcji. Spełnia wyraźnie mniejszą ilość wymagań niż na ocenę dostateczną. Stosuje podstawowe umiejętności. Ocena dostateczna Wiedza ucznia jest wyrywkowa i fragmentaryczna. Przy pomocy nauczyciela jest w stanie zrozumieć najważniejsze zagadnienia. Nie potrafi jednak łączyć wydarzeń historycznych w logiczne ciągi. Podejmuje próby wykonania zadania. Jego aktywność na lekcjach bywa sporadyczna. Ocena dobra Uczeń w zakresie wiedzy ma niewielkie braki. Inspirowany przez nauczyciela samodzielnie rozwiązuje zadania o większym stopniu trudności. Myśli przyczynowo skutkowo. Wykazuje się aktywnością na lekcjach. Spełnia wyraźnie mniejszą ilość wymagań niż na ocenę bardzo dobrą, ale wyraźnie większą niż na ocenę dostateczną. Ocena bardzo dobra Uczeń w stopniu wyczerpującym opanował materiał programowy. Samodzielnie interpretuje i ocenia wydarzenia i źródła historyczne. Wykorzystuje różne źródła wiedzy. Planuje i organizuje pracę indywidualną i grupową. Łączy wiedzę z różnych przedmiotów. Chętnie podejmuje się prac dodatkowych. Ocena celująca W zakresie posiadanej wiedzy i umiejętności uczeń wykracza poza podstawę programową. Dodatkowa wiedza pochodzi z różnych źródeł. Samodzielnie interpretuje i ocenia wydarzenia historyczne oraz rolę postaci historycznych, analizuje teksty źródłowe, dokonuje ich selekcji i ocenia je. Doskonale planuje i organizuje pracę własną oraz grupy. Wypowiedzi ustne i pisemne charakteryzują się wzorowym językiem. Na lekcjach jest bardzo aktywny. W myśleniu historycznym wykorzystuje wiedzę z innych, pokrewnych przedmiotów. Samodzielnie formułuje pytania i rozwiązuje problemy historyczne. 1

2 Szczegółowe wymagania na poszczególne oceny Klasa I Ocena dopuszczająca poziom wymagań koniecznych (umożliwiający uczniowi świadome korzystanie z lekcji) - nie uczestniczy aktywnie w lekcji, - wykazuje chęci do współpracy i odpowiednio motywowany i wspomagany przez nauczyciela wykonać proste polecenia, - odczytuje (częściowo ze zrozumieniem) teksty podręcznikowe, źródłowe interpretuje je przy pomocy nauczyciela, - starannie i systematycznie prowadzi zeszyt przedmiotowy (zeszyt ćwiczeń), - posługuje się mapą i słownikiem historycznym przy pomocy nauczyciela, - odpowiada na pytania nauczyciela z elementami niepewności i zastanawiania się, - przy pomocy nauczyciela umieszcza wydarzenia w czasie i przestrzeni, - przy pomocy nauczyciela umieszcza daty na linii chronologicznej, - wskazuje na mapie państwa starożytne, oraz najważniejsze miejsca bitew i wydarzeń historycznych omawianych w klasie I, - streszcza przeczytany tekst przy pomocy nauczyciela, - częściowo rozumie pojęcia historyczne charakterystyczne dla poznawanych kultur starożytnych i okresu średniowiecza, wyjaśnia je przy pomocy nauczyciela, - przy pomocy nauczyciela dokonuje płytkich, odtwórczych ocen wydarzeń historycznych. - wykazuje znajomość od % treści określonych w podstawie programowej, - wymienia nazwy państw starożytnych, nazwiska kilku postaci z okresu starożytności, - przy pomocy nauczyciela wymienia osiągnięcia ludów starożytnych, - wymienia imiona władców Polski oraz omawia, przy pomocy pytań nauczyciela, co najmniej takie wydarzenia z historii Polski jak: - chrzest Polski, - zjazd gnieźnieński, - spór biskupa Stanisława z królem Bolesławem Śmiałym, - wojna z Niemcami w 1109 r., - najazd Tatarów na Polskę, - sprowadzenie Krzyżaków do Polski, - unia w Krewie, - wielka wojna z Zakonem krzyżackim w 1410 r. Ocena dostateczna poziom wymagań podstawowych (pozwalający na kontynuowanie nauki) - wykazuje się opanowaniem umiejętności z poziomu wymagań koniecznych, - posługuje się mapą, podręcznikiem, zeszytem ćwiczeń, tablicami genealogicznymi bez oraz przy pomocy nauczyciela, - prawidłowo