POWATOWY URZĄD PRACY W KŁOBUCKU RANKNG ZAWODÓW DEFCYTOWYCH NADWYŻKOWYCH W POWECE KŁOBUCKM W 2013 ROKU KŁOBUCK, marzec 2014
Spis treści strona 1. Wstęp... 3 2. Analiza problemu bezrobocia w powiecie łobucim 6 3. Analiza napływu i stanu bezrobotnych wg zawodów (grup zawodów)... 11 4. Analiza ofert pracy wg zawodów (grup zawodów)... 16 5. Analiza zawodów deficytowych i nadwyżowych... 18 6. Wniosi... 24 7. Anes statystyczny... 26 8. Spis tabel i wyresów... 28 9. Spis tablic... 29 2
1. Wstęp Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżowych, to proces systematycznego obserwowania zjawis zachodzących na rynu pracy dotyczących ształtowania się popytu na pracę i podaży zasobów pracy, a taże formułowania na tej podstawie ocen, wniosów i rótotrwałych prognoz, tóre są niezbędne do prawidłowego funcjonowania systemu ształcenia, ja również systemu szoleniowego bezrobotnych oraz osób poszuujących pracy. Zgodnie z zapisami Ustawy z dnia 20 wietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynu pracy (test jedn. Dz.U. z 2013 r. poz 674 z późn. zm.) opracowywanie analiz rynu pracy i sprawozdań oraz doonywanie ocen dotyczących rynu pracy jest jednym z zadań samorządu powiatu w zaresie polityi rynu pracy. Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżowych jest prowadzony w oparciu o ujednolicone dla całego raju zalecenia metodyczne opracowane przez Departament Rynu Pracy Ministerstwa Gospodari i Pracy. Zgodnie z tymi zaleceniami raporty z monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżowych opracowywane są co pół rou (monitoring półroczny) oraz co ro (monitoring roczny) na poziomie powiatu, województwa i raju przez publiczne służby zatrudnienia. Prezentowany materiał przygotowany został przez pośredniów pracy Działu Pośrednictwa Pracy, Poradnictwa i Rozwoju Zawodowego Powiatowego Urzędu Pracy w Kłobucu. Sporządzany za 2013 r. raport dotyczący zawodów deficytowych i nadwyżowych, zawiera część diagnostyczną opartą na danych z załącznia 2 i 3 do sprawozdania MPiPS-01 o rynu pracy. Źródłami prezentowanego raportu są zgromadzone w Powiatowym Urzędzie Pracy w Kłobucu dane dotyczące osób bezrobotnych według posiadanych przez nich zawodów oraz rodzaju działalności ostatniego ich miejsca pracy, zgłoszone oferty pracy - według zawodów i specjalności oraz według rodzaju prowadzonej działalności przez pracodawcę (załączni 2 i 3 do sprawozdania MPiPS-01). Raport za 2013 ro opracowany został w oparciu o tablice wyniowe wygenerowane przy użyciu specjalnie przygotowanej apliacji. Apliacja pozwala na wydru danych zawierających wyliczone wsaźnii umożliwiające oreślenie zawodów deficytowych i nadwyżowych oraz interpretację wyniów. Wyżej wymieniona apliacja dostępna jest na stronie internetowej: www.mz.praca.gov.pl 3
Raport zawiera anes statystyczny, w tórym przedstawiono pełny wyaz danych i wsaźniów, jaie zostały użyte w części opisowej. Użyte w teście wsaźnii poazują wartości od jednego do dwóch miejsc po przecinu, a tablice statystyczne znajdujące się na stronie www.mz.praca.gov.pl. poazują wartości tych wsaźniów do czterech miejsc po przecinu. Oreślenia pojawiające się w opracowaniu: zawody i specjalności, grupa zawodów wyniają z nazewnictwa stosowanego w Klasyfiacji zawodów i specjalności na potrzeby rynu pracy oraz zaresu jej stosowania. Strutura lasyfiacji jest wyniiem grupowania poszczególnych zawodów i specjalności w grupy elementarne, a te z olei w bardziej zagregowane grupy średnie, duże i wielie, na podstawie podobieństwa walifiacji zawodowych wymaganych do realizacji zadań danego zawodu (specjalności), z uwzględnieniem obydwu aspetów walifiacji, tj. ich poziomu i specjalizacji. Klasyfiacja zawodów i specjalności obejmuje: - 10 wielich grup zawodowych (x od jednocyfrowy), - 43 duże grupy zawodowe (xx od dwucyfrowy), - 132 średnie grupy zawodowe (xxx od trzycyfrowy), - 444 elementarne grupy zawodowe (xxxx od czterocyfrowy), - 2366 zawodów i specjalności (xxxxxx od sześciocyfrowy). W opracowaniu i tablicach statystycznych, oprócz wybranych grup zawodów wyniających z lasyfiacji zawodów i specjalności, posłużono się również podziałem wg Polsiej Klasyfiacji Działalności (PKD) wprowadzonej Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 24 grudnia 2007 r. w sprawie Polsiej Klasyfiacji Działalności (PKD) (Dz. U. z 2007 r. Nr 251, poz. 1885). Celem niniejszego opracowania jest bardziej efetywne sformułowanie atywności eduacyjnej osób bezrobotnych i poszuujących pracy w stosunu do oczeiwań i potrzeb dynamii rynu pracy, a taże wsazanie ierunów zmian, jaie zachodzą, czy też mogą zachodzić w sferze zapotrzebowania na absolwentów poszczególnych ierunów ształcenia. Badanie zawodów deficytowych i nadwyżowych ma służyć lepszemu i trafniejszemu dopasowaniu walifiacji osób poszuujących pracy do oczeiwań pracodawców zawartych w ofertach pracy. 4
