DZIA 4. POWIETRZE I INNE GAZY 1./4 Zapisz nazwy wa niejszych sk³adników powietrza, porz¹dkuj¹c je wed³ug ich malej¹cej zawartoœci w powietrzu:...... 2./4 Wymieñ trzy wa ne zastosowania tlenu: 3./4 Oblicz, ile tlenu znajduje siê w sali koncertowej o wymiarach 20 m 20 m 5m. Na ile godzin wystarczy tlenu dla 50 s³uchaczy przyby³ych na koncert, przy za³o eniu, e cz³owiek zu ywa ok. 0,1 m 3 tego gazu na godzinê? 4./4 Napisz równania reakcji utleniania podanych metali, zak³adaj¹c, e w zwi¹zku z tlenem przyjm¹ one najwy sz¹ swoj¹ wartoœciowoœæ. Podaj nazwy otrzymanych tlenków. elazo... glin... miedÿ... Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2006 1
5./4 Wiedz¹c, e siarka ³¹czy siê z tlenem w stosunku masowym 2 : 3, oblicz, ile tlenu potrzeba do spalenia 6,4 g siarki. 6./4 Wyjaœnij, dlaczego w celu otrzymania wysokich plonów nale y stosowaæ nawozy azotowe, skoro azot znajduje siê w du ych iloœciach w powietrzu................ 7./4 Wypisz nazwy i symbole trzech helowców oraz podaj ich zastosowanie. NAZWA PIERWIASTKA SYMBOL ZASTOSOWANIE Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2006 2
8./4 Na rysunkach zosta³y przedstawione zestawy do otrzymywania i zbierania gazów. W ramkê pod ka dym rysunkiem wpisz wzór gazu, który mo na za pomoc¹ tego zestawu otrzymaæ. 9./4 Na podstawie po³o enia w uk³adzie okresowym nastêpuj¹cych pierwiastków: wodoru, tlenu i azotu, okreœl liczbê elektronów walencyjnych w ich atomach. Narysuj wzory strukturalne cz¹steczek tych pierwiastków: PIERWIASTEK LICZBA ELEKTRONÓW WALENCYJNYCH WZÓR STRUKTURALNY CZ STECZKI wodór tlen azot 10./4 Podaj, korzystaj¹c z zestawienia w podrêczniku (s. 134), trzy przyk³adowe Ÿród³a zanieczyszczenia powietrza: 11./4 Podaj trzy przyk³ady skutków zanieczyszczenia powietrza (wypisz te, które s¹ Twoim zdaniem najbardziej uci¹ liwe dla Twojej okolicy). Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2006 3
12./4 Zaproponuj trzy metody zapobiegania zanieczyszczeniom powietrza. 13./4 W trzech nieoznakowanych probówkach znajduj¹ siê: tlen, wodór i dwutlenek wêgla. Opisz najprostszy sposób ich identyfikacji.......... 14./4 Okreœl, które zdanie jest prawdziwe, a które fa³szywe. Obok ka dego zdania wpisz odpowiednio literê P (jeœli jest ono prawdziwe) lub F (jeœli jest ono fa³szywe). G³ównym sk³adnikiem powietrza jest tlen.... Gazy szlachetne nie wystêpuj¹ w przyrodzie.... Wodór ma gêstoœæ mniejsz¹ od gêstoœci tlenu.... Tlenek wêgla(iv) jest nierozpuszczalny w wodzie.... Reakcja tlenu z innymi pierwiastkami to utlenianie.... Ozon jest odmian¹ tlenu.... Tlen bardzo dobrze rozpuszcza siê w wodzie.... Azot jest ma³o aktywny chemicznie.... Smog jest skutkiem zanieczyszczenia powietrza.... Roœliny zielone zu ywaj¹ du o tlenu.... 15./4 Rozwi¹ logogryf i z pól oznaczonych kolorem odczytaj has³o. 1. S¹ spowodowane obecnoœci¹ tlenków azotu, siarki i wêgla w powietrzu 2. Gaz o najmniejszej gêstoœci 3. Ciecz, która s³u y do wykrywania dwutlenku wêgla 4. Mieszanina z³o ona z dwóch objêtoœci wodoru i jednej objêtoœci tlenu jest nazywana mieszanin¹... 5. Pierwiastek, który stanowi ok. 21 % powietrza 6. Proces ³¹czenia siê tlenu z innymi pierwiastkami 7. Gaz szlachetny wystêpuj¹cy w powietrzu Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2006 4
8. Trójatomowa odmiana tlenu 9. Gaz, który jest przez roœliny u ywany do fotosyntezy 10. Skutek zanieczyszczenia powietrza, który mo e powodowaæ ocieplanie siê klimatu na Ziemi 11. Utlenianie, któremu mo e towarzyszyæ wydzielanie œwiat³a i ciep³a 12. Reakcja chemiczna, w czasie której wydziela siê energia 13. Reakcja chemiczna, która do swego przebiegu wymaga dostarczenia energii z zewn¹trz 14. Maszyny lataj¹ce nape³niane niegdyœ wodorem 15. Zanieczyszczenie powietrza z³o one z mg³y i dymów 16. Powsta³a w wyniku u ywania m.in. freonów 17. Pierwiastek, którego w powietrzu jest najwiêcej 18. Tlenek wêgla(iv) w postaci sta³ej HAS O:. Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2006 5