posługuje się pojęciami z poziomu wymagań podstawowych, - posługuje się tekstami źródłowymi, atlasem i słownikiem historycznym pod kierunkiem nauczyciela, - wskazuje na zależności przyczynowo skutkowe samodzielnie i przy pomocy pytań nauczyciela, - odpowiada w miarę pełnymi zdaniami, - odpowiada częściowo samodzielnie w oparciu o środki dydaktyczne, - umieszcza wydarzenia przed i w naszej erze, - wskazuje na mapie kraje starożytne; Egipt, Mezopotamię, Palestynę, Grecję, Rzym, - przy pomocy nauczyciela posługuje się mapami piastowskiej Polski. - wykazuje się opanowaniem wiadomości z poziomu wymagań koniecznych, - wykazuje znajomość od % treści określonych w podstawie programowej, - zna 60% wymaganych dat, - zna większość postaci historycznych omawianych na lekcjach oraz wymienia ich najwieksze osiągnięcia, - częściowo samodzielnie lub przy pomocy pytań nauczyciela omawia w szczególności: - historyczne ustroje polityczne, - rolę kościoła w średniowieczu, - początki państwa polskiego, - dzieje korony piastowskiej, - zasady tolerancji religijnej, 2

3 - przyczyny i następstwa rozbicia dzielnicowego Polski. Ocena dobra poziom wymagań rozszerzających - wykazuje się opanowaniem umiejętności i z poziomu wymagań koniecznych i podstawowych, - wypowiada się samodzielnie, pełnymi zdaniami, - odtwórczo, lecz samodzielnie interpretuje teksty podręcznikowe lub źródłowe, - streszcza teksty i dość sprawnie selekcjonuje materiał, - przy pomocy nauczyciela planuje pracę indywidualną lub grupy, - samodzielnie umieszcza daty na taśmie chronologicznej, - orientuje się w czasoprzestrzeni (wskazuje wydarzenia synchroniczne na rożnych obszarach, dość sprawnie porządkuje chronologicznie poznane wydarzenia itp.), - opisuje rzeczywistość historyczną przy pomocy mapy historycznej, - poprawnie rozumuje w kategoriach przyczynowo skutkowych, - jest aktywny w czasie lekcji, w wypowiedziach dłuższych może wykazywać niepewność z momentami zastanowienia się. - wykazuje się opanowaniem wiadomości z poziomu wymagań koniecznych i podstawowych, - wykazuje znajomość od % treści określonych w podstawie programowej, - zna 85% wymaganych dat. Ocena bardzo dobra poziom wymagań dopełniających - wykazuje się opanowaniem umiejętności z poziomu wymagań koniecznych, podstawowych i rozszerzających, - wypowiada się płynnie, pełnymi zdaniami odpowiada na pytania nauczyciela, - streszcza i opowiada samodzielnie, - wykorzystuje w opowiadaniu opisy rycin i ilustracji, jako źródła informacji, - interpretuje proste źródła historyczne, - dokonuje krytycznego porównania różnych źródeł historycznych, - szacuje chronologię wydarzeń na podstawie źródła historycznego, - rekonstruuje fakty na podstawie źródeł historycznych, - sprawnie posługuje się mapą historyczną (wskazuje i określa na mapie zmiany granic, ośrodki kultury i życia politycznego, wskazuje samodzielnie główne szlaki handlowe i regiony gospodarcze), - wskazuje przyczyny i skutki omawianych faktów, - prawidłowo stosuje poznane pojęcia (w szczególności nazewnictwo charakterystyczne dla okresu starożytności i średniowiecza), - łączy posiadane wiadomości w ciąg logiczny, - samodzielnie wyciąga wnioski, - dostrzega analogie między przeszłością a czasami współczesnymi, - dokonuje własnej oceny postaci, faktów, procesów historycznych, - dostrzega związki między gospodarką, kulturą i polityką, - samodzielnie stawia i rozwiązuje problemy dotyczące omawianych epok, - wyszukuje argumenty wyjaśniające postawy i motywy działań ludzi, - stosuje wiedzę historyczną dla wyjaśnienia zjawisk i procesów współczesnych, - samodzielnie organizuje i planuje pracę indywidualną i grupy, - samodzielnie korzysta z tablic genealogicznych, - biegle orientuje się w chronologii związanej z omawianymi okresami, - sprawnie posługuje się linią chronologiczną. - wykazuje się opanowaniem wiadomości z poziomu wymagań koniecznych, podstawowych i rozszerzających, - wykazuje znajomość od % treści określonych w podstawie programowej, - samodzielnie omawia w szczególności: - chronologię starożytności, - historyczne i współczesne ustroje polityczne, - podstawowe założenia ustroju feudalnego, - rolę kościoła w średniowieczu, 3