Pozwoli ono w dłuższym przedziale czasowym na: - zbadanie sali i strutury bezrobocia w zawodach, tóre oreśla lasyfiacja, - zbadanie popytu na pracę w poszczególnych zawodach z puntu widzenia ofert pracy zgłaszanych do Powiatowego Urzędu Pracy w Kłobucu, - prezentację zawodów deficytowych i nadwyżowych, - oreślenie ierunów i natężenia zmian zachodzących w struturze zawodowo walifiacyjnej na loalnym rynu pracy, - stworzenie bazy informacyjnej dla opracowania przyszłych strutur zawodowo walifiacyjnych w uładzie loalnym, - oreślenie odpowiednich ierunów szolenia bezrobotnych, - bieżące orygowanie strutury i treści ształcenia zawodowego w miejscowych szołach, - usprawnienia poradnictwa zawodowego poprzez wsazanie zawodów deficytowych i nadwyżowych, - ułatwienie realizacji programów specjalnych dla atywizacji różnych grup osób bezrobotnych, - stworzenie bazy informacyjnej dla instytucji zainteresowanych problematyą rynu pracy. Załada się, iż użytowniami poniższego opracowania będą: - Wojewódzi Urząd Pracy w Katowicach, - Starostwo Powiatowe w Kłobucu, - loalne władze oświatowe, - dyrecje szół ponadgimnazjalnych, - instytucje szoleniowe, - inne zainteresowane organy samorządowe oraz organizacje społeczne. 5
2. Analiza problemu bezrobocia w powiecie łobucim Najbardziej znanym mierniiem natężenia bezrobocia rejestrowanego jest stopa bezrobocia, gdzie podstawą porównania jest liczba zarejestrowanych bezrobotnych do liczby ludności atywnej zawodowo. Wsaźni ten poazuje, jaą część zasobów siły roboczej stanowią bezrobotni. Liczona jest wg wzoru: stopa liczba bezrobotnych bezrobocia *100% liczba atywnych zawodowo Przez liczbę atywnych zawodowo (cywilna siła robocza) rozumieć należy zbiorowość sładającą się z osób uznanych według lasyfiacji GUS za osoby pracujące oraz osoby bezrobotne. Należy przypomnieć, że wsaźnii stopy bezrobocia oblicza Główny Urząd Statystyczny dla poszczególnych jednoste administracyjnych (województw, podregionów, powiatów). Urzędy pracy nie są upoważnione do jej wyznaczania. Wyres 1. Stopa bezrobocia wg stanu na dzień 31.12.2013 r. oraz 31.12.2012 r. na poziomie raju, woj. śląsiego i powiatu łobuciego raj 13,4 woj. śląsie 11,2 pow. łobuci 15,3 Źródło: GUS 0 5 10 15 20 stan na 31.12.2013 r. stan na 31.12.2012 r. 6
Według stanu na 31 grudnia 2013 r. w Powiecie Kłobucim zarejestrowane były 4943 osoby bezrobotne, natomiast na oniec grudnia 2012 r. 4679 osób. Odsete zarejestrowanych bezrobotnych na oniec 2013 r. był wyższy o 5,6% w stosunu do liczby osób bezrobotnych zarejestrowanych w ońcu grudnia 2012 r. Tabela 1. Liczba zarejestrowanych osób bezrobotnych z podziałem na poszczególne gminy Powiatu Kłobuciego Źródło: PUP Kłobuc Gmina Liczba bezrobotnych stan na 31.12.2012 r. stan na 31.12.2013 r. Kłobuc 1239 1329 Krzepice 429 436 Wręczyca Wiela 1074 1152 Miedźno 489 509 Opatów 321 369 Lipie 291 290 Pani 261 301 Przystajń 288 278 Popów 287 279 POWAT 4679 4943 Szczegółową struturę bezrobocia w powiecie łobucim wg stanu na 31.12.2013 r. przedstawiono w oparciu o analizę taich zmiennych, ja: płeć, wie, wyształcenie, staż pracy i czas pozostawania bez pracy. Tabela 2. Strutura bezrobotnych w powiecie łobucim według płci (stan na 31.12.2013 r.) Płeć Liczba zarejestrowanych osób bezrobotnych % z ogółu zarejestrowanych osób bezrobotnych obiety 2389 48,3% mężczyźni 2554 51,7% OGÓŁEM 4943 100% Źródło: PUP Kłobuc W rejestrach osób bezrobotnych powiatu łobuciego, wg ryterium płci, dominują mężczyźni, stanowili oni 51,7 procent ogółu bezrobotnych na dzień 31.12.2013 r. 7
Tabela 3. Strutura bezrobotnych w powiecie łobucim według wieu (stan na 31.12.2013 r.) Wie Liczba zarejestrowanych osób bezrobotnych % z ogółu zarejestrowanych osób bezrobotnych 18-24 1034 20,9 25-34 1368 27,7 35-44 975 19,7 45-54 906 18,3 55-59 524 10,6 60-64 136 2,8 OGÓŁEM 4943 100% Źródło: PUP Kłobuc Biorąc pod uwagę przedział wieowy osób bezrobotnych, w analizowanych czasooresie, najwięszą grupę stanowią osoby młode do 34 rou życia. W ońcu 2013 r. grupa ta stanowiła 48,6% wszystich osób zarejestrowanych. Najmniej liczną grupę z olei stanowiły osoby bezrobotne w przedziale wieowym od 55 do 64 lat, tj. 13,4% z ogółu zarejestrowanych. Tabela 4. Strutura bezrobotnych w powiecie łobucim według poziomu wyształcenia (stan na 31.12.2013 r.) Poziom wyształcenia Liczba zarejestrowanych osób bezrobotnych % z ogółu zarejestrowanych osób bezrobotnych wyższe 593 12,0 policealne i średnie 1214 24,6 zawodowe średnie ogólnoształcące 335 6,8 zasadnicze zawodowe 1687 34,1 gimnazjalne i poniżej 1114 22,5 OGÓŁEM 4943 100% Źródło: PUP Kłobuc W zaresie analizy poziomu wyształcenia osób zarejestrowanych z powiatu łobuciego najliczniejszą grupę stanowiły osoby bez wyształcenia średniego - 56,6% ogólnej liczby zarejestrowanych bezrobotnych w ońcu grudnia 2013 r., natomiast najmniej liczne były grupy osób, tóre uończyły liceum ogólnoształcące 6,8% oraz studia wyższe 12%. 8
