WSCAD Wykład 4 Rysowanie Funkcje automatyczne 1
Typy symboli graficznych Standard Cewka Styk Zacisk śyła kabla Element główny Element poboczny Łącznik wielobiegunowy Kierunek drutowania Ekran Złącze Wtyczka Złącze Gniazdo 2
Zaciski Pod pojęciem zacisku rozumie się wszystkie symbole typu Zacisk. Normalny zacisk musi mieć co najmniej dwa przyłącza. Jeden z pinów symbolizuje wewnętrzną stronę zacisku za pomocą nazwy pinu, która standardowo jest kropką, chociaŝ moŝe być to dowolna nazwa a nawet dowolna litera (a takŝe znaki: + lub -). Zaciski standardowe posiadają trzy przyłącza: po jednym dla strony wewnętrznej i zewnętrznej i tzw. pin mostkowy, który moŝe być uŝywany tylko do tworzenia połączeń mostkowych wewnątrz jednej listwy zaciskowej. 3
Zaciski Zaciski są symbolami o specjalnych właściwościach i znaleźć je moŝna w bibliotece ELEKQUER lub w nowej bibliotece PN61346 w PN_X-Zaciski. By funkcja automatyczna mogła zgrupować poszczególne przyłącza w jedną listwę zaciskową, kaŝde z przyłączy musi mieć przypisane oznaczenie. Oznaczenie zacisku musi znajdować się po lewej stronie zacisku (wzgl. powyŝej). Oznaczenie zacisku moŝna pominąć, jeŝeli moŝe być ono przejęte przez funkcję automatyczną od innego. Funkcja automatyczna szuka wówczas zacisków, które znajdują się na lewo od danego zacisku i leŝą dokładnie na tej samej wysokości (lub powyŝej, jeśli pracuje się w poziomym stylu pracy. 4
Cel zacisku Oznaczenie, określające która ze stron jest wewnętrzną, a która zewnętrzną, uznane jest za cel zacisku. By określić cel zacisku wystarczy, aby piny strony wewnętrznej posiadały nazwę. W bibliotekach dostarczanych wraz z WSCAD em nazwa pinu strony wewnętrznej przyjęta została jako., jednak moŝe być to dowolna litera np. a, b, czy teŝ +, -). Kropka, jako nazwa pinu widoczna jest na schemacie połączeń, ale by nazwa ta widoczna była na wydruku, naleŝy zaznaczyć to w konfiguracji. Komendą Zmiana / Cel zacisku łatwo zamienić moŝna strony zacisku juŝ po jego ulokowaniu na rysunku. 5
Numeracja zacisków Numeracja zacisków obejmuje dwa zakresy: oznaczenie całej listwy zaciskowej i poszczególnych przyłączy. PoniewaŜ z reguły oznaczenie musi być wprowadzone ręcznie, numeracja oznaczeń musi być zaznaczona w konfiguracji. Poza tym moŝna teŝ ustalić w konfiguracji, czy podczas wczytywania zacisku ma być on natychmiast numerowany automatycznie. Ma to znaczenie wtedy, gdy przyłącza oznaczane są literowo (np. PE). Numerowanie odbywa się poprzez automatyczną funkcję numeracji, przy czym w konfiguracji wybrać moŝna sposób numerowania: Kolejno lub arkusz/ pole Stawiać numery pinów na dole lub na górze pinu Orientacja tekstu numeru pinu (pionowa/ pozioma) Czy juŝ zajęte przyłącza zaciskowe mają być zliczane Czy juŝ zajęte przyłącza zaciskowe mają mieć nadpisane nowe numery Kolejność zliczania od lewa na prawo, lub od góry do dołu 6
Mostki stałe KaŜdy zacisk standardowy ma 2 przyłącza dla symboli i 1 przyłącze dla połączeń mostkowych. Piny typu mostek stosowane są dla mostków stałych pomiędzy poszczególnymi zaciskami listew zaciskowych. 7
Mostki stałe Widok mostka w przeglądarce zacisków Mostki stałe mogą przebiegać przez kilka róŝnych stron schematu. MoŜemy zastosować do tego takŝe elementy kierunku drutowania. ZałoŜeniem jest w tym przypadku, Ŝe znane są nazwy przewodów i nazwy połączeń przewodów łączeniowych, które biegną od pinu mostkowego do pinu mostkowego. 8