4 - początki państwa polskiego, - dzieje korony piastowskiej, - podstawowe pojęcia ekonomiczne związane z okresem starożytnym i średniowieczem, - zasady tolerancji religijnej, - prawa człowieka w ujęciu historycznym i współczesnym, - przyczyny i następstwa rozbicia dzielnicowego Polski. Ocena celująca poziom wymagań wykraczających - wyróżnia się pełną samodzielnością językowo stylistyczną, - prawidłowo wyciąga wnioski, - selekcjonuje materiał historyczny, rozumuje kategoriami ściśle historycznymi (przyczynowo skutkowymi), - oryginalnie i prawidłowo interpretuje źródła historyczne, - bierze aktywny udział w konkursach historycznych, odnosi w nich sukcesy, - jest autorem pracy o dużych wartościach poznawczych i dydaktycznych, - wyraża samodzielny, krytyczny stosunek do określonych zagadnień, udowadnia swoje zdanie w oparciu o odpowiednie argumenty. - posiada wiadomości znacznie wykraczające poza zakres materiału ponad 100% treści programowych, - zdobywa dodatkową wiedzę na drodze samodzielnych poszukiwań (czytanie książek i artykułów o treści historycznej), - zna dzieje własnego regionu i powiązuje je z dziejami Polski lub powszechnymi. Klasa II Ocena dopuszczająca poziom wymagań koniecznych (umożliwiający uczniowi świadome korzystanie z lekcji) - nie uczestniczy aktywnie w lekcji, - wykazuje chęci do współpracy i odpowiednio motywowany i wspomagany przez nauczyciela wykonać proste polecenia, - starannie i systematycznie prowadzi zeszyt przedmiotowy (zeszyt ćwiczeń), - w miarę samodzielnie posługuje się podręcznikiem, - posługuje się mapą i słownikiem historycznym przy pomocy nauczyciela, - odpowiada krótkimi zdaniami przy pomocy nauczyciela (wypowiedzi mogą być niepewne), - przy pomocy nauczyciela umieszcza wydarzenia w czasie i przestrzeni, - przy pomocy nauczyciela umieszcza daty na linii chronologicznej, - wskazuje na mapie najważniejsze miejsca bitew i wydarzeń historycznych omawianych w klasie II (np. Chocim, Wiedeń, Francja, USA itp.), - streszcza przeczytany tekst przy pomocy nauczyciela, - częściowo rozumie pojęcia historyczne charakterystyczne czasów nowożytnych, wyjaśnia je przy pomocy nauczyciela, - przy pomocy nauczyciela dokonuje płytkich, odtwórczych ocen wydarzeń historycznych. - wykazuje znajomość od % treści określonych w podstawie programowej, - wykazuje się znajomością kilku dat ważnych wydarzeń (np r., 1683 r., 1795, 1830 itp.), - wykazuje się znajomością kilku postaci, które odegrały ważną rolę w omawianych wydarzeniach historycznych, - wymienia imiona władców Polski oraz omawia, przy pomocy pytań nauczyciela, co najmniej takie wydarzenia z historii powszechnej i Polski jak: - renesans, - wielkie odkrycia geograficzne - reformacja i kontrreformacja, - wojny, Rzeczpospolitej w XVII w, - oświecenie, - upadek Rzeczypospolitej i rozbiory, - powstanie USA, - rewolucja we Francji, - polskie powstania narodowe, - walka Polaków z germanizacją i rusyfikacją. 4