Tabela 5. Strutura bezrobotnych w powiecie łobucim według stażu pracy (stan na 31.12.2013 r.) Staż pracy Liczba zarejestrowanych osób bezrobotnych % z ogółu zarejestrowanych osób bezrobotnych do 1 rou 685 13,9 1-5 lat 1116 22,6 5-10 lat 738 14,9 10-20 lat 843 17,0 20-30 lat 562 11,4 powyżej 30 lat 239 4,8 bez stażu 760 15,4 OGÓŁEM 4943 100 Źródło: PUP Kłobuc Wśród zarejestrowanych dominowały osoby, tóre pracowały przed nabyciem statusu bezrobotnego. Według stanu na 31.12.2013 r. zbiorowość osób zarejestrowanych w PUP, legitymujących się posiadaniem stażu pracy liczyła 4183 osoby, co stanowiło 84,6% ogółu tychże zarejestrowanych. Tabela 6. Strutura bezrobotnych w powiecie łobucim według czasu pozostawania bez pracy (stan na 31.12.2013 r.) Czas pozostawania bez pracy w miesiącach Źródło: PUP Kłobuc Liczba zarejestrowanych osób bezrobotnych % z ogółu zarejestrowanych osób bezrobotnych do 1 534 10,8 od 1 do 3 986 20,0 od 3 do 6 753 15,2 od 6 do 12 977 19,8 od 12 do 24 911 18,4 pow. 24 782 15,8 OGÓŁEM 4943 100 Pod oniec grudnia 2013 r. liczba osób długotrwale bezrobotnych tzn. pozostających bez pracy powyżej 12 miesięcy, stanowiła 34,2% (1693 osób) wszystich zarejestrowanych. 9
W oresie od stycznia do grudnia 2013 r. PUP w Kłobucu zarejestrował łącznie 1926 ofert pracy (z czego 1024 stanowiły oferty subsydiowane) w analogicznym oresie 2012 r. Urząd zarejestrował 1578 ofert pracy (w tym 846 ofert było subsydiowanych). Tabela 7. Oferty pracy zgłoszone w PUP w Kłobucu w 2012 r. oraz 2013 r. w rozbiciu na poszczególne gminy Powiatu Kłobuciego GMNA Oferty pracy ogółem 2012 r. 2013 r. Wzrost / spade % Oferty subsydiowane Oferty pracy ogółem Oferty subsydiowane Oferty pracy ogółem Oferty subsydiowane Kłobuc 598 351 823 435 + 37,6 + 23,9 Krzepice 247 93 279 107 + 13,0 + 15,1 Wręczyca Wiela 192 134 217 154 + 13,0 + 14,9 Miedźno 78 55 107 77 + 37,2 + 40,0 Opatów 70 37 102 44 + 45,7 + 18,9 Lipie 169 60 88 48-47,9-20,0 Pani 97 55 109 66 + 12,4 + 20,0 Przystajń 42 22 60 35 + 42,9 + 59,1 Popów 85 39 141 58 + 65,9 + 48,7 POWAT 1578 846 1926 1024 + 22,1 + 21,0 Źródło: PUP Kłobuc Z powyższej, tabelarycznej analizy wynia, że sytuacja na loalnym rynu pracy była znacznie lepsza w ubiegłym rou, aniżeli miało to miejsce w 2012 r. W więszości gmin powiatu łobuciego odnotowano wzrost ilości zgłaszanych ofert pracy, ich widoczny spade nastąpił jedynie w gminie Lipie. Duże znaczenie odgrywało tu dysponowanie przez urząd pracy środami finansowymi na atywne formy przeciwdziałania bezrobociu. W zaresie subsydiowania ofert pracy w 2013 r. procentowy ich udział w ogólnej liczbie rejestrowanych, loalnych ofert pracy wyniósł aż 53,2 % (w analogicznym oresie ubiegłego rou udział ten był zbliżony i wyniósł 56,6, %). 10
3. Analiza napływu i stanu bezrobotnych wg zawodów (grup zawodów) Na przestrzeni 2013 r. w Powiatowym Urzędzie Pracy w Kłobucu zarejestrowały się 6253 osoby bezrobotne, w tym 2943 stanowiły obiety. Na oniec grudnia 2013 r. w ewidencji osób bezrobotnych pozostało 4943 osoby bezrobotne, w tym 2389 obiet. W struturze napływu i stanu bezrobotnych, według dużych grup zawodowych, na oniec 31.12.2013 r. w powiecie łobucim dominowały grupy przedstawione na poniższym wyresie. Wyres 2. Strutura napływu i stanu bezrobotnych według wybranych dużych grup zawodowych Najwięszy stan zarejestrowanych bezrobotnych obiet na dzień 31.12.2013 r. w PUP w Kłobucu według dużych grup zawodowych (dwucyfrowych) przedstawia się następująco: sprzedawcy i porewni - od 52 18,05% robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, producji wyrobów testylnych i porewni od 75 15,98% pracownicy usług osobistych od 51 10,81% robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie - od 93 7,94% średni personel do spraw biznesu i administracji - od 33 6,20% seretari, operatorzy urządzeń biurowych i porewni od 41 5,12% 11
Dane liczbowe przedstawione w poniższej tabeli uazują, iż na dzień 31.12.2013 r. dominujący wpływ na stan bezrobotnych w PUP w Kłobucu miało posiadanie przez nich poszczególnych, poniżej analizowanych zawodów: Tabela 8. Raning 15 wybranych zawodów, obrazujący napływ bezrobotnych a taże stan bezrobotnych w powiecie łobucim. Lp. Kod zawodu Nazwa zawodu Napływ do bezrobocia w ciągu 2013 r. Bezrobotni ogółem Kobiety Stan na oniec 2013 r. Bezrobotni ogółem Kobiety 1. 2. 3. 4. 5. 6. 5 6 7 "000000" Bez zawodu 740 370 499 262 "522301" Sprzedawca 379 322 334 300 Robotni "931301" budowlany 259 2 211 1 "753303" Szwacza 189 185 142 139 "722204" Ślusarz 138 1 112 2 Techni prac "411004" biurowych 121 104 103 92 7. "711202" Murarz 114 0 111 0 8. "723103" Mechani pojazdów samochodowych 106 0 89 0 9. "932101" Paowacz 98 78 89 80 10. "821990" Pozostali monterzy gdzie indziej nieslasyfiowani 92 72 69 48 11. "931205" Robotni drogowy 91 12 81 10 12. "515303" Robotni gospodarczy 89 22 89 26 13. "833203" Kierowca samochodu ciężarowego 88 0 45 0 14. "753105" Krawiec 87 87 101 101 15. "752205" Stolarz 86 0 54 0 (...) Ogółem X 6253 2943 4943 2389 12