Mostki przewodowe Mostek przewodowy łączy poszczególne zaciski zewnętrznymi połączeniami za pomocą linii połączeń. Mostki przewodowe mogą przebiegać przez kilka róŝnych stron schematu. MoŜemy zastosować do tego takŝe elementy kierunku drutowania. ZałoŜeniem jest w tym przypadku, Ŝe znane są nazwy przewodów i nazwy połączeń przewodów łączeniowych, które biegną od pinu zewnętrznego do pinu zewnętrznego zacisku. Mostki przewodowe mogą być przedstawione i zarządzane tylko wewnątrz jednej listwy zaciskowej! a więc np. od zacisku X1 przyłącze 1 do zacisku X1 przyłącze 2 itd., lub tutaj np. PE. 9
Mostki przewodowe Widok graficzny mostka przewodowego Widok przeglądarki zacisków 10
Wstawianie zacisków W celu wstawienia zacisku naleŝy umieścić na rysunku element Zacisk z biblioteki lub klękając na ikonę Następnie wybieramy element z bazy danych. Po wybraniu mamy moŝliwość modyfikacji parametrów zacisku. 11
Przeglądarka zacisków Klękając prawym klawiszem na istniejącym zacisku moŝna uruchomić Przeglądarkę 12
Lista zacisków Funkcje automatyczne/lista zacisków Generowanie arkuszy rysunkowych zawierających zestawienia zacisków na listwach. Przycisk Przeglądarka pozwala na uruchomienie przeglądarki zacisków. 13
Styczniki Zarządzanie stycznikami Przy pomocy w pełni automatycznego zarządzania stycznikami (menedŝera styczników) moŝna w łatwy sposób rysować, przyporządkowywać i zarządzać stycznikami i przekaźnikami. Automatycznego menedŝera styczników cechują następujące właściwości: Wybór stycznika z bazy danych, zorientowanej projektowo. Automatyczna kontrola zestyków w styczniku, jak równieŝ automatyczna numeracja przyłączy. MoŜliwość późniejszego, w pełni automatycznego, ustalenia stycznika. Wstawianie zestyków przed wstawieniem cewki stycznika. Bardzo łatwa zmiana juŝ narysowanego stycznika. Bilans zestyków z przedstawieniem zestyków wolnych. Adresy krosowe online dla zestyków i łącznika wielobiegunowego nawet wtedy, gdy są one na róŝnych arkuszach. 14
Podstawy zarządzania stycznikami Wszystkie symbole typu Cewka i Styk podlegają zarządzaniu stycznikami. Wszystkie informacje odnośnie tych symboli przechowywane są w tzw. pliku styczników projektu. Plik ten ma tę samą nazwę co projekt, a rozszerzenie jego nazwy nadawane jest automatycznie jako *.SVW. Nośnikiem pełnej informacji o zestykach wchodzących w skład stycznika - ilości zestyków i ich rodzajach- jest łącznik wielobiegunowy. Jest on wczytywany wraz z cewką stycznika i analizowany. Zarządzanie stycznikami odczytuje rodzaje jego zestyków i przejmuje numery przyłączy. 15
Podstawy zarządzania stycznikami Nie ma znaczenia, czy na schemat połączeń wstawiona zostanie najpierw cewka, czy zestyk stycznika. Dla ustalenia stycznika bezwzględnie konieczna jest analiza łącznika, przynaleŝnego do stycznika. Dlatego zawsze, gdy wczytujemy na schemat część nowego stycznika, musi być dokonywany jego wybór z bazy danych nawet wtedy, gdy wstawić chcemy tylko zestyk. W tym przypadku następuje równieŝ analiza łącznika, chociaŝ nie jest on jeszcze przejmowany na schemat. Mówimy wówczas o tzw. styczniku wirtualnym, poniewaŝ moŝemy dysponować juŝ jego zestykami ale nie ma on jeszcze cewki wstawionej na schemat połączeń. Jeśli później wstawimy cewkę, naleŝy ją wówczas tylko przypisać do stycznika wirtualnego. 16