5 Ocena dostateczna poziom wymagań podstawowych (pozwalający na kontynuowanie nauki) - wykazuje się opanowaniem umiejętności z poziomu wymagań koniecznych, - posługuje się mapą, podręcznikiem, zeszytem ćwiczeń, tablicami genealogicznymi bez oraz pomocy nauczyciela, - opowiada, streszcza, wypowiada się na określony temat przy pomocy pytań nauczyciela, - prawidłowo posługuje się pojęciami z poziomu wymagań podstawowych, - posługuje się tekstami źródłowymi (interpretuje je), atlasem i słownikiem historycznym pod kierunkiem nauczyciela, - wskazuje na zależności przyczynowo skutkowe samodzielnie i przy pomocy pytań nauczyciela, - odpowiada w miarę pełnymi zdaniami, - odpowiada częściowo samodzielnie w oparciu o środki dydaktyczne, - przy pomocy nauczyciela wskazuje na podobieństwa i różnice w życiu ludności w różnych państwach (np. Rzeczypospolitej Obojga Narodów, Francji, USA), - wskazuje na mapie kraje starożytne; Egipt, Mezopotamię, Palestynę, Grecję, Rzym, - przy pomocy nauczyciela posługuje się mapami piastowskiej Polski. - wykazuje się opanowaniem wiadomości z poziomu wymagań koniecznych, - wykazuje znajomość od % treści określonych w podstawie programowej, - zna 60% wymaganych dat, - zna większość postaci historycznych omawianych na lekcjach oraz wymienia ich największe osiągnięcia, - częściowo samodzielnie lub przy pomocy pytań nauczyciela omawia w szczególności: - historyczne i współczesne ustroje polityczne, - podstawowe pojęcia ekonomiczne, - podobieństwa i różnice między głównymi wyznaniami chrześcijańskimi, - zasady tolerancji religijnej, - przyczyny świetności i upadku Rzeczypospolitej, - postawy Polaków wobec utraty niepodległości, - metody walki o odzyskanie niepodległości. Ocena dobra poziom wymagań rozszerzających - wykazuje się opanowaniem umiejętności z poziomu wymagań koniecznych i podstawowych, - wypowiada się samodzielnie, pełnymi zdaniami, - odtwórczo, lecz samodzielnie interpretuje teksty podręcznikowe lub źródłowe, - streszcza teksty i dość sprawnie selekcjonuje materiał, - przy pomocy nauczyciela planuje pracę indywidualną lub grupy, - samodzielnie umieszcza daty na taśmie chronologicznej, - orientuje się w czasoprzestrzeni (wskazuje wydarzenia synchroniczne na rożnych obszarach, dość sprawnie porządkuje chronologicznie poznane wydarzenia itp.), - opisuje rzeczywistość historyczną przy pomocy mapy historycznej, - poprawnie rozumuje w kategoriach przyczynowo skutkowych, - jest aktywny w czasie lekcji, w wypowiedziach dłuższych może wykazywać niepewność z momentami zastanowienia się. - wykazuje się opanowaniem wiadomości z poziomu wymagań koniecznych i podstawowych, - wykazuje znajomość od % treści określonych w podstawie programowej, - zna 85% wymaganych dat. Ocena bardzo dobra poziom wymagań dopełniających - wykazuje się opanowaniem umiejętności z poziomu wymagań koniecznych, podstawowych i rozszerzających, - wypowiada się płynnie, pełnymi zdaniami odpowiada na pytania nauczyciela, - streszcza i opowiada samodzielnie, - samodzielnie interpretuje treści tekstu, - wykorzystuje w opowiadaniu opisy rycin i ilustracji, jako źródła informacji, 5

6 - interpretuje proste źródła historyczne, - dokonuje krytycznego porównania różnych źródeł historycznych, - szacuje chronologię wydarzeń na podstawie źródła historycznego, - rekonstruuje fakty na podstawie źródeł historycznych, - sprawnie posługuje się mapą historyczną (wskazuje i określa na mapie zmiany granic, ośrodki kultury i życia politycznego, wskazuje samodzielnie główne szlaki handlowe i regiony gospodarcze), - wskazuje przyczyny i skutki omawianych faktów, - prawidłowo stosuje poznane pojęcia (w szczególności nazewnictwo charakterystyczne dla czasów nowożytnych), - łączy posiadane wiadomości w ciąg logiczny, - samodzielnie wyciąga wnioski, - dostrzega analogie między przeszłością a czasami współczesnymi, - dokonuje własnej oceny postaci, faktów, procesów historycznych, - dostrzega związki między gospodarką, kulturą i polityką, - samodzielnie stawia i rozwiązuje problemy