W badanym oresie, na pierwszej pozycji w/w raningu wg Klasyfiacji zawodów i specjalności plasowała się grupa osób bezrobotnych bez zawodu stanowiąca 11,83% ogółu rejestrujących się w PUP w Kłobucu. Według stanu na oniec grudnia 2013 r. osoby bez zawodu stanowiły 10,09% wszystich zarejestrowanych. W grupie tej mieściły się przede wszystim osoby z wyształceniem podstawowym i niepełnym podstawowym oraz osoby, tóre uończyły licea ogólnoształcące i nie uończyły żadnego ursu, na bazie tórego mogłyby zdobyć odpowiednie walifiacje zawodowe, a taże osoby, tóre nie przepracowały w danym zawodzie minimum 6 miesięcy, bądź pracowały w danym zawodzie ponad ro, jedna nie miały ciągłości pracy w danym zawodzie. W grupie 6253 osób zarejestrowanych w PUP w 2013 r., spośród tórych nastąpił najwięszy napływ bezrobotnych, znajdowały się osoby będące po uończeniu szoły, po ustaniu zatrudnienia, po wcześniejszym wyrejestrowaniu się na własną prośbę z ewidencji osób bezrobotnych, a taże taie osoby, tóre uprzednio utraciły status osoby bezrobotnej z powodu nie stawienia się w PUP w wyznaczonym terminie lub po odmowie przyjęcia odpowiedniej pracy lub innej formy pomocy. W napływie bezrobotnych nieznacznie przodowali mężczyźni; obiety stanowiły 40,06 % (należy jedna zauważyć, iż jedna osoba w olejnych 12 miesiącach mogła zarejestrować się ilarotnie). Ja wynia z Raningu, przodującymi zawodami, w tórych nastąpił najwięszy napływ bezrobotnych są taie zawody ja: sprzedawca, robotni budowlany, szwacza, ślusarz, techni prac biurowych. 13
Bezrobotni według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy oraz oferty pracy (secja PKD) Do osób bezrobotnych, poprzednio pracujących, należy zaliczyć osoby, tóre iedyolwie wyonywały pracę na podstawie stosunu pracy, stosunu służbowego, umowy o pracę naładczą oraz inną pracę zarobową, a taże prowadziły pozarolniczą działalność. W 2013 r., w Powiatowym Urzędzie Pracy w Kłobucu, spośród 6253 zarejestrowanych aż 5079 osób bezrobotnych poprzednio pracowało. W struturze napływu w/w osób bezrobotnych dominowali przedstawiciele zawodów slasyfiowanych w następujących secjach: - przetwórstwa przemysłowe 1841 osób, co stanowi 36,25% ogółu bezrobotnych - budownictwo 1016 osób, co stanowi 20% - handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocyle - 944 osoby - 18,59%. Analizując oferty pracy, wg secji PKD, można zauważyć pewną analogię w stosunu do strutury napływu bezrobotnych poprzednio pracujących. Najwięcej ofert pracy zgłoszono bowiem w secji przetwórstwa przemysłowe - 485 ofert, co stanowi 25,18% ogółu ofert pracy zgłoszonych w 2013 r.; w secji budownictwo zarejestrowano 409 ofert pracy, co stanowi 21,23%, na miejscu trzecim uplasowały się: handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocyle 289 ofert pracy 15%. Przytoczone dane informują, iż wpływ na tai obraz ma specyfia branż charateryzujących się rotacją pracowniów, a taże sezonowością nietórych prac.wciąż olbrzymim problemem pozostaje wysoość realnej płacy do oczeiwań pracowniów. 14
Poniższa tabela przedstawia analizę zawodów bezrobotnych wg rodzaju ostatniego miejsca pracy oraz ofert pracy zgłoszonych w 2013 r. Tabela 9. Bezrobotni wg rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy oraz oferty pracy w powiecie łobucim w 2013 r. Nazwa secji PKD Bezrobotni zarejestrowani w 2013 r. Oferty pracy zgłoszone w 2013 r. Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo 69 73 Górnictwo i wydobywanie 11 7 Przetwórstwo przemysłowe 1841 485 Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię eletryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do uładów limatyzacyjnych 14 2 Dostawa wody; gospodarowanie ścieami i odpadami oraz działalność związana z reultywacją 25 16 Budownictwo 1016 409 Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocyle 944 289 Działalność związana z zawaterowaniem i usługami gastronomicznymi 86 27 Transport i gospodara magazynowa 149 46 nformacja i omuniacja 31 4 Działalność finansowa i ubezpieczeniowa 73 23 Działalność związana z obsługą rynu nieruchomości 11 3 Działalność profesjonalna, nauowa i techniczna 97 58 Działalność w zaresie usług administrowania i działalność wspierająca 126 105 Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązowe zabezpieczenia społeczne 208 189 Eduacja 117 63 Opiea zdrowotna i pomoc społeczna 96 52 Działalność związana z ulturą, rozrywą i rereacją 33 31 Pozostała działalność usługowa 131 43 Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowniów; gospodarstwa domowe produujące wyroby i świadczące usługi na własne potrzeby 0 0 Organizacje i zespoły esterytorialne 0 1 Działalność niezidentyfiowana 0 0 Ogółem 5078 1926 15