Oznaczenia łącznika Nazwa symbolu rozpoczyna się trzymiejscowym wyróŝnikiem (np. 42H), określającym uporządkowanie zestyków i typ stycznika. Czwartym znakiem powinien być łącznik ('-'). Po wyróŝniku stać moŝe dowolny tekst, który powinien opisywać kolejność zestyków w łączniku. Podczas automatycznego wstawiania łącznika porównywane są pierwsze trzy znaki (później ewent. cztery) z oznaczeniem łącznika w styczniku. Ten symbol nie musi mieć nazwy poprzedzonej znakiem!, poniewaŝ nie jest przejmowany na schemat połączeń. 17
Budowa oznaczenia 18
Przykład oznaczenia Przykład 1 Przykład 2 42H-SOOSSS oznaczenie 42H: Stycznik pomocniczy z 1 zestykiem zwiernym, dwoma rozwiernymi i potem znów trzema zwiernymi. Znaki 42H- są niezbędne, zamiast SOOSSS moŝna zastosować dowolny tekst. 19
Wstawianie cewki KCewka KCewkaMocowa Po wstawieniu cewki, jeśli aktywne jest zarządzanie stycznikami, otwiera się okno dialogowe, w którym wyświetlana jest lista styczników z bazy danych, spełniających ewentualnie narzucone ograniczenia w wyborze. 20
Wstawianie cewki Po wybraniu cewki z bazy danych pojawia się menu pozwalające zmienić właściwości wstawianej cewki Po zakończeniu edycji właściwości pojawia się zestaw styków powiązany z wstawianą cewką 21
Wstawianie zestyku Podstawowym załoŝeniem jest uaktywnienie w konfiguracji funkcji zarządzania stycznikami oraz dostępu do bazy danych artykułów. Po wstawieniu zestyku przy aktywnym zarządzaniu stycznikami równieŝ otwiera się okno dialogowe ze stycznikami. Z niego naleŝy wybrać stycznik wtedy, gdy wstawiany zestyk jest pierwszym zestykiem nowego stycznika. Dane łącznika i zestyku zapisane zostaną w pliku projektu ale pole dla cewki pozostaje jeszcze puste, i łącznik oczywiście nie jest jeszcze wstawiany (stycznik wirtualny). Jeśli przerwie się dialog z bazą danych (prawy przycisk myszki lub <ESC>), otwiera się okno przypisań, zawierające dane z pliku styczników projektu i moŝna dokonać przyporządkowania zestyku do któregoś z wpisów tej listy (lewy przycisk myszki). 22
Wstawianie zestyku Jeśli przerwie się dialog z bazą danych (prawy przycisk myszki lub <ESC>), otwiera się okno przypisań, zawierające dane z pliku styczników projektu i moŝna dokonać przyporządkowania zestyku do któregoś z wpisów tej listy (lewy przycisk myszki). 23
Edycja zestyku Po kliknięciu prawym klawiszem na istniejącym zestyku pojawia się menu umoŝliwiające edycję jego parametrów PokaŜ zawartość wyświetlenie okna dialogowego z dostępnymi stycznikami Nowe przyporządkowanie funkcja pozwala na zmianę przyporządkowania styku do innego stycznika Przyłącza wyświetlenie i zmiana listy przyłączy stycznika 24
Przeglądarka styczników W trybie półautomatycznym moŝliwe jest uruchomienie przeglądarki styczników 25
Rysowanie kabli Zarządzanie kablami odbywa się w wersji Mega, jeśli w menu Parametry / Ogólnie / grupa Kabel uaktywnimy opcję Uaktywnij zarządzanie kablami online. Aby zarządzanie kablami było w ogóle moŝliwe, kable muszą najpierw zostać umieszczone na schemacie. W tym celu naleŝy wybrać menu Połączenie+Wstaw / Kabel-Ozn./Typ. lub UŜytkownik podaje tylko prawym przyciskiem myszki punkt początkowy kabla, rysuje linię przez obszar Ŝył przewodu i określa kolejnym kliknięciem jego punkt końcowy. 26
Rysowanie kabli Po narysowaniu kabla naleŝy przyporządkować zaznaczone Ŝyły do kabla istniejącego w bazie danych lub utworzyć nowy. 27
Tworzenie nowego kabla Wprowadzanie oznaczenia kabla Wybór kabla z bazy danych 28