dotyczące omawianych epok, - wyszukuje argumenty wyjaśniające postawy i motywy działań ludzi, - stosuje wiedzę historyczną dla wyjaśnienia zjawisk i procesów współczesnych, - samodzielnie organizuje i planuje pracę indywidualną i grupy, - samodzielnie korzysta z tablic genealogicznych, - biegle orientuje się w chronologii związanej z omawianymi okresami, - sprawnie posługuje się linią chronologiczną. - wykazuje się opanowaniem wiadomości z poziomu wymagań koniecznych, podstawowych i rozszerzających, - wykazuje znajomość od % treści określonych w podstawie programowej, - samodzielnie omawia w szczególności: - historię i teraźniejszość polskiego parlamentaryzmu, - historyczne i współczesne ustroje polityczne, - przemiany gospodarcze, polityczne i społeczne czasów nowożytnych, - podstawowe pojęcia ekonomiczne, - podobieństwa i różnice między głównymi wyznaniami chrześcijańskimi, - zasady tolerancji religijnej, - prawa człowieka w ujęciu historycznym i współczesnym, - wolności obywatelskie, - przyczyny świetności i upadku Rzeczypospolitej, - postawy Polaków wobec utraty niepodległości, - metody walki o odzyskanie niepodległości, - wielkie doktryny polityczne, - procesy integracyjne w Europie w starożytności, średniowieczu i czasach nowożytnych. Ocena celująca poziom wymagań wykraczających - wyróżnia się pełną samodzielnością językowo stylistyczną, - prawidłowo wyciąga wnioski, - sporządzać wypisy z literatury popularnonaukowej, - selekcjonuje materiał historyczny, rozumuje kategoriami ściśle historycznymi (przyczynowo skutkowymi), - oryginalnie i prawidłowo interpretuje źródła historyczne, - bierze aktywny udział w konkursach historycznych, odnosi w nich sukcesy, - jest autorem pracy o dużych wartościach poznawczych i dydaktycznych, - wyraża samodzielny, krytyczny stosunek do określonych zagadnień, udowadnia swoje zdanie w oparciu o odpowiednie argumenty. - posiada wiadomości znacznie wykraczające poza zakres materiału ponad 100% treści programowych, - zdobywa dodatkową wiedzę na drodze samodzielnych poszukiwań (czytanie książek i artykułów o treści historycznej), - zna dzieje własnego regionu i wybitnych postaci z nim związanych. Powiązuje je z dziejami Polski lub powszechnymi. 6

7 7

8 Klasa III Ocena dopuszczająca poziom wymagań koniecznych (umożliwiający uczniowi świadome korzystanie z lekcji) - nie uczestniczy aktywnie w lekcji, - wykazuje chęci do współpracy i odpowiednio motywowany i wspomagany przez nauczyciela wykonać proste polecenia, - starannie i systematycznie prowadzi zeszyt przedmiotowy (zeszyt ćwiczeń), - odczytuje (częściowo ze zrozumieniem) teksty podręcznikowe, źródłowe interpretuje je przy pomocy nauczyciela, - posługuje się mapą i słownikiem historycznym przy pomocy nauczyciela, - odpowiada na pytania nauczyciela z elementami niepewności i zastanawiania się, - przy pomocy nauczyciela umieszcza wydarzenia w czasie i przestrzeni, - przy pomocy nauczyciela umieszcza daty na linii chronologicznej, - wskazuje na mapie państwa, oraz najważniejsze miejsca bitew i wydarzeń historycznych XX wieku, - streszcza przeczytany tekst przy pomocy nauczyciela, - częściowo rozumie pojęcia historyczne charakterystyczne dla historii XX wieku, wyjaśnia je przy pomocy nauczyciela, - ustawia w porządku chronologicznym okresy historyczne XX wieku I wojna światowa, dwudziestolecie międzywojenne, II wojna światowa, okres powojenny zimna wojna, okres PRL, rozpad systemu komunistycznego, okres przemian ustrojowych, - przy pomocy nauczyciela dokonuje płytkich, odtwórczych ocen wydarzeń historycznych. - wykazuje znajomość od % treści określonych w podstawie programowej, - poprawnie łączy postacie historyczne z wydarzeniami bądź okresem, w którym