4. Analiza ofert pracy wg zawodów (grup zawodów) W 2013 r. do Powiatowego Urzędu Pracy w Kłobucu wpłynęło 1926 ofert pracy. W opisywanym oresie liczba ofert pracy wzrosła aż o 348 (22,1%) w porównaniu do 2012 r. Należy nadmienić, że loalny ryne pracy charateryzują branże handlowo-usługowe oraz przetwórstwo spożywcze, a znaczne ilości ofert pracy mają charater sezonowy. Biorąc pod uwagę duże grupy zawodowe (od 2-cyfrowy) oraz grupy elementarne (od 4-cyfrowy), zgodne z Klasyfiacją zawodów i specjalności na potrzeby rynu pracy najwięcej ofert pracy zgłoszono dla pracowniów: Wyres 3. Strutura ofert pracy wg wybranych dużych grup zawodowych 36,53 13,86 9,34 "71" Robotnicy budowlani i porewni (z wyłączeniem eletryów) "93" Robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie "51" Pracownicy usług osobistych 9,29 "52" Sprzedawcy i porewni 6,07 7,37 8,56 8,98 "41" Seretari, operatorzy urządzeń biurowych i porewni "81" Operatorzy maszyn i urządzeń wydobywczych i przetwórczych "75" Robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, producji wyrobów testylnych i porewni "x" Razem pozostałe oferty wg duży grup zawodowych Wyres 4. Strutura ofert pracy wg wybranych elementarnych grup zawodowych "9312" Robotnicy pomocniczy w budownictwie drogowym, wodnym i porewni "9313" Robotnicy pomocniczy w budownictwie ogólnym "7114" Betoniarze, betoniarze zbrojarze i porewni "6210" Robotnicy leśni i porewni "9329" Robotnicy przy pracach prostych w przemyśle gdzie indziej nieslasyfiowani "8160" Operatorzy maszyn i urządzeń do producji wyrobów spożywczych i porewni "5153" Gospodarze budynów "5223" Sprzedawcy slepowi (espedienci) "4110" Pracownicy obsługi biurowej "x" Razem pozostałe oferty pracy wg elementarnych grup zawodowych 2,23 2,69 3,16 3,16 3,21 4,41 7,21 7,52 7,58 54,47 Ze względu na ogólny obraz rynu pracy powiatu łobuciego, jai oddaje strutura ofert pracy pogrupowanych w duże grupy zawodów (od 2-cyfrowy) oraz grupy elementarne (od 4-cyfrowy), niniejsze opracowanie nie zawiera szczegółowej analizy wg tych grup zawodowych. Zainteresowanych wyżej opisaną agregacją odsyłamy do tablicy T-/P-3a. 16
Oferty pracy zgłoszone w 2013 r. według zawodów Dla poszczególnych zawodów według odu sześciocyfrowego stworzono raning zawodów, w tórych odnotowano najwięszy napływ ofert pracy w powiecie łobucim w 2013 r. W poniższej tabeli zestawione zostały dane dotyczące tychże ofert pracy, wg wsazanych w nich zawodach: Tabela 10. Raning 15 zawodów i specjalności, dla tórych zgłoszono najwięcej ofert pracy w 2013 r. Lp. Kod zawodu Nazwa zawodu Oferty pracy zgłoszone w 2013 r. 1 "515303" Robotni gospodarczy 139 2 "522301" Sprzedawca 117 Operator urządzeń przetwórstwa owocowowarzywnego 3 "816029" 83 4 "411004" Techni prac biurowych 69 5 "411090" Pozostali pracownicy obsługi biurowej 66 6 "711404" Zbrojarz 58 7 "931301" Robotni budowlany 52 8 "621002" Robotni leśny 51 9 "932911" Robotni pomocniczy w przemyśle przetwórczym 50 10 "931205" Robotni drogowy 43 11 "911207" Sprzątacza biurowa 41 12 "711601" Bruarz 38 13 "432103" Magazynier 35 14 "722204" Ślusarz 32 15 "711502" Cieśla szalunowy 30 OGÓŁEM X 1926 17
5. Analiza zawodów deficytowych i nadwyżowych Dane wyniowe z monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżowych uazane zostały przy pomocy wsaźnia intensywności nadwyżi (deficytu). W celu właściwej interpretacji danych należy wyjaśnić podstawowe definicje używanych pojęć. Zawód zrównoważony to zawód, w tórym liczba szuających pracy w danym zawodzie jest podobna do liczby ofert pracy w tym zawodzie. Zawód deficytowy - to zawód, na tóry występuje na rynu pracy wyższe zapotrzebowanie, niż liczba osób poszuujących pracy w tym zawodzie. Zawód nadwyżowy - to zawód, w tórym liczba osób poszuujących pracy jest wyższa, niż zapotrzebowanie na ten zawód na rynu pracy. Zawody deficytowe i nadwyżowe oreślane są za pomocą wsaźnia intensywności nadwyżi (deficytu) zawodów mierzonej stosuniem średniej miesięcznej liczby zgłoszonych ofert pracy w danym zawodzie w badanym oresie do średniej miesięcznej liczby zarejestrowanych bezrobotnych w danym zawodzie, w badanym oresie. Przyjmuje się, że: zawody o wsaźniu > 1,1 to zawody deficytowe, zawody o wsaźniu mieszczącym się w przedziale <0,9; 1,1> to zawody zrównoważone, zawody o wsaźniu < 0,9 to zawody nadwyżowe. Zgodnie z zaleceniami Ministerstwa Pracy i Polityi Społecznej w poniższym zestawieniu nie uwzględniono zawodów, dla tórych wsaźni intensywności deficytu i nadwyże wynosi MAX oraz zawodów tzw. pozostałych. 18