Funkcje automatyczne Działanie wszystkich funkcji automatycznych dotyczy całego zestawu rysunków wzgl. całego projektu. Dla sporządzania adresów krosowych przewodów, listy zacisków, listy kabli, listy sieciowej i listy połączeń musi istnieć uniwersalny plik połączeń. Ten plik *.CXK i *.CYK sporządzany jest na nowo jeśli jeszcze nie istnieje albo gdy rysunek z zestawu sporządzony lub zmieniony został później niŝ plik połączeń. 29
Numeracja automatyczna Automatycznej numeracji podlegają: oznaczenia symboli, jak równieŝ przyłącza zaciskowe i Ŝyły kabli. Do dyspozycji mamy następujące typy numeracji: Typ Rodzaj numeracji Nazwa # Numeracja kolejna w zakresie całego zestawu Nazwa Ark Pole Nazwa Ark #1 Ark. Nazwa # Ark. Nazwa #1 Oznaczenie, numer arkusza, pole Oznaczenie, arkusz, numeracja na kaŝdym arkuszu rozpoczyna się od 1 Arkusz, oznaczenie, numer kolejny Arkusz, oznaczenie, numeracja na kaŝdym arkuszu rozpoczyna się od 1 Ark. Nazwa Pole Numer arkusza, oznaczenie, pole 30
Adresy krosowe Adresami krosowymi są teksty sporządzone automatycznie, wskazujące przyporządkowanie i relację. Przegląd moŝliwych rodzajów adresów krosowych: Rodzaj adresu krosowego Znaczenie Adresy krosowe przewodu Wskazuje na otwarty koniec przewodu o tej samej nazwie Styczniki Przyporządkowanie cewka/ zestyk w wersji Mega Zestyk z/ bez bilansu Przyporządkowanie cewka/ zestyk w wersji automatycznej SPS + elementy główne/ Przyporządkowanie element główny / poboczne poboczny i modułów SPS 31
Adresy krosowe odniesione do przewodów Na otwartym końcu przewodu (tylko przy liniach połączeń) poleceniem tym pisany jest automatycznie tekst, zawierający numer arkusza ze współrzędnymi końca przewodu stanowiącego kontynuację przewodu opisanego, o ile oba mają tą samą nazwę przewodu i przewód kontynuujący ma równieŝ otwarty koniec. Podczas stosowania symboli kierunku drutowania, w celu utworzenia przewodów, naleŝy obok nazwy przewodu podać oznaczenie połączenia. Wówczas zostaną utworzone adresy krosowe tylko dla przewodów o tej samej nazwie i tym samym oznaczeniu przewodu. Ta sama nazwa przewodu stanowi kryterium łączenia jego otwartych końców. Dla tworzenia adresów krosowych uŝywane są wewnętrznie tylko takie informacje, jak: współrzędne, numer arkusza i kierunek końca przewodu. 32
Adresy krosowe odniesione do przewodów Otwarty koniec na arkuszu Wskazuje w przód (niŝszy nr arkusza), jeśli koniec przewodu jest zwrócony w lewo, w przeciwnym przypadku wskazuje w tył (wyŝszy nr arkusza) Wskazuje w przód (następny arkusz), jeśli tak podano w konfiguracji. Wskazuje na siebie samego. Dwa otwarte końce na arkuszu Lewy koniec wskazuje w przód na prawy koniec na tym arkuszu. Prawy koniec wskazuje wstecz na lewy koniec na tym arkuszu. Więcej niŝ dwa otwarte końce na danym arkuszu Lewy koniec wskazuje w przód na prawy, najbliŝszy koniec przewodu na tym arkuszu, bez uwzględniania kierunku przewodu. Prawy koniec wskazuje wstecz na najbliŝszy lewy koniec przewodu na tym arkuszu, bez uwzględniania kierunku przewodu. Pozostałe końce wskazują najbliŝej leŝący na lewo lub prawo koniec, kierunek przewodu jest uwzględniany. 33
Adresy krosowe odniesione do przewodów Jeśli adres krosowy pojawi się w miejscu nieoczekiwanym, to znaczy, Ŝe tam jest otwarty koniec przewodu! Być moŝe koniec linii nie jest dokładnie połączony z symbolem (włączyć skok!!). Sprawdzić, czy tak jest, przy pomocy komendy Usuń / Przemieść - Wlecz - połączenia elektryczne muszą rozciągać się jak taśmy gumowe! MoŜe teŝ być tak, Ŝe linia składa się z kilku odcinków nakładających się na siebie, co często nie jest widoczne. W tym przypadku uruchomić polecenie Plik / Kompresuj/Czyść. 34