odgrywały one ważną rolę, - przy pomocy nauczyciela wymienia i omawia najistotniejsze przyczyny i skutki zjawisk i wydarzeń, - omawia co najmniej takie wydarzenia z historii Polski i powszechnej XX w. jak: - odzyskanie przez Polskę niepodległości w 1918 r., - powstanie komunizmu i faszyzmu - wybuch II wojny światowej, - walka Polaków z okupantem, - okres PRL i droga Polski do niepodległości, - integracja Polski z UE. Ocena dostateczna poziom wymagań podstawowych (pozwalający na kontynuowanie nauki) - wykazuje się opanowaniem umiejętności z poziomu wymagań koniecznych, - posługuje się mapą, podręcznikiem, zeszytem ćwiczeń, tablicami genealogicznymi bez oraz przy pomocy nauczyciela, - prawidłowo posługuje się pojęciami z poziomu wymagań podstawowych, - posługuje się tekstami źródłowymi, atlasem i słownikiem historycznym pod kierunkiem nauczyciela, - dostrzega analogię między przeszłością a czasami współczesnymi, - ocenia postacie i zjawiska przy pomocy nauczyciela, - wskazuje na zależności przyczynowo skutkowe samodzielnie i przy pomocy pytań nauczyciela, - wypowiada się pełnymi zdaniami (wypowiedzi mogą być krótkie, uczeń może wykazywać małą sprawność językową), - odpowiada częściowo samodzielnie w oparciu o środki dydaktyczne, - może mieć trudności w lokowaniu wydarzeń w czasie i przestrzeni, - może błędnie interpretować fakt, zwłaszcza po raz pierwszy poznawane. - wykazuje się opanowaniem wiadomości z poziomu wymagań koniecznych, - wykazuje znajomość od % treści określonych w podstawie programowej, - zna 60% wymaganych dat, - zna większość postaci historycznych omawianych na lekcjach oraz wymienia ich największe osiągnięcia, - częściowo samodzielnie lub przy pomocy pytań nauczyciela omawia w szczególności: - historyczne i współczesne ustroje polityczne, - przemiany gospodarcze, społeczne i polityczne czasów najnowszych, 8

9 - podstawowe pojęcia ekonomiczne, - zasady tolerancji religijnej, - prawa człowieka w ujęciu historycznym i współczesnym, - wolności obywatelskie, - wielkie doktryny polityczne, - przyczyny i skutki I wojny światowej, - totalitaryzm i związane z nim zagrożenia, - udział Polaków w II wojnie światowej, - holokaust, - powstanie PRL, - odzyskanie przez Polskę niepodległości i powstanie III RP, - naczelne organy RP, - prawa i obowiązki obywatela RP, - polską rację stanu, - proces integracji europejskiej, - najważniejsze organizacje międzynarodowe. Ocena dobra poziom wymagań rozszerzających - wykazuje się opanowaniem umiejętności z poziomu wymagań koniecznych i podstawowych, - wypowiada się samodzielnie, pełnymi zdaniami, - odtwórczo, lecz samodzielnie interpretuje teksty podręcznikowe lub źródłowe, - odtwórczo, lecz logicznie posługuje się stereotypowymi bądź charakterystycznymi ocenami zjawisk, wydarzeń, okresów, - streszcza teksty i dość sprawnie selekcjonuje materiał, - przy pomocy nauczyciela planuje pracę indywidualną lub grupy, - samodzielnie umieszcza daty na taśmie chronologicznej, - orientuje się w czasoprzestrzeni (wskazuje wydarzenia synchroniczne na rożnych obszarach, dość sprawnie porządkuje chronologicznie poznane wydarzenia itp.), - opisuje rzeczywistość historyczną przy pomocy mapy historycznej, - poprawnie rozumuje w kategoriach przyczynowo skutkowych, - jest aktywny w czasie lekcji, w wypowiedziach dłuższych może wykazywać niepewność z momentami zastanowienia się. - wykazuje się opanowaniem wiadomości z poziomu wymagań koniecznych i podstawowych, - wykazuje znajomość od % treści określonych w podstawie programowej, - zna 85% wymaganych dat, - omawia działalność patrona szkoły. Ocena bardzo dobra poziom wymagań dopełniających - wykazuje się opanowaniem umiejętności z poziomu wymagań koniecznych, podstawowych