Analiza zawodów zrównoważonych, deficytowych i nadwyżowych (od 6-cyfrowy) Poniżej prezentowane są, w ramach zawodów i specjalności (od sześciocyfrowy), tylo te zawody, tórych wsaźni intensywności wsazuje, że zawód ten jest deficytowy. Tabela 11. Raning zawodów i specjalności ze wsaźniiem deficytowym zgłoszonych w 2013 r. 6 "816029" Lp. od Zawody i specjalności Wsaźni intensywności deficytu zawodów 1 "712301" Monter ociepleń budynów 8,00 2 "722308" Operator obrabiare sterowanych numerycznie 7,33 3 "713205" Laierni wyrobów drzewnych 6,00 4 "522304" Sprzedawca w branży spożywczej 5,00 5 "711404" Zbrojarz 4,83 Operator urządzeń przetwórstwa owocowowarzywnego 4,36 Techni technologii żywności - przetwórstwo owocowo-warzywne 4,00 7 "314413" 8 "621002" Robotni leśny 3,64 9 "711502" Cieśla szalunowy 2,72 10 "431101" Asystent do spraw sięgowości 2,10 Wychowawca w placówach oświatowych, wychowawczych i opieuńczych 2,00 11 "235914" 12 "311104" Techni geodeta 2,00 13 "343203" Florysta 2,00 14 "422101" Pracowni biura podróży 2,00 15 "441101" Pomocni biblioteczny 2,00 16 "441501" Pracowni do spraw osobowych 2,00 17 "531202" Asystent nauczyciela przedszola 2,00 18 "721206" Spawacz metodą TG 2,00 19 "741205" Eletromechani urządzeń chłodniczych 2,00 20 "742202" Monter sieci i urządzeń teleomuniacyjnych 2,00 21 "811104" Operator opari 2,00 22 "821902" Monter mebli 2,00 23 "834101" Kierowca ciągnia rolniczego 2,00 24 "621001" Drwal / pilarz drzew 1,80 25 "412001" Seretara 1,66 26 "515303" Robotni gospodarczy 1,56 27 "325905" Opieuna dziecięca 1,50 28 "334402" Seretara medyczna 1,50 29 "431102" Faturzysta 1,50 30 "524401" Espedytor sprzedaży wysyłowej / internetowej 1,50 Ja poazuje powyższa tabela w raningu zawodów deficytowych przodują zawody związane z sezonowością wyonywania poszczególnych prac oraz zawody charateryzujące branże występujące na terenie powiatu łobuciego. Część zawodów deficytowych (robotni gospodarczy, seretara, asystent nauczyciela przedszola, asystent do spraw sięgowości) jest najczęściej zgłaszana w subsydiowanych ofertach pracy (w szczególności w stażach, robotach publicznych, pracach społecznie użytecznych czy pracach interwencyjnych) ierowanych do PUP w Kłobucu. 19
W poniższej tabeli zestawione zostały dane dotyczące, zawodów i specjalności (od sześciocyfrowy), tórych wsaźni intensywności wsazuje, że zawód ten jest nadwyżowy. Tabela 12. Raning 30 zawodów i specjalności z wsaźniiem nadwyżowym zgłoszonych w 2013 r. Lp. od Zawody i specjalności Wsaźni intensywności nadwyżi zawodów 1 "331403" Techni eonomista 0,01 2 "322002" Techni żywienia i gospodarstwa domowego 0,02 3 "723103" Mechani pojazdów samochodowych 0,02 4 "712604" Monter instalacji i urządzeń sanitarnych 0,03 5 "816003" Operator maszyn i urządzeń przemysłu spożywczego 0,03 6 "311504" Techni mechani 0,04 7 "311204" Techni budownictwa 0,04 8 "523002" Kasjer handlowy 0,05 9 "741101" Eletromonter instalacji eletrycznych 0,05 10 "251902" Specjalista zastosowań informatyi 0,06 11 "512002" Kucharz małej gastronomii 0,06 12 "524404" Telemareter 0,06 13 "235107" Pedagog 0,06 14 "753605" Obuwni przemysłowy 0,07 15 "752205" Stolarz 0,08 16 "723105" Mechani samochodów osobowych 0,08 17 "351203" Techni informaty 0,09 18 "753402" Tapicer 0,09 19 "211301" Chemi 0,10 20 "214109" Specjalista ontroli jaości 0,10 21 "751105" Rzeźni - wędliniarz 0,10 22 "512001" Kucharz 0,10 23 "711401" Betoniarz 0,10 24 "713203" Laierni samochodowy 0,11 25 "514101" Fryzjer 0,11 26 "214106" Logisty 0,11 27 "751201" Cuierni 0,12 28 "753303" Szwacza 0,13 29 "222101" Pielęgniara 0,14 30 "233008" Nauczyciel języa angielsiego 0,14 W powyższej tabeli przedstawiono listę 30 zawodów, tóre zaliczają się do zawodów nadwyżowych. Nietóre z zawodów pomimo przynależności do grupy zawodów nadwyżowych tzn. taich, tóre wyniają z więszej liczby zarejestrowanych w PUP w stosunu do liczby ofert pracy w danym zawodzie, w rzeczywistości nie są zawodami nadwyżowymi. Po analizie nietórych zawodów (stolarz, mechani samochodów osobowych, szwacza, asjer handlowy), przyglądając się nie tylo liczbom i wsaźniom, ale taże rzeczywistym umiejętnościom, doświadczeniu zdobytym przy wyonywaniu zawodu, chęciom i możliwościom podjęcia pracy w wyuczonym fachu, możemy stwierdzić, iż liczby nie zawsze oddają rzeczywisty stan i obraz rynu pracy. 20
Dużą grupę osób zarejestrowanych w tutejszym Urzędzie stanowią bezrobotni nieposiadający żadnego zawodu. Zgodnie z informacją zawartą w tabeli T-/P-2, w 2013 r. w PUP w Kłobucu zarejestrowało się 470 osób bez zawodu, dla tórych bra było ofert pracy. Nie prowadzi to jedna generalnie do jednoznacznego wniosu, że bra jest ofert pracy dla osób o najniższych walifiacjach. Osoby taie mogą orzystać z ofert pracy, tóre nie wymagają specjalistycznych uprawnień, czy też wyształcenia ierunowego, ja również ze sierowania na staż wyposażający je w możliwość zdobycia doświadczenia w danym zawodzie. W 2013 r., w tutejszym PUP wyłoniono 28 zawodów zrównoważonych, w grupie tórych znajdują się zawody osób wyonujących prace, zarówno fizyczne, ja i umysłowe, legitymujących się wyształceniem zasadniczym, średnim i wyższym. Są to np. zawody taie ja:, pracowni ochrony fizycznej bez licencji, ierowca ciągnia siodłowego, pomocni laiernia, mechani maszyn rolniczych, pracowni centrum obsługi telefonicznej (pracowni call center), pilarz, psycholog, inasent, techni dentystyczny, techni dentystyczny, osmetolog. Dla wszystich tych zawodów wsaźni intensywności wynosi 1,00. Podsumowując dotychczasowe rozważania można też przypuszczać, że rozbudowana walifiacja zawodów i specjalności jest przyczyną wad i ograniczeń w metodologii wyodrębniania zawodów deficytowych i nadwyżowych. Pracodawcy zgłaszający ofertę pracy supiają się niejednorotnie na rzeczywistych umiejętnościach potencjalnego andydata do pracy, a nie wyłącznie na jego wyuczonym zawodzie. 21
Szansa uzysania oferty pracy w zawodzie Jednym z obietywnych mierniów stosowanych w monitoringu jest wsaźni szansy uzysania oferty pracy. Wyraża on stosune liczby ofert pracy będących w dyspozycji Powiatowego Urzędu Pracy w oresie sprawozdawczym do stanu bezrobotnych na oniec tego oresu. Na oniec 2013 r. średni wsaźni uzysania oferty pracy dla całej zbiorowości bezrobotnych powiatu łobuciego jest na zdecydowanie wyższym poziomie niż miało to miejsce w poprzednich oresach, na co wsazuje poniższy wyres. Wyres 5. Wsaźni szansy uzysania oferty pracy w latach: 2010 2013 (w i półroczu) 6000 0,6 5000 4000 3000 2000 1000 3772 3899 3827 0,26 0,23 0,18 891 1016 708 4268 0,09 398 4458 4679 0,16 0,18 725 853 4749 0,24 1144 4943 0,39 1926 0,4 0,2 0 2010 2010 2011 2011 2012 2012 2013 2013 0 bezrobotni oferty pracy wsaźni szasy uzysania oferty pracy Źródło: PUP Kłobuc Wsaźni długotrwałego bezrobocia Wsaźni długotrwałego bezrobocia w danym zawodzie jest to stosune liczby zarejestrowanych bezrobotnych w danym zawodzie, pozostających bez pracy powyżej 12 miesięcy, według stanu na oniec 2013 r., do liczby zarejestrowanych bezrobotnych w danym zawodzie według stanu na oniec tego oresu. Raning zawodów generujących długotrwałe bezrobocie w powiecie łobucim do ońca grudnia 2013 r., według grup zawodów (od dwucyfrowy), przedstawia tabela T-/P-7. Wsaźni długotrwałego bezrobocia według grup elementarnych (od czterocyfrowy) uazuje tablica T-/P-8. Tablice statystyczne (www.mz.praca.gov.pl), prezentujące wyliczone wsaźnii pozwalają na odszuanie interesujących czytelnia danych o poszczególnych zawodach czy grupach zawodów, niezależnie od przyjętej formy i sposobu opisu wyniów badań. 22
6. Wniosi Podsumowując część diagnostyczną monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżowych przeprowadzoną w powiecie łobucim za 2013 r. można wyciągnąć następujące wniosi: Według stanu na dzień 31.12.2013 r., zarówno w sali województwa, ja i powiatu nastąpił wzrost bezrobocia - w porównaniu z jego stanem w ońcu grudnia 2012 r., jedynie na poziomie raju pozostał na tym samym poziomie. Na oniec b.r. stopa bezrobocia w powiecie łobucim wynosiła 15,3% i była wyższa w porównaniu do analogicznego oresu 2012 r. o 0,7 puntu procentowego. Na poziomie województwa śląsiego wzrosła o 0,1 puntu procentowego. Napływ bezrobotnych obiet (tj. 2943 osoby) w 2013 r. był mniejszy w stosunu do mężczyzn, tórych zarejestrowało się 3310. Z ogólnej liczby rejestrujących się bezrobotnych, w opisywanym czasooresie, 47,1% stanowiły obiety. Liczba zarejestrowanych osób bezrobotnych na oniec 2013 r. wynosiła 4943 osoby i była wyższa o 5,6% (264 osoby), w porównaniu z ońcem 2012 r. Analizując stan osób bezrobotnych na oniec grudnia 2013 r. należy stwierdzić, że najczęściej lientami PUP były osoby nieposiadające zawodu (499 osób, co stawiło 10,10% wszystich zarejestrowanych), sprzedawcy (334 osób, co stanowiło 6,8% z ogółu zarejestrowanych), robotnicy budowlani (211 osób 4,3% z ogółu zarejestrowanych). W badanym czasooresie odnotowano wzrost ofert pracy o 22,1% (348 ofert pracy), w porównaniu do rou poprzedniego; w połowie 2013 r. odnotowano najwyższy wsaźni szansy uzysania oferty pracy. Najwięsze zapotrzebowanie ze strony pracodawców dotyczyło: robotniów gospodarczych, sprzedawców, operatorów urządzeń przetwórstwa owocowo-warzywnego, techniów prac biurowych, zbrojarzy. Suma ofert pracy ujętych w raningu 15 zawodów i specjalności, dla tórych zgłoszono najwięcej ofert pracy stanowiła ooło 47% wszystich ofert, jaie wpłynęły do PUP w Kłobucu w tym oresie. Wśród zawodów deficytowych zawodem o najwyższym tego rodzaju wsaźniu oazał się zawód montera ociepleń budynów (w ewidencji osób bezrobotnych w 2013 r. zarejestrowany był tylo 1 monter ociepleń budynów, natomiast do PUP wpłynęło 8 ofert pracy na taie stanowiso pracy). Z olei zawodem najbardziej nadwyżowym był zawód technia eonomisty (na 60 osób legitymujących się posiadaniem tego zawodu przypadała tylo jedna oferta pracy). 23
Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżowych dla powiatu łobuciego dotyczący 2013 r. wsazuje, że sytuacja na loalnym rynu pracy jest nadal trudna, pomimo wzrostu ilości ofert pracy, w porównaniu do stanu ilościowego wolnych miejsc pracy w oresie 2012 r. Należy nadmienić, że problem bezrobocia jest bardzo złożony. Stąd warto pamiętać, iż niniejsza analiza ilościowa nie odzwierciedla i nie charateryzuje go w pełni. Diagnoza zapotrzebowania na zawody i specjalności na loalnym rynu pracy, opracowana na podstawie ofert pracy zgłaszanych przez pracodawców do tutejszego PUP, nie zawsze jest precyzyjnym źródłem informacji. Przeprowadzona analiza, ze względu na dynamię rynu pracy, nie jest i nie powinna być jedynym źródłem informacji do podejmowania decyzji w zaresie ustalania ierunów ształcenia i szolenia przyszłej adry dla pracodawców, czy też w wyborze ierunu ształcenia dla absolwentów szół ponadgimnazjalnych. 24