i rozszerzających, - wypowiada się płynnie, pełnymi zdaniami odpowiada na pytania nauczyciela, - streszcza i opowiada samodzielnie, - wykorzystuje w opowiadaniu opisy rycin i ilustracji, jako źródła informacji, - interpretuje proste źródła historyczne, - dokonuje krytycznego porównania różnych źródeł historycznych, - szacuje chronologię wydarzeń na podstawie źródła historycznego, - rekonstruuje fakty na podstawie źródeł historycznych, - sprawnie posługuje się mapą historyczną (wskazuje i określa na mapie zmiany granic, ośrodki kultury i życia politycznego, bloki polityczne i wojskowe, wskazuje samodzielnie główne regiony gospodarcze i kierunki działań wojskowych), - wskazuje przyczyny i skutki omawianych faktów, - prawidłowo stosuje poznane pojęcia (w szczególności nazewnictwo charakterystyczne dla XX wieku), - łączy posiadane wiadomości w ciąg logiczny, - samodzielnie wyciąga wnioski, - dostrzega analogie między przeszłością a czasami współczesnymi, - dokonuje własnej oceny postaci, faktów, procesów historycznych, 9

10 - dostrzega związki między gospodarką, kulturą i polityką, - samodzielnie stawia i rozwiązuje problemy dotyczące omawianych epok, - wyszukuje argumenty wyjaśniające postawy i motywy działań ludzi, - stosuje wiedzę historyczną dla wyjaśnienia zjawisk i procesów współczesnych, - samodzielnie organizuje i planuje pracę indywidualną i grupy, - biegle orientuje się w chronologii związanej z omawianym okresem, - sprawnie posługuje się linią chronologiczną. - wykazuje się opanowaniem wiadomości z poziomu wymagań koniecznych, podstawowych i rozszerzających, - wykazuje znajomość od % treści określonych w podstawie programowej, - samodzielnie omawia w szczególności: - historyczne i współczesne ustroje polityczne, - przemiany polityczne, gospodarcze, społeczne i kulturowe czasów najnowszych, - podstawowe pojęcia ekonomiczne, - zasady tolerancji religijnej i rasowej, - prawa człowieka w ujęciu historycznym i współczesnym, - wolności obywatelskie, - wielkie doktryny polityczne, - działalność ważnych postaci XX wieku, - genezę i charakter I wojny światowej, - totalitaryzm i związane z nim zagrożenia, - osiągnięcia i porażki II RP, - przyczyny i przebieg II wojny światowej, - udział Polaków w II wojnie światowej, - holokaust, - powstanie PRL, - kryzysy polityczne w PRL, - odzyskanie przez Polskę niepodległości i powstanie III RP, - historie i teraźniejszość polskiego parlamentaryzmu, - naczelne organy RP, - prawa i obowiązki obywatela RP, - polską rację stanu, - proces integracji europejskiej, - najważniejsze organizacje międzynarodowe, - programy najważniejszych partii (ruchów) politycznych w Polsce i na świecie, - współczesny terroryzm i jego geneza. Ocena celująca poziom wymagań wykraczających - wyróżnia się pełną samodzielnością językowo stylistyczną, - prawidłowo wyciąga wnioski, - selekcjonuje materiał historyczny, rozumuje kategoriami ściśle historycznymi (przyczynowo skutkowymi), - odznacza się krytycznym podejściem do utartych ocen i stereotypów, - oryginalnie i prawidłowo interpretuje źródła historyczne, - bierze aktywny udział w konkursach historycznych, odnosi w nich sukcesy, - jest autorem pracy o dużych wartościach poznawczych i dydaktycznych, - wyraża samodzielny, krytyczny stosunek do określonych zagadnień, udowadnia swoje zdanie w oparciu o odpowiednie argumenty. - posiada wiadomości znacznie wykraczające poza zakres materiału ponad 100% treści programowych, - zdobywa dodatkową wiedzę na drodze samodzielnych poszukiwań (czytanie książek i artykułów o treści historycznej), - zna dzieje własnego regionu z okresu I i II wojny światowej oraz okresu powojennego. Powiązuje je z dziejami Polski lub powszechnymi. 10