7. Anes statystyczny Miernii stosowane do monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżowych 1) Średnia miesięczna nadwyża (deficyt) podaży siły roboczej w zawodzie gdzie: ( N ) gdzie: N B O (1) B - średnia miesięczna liczba zarejestrowanych bezrobotnych w zawodzie w danym rou, O - średnia miesięczna liczba zgłoszonych ofert pracy w zawodzie w danym rou, przy czym wielości te są obliczane według wzorów: 6 Bi 1 B i 6 (2) 6 Oi 1 O i 6 (3) B i - liczba zarejestrowanych bezrobotnych w i-tym miesiącu w zawodzie O i - liczba zgłoszonych ofert pracy w i-tym miesiącu w zawodzie 2) Wsaźni intensywności nadwyżi (deficytu) zawodów ( W, ) gdzie: O, O Wn, (4) B B są oreślone wzorami (2) i (3) n Przyjęto, że zawody o wsaźniu: W, < 0,9 to zawody nadwyżowe, n 0,9 W, 1,1 to zawody zrównoważone (wyazujące równowagę na rynu pracy), n n W, > 1,1 to zawody deficytowe 25
3) Wsaźni szansy uzysania oferty w zawodzie ( W, ) s gdzie: PO Ws, (5) PB PO - średnia miesięczna liczba ofert pracy w zawodzie w danym rou, będąca w dyspozycji powiatowego urzędu pracy, obliczana według wzoru: przy czym PO t 1 PO PO t 1 6 O - liczba ofert pracy w zawodzie, będąca do dyspozycji powiatowego urzędu pracy w ońcu poprzedniego rou (t-1) O - liczba ofert pracy w zawodzie, zgłoszona do powiatowego urzędu pracy w danym rou oraz PB - średni miesięczny poziom rejestrowanego bezrobocia w zawodzie w danym rou obliczany metodą uproszczoną według wzoru: przy czym: PBt 1 PB PB t 1 PB 2 - liczba zarejestrowanych bezrobotnych w zawodzie w ońcu poprzedniego rou. (6) (7) PB - liczba zarejestrowanych bezrobotnych w zawodzie w ońcu danego rou danego rou. 26
8. Spis tabel i wyresów Tabela 1. Tabela 2. Tabela 3. Tabela 4. Tabela 5. Tabela 6. Liczba zarejestrowanych osób bezrobotnych z podziałem na poszczególne gminy powiatu łobuciego str. 7 Strutura bezrobotnych w powiecie łobucim według płci (stan na 31.12.2013 r.) str. 7 Strutura bezrobotnych w powiecie łobucim według wieu (stan na 31.12.2013 r.) str. 8 Strutura bezrobotnych w powiecie łobucim według wyształcenia (stan na 31.12.2013 r.) str. 8 Strutura bezrobotnych w powiecie łobucim według stażu pracy (stan na 31.12.2013 r.) str. 9 Strutura bezrobotnych w powiecie łobucim według czasu pozostawania bez pracy (stan na 31.12.2013 r.) str. 9 Tabela 7. Oferty pracy zgłoszone w PUP w Kłobucu w 2012 r. oraz 2013 r. w rozbiciu na poszczególne gminy powiatu łobuciego str. 10 Tabela 8. Tabela 9. Tabela 10. Raning 15 wybranych zawodów, obrazujący napływ bezrobotnych a taże stan bezrobotnych w powiecie łobucim str. 12 Bezrobotni wg rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy oraz oferty pracy w powiecie łobucim w 2013 r. str. 15 Raning 15 zawodów i specjalności, dla tórych zgłoszono najwięcej ofert pracy w 2013 r. str. 17 Tabela 11. Raning zawodów i specjalności z wsaźniiem deficytowym zgłoszonych w 2013 r. str.19 Tabela 12. Raning 30 zawodów i specjalności z wsaźniiem nadwyżowym zgłoszonych w 2013 r. str. 20 Wyres 1. Stopa bezrobocia wg stanu na dzień 31.12.2013 r. oraz 31.12.2012 r. na poziomie raju, woj. śląsiego i powiatu łobuciego str. 6 Wyres 2. Strutura napływu i stanu bezrobotnych według wybranych dużych grup zawodowych str. 11 Wyres 3. Strutura ofert pracy wg wybranych dużych grup zawodowych str. 16 Wyres 4. Strutura ofert pracy wg wybranych elementarnych grup zawodowych str.16 Wyres 5. Wsaźni szansy uzysania oferty pracy w latach: 2010 2013 (w i półroczu) str. 22 27
9. Spis tablic T-/P-1 Bezrobotni wg zawodów w powiecie łobucim. Stan w 2013 r. T-/P-1a Strutura bezrobotnych wg grup zawodowych w powiecie łobucim. Stan w 2013 r. T-/P-2 Napływ bezrobotnych wg zawodów w powiecie łobucim w 2013 r. T-/P-2a Strutura napływu bezrobotnych wg grup zawodowych w powiecie łobucim w 2013 r. T-/P-3 Oferty pracy wg zawodów w powiecie łobucim w 2013 r. T-/P-3a Strutura ofert pracy wg zawodów w powiecie łobucim w 2013 r. T-/P-4 Zawody deficytowe i nadwyżowe w powiecie łobucim w 2013 r. T-/P-5 Raning zawodów deficytowych i nadwyżowych w powiecie łobucim w 2013 r. T-/P-6 Raning zawodów deficytowych i nadwyżowych w powiecie łobucim w 2013 r. T-/P-9 Bezrobotni wg rodzaju działalności ostatniego miejsca oraz ofert pracy w powiecie łobucim w 2013 r. T-/P-9a Strutura bezrobotnych i ofert pracy według PKD w powiecie łobucim w 2013 r. T-/P-10 Raning zawodów zgłoszonych w ofertach pracy w powiecie łobucim w 2013 r. ze względu na wsaźni szansy uzysania oferty (grupy zawodów wg odu dwucyfrowego). T-/P-11 Raning zawodów zgłoszonych w ofertach pracy w powiecie łobucim w 2013 r. ze względu na wsaźni szansy uzysania oferty (grupy zawodów wg odu czterocyfrowego). Wsazane powyżej tablice dostępne są na stronie internetowej: www.mz.praca.gov.pl 28